Dagur - 12.02.1958, Síða 1

Fylgizt með því, sem gerist
hér í kringum okkur.
Kaupið Dag. — Sími 1166.
Daguk
DAGUR
kemur næst út miðviku-
daginn 19. febrúar.
XLI. árg.
Akureyri, iniðvikudaginn 12. febrúar 1958
10. tbl.

't
DAGUR
jo
ara
1918 - 1958
©
£
í
i-
I I
■S'Wö-f'íioð'ísÞ'Hð'Mí^a-í'íi'WS-ísS'WS'íss-^s^-^S'f'-s-i-a'í'-^^-e-sí'í^ö'Sííív,
f
«
<3
<3
Dagblað á Norðurlandi!
Afmæliskveðja frá Hauki Snorrasyni ritstjóra
íslenzk blaðaútgáfa hefur'tek-
ið miklum breytingum á fjórum
áratugum. Þessar breytingar
hafa verið til bóta. Prenttækni
Ilaukur Snorrason.
er betri, blöðin stærri og öflugri
og hæfari til að gegna því hlut-
verki að segja frá því, sem er að
gerast heima og erlendis og vera
vettvangur opinberra umræðna
um þjóðmál. Þetta ber að viður-
kenna, enda skyggir það ekkert
á þá staðreynd, að einstakir
blaðamenn hins eldri tíma rit-
uðu betri og listilegri ritgerðir
en yfirleitt sjást í blöðum í dag.
Lesendur þess tíma gerðu aðrar
kröfur til lesefnis. Póltísk rit-
gerð, sem fyllti alla forsíðuna,
vakti þjóðarathygli. Nú þætti
slík uppsetning tæplega í húsum
hæf í blaðaprentsmiðju. Þannig
mætti rekja mörg dæmi um
breytt viðhorf lesénda. Það er því
ekkert nema þjóðsaga að blöðin
hafi verið miklu betri í gamla
daga. Þau voru öðruvísi. Það er
mergurinn málsins.
Þegar Dagur hóf göngu sína
fyrir 40 árum, var hann lítill
fjórblöðungur, gerður að þeirr-
ar tíðar hætti, fremur lítið tíma-
rit um þjóðmál en almennt blað.
En hann féll sti-ax inn í það hlut-
verk, sem honum var ætlað í
þjóðlífinu, og gegndi því vel og
dyggilega. Þegar nýr tími rann
upp, færðist hann í nýjan búning
og breytti um svip. Það hæfði
nýrri aðstöðu. En grundvöllurinn
var fyrir því æ hinn sami.
Þegar Dagur byrjaði göngu
sína, átti samvinnustefnan mestu
stórverk sín óunnin í héraðinu.
Þá var engin útvai'psþjónusta en
aðeins léleg símaþjónusta. Þá
voru samgöngur enn með mið-
aldarsniði. Þá var enn óstigið
lokasporið í sjálfstæðisbarátt-
unni. Svipmót þessa löngu liðna
tíma lifir enn á síðum gamalla
dagblaða. Búningurinn var fátæk
legur, en í orðum og setningum
lifir hugsjón um betri tíma, um
nýtt líf í landinu.
'-5
Dagur er nú margfalt stærri
en hann var í upphafi og fyrstu
árin og betur búinn. í því efni
hefur hann tekið breytingum á
ýmsum tímum. Hann hefur fylgzt
með tímanum og tækninni eins
og aðstaða hans hefur leyft.
Það er mér mikil ánægja að
minnast þess nú, á þessum tíma-
mótum, að hafa átt þátt í því að
klæða blaðið í búning, er hæfði
nýrri tíð, fyrir nærri tveim ára-
tugum. Litlu seinna eignaðist
blaðið fyrstu dagblaðaprentvél-
ina, sem upp var sett utan höfuð-
staðarins.
1 þá daga dreymdi marga
stuðningsmenn blaðsins um, að
koma upp dagblaði utan Reykja-
víkur. Sá draumur er enn órætt-
(Framhald á bls. 16.)
Mér þykir vænzt um Dag af öllum blöðum
segir Ingimar Eydal, fyrsti ritstjóri blaðsins
Þakkir til lesenda
og starfsmaima
Ingimar Eydal er nú orðinn nær hálf níræður og heilsu
hans tekið að hraka en minnið er óbrigðult og andleg orka
ólömuð. Undirritaður skrapp heim til hans eitt kvöldið og
ræddi við hann um stund og lagði fyrir hann nokkrar spurn-
ingar, sem hann svaraði á eftirfarandi hátt.
Ekkert blað verður lang-
líft án stuðnings og vin-
sælda lesendanna. Dagur
sendir, á Jiessum tímamót-
um, lesendum sínum nær
og fjær þakklátar kveðjur
og eru Jiar pólitískir and-
stæðingar ekki undanskild-
ir. Kaupendur blaðsins eru
úr röðum allra flokka og
allra stétta um land allt,
Jiótt Norðlendingar séu Jjar
fjölmennastir og skilji
manna hezt Jjörfina fyrir
öflugt, norðlenzkt málgagn.
Starfsmönnum sínum fyrr
og síðar og lilýjar kveðjur
vina og stuðningsmanna
við Jiessi tímamót þakkar
blaðið af alhug.
Erlingur Davíðsson.
Manstu það Ingimar, að fóstur-
bamið þitt, Dagur, verður fertug
ur á miðvikudaginn?
Það ætti eg nú að muna, segir
Ingimar. Fyrsta tölublaðið kom
út 12. febrúar 1918, einmitt á síð-
asta styrjaldarári fyrri heims-
styrjaldarinnar. Þá varð fólk að
láta sér nægja fátæklegan frétta-
flutning, því útvarpið var þá
ekki komið til sögunnar og
menn urðu að láta sér nægja
frásagnir blaðanna um gang
heimsviðburðanna og það voru
ekki alltaf nýjar fréttir, sem
lesnar voru, eins og póstsam-
göngum var þá háttað.
Gerðist nokkuð sögulegt þegar
fyrsta tölublað Dags kom út?
Ingimar segist ekki muna að
neitt óvenjulegt hafi skeð, enda
hafi blaðið ekki farið af stað
með neir.um ósköpum. En eg
man vel eftir því að mér dvald-
ist nokkuð í prentsmiðjunni þeg-
Kveðja til Dags
frá Hermanni Jónassyni forsætisráðherra
Fyrir 40 árum hóf blaðið Dag-
ur göngu sína. Til Dags var
stofnað í þeim tilgangi að hann
yrði fyrst og fremst málgagn
samvinnumanna norðanlands í
sókn og vörn.
Fyrsti ritstjóri blaðsins var
Ingimar EydaJ, maður mjög vel
ritfær og einlægur og áhugasam-
ur samvinnumaður og framfara-
maður.
Dagur varð þegar og hefur
verið æ síðan, trúr því takmarki,
sem hann setti sér í upphafi,
enda hafa staðið að blaðinu
ágætir incnn og hver öðrum rit-
færari.
Dagur varð því brátt blað, sem
hafði víðtæk áhrif, ekki aðeins i
samvinnumálum heldur og í
landsmálum, langt út fyrir tak-
mörk Norðlendingafjórðungs.
Á þcssum tímamóluin vil eg
þakka Degi hinn stóra skerf, sem
hann hefur af mörkum lagt í
baráttu fyrir samvinnuna á ís-
landi, fyrir Framsóknarflokkinn,
fyrir mörg stór og góð framfara-
mál þcssa lands.
Og um leið og cg færi fram
þessar þakkir og óska Degi til
hamingju með unnin störf — vil
eg færa fram þær óskir lionuin
Hermann Jónasson,
forsætisráðherra.
til handa og þeim áhugamönnum,
sem að honum standa, að honum
megi auðnast um langa framtíð
að vera sama beitta og örugga
vopnið sem hingað til, í baráttu
til sóknar og varnar góðum mál-
um.
Þessa var mikil þörf þegar
Dagur hóf göngu sína fyrir 40
árum. Þörfin er rik enn í dag,
þótt margt og mikið hafi áunnizt.
Hermann Jónasson.
ar fyrsta tölublað var prentað.
En Dagur var fyrst prentaður
Ingimar Eydal.
í Prentsmiðju Björns Jónssonar
og Björn söng þá við raust þessa
vísu:
„Þar sem slagur eyðir ýtum
andlitsfagur í réttan tíma
kemur dagur á hesti hvítum
héðan vagar blóðfull gríma.“
Hver var stefna blaðsins í höf-
liðdráttum?
Dagur vai' í upphafi eindregið
stuðningsblað Framsóknarflokks
ins, sem þá var stofnaður rúmu
ári áður og samvinnustefnunnar
og er mér það mikið gleðiefni,
að hann hefur staðið trúlega á
verðinum æ síðan. Verzlunar-
málin voru þungamiðja deilu-
málanna um þetta leyti. Kaup-
mannavaldið sótti hart að sam-
tökum samvinnumanna og vildi
þau feig. Flest blöð landsins
hneigðust á þeim tíma að stefnu
kaupmanna, þar á meðal tvö
Akureyrarblöðin, Norðurland og
Islendingur.
Hverjir voru helztu hvatamenn
að stofnun Dags?
Þar vil eg nefna tvo menn sér-
staklega, þá Jónas Jónsson síðar
ráðherra og Hallgrím Kristins-
son. Jónas var á ferðalagi um
Norðurland í frosthörkunum
þennan sama vetui'. Hann minnt-
ist þá á það við mig, hvort eg
vildi taka að mér ritstjórn nýs
blaðs, sem helgaði krafta sína
málefnum Framsóknarflokksins
og samvinnustefnunnar. Þetta
varð. í árslok 1919 sagði eg svo
upp starfi mínu við blaðið en
Jónas Þorbergsson tók við rit-
stjórninni um 8 ára bil en varð
síðan ritstjóri Tímans. Þá lágu
leiðir okkar Dags saman á nýjan
leik, sem ekki er þörf að rekja.
(Framhald á bls. 16.) •