Dagblaðið Vísir - DV - 03.01.1994, Qupperneq 17

MÁNUDAGUR 3. JANÚAR 1994
17
dv Meiming
Lenski (Gunnar Guöbjörnsson) og Olga (Ingveldur Eir Jónsdóttir) í einu
atriöi. DV-mynd JAK
Évgení Ónegín
íslenska óperan frumsýndi í gærkvöldi óperuna Évgení Ónegín eftir
Pjotr Tsjajkovskí sem byggö er á kvæði eftir Alexander Púshkín. Helstu
hlutverk sungu Bergþór Pálsson, sem var í hlutverki Ónegíns, Ólöf Kol-
brún Haröardóttir, sem var Tatjana, Gunnar Guðbjörnsson var í hlut-
verk Lenskís og Ingveldur Ýr Jónsdóttir var Olga. Þá söng Guðjón Óskars-
son hlutverk Gremíns, Sieghnde Kahlman var Larína og Hrönn Hafliða-
dóttir var Fiiipévna. Hljómsveitarstjóri var Robin Stapleton, leikstjóri var
John Copley, dansa samdi Terry Gilbert og leikmynd gerði Robin Don
og búningahönnuður var Michael Stennett. Þýðingu textans gerði Þor-
steinn Gylfason.
Tvær stefnur eru uppi um túlkun klassískra tónverka. Önnur er eins
konar söguleg réttrúnaðarstefna þar sem allt er lagt upp úr því að hafa
flutning verks eins líkan og kostur er því sem ætla má að hann hafi verið
á dögum .tónskáldsins. Hin er stefna endurskoðunar. Þar freista menn
þess að fylla gömul verk nýju lífi tíðarandans. Það er síðari leiðin sem
farin er í uppsetningu íslensku óperunnar á Ónegín. Ræður þar mestu
að textinn hefur verið þýddur á íslensku. Við það fær verkið allt nýjan
ht tungumáls sem ekki hefur heyrst þar áður. Söngvaramir geta ekki
Tórúist
Finnur Torfi Stefánsson
farið í smiöju til annarra um meðferð textans þvi hann hefur aldrei ver-
ið fluttur áður. Þetta gefur uppfærslu óperunnar sérstakt sjálfstætt ghdi.
Hún er einstæð, fersk og viðbót við tónmenninguna í stað þess að vera
aðeins endurtekning. Ekki að sönnu ráðrúm th að gaumgæfa þýðingu
Þorstéins Gylfasonar í gærkvöldi en hún hljómaði mjög sannfærandi og
féh prýðilega að tónhstinni. Svohtið var mismunandi hvemig söngvurum
gekk að koma textanum th skha. Hjá sumum voru samhljóð fullhn en
yfirleitt var vandræðalaust að fylgjast með.
Texti óperunnar er einkar myndauðugm-. Hins vegar virðist efniviður
og atburðarás vera ef th vhl fuheinfaldur. Þráðurinn er einn og útúr-
dúralaus. Persónumar eru líka lausar við tvíræðni. Sá eini sem sýnir á
sér fleiri en eina hhö er Ónegín, sem sýnir tvær hhðar, aðra fyrir hlé og
hina efhr hlé. Þessar vangaveltur kunna þó að vera marklausar. Áhrifa-
anáttur ópem verður ekki metinn eftir fýrirframgerðum formúlum. Þegar
aht kemur th ahs er það líka tónhstin sem úrshtum ræður. Ef hún er góð
þá er aht gott.
Tsjajkovskí hefur verið gagnrýndur fyrir að reiða sig um of á hæfileika
en of htið á skynsamlegt vit og þekkingu. Stundum má í verkum hans
heyra góðar hugmyndir hla tengdar saman svo að hehdin hður fyrir.
Hugmyndaauðgi hans og næmleiki fyrir htbrigðum er þó óumdehanleg,
þar með tahnn sérstakur hæfileiki th að semja fahegar laghnur. Þótt
undarlegt megi virðast fehur þessi lýsing ahs ekki að tónlistinni í Óneg-
ín. Hún er mjög vel byggð og rennur saumlaust fram í eðhlegu flæði.
Hins vegar er ekki mikið af grípandi aríum. Þetta kann aö stafa af því
að Tsjajkovskí virðist hugsa sem hljóðfæraleikari. Söngur gerir að sumu
leyti aðrar kröfur sem ef th vih hafa ekki verið hinum rússneska snhl-
ingi eins tamar. Þannig er tónhstin að sönnu mjög falleg í bréfsatriðinu
fræga í öðrum þætti en nær samt ahs ekki sömu áhrifum og í upphafi
annars þáttar þar sem hljómsveitin leikur lykilhlutverk.
íslenska óperan getur verið stolt af uppsetningu verksins. Einsöngvar-
amir stóðu sig hver öðrum betur. Gulltenórinn Gunnar Guðbjörnsson sló
í gegn með yndislega hstrænum söng. Aría hans í síðara atriði annars
þáttar var hrífandi vel flutt. Bergþór Pálsson söng einnig frábærlega og
tókst vel að sýna þótta og kaldlyndi Ónegíns jafnt sem örvæntingu hans.
Bergþór hefur augljósa leikhæfheika en á stöku stað hefði hann mátt aga
þá betur. Ólöf Kolbrún tók sig vel út í hlutverki Tatjönu og söng af innlif-
un og sannfæringu. Lokaatriði hennar og Bergþórs var meðal áhrifa-
mestu stundanna þetta kvöld. Ingveldur Ýr vann sér sess í hjörtum áheyr-
anda með fahegum söng og hrífandi framkomu. Hrönn Hafhðadóttir skh-
aði einnig sínu hlutverki með mikihi prýði þótt leikstjórinn hefði átt að
láta sér nægja að hún haltraði aðeins á öðrum fæti. Hlutur annarra ein-
söngvara var yfirleitt mjög góður. Þá átti kórinn mjög gott framlag. Má
þar nefna bændakórinn í upphafi og stúlknakórinn í lok fyrsta þáttar.
Hljómsveitin kom vel út. Helst mátti finna að því að strengir væru ekki
næghega hreinir á stöku stað. Hljómsveitarstjórinn stjómaði eins og sann-
ur fagmaður. Leikstjómin virtist yfirleitt góð og hópatriði komu flest vel
út að því frátöldu að dansatriði vora stundum fuhónákvæm í útfærslu.
Leikmyndin var mjög einfold en skhaði sínu hlutverki og hjálpuðu faheg-
ir búningar þar th. í hehd er þessi sýning prýðisvel heppnuð og athyglis-
vert framlag th tónhstarlífsins um þessar mundir.
ÞEIR SEM ÆTIA
AÐ ÁVAXTA
27 MILLJARÐA
TAKA AUÐVITAÐ
ENGA ÁHÆTTU
YFIR 80.000
EIGENDUR KJÖRBÓKA
NUTU
VERÐTRYGGINGAR-
UPPBÓTAR
NÚ UM ÁRAMÓTIN
Kjörbókin er enn.sem fyrr langstærsta
sparnaöarformiö í íslenska bankakerfinu.
Ástæðan er einföid:
Kjörbókin er traust, óbundin og áhættulaus
og tryggir eigendum sínum háa og örugga ávöxtun.
Ársávöxtun 1993 var 5,1-7,1 %.
Raunávöxtun á grunnþrepi var því 2,02%,
á 16 mánaða innstæðu var hún 3,92% og á 24 mánaða innstæðu
var raunávöxtunin 4,02%.
Kjörbókin er einn margra kosta sem bjóöast í RS,
Reglubundnum sparnaði Landsbankans.
Vakin er athygli á aö samkvæmt reglum Seölabanka ísiands verður
tímabil verðtryggingarviðmiöunar aö vera fullir 12 mánuöir.
Breyting þessi tók gildi nú um áramótin. Verötryggingartímabil
Kjörbókar veröur því frá 1. janúar til 31. desemberár hvert.
Landsbankinn óskar landsmönnum gæfu
og góös gengis á árinu 1994.
Landsbanki
íslands
Banki allra landsmanna