Dagur - 07.12.1983, Blaðsíða 4

4 - DAGUR - 7. desember 1983
ÚTGEFANDI: ÚTGÁFUFÉLAG DAGS
SKRIFSTOFUR: STRANDGATA 31, PÓSTHÓLF 58, AKUREYRI
SlMI: 24222
ÁSKRIFT KR. 130 Á MÁNUÐI - LAUSASÖLUVERÐ 18 KR.
RITSTJÓRI OG ÁBYRGÐARM.: HERMANN SVEINBJÓRNSSON
FRÉTTASTJÓRI: GlSLI SIGURGEIRSSON
BLAÐAMENN: EIRlKUR ST. EIRlKSSON, GYLFI KRISTJÁNSSON,
AUGLÝSINGASTJÓRI: FRlMANN FRlMANNSSON
ÚTBREIÐSLUSTJÓRI: HAFDlS FREYJA ROGNVALDSDÓTTIR
FRAMKVÆMDASTJÓRI: JÓHANN KARL SIGURÐSSON
PRENTUN: DAGSPRENT HF.
Velferðar- og
framleiðslustefna
Sú markvissa byggðastefna sem rekin var á
síðasta áratug hafði veruleg áhrif á byggða-
þróunina í landinu, einkum um miðbik ára-
tugarins. Mikil efling sjávarútvegsfyrirtækja
út um allt land breytti atvinnuleysisástandi
sem víða var við lýði og mikil atvinnuuppbygg-
ing hófst. Forsendur sköpuðust fyrir fólk af
landsbyggðinni að búa á sínum heimaslóðum,
en áður hafði fólk neyðst til að flytjast á brott í
stórum stíl. Því miður hefur orðið verulegur
afturkippur í þessum efnum á allra síðustu
árum. Að hluta má rekja það til þess að hlut-
verki Byggðasjóðs hefur verið breytt. Honum
er ekki lengur ætlað að hafa áhrif á byggða-
þróun með ákveðnum hætti, þ.e. að vega upp
á móti sækni fólks og fjármagns til höfuðborg-
arsvæðisins.
Þrátt fyrir verulegar aðgerðir í byggðamál-
um á síðasta áratug varð afraksturinn ekki
sem skyldi af annarri ástæðu sem tengist því
að tvær þjóðir búa í raun í landinu. Önnur
annast þjónustustörfin en hin starfar við
framleiðsluatvinnuvegina. Svo skýr eru þessi
mörk milli höfuðborgarsvæðisins og lands-
byggðarinnar að varla er annað hægt að segja
en þjóðirnar séu tvær sem byggja landið.
Vegna þessarar skiptingar og vegna þeirrar
miklu verðbólgu sem ríkt hefur undanfarin ár,
hafa fyrirtækin í undirstöðugreinunum ekki
notið afrakstursins. Röng gengisskráning
hefur séð fyrir því að fjármagn hefur í of stór-
um stíl farið í hvers kyns innflutning og þar
sem nær öll innflutningsverslunin er staðsett
á höfuðborgarsvæðinu gefur auga leið að
þangað hefur fjármagnið farið. Byggðaað-
gerðir hafa ekki nægt til að hamla á móti
þessari þróun.
Á öllum Norðurlöndunum eru víðtækar að-
gerðir jafnan í gangi til að hafa áhrif á
byggðaþróun. Þá er það sameiginlegt öllum
Norðurlöndunum að aðgerðir sem hafa hið
formlega nafn byggðastefna eru ekki nema
lítill hluti af þeim aðgerðum ríkisvaldsins sem
áhrif hafa á þróun byggðar. Atvinnuvegirnir
fá yfirleitt meiri yfirfærslu frá ríkinu gegnum
hinar ýmsu stuðningsaðgerðir við einstakar
greinar en þeir fá gegnum byggðasjóði við-
komandi landa. Má í þessu tilfelli nefna sjáv-
arútveginn í Noregi. Þá er framkvæmdum
beint til héraða sem minni vaxtarmöguleika
hafa.
Það er rétt eins og einhver feimni ríki varð-
andi þessi mál hér á landi. Jafnvel er talað um
byggðaaðgerðir sem einhverjar ölmusugjafir.
Þetta er eins fjarri sanni og hugsast getur.
Byggðastefna er ekki aðeins velferðarstefna,
heldur ekki síður framleiðslustefna, sem
marg borgar sig sé rétt á málum haldið.
Atvinnumálanefnd
á enga „patent“-
lausn á vandanum
Björn Pér Ólafsson formaður atvinnumálanefndar
Ólafsfjarðar skrifar um atvinnuleysið í Ólafsfirði
Mikil umræöa á sér stað um
atvinnumál í landinu og er Ólafs-
fjörður þar engin undantekning.
Nokkur gagnrýni hefur komið
fram á atvinnumálanefnd Ólafs-
fjarðar fyrir lítið framtak. Sá sem
þetta skrifar er formaður þessar-
ar nefndar og er honum ljúft að
gera nokkra grein fyrir þætti
bæjarfélagsins í þessum málum.
Fiskverkun og útgerð
í Ólafsfirði eru 3 togarar Sólberg
eign hlutafélagsins Sæberg h/f,
Sigurbjörg eign Magnúsar Gam-
alíelssonar h/f, Ólafur Bekkur
eign Hraðfrystih. Ólafsfj. lh,
Magnús Gamalíelsson h/f lh og
Ólafsfjarðarbær xh. Þá eru og tvö
togskip og nokkrir smærri bátar.
Stærstu fiskverkendur:
Magnús G. h/f rekur frystihús,
saltfiskverkun auk þess að eiga
stóran hlut í Hraðfrystihúsi
Ólafsfjarðar og einn mann í
stjórn þess fyrirtækis.
Sigvaldi Þorleifsson h/f rekur
Mjög stóra saltfiskverkun auk
þess að eiga hlut í Hraðfrystihúsi
Ólafsfjarðar og verið í stjórn þess
í mörg ár og hluthafi í togaranum
Sólberg. Stígandi hf. rekur salt-
fiskverkun og síldarverkun og
gerir út togskipið Friðrik Sigurðs-
son og á hlut í Hraðfrystihúsi
Ólafsfjarðar og á mann þar í
stjórn.
Hraðfrystihús Ólafsfj. þar mun
stærsti eigandi vera bæjarsjóður
og hefur einn mann í stjórn.
Af þessari upptalningu má.
ljóst vera að sömu aðilar ráða ýfir
90% af öllum atvinnutækifærum
í Ólafsfjarðarbæ í útgerð og fisk-
vinnslu og því ljóst að bæjaryfir-
völd hafa enga möguleika á að
ráða nokkru þar um, enda yfir-
lýst af flestum bæjarfulltrúum að
bæjarsjóður eigi sem minnst af-
skipti að hafa af atvinnurekstri.
Öll fyrirtæki sem upp hafa ver-
ið talin svo og smærri, byggja af-
komu sína á þorskveiðum og því
er vandi þeirra mikill þegar
þorskveiðar dragast saman sem
nú.
Undirritaður á sæti í stjórn
Hraðfrystihúss Ólafsfjarðar og
þegar sýnt þótti að samdráttur í
atvinnu var fyrirsjáanlegur ræddi
hann það í stjórn H.Ó. hvort
ekki væri rétt að huga að rækju-
vinnslu, en þá voru tveir bátar á
rækjuveiðum og lögðu afla sinn
upp á Siglufirði, en undirtektir í
stjórn urðu nær engar og undir-
ritaður kaffærður í rökum sem
hann tók að mestu gild.
En nú á haustdögum bregður
svo við að sömu aðilar sem sýndu
þessu lítinn áhuga vilja nú setja
á stofn rækjuvinnslu í sínu fyrir-
tæki. Það er vel ef áhugi manna
á þessu er nú fyrir hendi því ef
þetta kemst upp er það til hags-
bóta fyrir bæinn og að því var
stefnt með umræðunni.
Það má ljóst vera að það steðj-
ar mikil kreppa að útgerð og fisk-
vinnslu ef svo fer fram sem horfir
með þorskafla, en þá verða fyrir-
tækin að aðlaga sig aðstæðum,
við atvinnumálanefnd er ekki að
sakast; ekki fjölgar þorskum í
sjónum með ályktunum frá
henni. Þeir sem stjórnað hafa út-
gerð og fiskvinnslu í Ólafsfirði
hafa sjálfsagt rekið hana eins og
best verður á kosið á flestum
sviðum, það er því þeirra sem
eiga skipin og fiskvinnslufyrir-
tækin að bregðast við þessu á ein-
hvern þann hátt sem dugir.
Atvinnumálanefnd hefur eng-
an rétt til að ráðskast með einka-
fyrirtæki, en er tilbúin að greiða
götu í samskiptum við opinbera
aðila sé þess óskað.
Byggingariðnaður og
annar iðnaður
Mjög mikill samdráttur hefur
orðið í byggingariðnaði á þessu
ári t.d. hefur ekki verið byrjað á
neinu íbúðarhúsi í ár þrátt fyrir
nægjanlegt framboð af lóðum.
Þarna fléttast margt inn í.
Bjöm Þór Ólafsson.
Lánamarkaðurinn hefur ekki
sinnt kröfunni um hærra lán til
lengri tíma og kaupgeta fólks
hefur farið mjög þverrandi.
Bæjarstjórn hefur reynt að
mæta þessu með byggingu verka-
mannabústaða og er nú í undir-
búningi hjá stjórn verkamanna-
bústaða bygging að vori. Á
undanförnum árum hafa risið hér
opinberar byggingar s.s.
hótel,elli-hjúkrunarheimili og
heilsugæslustöð og barnaheimíli
sem gefa handverksmönnum
okkar góðan vitnisburð. Bæjar-
félagið mun áfram halda á þeirri
braut að skapa atvinnu með opin-
berum framkvæmdum þegar þess
er kostur.
Nú er í undirbúningi bygging
íþróttahúss. Fyrir dyrum stendur
endurbót á sundlaug og könnun
fer nú fram á bættu húsnæði fyrir
bæjarskrifstofur.
Nú þessa dagana er unnið að
því að gera húsnæði iðngarða
fokhelt, en það er bygging upp á
540 fm og þar er þáttur atvinnu-
málanefndar hvað stærstur því
fyrir tillögu frá nefndinni var
stofnaður iðnþróunarsjóður
Ólafsfjarðar sem stendur nú fyrir
þessu verki. Þarna vonast nefnd-
in til að liggi einhver vaxtar-
broddur og þetta húsnæði muni
skjóta stoðum undir ný atvinnu-
tækifæri í Ólafsfirði.
Þegar eru komnar nokkrar um-
sóknir í húsið.
Annar iðnaður eins og járn-
smíði á að eiga hér nokkra
vaxtarmöguleika ef þor er til að
takast á við hin ýmsu verkefni.
Bifreiðaverkstæði eiga erfitt
uppdráttar þessa mánuðina
vegna minnkandi kaupgetu.
Mörg ný atvinnutækifæri hafa
komið fram á undanförnum árum
í tengslum við þær opinberar
byggingar sem áður er minnst á,
25 störf við elli- og heilsugæslu-
stöð, 3 störf við barnaheimili, en
að öllum líkindum er stærsti
möguleiki okkar tengdur fiski-
rækt í Ólafsfjarðarvatni, en þar
fara fram merkar tilraunir og er
nú unnið að stofnun félags um
fiskirækt. Ólafsfjarðarbær er til-
búinn að koma inn í þetta félag ef
vilji er fyrir því af landeigendum.
Að lokum, atvinnumálanefnd
á enga patent lausn á því atvinnu-
leysi sem skellur yfir með þeim
hætti sem nú gerist með minnk-
andi þorskafla, en er tilbúin að
ræða þau mál við félög og ein-
staklinga sem vilja kanna ýmsa
kosti. I þeim anda eru iðngarðar
byggðir.
Ólafsfirði í des. 1983
Björn Þór Ólafsson.