Dagblaðið Vísir - DV - 16.02.1993, Síða 15

ÞRIÐJUDAGUR 16. FEBRÚAR 1993.
15
Við mótmælum allar!
„Aöfarirnar gegn konunum 1 Bosníu-
Hersegovínu hafa vakið upp reiöiöldu
í Evrópu og kröfur eru gerðar til þess
að litið sé á þær sem stríðsglæpi, svo
að menn verði dregnir til ábyrgðar.“
Ofbeldið er lífseigur fylgifiskur
mannkynsins og birtíst okkur í ótal
myndum. Mikið af því er dulið,
jafnvel falið imdir yfirborði fjöl-
skyldulífs eða falskrar vináttu og
það geisar af grimmd í skúmaskot-
um undirheimanna. Annað er full-
komlega grímulaust, framið undir
yfirskyni stríðsátaka og reynast þá
sáttmálar um mannréttindi og frið-
helgi oft lítils virði.
Engu er eirt
Mánuðum saman hafa fjölmiðlar
flutt inn á heimili landsins fréttir
af ástandinu í fyrrum Júgóslavíu,
þar sem grimmileg átök geisa milli
fyrrum samstarfsþjóða. Hörmung-
ar íbúanna eru ólýsanlegar. Heim-
ili þeirra eru lögð í rúst og fjöl-
skyldum sundrað, munaðarlaus
böm og aldraðir hrekjast um í
reiðileysi og hvers konar ofbeldi
er daglegt brauð. Engu er eirt.
Óhugnanlegasta ofbeldið birtíst
þó í skipulegum nauðgunum Serba
á múslimakonum í Bosníu-Her-
segovínu. Konumar eru hnepptar
í búðir og nauðgað aftur og aftur
þar til þær verða þungaðar. Þær
em neyddar til meðgöngu því til-
gangurinn er ekki bara að beita
konur ofbeldi heldur beinlínis að
bijóta niður sjálfsvirðingu mú-
slimakvenna, splundra fjölskyld-
um þeirra og vega þannig að þjóð-
emi andstæðinganna.
Reiðialda í Evrópu
Sérhver kona getur sett sig í spor
þeirra sem neyddar eru til þess að
næra í líkama sínum lif sem kveikt
er með þessum hætti. Og nú em
þessi böm sem óðum að fæðast.
Framtíð þeirra er með öllu óviss
og ekki glæsileg. Mæðurnar hafa
haft andúð á þeim allt frá getnaði,
þær vilja ekki annast þau, ekki
gefa þeim bijóst, ekki einu sinni sjá
þau.
Aðfarirnar gegn konunum í Bos-
níu-Hersegovínu hafa vakið upp
reiðiöldu í Evrópu og kröfur eru
gerðar tíl þess að litíð sé á þær sem
stríðsglæpi svo að menn verði
dregnir tíl ábyrgðar. En hingað til
hefur verið litíð á nauðganir sem
nánast óhjákvæmilegan fylgifisk
styijalda sem ekki beri að með-
höndla sem stríðsglæpi.
Þessum glæpum verður að hnna.
Það verður að hjálpa þessum kon-
um og þessum börnum.
KjaUaríiin
Kristín Halldórsdóttir
starfskona Kvennalistans
Mótmælastaða á Austurvelli
Kvennasamtök í ýmsum löndum
Evrópu standa fyrir aðgerðum á
fjölmörgum stöðum á morgun,
miðvikudaginn 17. febrúar, þar
sem mótmælt verður ofbeldi á kon-
um og börnum í fyrrum Júgóslavíu
og sérstök athygU vakin á þessum
skipulegu nauðgunum. Kvenfé-
lagasamband íslands, Kvenrétt-
indafélagið, Kvennalistinn og kon-
ur í öðrum stjómmálaflokkum,
friðarhópar kvenna, Kvennaat-
hvarfið, Stígamót og íslenska Nor-
disk Forum nefndin standa að þess-
um aðgerðum hér á landi.
Efnt er til mótmælastöðu á Aust-
urvelli kl. 17.15 á morgun, afhent
verður áskomn á ríkisstjórnina að
beita sér í þessu máli og síðan verð-
ur samverustund í Dómkirkjunni.
Konur um allt land era hvattar til
að setja ljós út í glugga til að sýna
samstöðu. Mótmælabréf verða
send til ríkisstjóma stríðsaðila.
Við getum ekki staðið þegjandi
hjá. Við mótmælum allar!
Kristín Halldórsdóttir
Myndin er úr kirkjugarði í Sarajevo þar sem skotið var á konu er hún var viðstödd greftrun barnabarns sins.
Þegar vonin sigrar reynsluna
„Aðeins eru þrjár leiðir til að kosta
óhófseyðslu hins opinbera; að prenta
peningaseðla, safna skuldum eða
hækka skatta.“
Ríkisafskiptastefna eins og sú sem
Clinton segist fylgja hefur jafnan
misheppnast.
Fræg era þau orð dr. Johnsons,
eftir að maður einn hafði kvænst
aftur eftir misheppnað hjónaband,
að nú hefði vonin sigrað reynsluna.
Því miður geta Bandaríkjamenn
sagt hið sama eftir kjör Williams
Jeffersons Clintons, fylkissljóra í
Arkansas, til forseta.
Opinberar fjárfestingar
sjaldnast skynsamlegar
Að vísu er afar erfitt að gagnrýna
hugmyndir Chntons, svo óljósar
sem þær era. Hann vih vera góður
við fólk. En öh lýðræðisríki eru
fuh af frambjóðendum sem vilja
vera góðir við aðra, sérstaklega ef
þeir þurfa ekki að greiða fyrir það
úr eigin vasa. Hitt er annað mál
að sumir stuðningsmenn Chntons,
til dæmis Lester Thurow, Robert
Kuttner og Robert Reich, hafa ó-
spart viðrað kenningar sínar. Þess-
ir menn vilja hærri skatta, sérstak-
lega á efnafólk, og meiri stuðning
hins opinbera við valdar atvinnu-
greinar.
Helstu rök gegn þessum kenning-
um má taka saman í tveimur setn-
ingum. Hin fyrri er frá forvera
Clintons, Abraham Lincoln: Við
geram ekki þá fátæku ríkari með
KjaUaiiim
Dr. Hannes Hólmsteinn
Gissurarson
dósent í stjórnmálafræði
því að gera þá ríku fátækari. Öðra
nær: Allir verða að geta orðið rík-
ari. Hin síðari er gamalkunn: Menn
fara jafnan betur með eigið fé en
annarra.
Er Clinton gætinn
í fjármálum?
Kenneth Arrow, prófessor í Stan-
ford (og nóbelsverðlaunahafi í hag-
fræði), telur. að Chnton muni verða
íhaldssamur á almannafé og vísar
um þaö til fjárstjórnar hans í Ark-
ansas. En í Arkansas er erfitt að
stjóma fjármálum ógætilega því að
fjárlagahalli er bannaður í sljóm-
arskrá fylkisins. Aðeins eru þrjár
leiðir til að kosta óhófseyðslu hins
opinbera; að prenta peningaseðla,
safna skuldum eða hækka skatta.
Þar eð einstök fylki Bandaríkjanna
prenta ekki peningaseðla gat Clin-
ton fylkisstjóri ekki beitt því
bragði; þar eð íjárlagahahi (skulda-
söfnun) var bannaður í stjómar-
skrá Arkansas-fylkis gat Clinton
ekki heldur notað það úrræði; og
skattahækkanir vora óheppilegar
af stjómmálaástæðum. Clinton
varð því að spara, hvort sem hon-
um líkaði betur eða verr.
Nú, þegar Clinton kemur tíl Was-
hington-borgar, opnast honum nýj-
ar leiðir; hann getur bæði prentað
peningaseðla (með því að skipa í
fyllingu tímans seðlabankastjóra
sér undirgefna) og haldið áfram
skuldasöfnun Wns opinbera.
Svik við kjósendur
Chnton Bandaríkjaforseti á
tveggja kosta völ. Hann getur í
fyrsta lagi stjómað af raunsæi, sem
merkir að hann verður að gera sér
grein fyrir takmörkunum sínum
og hætta að reyna að gera aht fyrir
aha. Með því svíkur hann auðvitað
flest kosningaloforð sín (en það
hefur hann einmitt þegar hafið, th
dæmis fyrirheit sitt um að lækka
skatta á miöstéttiimi). í annan stað
getur hann reynt að standa við orð
sín en það leiðir einvörðungu th
ringulreiðar, óvissu og öryggisleys-
is. Þótt forsetar Bandaríkjanna geti
ekki gert mikið fyrir þjóð sína geta
þeir gert heirni mikið.
Hannes Hólmsteinn Gissurarson
„í núgild-
andi lögum er
smábátum
undir 6 tonn-
um ætlaður
ákveðinn
Wuti afla-
heimilda.
Fariþeirfram Am' Benediktsson,
úrþeimheim- traml(væmdastjóri
hdum fehur ls,enskra sjávarat-
réttur þeirra uröa
tíl sameiginlegs kvóta Wður og
aflaheirahdum verður skipt nið-
ur á bátana eftir ákveðnum regl-
um. Allt er þetta löngu ákveðiö.
En nú hefur þessi makalausa
nefiid, sem kemid er við tvo
hausa, tilkynnt að hún ætli að
gera thlögu mn aöra skipan mála.
Hún hefur kahað smábátaeigend-
ur fyrir sig og spurt þá hvort þeir
geti sætt sig við að fá þrefaldan
þann kvóta sem þeim er ætlaður
aö lögum, hvort þeir geti sætt sig
við að fá þrefaldan kvóta á sama
tíma og afli er aö dragast saman
og aörir verða fyrir skerðingu.
Þessi þrefóldun er að sjálfsögðu
frá öðrum tekin, sjómönnum og
útvegsmönnum stærri skipa og
smábátaeigendum að Wuta th.
Tekjur þeirra yrðu lækkaðar um
nokkur prósent til viðbótar ann-
arri skeröingu. Þessar hugmynd-
ir ganga á svig við aha hags-
murn, nema þeirra sem róa á
smábátum. Nái þaer fram að
ganga hrynja meginstoðir at-
vinnulífsins á fleiri stiiðum en:
þegar er oröið, atvinnuöryggi
annars staðar minnkar sem og
hehdarárangur sjávarútvegsins.
En auðvitað haína smábátaeíg-
endur þessum hugmyndum. Þeh
vflja fá ennþá meira, enda eru
þeir vaWr að fá meira ef þeir
heimta það.“
Hafna
Tvíhöfða
„Ég hafna
aharið hug-
myndum
„IH'ihöfða"
um afnám
krókaleyfis
og línutvö-
Hugroyndin 001 Pál8S0n' fram'
stríðir gegn kvœn'dastjóri
þjóðarhags Landssambands
munum sem 8m^Látaeigenda
segja okkur að auðhndina skuh
nýta með sem lægstum tílkostn-
aði og kappkosta að til vinnslu
berist eins ferskt hráefm og völ
er á. Þá skuli umgengm viö auð-
lindina vera á þann veg aö hún
beri ekki skaöa af. Krókaveiðar
■■■■■■■■■■■■■ um-
hverfisvænar og atvinnuskap-
andi. Þá er útgeröin sjálfbær.
Fyrir tveimur árum var settur
kvótí á 901 smábát. Hlutur þeirra
var þá 12,3 prósent af hehdarút-
Wutun þorskaflans. í dag er þessi
Wutur 7,5 prósent og bátunum
hefur fækkaö um 400. Aflamarkið
hefin- því verið fuflreynt á smá-
bátum. Afieiðingamar era aug-
fjósar og víti th vamaðar.
Á samdráttartímum eiga menn
að standa saman í að efla þær
atvinnueiWngar er skapa mesta
atvinnu og stuðla að notkun
þeirra fjárfestínga sem til era í
landinu, tjárfestinga sem skapa
bæjarfélögumnn og ahnenningi
arð. Shkt útgerðarínúnstur kall-
ar ektó á náttlanga neyðarfundi
með séi-tækimi aðgerðum sem
fólk er þreytt á að greiöa fyrir.
„Tvíhöfðí", láttu islenska trihu-
karla í fríði með sitt krókaleytl
og hnutvöfóldun. Trhlukarlai-
geta aldrei ofveitt neinn fiskstofn.
Fyrir því sjá veðrið og fiskgengd
ágrunnslóö.“ -kaa