Dagblaðið Vísir - DV - 15.06.1994, Page 14

14
MIÐVIKUDAGUR 15. JÚNÍ1994
Útgáfufélag: FRJALS FJÖLMIÐLUN HF.
Stjórnarformaður og útgáfustjóri: SVEINN R. EVJÓLFSSON
Framkvæmdastjóri og útgáfustjóri: HÖRÐUR EINARSSON
Ritstjórar: JÓNAS KRISTJÁNSSON og ELLERT B. SCHRAM
Aðstoðarritstjóri: ELlAS SNÆLAND JÓNSSON
Fréttastjórar: JÓNAS HARALDSSON og GUÐMUNDUR MAGNÚSSON
Auglýsingastjórar: PÁLL STEFÁNSSON og INGÓLFUR P. STEINSSON
Ritstjórn, skrifstofur, auglýsingar, smáauglýsingar: ÞVERHOLTI 11,
blaðaafgreiðsla, áskrift: ÞVERHOLTI 14, 105 RVlK. SlMI (91)63 27 00
FAX: Auglýsingar: (91 )63 27 27 - aðrar deildir: (91 )63 29 99
GRÆN NÚMER: Auglýsingar: 99-6272 Askrift: 99-6270
AKUREYRI: STRANDG. 25. SlMI: (96)25013. BLAÐAM.: (96)26613.
FAX: (96)11605
Setning, umbrot, mynda- og plötugerð:
PRENTSMIÐJA FRJÁLSRAR FJÖLMIÐLUNAR HF„ ÞVERHOLTI 11
Prentun: ÁRVAKUR HF. - Áskriftarverð á mánuði 1400 kr. m/vsk.
Verð í lausasölu virka daga 140 kr. m/vsk. - Helgarblað 180 kr. m/vsk.
Lýðveldi og fullveldi
Þjóðhátíðin nálgast. Á fóstudaginn er íslenska lýðveld-
ið fimmtíu ára. Ekki er það langur tími í þjóðarsögunni
og nánast eins og augnablik í eilífðinni. Margt verður
gert til hátíðabrigða og vonandi verður dagurinn eftir-
minnilegur, eins og aðrar slíkar stórhátíðir, alþingishá-
tíðin 1930, lýðveldistakan 1944 og ellefu hundruð ára af-
mæh byggðar á íslandi 1974.
17. júní er auðvitað afmæhsdagurinn sjálfur og þá ná
hátíðahöldin hápunkti. En við megum ekki einblína á
þessa einu tilteknu hátíð. Hálfrar aldar afmæh lýðveldis-
ins gefur tilefni th að staldra við og horfa til næstu fram-
tíðar. Hvert er okkar starf í sex hundruð sumur og hvað
ber framtíðin í skauti sér? Við höfum gengið til góðs,
götuna fram eftir veg, en hvað er fram undan?
Engum íslendingi blandast hugur um að lýðveldið
færði okkur margt. í sjálfstæðinu fólst forræði eigin
mála, fuhveldi og frelsi. Það er hverri þjóð dýrmætt að
standa á eigin fótum, enda hefur íslenska þjóðin risið
undir þeirri ábyrgð og vaxið ásmegin í efnahagslegum,
menningarlegum' og öðrum veraldlegum efnum. Við er-
um með lífskjör á við það besta sem þekkist, við njótum
virðingar í samskiptum þjóða og við búum við frið og
mannlega reisn. Þjóðin hefur gætt tungu sinnar og menn-
ingar og þjóðlegur metnaður er síst minni meðal yngri
kynslóða.
Aht sýnir þetta innri styrk og hér býr duglegt fólk og
vel menntað sem hefur reynst styrkur þjóðarinnar. Hinu
má þó ekki gleyma að þjóðin hefur eflst og henni aukist
sjálfstraust fyrir þá sök að einangrun íslendinga hefur
rofnað. Með frelsi í verslun og viðskiptum og útrás á
erlenda markaði höfum við sótt auðinn sem skapað hef-
ur hfskjörin. Með utanferðum og aðlögun við erlenda
menningarstrauma hafa íslenskir hstamenn sótt hug-
myndir og víðsýni. Með námi í útlöndum hafa vísinda-
menn og fræðimenn sótt þangað þekkingu. Með íjarskipt-
um, ferðalögum og framfarahug hefur almenningur
stækkað sjóndehdarhring sinn og fært íslensku samfé-
lagi þá vídd og þau viðhorf að enginn er eyland.
í rauninni má segja að lýðveldið hafi notið mest góðs
af því að tengjast öðrum þjóðum og sjálfstæðið hefur
dafnað í fimmtíu ár með samvinnu og siðvæðingu í takt
við hinn stóra heim. Þannig má segja að sjálfstæðið komi
utan frá því með þeirri reynslu og visku sem felst í auknu
sjálfstrausti, þekkingu og víðsýni hefur þjóðin eflst að
innri styrk. Það er sú auðlegð sem lýðveldiskynslóðin
hefur notfært sér.
Á síðustu árum hefur þeirri kenningu vaxið fiskur
um hrygg að leggja eigi niður landamæri. Þess sér stað
í Evrópu þar sem stefnt er að aukinni samvinnu. Menn
óttast að smáþjóðir hverfi í mannhaf þessa samruna og
sjálfstæði þeirra sé fyrir bí.
Staða íslands í hinni nýju veröld er og verður sífeht
áleitnari í ljósi þessarar þróunar. Það er umræðan um
framtíð fuhvalda þjóða, það er spumingin um sjálfstæði
og sjálfsforræði.
Vera má að skhgreina þurfi upp á nýtt hvað það er
að vera sjáífstæð þjóð og hvar eru mörk fullveldisins.
Að því leyti stendur okkar lýðveldi, sem og annarra, á
vissum tímamótum.
Reynslan af fimmtíu ára lýðveldi segir okkur hins
vegar að lýðveldinu stafar ekki hætta af utanaðkomandi
áhrifum. Þvert á móti. Lýðveldið mun hfa svo lengi sem
íslendingar kunna að nýta sér þau, sjálfum sér th fram-
dráttar. EhertB.Schram
Guðmundur nefnir tvö ný fyrirtæki sem Þróunarfélagið tók þátt i á síðasta ári. - Frá aðalfundi Þróunarfélags
íslands 1993.
Enn um Þróunarfélag íslands:
Skrýtin kveðja
Að undanfómu hefur nokkuð
verið skrifað um Þróunarfélag ís-
lands í Dablaðið og er það vel.
Gunnlaugur Sigmundsson ritaði
athyglisverða grein um starfsemi
félagsins á undanfomum árum en
áður hafði stjórnarformaður fé-
lagsins ritað grein sem vakti upp
margar spumingar.
í þessari grein ætla ég aöeins að
gera að umræðuefni eitt atriði í
grein stjórnarformannsms en síðar
kann að gefast færi á að ræða hana
ítarlegar. í grein sinni taldi stjórn-
arformaðurinn að vonbrigði
margra með starfsemi félagsins
lytu einvöröungu að fortíðinni en
ekki að síðasta ári. Sumum fannst
það skrýtin kveðja til fyrri stjórn-
enda félagsins. Þetta gefur tilefni
til að skoða síðasta ár eöa einmitt
það ár sem núverandi stjómar-
formaður hefur haft mest áhrif á.
Tvö ný verkefni
Á síðasta starfsári tók Þróunarfé-
lagið þátt í tveim nýjum fyrirtækj-
um. Það vom út af fyrir sig von-
brigði að umsvifin skyldu ekki vera
meiri, en lítum aðeins nánar á þessi
tvö.
1) Þróunarfélagið keypti hlutabréf
í Tækniþróun hf. fyrir 900 þ. kr.
Hér var ekki um hlutafjáraukn-
ingu að ræða þannig að um efl-
ingu fyrirtækisins væri að tefla.
Hlutafjárkaupin voru líka svo
lítil að ekki var um að ræða að
ná áhrifum, fmmkvæði til þess
að breyta starfsemi fyrirtækis-
ins. Mér virðist einvöröungu
hafa verið um eigendaskipti á
hlutabréfum aö ræða. Athugun
| á félaginu bendir tæpast til að
bréfin hafi verið keypt vegna
arðsvonar. Fyrir utanaðkom-
andi aöila liggja ástæður ekki í
KjaUarinn
Guðmundur G.
Þórarinsson
verkfræðingur
heijamir muni taka undir með mér
um þetta atriði. í viðbót við þetta
kom í ljós að Þróunarfélagið hafði
selt talsvert af hlutabréfum sínum
í öörum fyrirtækjum en lítið keypt
í staðinn.
Holl umræða
Raunar er ástæða til að þakka
stjórnarformanninum fyrir að
hefja umræðu um Þróunarfélag
íslands með þessum hætti. Þegar
atvinnuleysi er jafn tilfinnanlegt
og nú er og ráðamenn leita leiða til
þess að örva atvinnurekstur og
stofnun nýrra fyrirtækja er æski-
legt að ræða þann árangur sem
unnt er að ná með þróunarfélögum.
Þau hafa af mörgum verið talin
vænleg leið til úrbóta. Þróunarfé-
lag íslands er með allra öflugustu
fyrirtækjum sem hafa verið stofn-
uð í þessu skyni. Stjórnarformað-
urinn segir að mikið hafi verið gert
„Þegar atvinnuleysi er jafn tilfmnan-
legt og nú er og ráðamenn leita leiða
til þess að örva atvinnurekstur og
stofnun nýrra fyrirtækja er æskUegt
að ræða þann árangur sem unnt er að
ná með þróunarfélögum.“
augum uppi.
2) Þróunarfélagið keypti hlutabréf
í Kola hf. fyrir 6 milljónir kr.
Koli hf. var stofnað til þess að
veiða flatfisk í rússneskri fisk-
veiðilögsögu. Svo illa tókst til að
fyrirtækið missti veiðiréttindin
og hefur enga starfsemi lengur.
Nú getur hver sem er láð mér þó
mér þyki þetta raunalegur árang-
ur. Ég hef áður sagt aö flestir frum-
á þessu starfsári. Það er vel. í ljósi
allrar þessarar umræðu væri vel
til fundið aö ræða það opið og draga
af því nokkurn lærdóm. Líklega
stæði það mér nærri og hæla þá
stjómendum félagsins ef orð
stjómarformannsins reynast inni-
haldsrík.
Guðmundur G. Þórarinsson
Skodanir annarra
Hagstæðir samningar?
„Meginástæðan fyrir því að allir aðrir stjóm-
málaflokkar en Alþýðuílokkurinn telja aðild íslands
að ESB ekki koma tU greina að óbreyttum aðstæðum
er sú, að það er einfaldlega óhugsandi fyrir okkur
íslendinga að gangast undir sjávarútvegsstefnu Evr-
ópusambandsins. í ályktun flokksþings Alþýðu-
flokksins er á einum stað vikið að því sem nefnt er
„hagstæðir sjávarútvegssamningar" Norðmanna.
Þeir eru ekki hagstæðari en svo að þessa stundina
a.m.k. er yfirgnæfandi meirihluti Norðmanna and-
vigur aðild aö ESB. Úr forystugrein Mbl. 14. júni.
Menningin mikilvæg
„Menningarstarfsemi er nauðsynlegur þáttur í
því að skapa þjóðfélaginu betri og manneskjulegri
umgjörð og ekki má heldur vanmeta þátt hennar í
því að viðhalda öflugu mannlífi úti um allt land.
Menningin er nefnilega stærra byggöamál en fólk
almennt gerir sér grein fyrir. Og á tímum þrenginga
í efnahags- og atvinnulífi með atvinnuleysi og ann-
arri óáran, er sem aldrei fyrr mikilvægt að hlúa að
menningarstarfseminni með rausnarlegum fjár-
framlögum." Úrforystugrein Dags 10. júni.
Veröld kvenna öðruvísi
„Ég mun auðvitað setja mitt mark á borgarstjóra-
embættið... Ég get ekki gengið inn í embættiö eins
og fyrrverandi borgarstjórar hafa mótað það. Það
leiðir af sjálfu sér að ásýnd þess verður öðruvísi en
í tíð forvera minna, af því að ég er kona. Veröld
kvenna er önnur en veröld karla og með konum
kemur annað sjónarhorn á hlutina og annar starfs-
stíll... Það er... alveg ný staða fyrir mig að vera í
meirihluta sem gefur mér eðlilega meiri möguleika
á að koma mínum málum fram.“
Ingibjörg Sólrún i Tímanum 14. júni.