Alþýðublaðið - 26.07.1968, Blaðsíða 6

KKAFJÖLGUNI
DARÍKJUNUM
Forsetakosningarnar í Bandaríkjunum í haust virð
ast ætla að verða einhverjar hinna flóknustu sinnar
tegundar á þessari öld. Nú eigast ekki aðeins við
hinir tveir klassísku flokkar, demókratar og repúblik
anar, heldur hefur þegar verið stofnaður þriðji
flokkurinn, Ameríski Sjálfstæðisflokkurinn, sem
hefur að markmiði að koma erki-íhaldsmanninum
og rasistanum George C. Wallace, fyrrverandi ríkis-
stjóra í Alabama, í forsetastól. Og nú er uppi fótur
og fit að stofna fjórða flokkinn, og jafnvel þann
firomta.
Aíinað eins og iþetta hefnr
iekki gerzt síftan 1948, þegar
Sfcorm Thurmond myndaði eins
'konar kynþáttaflökk suðumíkja
manma annars vegar, og róttæk
ustu vinstri menin í demókrata
floikknum komu á laggirnar sivo
kalikiðum Framsókn arflokki með
það fyrir augum að koma í for
setastól Henry Wallace, fyrr-
verandi l'andhúnaðarráðherra og
Vara-forsefca Roosevelt. Það þarf
naumast að minna á það, að
þráit.t fyrir atlan klofninginn
innan demókrataflokksins og*
Iþrátt fyrir spádóma Gallups
isi'graði Harry Trurnan glæsiiega
í þeim kosningum.
Hugmyndin um stofnun fjórða
flokksins er runnin undan rifj-
um hins vinstriisinniaða vikublaðs
„The New Republic’’, sem þrátt
fyrir nafnið er eitt af elztu
tímaritum Bandaríkjanna,
Taldi blaðið stofnun nýs flokks
vera eirna möguleikann fyrir því
'að fá Eugene McCartihy, öld-
lungadeildarmiann, kjörinn for-
öeta. Skrifaði blaðið, að nú væri
þörf fyrir „nútím'a-forustu” og
ihelztu vonbiðlannir um embætt
ið, þeir Hubert Horatio Humph
rey og Riehard Nixon, væru
sýnilega ekki það, sem kjósend
iur vildu, hvérsu mjög sem full
itrúar á flokkslþinginu væru
þeim meðmæltir.
Blaðið var ekki eifct um þessa
skoðun. Nokkrum dögum sáðar
voru stofnuð í Ohioago samtök,
er kaillast „Samtök um opið
filokksþing”, Iþað er að segja
flokksþing, þar sem ekki er bú
ið að ákdeðia frambjóðendur
fyrirfram. Þessi samtök hallast
leinnig að því að mynda fjórða
flokkinn, ef svo fer, að stóru
flokkarnir útnefni ekki frambjóð
anda, „er geti boðið amerískri
þjóð upp á annað en núverandi
sfcefnu.”
Að vísu voru nuenn eikki á eitt
sáttir á þeim 1000 manna fundi,
sem stofnaðii samtökin, um stofn
un fjórða flokksins. Margir töldu
iþetta alltof seint og því til-
gangslaust, Samt hófu 200
manns það erfiða verk að safna
þeim undirskriftum, sem nauð
synlegar eru til að fá flokkinn
skráðan á kjörseðla í hinum
ýmsu ríkjum.
Það voru augljóslega aðallega
stuðningsmenn McCarthys, sem
itóku til höndum í þeirri trú,
að hann hefði enga möguleika
á að hljóta útnefningu á flokks
Iþingi demókrata í Chicago 26.
ágúsf. Hims vegar hefur McCart
þy eikkert gert til að hjálpa
þessum nýju samtökum, þó að
fyrirsvarsmenn þeirra voni enn
ihið bezta.
En þáð eru ekki aðeins demó
kratar, sem láta til sín taka
í þessum nýju samtökum. Það
eru einnig repúblíkanar, sfcuðn
ingsmenn Nelsons Rockefellers,
ríkisstjóra í New York, sem
telja Rockefeller vera í svip
aðri aðstöðu í sínum flokki og
McChartihy er í sánium. Þeir
vilja annað hvort fá Rockefeller
eða John Lindsay, borgarstjóra
í New York, útnefndan vara-
forísieta með McCanfchy.
En þetta er ihægar ort en
gjört. Eitt höfuðvandamálið er
tíminn. Skipulagsstjóri samtak-
anna reikhar með því, að unnt
sé að komiast á kjörseðla 40 af
50 rikjum, ief hafizt sé handa
þegar í stað. Sé hins vegar beð
ið þar til eftir flokksþing demó
krata í ágúst, verður ekki unnt
uð komast á kj örseðla nema í
á að giska 20 ríkjum. Einnig
af þessum sökum má engum
tíma sóa og því verður að skipu
leggja hinn nýja flokk þegar í
stað.
En þá teemur til, að varla
,S'kóltíhól’elin ú vegiim
Fndashrifstofíi ríkisins
bjóðáyður'veikomin i sumar
d i éf t irt ö l d um stöðum:
1 REYKHOLTI
f BORGARFIRÐI
2 REYKJASKÓLA
HRÓTAFIRÐI
3 MENNTASKÓLANUM
|AKUREYRI
4 EIÐASKÓLA
5 MENNTASKÓLANUM
LAUGARVATNI
6 SKÖGASKÓLA
7 SJÓMANNASKÓLAN-
UM REYKJAVÍK
Alú- st/iðrir rr frtunreiödur
h'mn vinsú'li
m oigííuiicrður r
SIF AR - hneykslið
til umræðu í þingi
í ítalska þinginu fór fram í vikunni dramatísk
umræða, þar sem komu m.a. við sögu de Lörentzo,
hershöfðingi, og blaðamaður frá ítalska vikublaðinu
„L'Espresso”. Á sínum tíma var hlaðamaðurinn
dæmdur í tveggja ára fangelsi fyrir meiðyrði um de
Lorentzo, þótt hann legði fram sannanir fyrir orð-
um sínum. Hann áfrýjaði dómnum og hefur síðan
verið kjörinn á þing fyrir sósíalista. Hershöfðinginn
var settur af sem forseti herráðsins og vikið úr hern
um, en hefur síðan verið kjörinn á þing fyrir kon-
ungssinna. Umdeilt er, hvort kosning hans var lög-
leg.
A mánudag gaf Leonie, for-
sætis ráðherra, f u 1 li rú ad ei ld i nn i
skýrslu wn mál áey Lorentzos.
Skýrslan er samin af nlefnd
hersins, sem sett var á laggirn
ar í jánúar s.l. Hún afhenti
skýrslu sína ,Moro, þáverandi
forsætisráðherna, í júnímánuði
og skal nú rædd af þingmönn-
um. Skýrslan staðfestir allar stað
reyndir í málinu. De Lorentzo
hafði gtert slínia .eigin áætlun/
um viðbúnað 1964 „óháð þeim
áætlumim, sem fyrir ihendi
voru”. Hann hafði fengið skrár
nm þá, er skyldu handtcknir hjá
SIFAR, leyniþjóniustu hersins,
og dreifði þeim til undirdeilda
siruna. Gagnrýnir nefndin de
Lorentzo fyrir brat á „siðaregl
um hersins" og fyrir að hafa
valdið óróleika mieða'l háttsettra
herforingja með því að setja
sína eigin menn í æðstu stöður.
En nefndin fær ékki séð, að
hanm hafi haft byltingu í huga.
Þær lumræður, s'em um þetta
mál eigla éftir að spinnast, vérða
áreiðanliega ofsaiegar og hafa
eitt markmið: vinstriflokkarn-
ir heimta rannsóknarnefnd, er
skipuð vérði þingmöntnum, ekki
hermönnum. Þessa kröfu styðja
kommúnistar, vinstri sósíalistar,
sósalistar og repúblikanar. Utan
þings hafa þeir til þe&s einnig
notiið stuðningis vimstri arms
kristilega demókrataflokksins,
og að baki leiðtoga kaþólsku
verkamannaþingmannanna, Don
!at-Cattin, standa 32 þingmenn
kristilegra demókrata. Ef þeir
greiða atkvæði með vinstri
flokkunum, þá verður samþykkt
að setja á laggirnar rannsókn
arnefnd innan þingsins. Til
þessa hafa hægri menn og mið
flokksmenn kristilegra de-mó-
krafca lagzt gegn slíkri nefndar
skipun, og ef þeir láta nú hart
mæita höfðu, má búast við erf
iðri aðstöðu í stjórnmálunum.
Þiað verður allt annað en þægi
ieg aðstaða fyrir Leone, forsœtis
ráðherra, í sínum eigin flokki
í þessu máli. Án þes að lítá til
hægri eða vinstri, í bókstaflegri
merkingu, gerði hann það eina
sem virðist rétt í málinu: hann
hefur Íagt fram nefndarálitið,
- sem afhent var Moró, fvrrvér-
andi forsætisráðhefra, og hann
afhenfci síðan eftirmanni sín-
úrn. Hann hefur-'boðið þinginu
>að -ræða fyrir opnum tjöldum
úm teýniþjónustuna og. virðjst
ekki vilja, að neinu verði stungið
ið undir stól.
verður unnt að fá verulegan
sfcuðning manna eins og McCart
hys og Rockefellers, meðan nokk
lur von er um, að þeir hljóti út
nefningu sinna gömlu flokka.
Og svo er enn eitt, sem gerir
það geysilega erfitt að ganga
fyrir almenning [ þe.-isu máli,
áður en séð er hvernig málum
reiðir af á flokksþingi demó-
krata. Margir stuðningsmenn
fjórða flokiksins hafa þá sitefnu
'að „stöðva Humplrrey" á flokks
þinginu. Þeir vilja ekki stofna
nýjan flokk, nema .það misfcak-
ist. Stefna þeirra er að siétja
Humphrey í klípu mieð því að
þvinga hann til þess, í nafni
flokksins. að binda trúss sitt
við þá aðila innan demókrata-
flokksins, sem hafa út.ilokað
negra og stuðnimesmenn McCart
hys, eða hafa virt að vettugi
jafnrétitisreglun'a innan flokks
inis við sam^etningn sendinefnda
hinna einstöku ríkia á flokks
þingið. Það þarf aðeins 11 af
110 meðlimum kjörbréfanefnd-
'ar ti'l að knv.ia fram rannsókn
á sendinefnd ríkis.
Það er því ®vo að sjá, að um
geysilega baráttu verði að ræða
ium samsetsningu ýmissa nefnda,
þegar á þingið kemur. Suður-
ríikjamienn verða sfenniliega sak-
aðir um að 'hafa útiiokað niegra.
Nefndir frá n orð-a ust.u rríkj u n -
ium, eins og New York og Conn-
eoticut, fá sjálfíBigt að hcyra,
að ekki hafi verið tekið tillit
til úrslita forkosninga, McCart-
hy í óhag. o.s.frv. Þær deilur
eiga vafalauist eftir að verða
vatn á mvllu fiórða flokksins, en
þær koma bara ekki að haldi
fyrr en þær heíjast á þing-
inu.
Og svo kemur að lokum mögu
leikinn á fimmta flokknum —
negraflokknum. Samkvæmt nýj
u?itu fréttum hafa ýmis samtök
svertingja í Bandaríkjunum á-
kveðið að hefja samvinnu á
stjórnmálaisviðimi til þesis að
istyðja málstað sinn. Enn er of
snemmt að segja nokkuð um
möguleikann á því, að elíkur
flokkur bjóði fram til forseta,
en benda má á, að hann á að
sjálfsögðu við marga hina sömu
erfiðleika að etja varðandí tím
ainin, eins og fjórði flokkurinn.
Kona fótbrotnar
Um klukkan 20.30 á miðviki
dagskvöldið varð umferðar
slýs við Yztu - Vík í Grýtu
bakkahreppi á Svalbarðs
strönd. Rákust þar á tvær bi
reiðar, jeppabifreið og fólks
bifreið. Fólksbifreiðin var :
vi-nstra vegarhelmingi. Kona
sem var farþegi í fólksbifreii
inni fótbrolnaði og skarst éit
hvað við áreksturinn. Öku
maður bifreiðarinnar meidd
ist einnig, en þó ekki alva
lega. Konan var flutt á sjúkr:
hús á Ak.ureyri. Einn maðu
var í jeppanum og sákað
liarin ekki. Ástæða ér til ,ai
minha fólk á að gleyma sé:
ekln,- er það ekur um þjóðvej
ina, ng halda sig á hægra véj
arhelrningi.
5 26. júlí 1968 ■— ALÞÝÐUBLAÐIÐ 'jjjj