Alþýðublaðið - 30.04.1967, Síða 6

Sunnudags-ALÞÝÐUBLAÐIÐ -- 30. apríl 1967
ít
Ávarp ICFTU 1. maí:
Fyrir brauði, frið
Verkafólk um heim allan.
Enn einu sinni sendir Aiþjóða
samband frjálsra verkalýðs-
félaga ykkur öllum sínar hlýj-
ustu árnaðaróskir og bróður-
íkveðjur á hátíðisdegi verka-
fólks víðsvegar um lönd, þess-
um degi alþjóðlegrar samstöðu
og bræðralags. Á þessum degi
heiðrum við brautryðjendurna,
er ruddu og vörðuðu veginn fyrir
okkur, atliugum hvar við er-
um stödd og vegum og metum
styrkleika okkar til þeirrar bar-
áttu og átaka, sem fram undan
eru.
í of mörgum löndum - bæði
Shinum iðnvæddu og jafnt þeim,
sem skemmra eru á veg komin
efnahagslega - eiga verkalýðs-
samtökin við að etja vaxandi af
skipti stjómarvalda í málum,
sem varða frjálsa samninga um
kaup og kjör. Þess er krafizt að
verkdfólk færi stöðugt íórnir
í nafni efnahagslegs jafnvægis,
viðreisnar, uppbyggingar og ýfn-
issa annarra málefna, sem í
sjálfu sér eru góðra gjalda verð.
Þegar um er að ræða sanna föð-
urlandsást þá hafa verkalýðs-
samtökin þráfaldlega sýnt það
og sannað, að þau eru enginn
eftirbátur annarra, en hins veg-
ar krefjast þau þess ótvírætt að
ef fórna er þörf þíá séu þær fyrst
færðar af þeim, sem mest hafa
efnin og bezt geta þolað hinar
auknu byrðar. Þau hljóta að
krefjast þess að ef komið er á
fót ströngu eftirliti með kaupi
og kjörum launþega til dæmis,
þá sé jafnframt komið á ströngu
eftirliti með verðlagi og gróða.
Sá afturkippur sem nú gerir vart
við sig í efnahagsmálum víðs-
vegar um heim hefur enn einu
sinni fært okkur öllum heim
sanninn um það, að öruggasta
trygging verkafólks fyrir félags-
legu réttlæti eru sterk, sjálfstæð
og frjáls verkalýðssamtök.
Umfram allt verðum við með-
limir hinna frjálsu verkalýðs-
samtaka hvar sem er í heiminum
að krefjast þess, að erfiðleikar
þeir, sem við er að etja á sviði
efnahagsmála, verði ekki lagðir
á herðar þeim, sem sízt geta
við þá ráðið - þeim milljónum
manna, sem búsettir eru í lönd
um þeim, er skemmst eru 'á veg
komin í efnahagslegu tilliti. Sá
tími er nú komin að látið verði
af þeirri stefnu í efnahagsmál-
um, sem einkennist af skamm-
sýni og eigin verndarsjónar-
miðum og í þess stað verði grip
ið til ráðstafana, sem markast
af hugvitsemi og djörfung og
hafizt handa um að minnka það
breiða bil, sem enn er milli fá-
tækra og ríkra þjóða heims. Það
sem heimurinn þarfnast um
fram annað er stöðugt vaxandi
og áhrifaríkari stuðningur iðn-
væddra þjóða til handa þeim
þjóðum, sem skemur eru á veg
komnar, auk þess sem opna
verður markaði hinna fyrr
nefndu fyrir öðrum þjóðum.
Þetta er eina færa leiðin til al-
mennrar velmegunar, því um
hana er eins farið og friðinn,
hvorttveggja er í eðli sínu ó-
deilanlegt.
Við vitum það mæta vel að
án alþjóðlegs, félagslegs jafn-
réttis mun hætta á styrjöld æv-
inlega vofa yfir okkur. Meðlim-
i og frelsi
ir verkalýðssamtakanna eru frið
elskandi menn og munu ávallt
hvetja ríkisstjómir sínar til þess
að jafna ágreiningsmál sín við
samningaborðið en ekki á víg-
stöðvum. Eina stríðið, sem við
óskum eftir, er herferð gegn
hungri, sjúkdómum, fáfræði og
hverskonar misrétti. Hversu
mjög myndi ekki heimurinn
breytast tii batnaðar ef aðeins
einn tíundi hluti þeirra fjár-
hæða, sem nú fara í vígbúnað-
arkapphlaupið, væri varið til
slíkra friðsamlegra verkefna.
Hin frjálsu verkalýðssamtök
líta svo á að mannréttindin og
þá einkum og sér í lagi frelsi
til þess að láta óhindrað í Ijós
skoðanir sínar og stofna til
frjálsra, óháðra samtaka verði
að breyta í raunverulegar að-
gerðir, sem hafi bein áhrif á líf
hins vinnandi fólks og samband
þess við vinnuveitendur og rík-
isvaldið og því fagna þau þeim
samþykktum Sameinuðu þjóð-
anna, sem veita mannréttinda-
yfirlýsingu þeirra lagagildi. Við
munum veita baráttunni fyrir
því, að þessar samþykktu* öðlist
staðfestingu og þeim verði fram
fylgt af sérhverju ríki, alla þá
stoð og stuðning, sem í okkar
valdi stendur.
Verkakonur. Einungis hin
frjálsu samtök verkafólks geta
tryggt ykkur rétt til sömu launa
fyrir sömu vinnu og önnur þau
réttindi, sem er getið um í
sáttmála Alþjóðasambands
frjálsra verkalýðsfélaga um rétt
indi verkakvenna.
Ungir verkalýðssinnar. í sátt-
mála Alþjóðasarnbandsins um
málefni ungra verkamanna er
lýst yfir ótrauðum stuðningi við
ýmsar mikilvægir umbætur i
málum hinna yngstu af meðlim-
um okkar, svo sem aukin tæki-
færi til menntunar, er tryggt
geti ykkur betri lífskjör í fram
tíðinni.
Allt eru þetta hugsjónir, sem
hin lýðfrjálsa og óliáða verka-
lýðshreyfing hefur jafnan bar-
izt fyrir, og í dag lýsa frjáls
verkalýðsfélög um heim allan,
sameinuð innan vébanda Al-
Framhald á 15. síðu.
BÆIA JÖRÐINA EÐA SKEMMA
jj Sigvaldi Hjálmnrsson:
'"" VANGAVELTUR
Ég býst við aff menn geti ver-
iff sammála um aff Þetta sé á-
gætis jörff sem viff búum á þótt
sitthvaff mætti sjálfsagt vera
þægilegra á mörgum sviffum.
En þá eigum viff líka aff kunna
aff meta hana og fara vel meff
hana.
Þaff er.spurning hvort hægt
er aff segja meff góffri sam-
vizku aff vel sé meff liana fariff.
Þaff þykir kannski einkenni-
legt aff þurfa aff vera sérstak-
lega tiliitssamur viff móffur
jörff, en íslendingar ættu aff
skilja þaff. Sagt er aff ísland
hafi veriff viffi vaxiff milii f jalls
og fjöru áffur en þar hófst
byggff, en nú er þaff skóglaust
og ástæffa eyffingarinnar var
skortur á tilHíssemi við móffur
náttúiru eg gegndarlaus í'án-
'yrkja. Og nú erum viff farnir
'■aff tala um aff hætta sé á eyff-
fcigu fiskistofnanna í hafinu
kringum landið, sem yrði ör-
lagaríkt fyrir íslendinga.
Mannkyniff er orffiff fjöl-
iftennt og svo affsópsniikiff aff
þaff er aff gerbreyta jörðinni,
og alls ekki til bóta á öllum
sviffum. Möguleikar til mikilla
ineytinga eru nú meiri en
nokkru siimi sakir gífurlegra
framfara í tækni og vísindum,
og auk þess ber aff taka tiUit
til þéss aff þarfir mannkynsins
aukast stórlega vegna óskap-
legrar mannfjölgunar, og þann
ig lagaff verffur sífellt meiri á-
níffsla á náttúnanni ekki bara
aff miklu meira þurfi til fæffis
og klæffis, heldur verffa til-
svarandi meiri kröfur gerffar
til hvers konar mannvirkia og
möguleika um útivist, ferffalög
og skemmtanir. Má í því sam-
bandi benda á aff sennilegt þyk
ir aff mannkyniff verffi orðiff
yfir 6000 milljónir um næstu
aldamót.
í þetta sinn ætla ég aff líta
fram hjá þeim ágangi á nátt-
úruna sem beiiilínis stafar af
öflnn matvæla og ræffa annars
konar ágang.
Hvernig er maffurinn aff
breyta jörffinni?
Harm ryffur skóga og breytir
þeim í ræktarland. Nú Iiafa
veriff fnndin upp tæki sem gera
tHföIulega fljótlegt aíff ryffja
frumskóg eins og þann sem
hvÞir Amazonsvæffiff í Suffur-
Ameríkn. Óhemju magn af
skcgi er fellt vegna iffnaffar og
hvers konar framkvæmda, og
fer því fjarri aff nægilega mik-
"é gróffursett til aff vega þar
' upp á móti. Öffrum svæffum
sem áffur hafa veriff skóglaus
breytir maffurinn í auðn meff
því t.d. aff gera flugvelli, vegi
og borgir, og þaff svæffi gróður-
’ieíndis sem lagt hefur veriff
undir slíkt er geysiflæmi þeg-
ar saman er taliff á allri jörff-
inni.
Samtímis raskar liann stór-
lega öllu jafnvægi í lífi dýr-
anna. Sumum dýrum hefur
hann eytt upp af því aff liann
skemmti sér viff aff drepa þau,
auk þess sem lífsskilyrffi dýra,
vegna rasks sem maffurinn ger-
ir í náttúrunni hafa gerbreytzt
svo til vandræffa liorfir. Þaff
gerist t.d. þegar hann drekkir
í vatni stöffum sem áffur voru
þurrir, ellegar þurrkar upp
staffi sem áffur voru blautir
Og öll meindýraeyffingin véxd-
or gersamlega ófyrirsjáanleg-
um jafnvægisbreytingum í dýra
ríkinu.
Ofan á þetta allt saman dreif
ir hann um sig eitri og óþverra.
|t| y.íemmisö ajiT miiyxast ói-
happsins meff olíuskipiff Torrey
Canyon er olía lagffist yfir haf
og strendur viff Suffvestur-Eng-
land. En þaff var bara óhapp.
Ýmisleg önnur óþverra dreif-
g heldur áfram nótt og nýtan
dag.
Þaff er svo mikiff óloft í stór-
borguxn af vélum og verksmiðj
um að heilsu íbúanna stafar
alvarleg hætta af. Enginn get-
ur séff fyrir hvaffa áhrif það
hefur á veffurfariff aff slíkar ó-
boffnar lofttegundir dreifast
saman viff andrúmsioftiff, og
þaff er heldur ekki vitaff hvaffa
áhrif k'arnorkutilraunir hafa
á veffurfar.
Sá siffur er víffa hafffur aff
sökkva öllum mögulegum úr-
gangi í hafiff, og ár bera brolí
alls konar óþverra frá verk-
smiffjum svo aff öUu lífi hefur
veriff tortímt í sumum. Þaff er
sagt aff lengi taki sjórinn viff,
og er ekki því aff neita aff ær-
iff miklar handatiltektir þarf
til þess aff eitra hann. Sann-
leikurinn er líka sá aff spjöll
sem uiinin eru í hafinu eru
fremur framin meff rányrkju
en öðru. En allt getur þetta
orffiff hætta því aff maffurinn
verffur meff hverju árinu aff-
sópsmeiri og fólkiff sífellt
fleira.
Tilgangurinn mcff þessum
orffum er aff glæffa ábyrgffar-
tilfinningu fyrir aff fara vel
meff þessa jörff sem viff búum
á. Þaff er auffveldara aff
skemma en bæta. Aff vísu er
margt gert. Svo aff dæmi séu
nefnd: Frumskógasvæffin eru
orðin tii þess aff gei'a Iííil og
þaff er tnlaff um -að friffa verffi
einhver slík því að náttúran
yrffi mun fátækari ef bau
hyrfu. Villidýranna í Afríku er
gætt, og reynt er aff rækta
auffnir til þess að vega upp á
móti þeim gróffursvæffum sem
lögff eru í auffn meff mannvirkj
um. En almenn tilfinning fyrjr
ábyrgff mannsins á náttúrunni
og ’náttúruauffæfulnum er afar
sljó. Mönmsrn hættir til aff
finnast aff þar sé alltaf af nógu
áff taka osr arleynw* því'aff cftir
svo sem hálfan fjórffa tug ára
verff-rr mannkyniff crffiff helm-
ií; r j' fjölmennara á jörffinni
heldur en þaff er nú.
t