Dagblaðið Vísir - DV - 07.01.1993, Síða 15

FIMMTUDAGUR 7. JANÚAR 1993.
15
Pólitísk niðurlæging
Afgreiösla fjárlaga fyrir árið 1993
sýnir okkur með augljósum hætti
að núverandi ríkisstjóm vill ekkert
samstarf við launþegasamtökin í
landinu. Svonefndri þjóðarsátt er
fómað fyrir hagsmuni frjáls-
hyggjumanna og fyrirtækja. Lág-
launafólk, atvinnulausir og aðrir
sem minna mega sín í þjóðfélaginu
skulu taka á sig auknar álögur í
formi hækkunar á tekjuskatti,
lækkimar skattleysismarka, stór-
hækkunar á þjónustugjöldum
vegna breytingar á virðisauka-
skatti.
Ríkisstjórnin gat...
Þrátt fyrir að viðurkennt sé af
ráðherrum og þingmönnum að
enginn geti lifað af 50-70 þúsund
kr. mánaðarlaunum em laun tug-
þúsunda manna, sem búa við þetta
KjáUarinn
Kristján Pétursson
fyrrv. deildarstjóri tollgæslunn-
ar á Keflavíkurflugvelli
„Ríkisstjórnin gat með ýmsum hætti
verndað kaupmátt láglaunfólks, m.a.
með því að miða 5% skattahækkunina
við 150 þús. kr. mánaðarlaun á ein-
stakhnga og 300 þús. kr. á hjón...“
launastig, stórlega skert.
Öllum ætti að vera ljóst, sem eitt-
hvað þekkja til stjóm- og efnahags-
mála, að frekari skerðing á lífskjör-
um láglaunafólks hlýtur að kalla á
harðvítug átök á vinnumarkaði,
átök sem ríkisstjómin ræður eng-
an veginn við, aðgerðir sem munu
leiða til afsagnar hennar.
Ríkisstjómin gat með ýmsum
hætti vemdað kaupmátt láglauna-
fólks, m.a. með því að miða 5%
skattáhækkunina við 150 þús. kr.
mánaðarlaun á einstaklinga og 300
þús. kr. á hjón og að hin almenna
tekjuskattshækkun 2% næði ekki
til launa undir 70 þús. og skattleys-
ismörk væm óbreytt. - Fjármagns-
tekjur væm skattlagðar og skatt-
lausir auðmenn og flottræflar látn-
ir greiða lögboðin gjöld.
Eiga enga samleið
Það er hreint út sagt sorgleg stað-
reynd fyrir jafnaðarmenn að þurfa
að upplifa þá pólitísku niðurlæg-
ingu að nánast öll hugsjóna- og
stefnumál flokksins skuli fótum
troðin í núverandi ríkisstjóm.
Jafnaðarmenn innan launþega-
samtakanna eiga enga sainleið
lengur með ráðherrum og þing-
mönnum flokksins, þeir hafa gjör-
samlega bmgðist samvinnu- og fé-
lagshyggjufólki í landinu.
Formaður flokksins, Jón Bald-
vin, er fyrir löngu búinn að tapa
áttum enda fráhvarfseinkennin
augljós. Hann er rúinn trausti og
virðingu jafnaðarmanna enda sýna
skoöanakannanir að Alþýðuflokk-
urinn hefur um helmingi minna
fylgi en Alþýðubandalagið og er
reyndar minnsti stjórnmálaflokk-
ur landsins.
Það má því með sanni segja að
íhaldssamvinnan hafi reynst Al-
þýðuflokknum dýrkeypt, hún hef-
ur líka sameinað margklofið Al-
þýðubandalag og kannski verður
Ólafi Ragnari að ósk sinni að flokk-
ur hans sameini vinstrimenn í einn
„Höfuðlaus krataflokkur á villigötum er engum til gagns, jafnvel „hei-
lög“ Jóhanna getur þar engu um breytt," segir m.a. í greininni.
sterkan jafnarmannaflokk.
Höfuðlaus krataflokkur á villi-
götum er engum til gagns, jafnvel
„heilög" Jóhanna getur þar engu
um breytt. Þeir sem nú standa að
auknum álögum á láglaunafólk,
sem ekki getur með neinu móti
framfleytt fjölskyldum sínum og
býr við sára neyð, ættu hreinlega
að skammast sín.
í hróplegri mótsögn
Að Alþýðuflokkurinn skuh eiga
aðild að slíkum verknaði er í hróp-
legri mótsögn við allt sem flokkur-
inn hefur áður gert í launa-, kjara-
og tryggingarmálum. Hvar eru
kjörorð jafnaðarmanna um jafn-
rétti og bræðralag, eru þau orðin
að sannfæringar- og merkingar-
lausum hugtökum á gulnuðum
blöðum krataforustunnar?
Það þarf mikla harðúð og vægð-
arleysi til að leggja fram slik fjár-
lög. Veit ekki ríkisstjómin að þús-
undir íslendinga eru meira eða
minna á framfæri nánustu að-
standenda eða verða að leita að-
stoðar félagsmála- og líknarstofn-
ana fyrir brýnasta lífsviðurværi?
Kristján Pétursson
Þingmannaleið um Af glapaskarð
Tolfta november sl. birtist hér á
kjallarasíðu nokkurt krumsprang
eftir Kristin Pétursson, fyrrver-
andi alþingismann, „Gijótfriðun og
umhverfisvernd". Eg tel að Krist-
inn tah í grein sinni kersknislega
um þann slag sem staðið hefur um
skipulagsmál í Ódáðahrauni og það
hvort fóma eigi þjóðarverðmætum
í tryhtum dansi auðlindanýtingar-
innar, frekar en að hann tah frá
hjartanu.
Verömæti ekki bara
verðbréf og vextir
Kristinn áttar sig ekki á eðh
málsins sem er þetta: mannvirkja-
gerð í afar viðkvæmri náttúm há-
lendisins fylgja alvarlegar afleið-
ingar, í óbyggðum er ekki hávaxinn
gróður sem gæti huhð Ijót línu-
mannvirkin, né mikh gróska sem
jafnaði út vegsummerki. Kristinn
vih „háleiidisveg" fram hjá byggð
norðaustanlands sem tengdi sam-
an fjarlæga landshluta sem hentaði
ferðamönnum og auðveldaði bygg-
ingu háspennulínunnar. Þetta er
skammsýni og vanþekking á eðh
ferðamanniðnaðar, þama rekast
hagsmunir aðha á.
Orkuflytjandinn fer stystu leið
mihi A og B en hagsmunir ferða-
mannsins miðast við að geta skoð-
að náttúrufyrirbæri þar sem þau
era. Það er ekki eftirsóknarvert að
ferðast imdir og umhverfis há-
spennulínu. Málflutningur þeirra
sem telja jafn mikla veðursæld
KjaUarinn
Kári Kristjánsson
landvörður í Heröubreiöar-
friðlandi og öskju
vera á hálendinu og í byggð minnir
á þá daga er fátækur og kúgaður
almúginn trúði að í Ódáöahrauni
væra grösugir dalir og sauðahjarð-
ir úthegufólks á beit. Sumariö á
hálendinu er stutt, Gæsavatnaleið
t.d. er opin í einn og hálfan mánuð,
eftir að klaki er farinn úr og vegir
á hálendinu lokast oft að sumri th
vegna hvassviðris.
Mælingar Landsvirkjunar sýna
að ísing er meiri inni á hálendinu
heldur en við byggðalínu. Okkur
er jafn annt um Mývatn og Ódáða-
hraun, línuna ber að grafa í jörð
norðan við Mývatn og þar mun
gróður fljótt hylja vegsummerki,
en jarðmyndanir sem ratt yrði úr
vegi línulagnar í Ódáðahrauni
munu ekki vaxa aftur.
Gerum Ódáðahraun að garði
þjóðarinnar, það myndi létta á
gestaánauð við Mývatn.
Hluti af náttúrunni
Ég hef samúð með Kristni vegna
blinds haturs hans á hlutum nátt-
úrunnar sem hann kallar „varg“
og „vilhdýr“, því honum virðist
hafa verið kennt að hata refi, haga-
mýs, gæsir og hrafha. Þessi um-
hverfisblinda birtist einnig þegar
fólk talar um „að bijóta undir sig
náttúruna", „leggja að fótum sér“,
„vinna dýr“.
Ökumönnum er hampað fyrir að
aka yfir vhlt dýr. Einstaklingar og
fyrirtæki era lofuð í hástert ef þau
standa að sáningu erlendra plöntu-
tegunda eins og kanadískrar lúp-
ínu og dansks túnvinguls í náttúr-
unni og breyta með því gróðurfari
þeirrar jarðar sem þó hefur fóstrað
þetta sama fólk svikalaust. Og þeg-
ar ijúpnaveiðimenn era búnir með
stofninn á að útrýma fálkastoöiin-
um th að fækka samkeppnisaðh-
um. Er verið að kenna þér og mér
að hata selina og hvalina í sjónum
á sömu forsendum? Á sólskinsdög-
um er talað um „hið fagra land“,
um „ósnortna náttúra sem okkur
beri að varðveita th komandi kyn-
slóða". Taka verður á sinnuleysi
yfirvalda sem létu þaö m.a. við-
gangast að hópur rahökutækja
komst inn í landiö sl. sumar og fékk
átölulaust að þeysa um vegi og veg-
leysur hálendisins, m.a. á fjórhjól-
um. Enginn virðist taka eftir þessu.
Hvar er siðfræði þessarar þjóðar í
umhverflsmálum?. Okkur er öhum
hoht að hafa í huga ljóð Davíðs
Stefánssonar, Afglapaskarð:
Hollast mun hópnum vera, /sem
heiðina miklu fer /Að hafa hhðsjón
af tindum /sem hæst við loftið ber
/Oft era veður válynd /og vörður
fenntar á mel. /Gætni gæti því kom-
ið gangandi mönnum vel.
Kári Kristjánsson
„Málflutningur þeirra sem telja jafn
mikla veðursæld vera á hálendinu og
í byggð minnir á þá daga er fátækur
og kúgaður almúginn trúði að í Ódáða-
hrauni væru grösugir dalir og sauða-
hjarðir útile^ifólks á beit.“
mistoK
„Atvinnu-
vegirnir í
landinu geta
ekki borgað
þessa raun-
vexti. Iætta er
það skelfileg-
asfa sem
bankarnir Ebw Oddur Krisl-
gátu tekið lánsson, «ram-
uppáþóttég kvamdasljórl
taki alveg Hjátms á Flateyri.
undir með þeim og ég met það
raunar þannig að ríkissjóður hafi
byrjað þetta bah. Það var sarnt
skelfilegt aö bankarair skyldu
sigla í kjölfarið og þetta mun eng-
an hitta verr fýrir en þá sjálfe og
aht atviimulffiö í landinu. Þetta
era hörmuleg mistök.
Það var í huga okkar atvinnu-
rekenda eitt af megmatriðum
þess að við gætum haldið engri
verðbólgu að allir aðhar á mark-
aði, ríkissjóður, Seðlabankinn,
viðskiptabankar, lífeyrissjóðirog
svo framvegis tækju;: höndum
saman um að lækka vexti. Þaö
skrifuðu allir undir viljayfirlýs-
ingar þar að lútandi síðastliðið
vor. Mér sýnist í fljótu bragði að
allir sem að því stóðu hafi svikið
það og þetta mun koma okkur
illilega í koll.
Viö eram að sökkva átvinnulíf-
inu ennþá dýpra, það getur ekki
borgaö þessa raunvexti, þetta er
algjör fiarstæða. Raunvextir
þyrftu að lækka verulega ef ein-
hver von ætti að vera tii þess að
vinna okkur út úr þessu. Það er
hægt að lækka vextina ef allir
aðilar á inarkaöi gera sér grein
fyrir þvi að það er þeim í hag.
Þetta eru mjög skelfileg tíöindi
fyrir aha aðila og virka sem olía
á eldinn.“
Ohjákvæmileg
„Verðbólgu-
stigið hefur
verið um eitt
og hálft pró-
scnt að und-
anfómu og
fer klárlega
hækkandi.
Reiknað er I
með að verð- RaSnar Onundar-
bólgustigið 4on> bankastjóri í*-
verði 17% 'andsbanka.
miðað við hreyfinguna á vísi-
tölunni l. febrúar næstkomandi,
9,6% miöað við febrúar-mars, 7%
febrúar-apríl og 5,5% febrúar-
maí. Það er ljóst að nafhvextir eru
of lágir hvernig sem á máhð er
htið og hækkun vaxta óverð-
tryggðra inn- og útlána er óhjá-
kvæmileg aögerð. Þessir vextir
munu hins vegar lækka aftur
með vorinu þegar veröbólgan
lækkar á ný. Þctta er bein afleiö-
ing af gengisfellingunni sem var
hófleg og nauösynleg og þetta
verður hara yfir okkur aö ganga.
vera í ákveðnu skipulagi og innra
Það gengur ekki að
á uppboð og láti vexti þeirra
hækka þar upp fyrir lægstu út-
iánsvexti eins og orðiö var. Svo-
kahaðir kjörvextir hjá bðnkum
voru fyrir neöan verðbréfemark-
traustustu lántak-
endur að taka lán til að
.ir