Dagur - 07.12.1983, Blaðsíða 7

7. desember 1983 - DAGUR - 7
Guðlaugur sýslumaður var aðal
leikstjórinn; sat gjarnan á fremsta
bekk klæddur loðfrakka, því að hús-
ið var ekki kynt að óþörfu - og sló
stafnum sínum ákaft niður í gólfið,
ef hann var ekki ánægður með
frammistöðu leikaranna.
Gamla félagið leið undir lok 1911,
en haustið 1916 tóku nokkrir ungir
menn höndum saman með Gísla
Magnússon í broddi fylkingar,
leigðu samkomuhúsið af templurum
og sýndu Skugga-Svein. Gísli og
Friðfinnur Guðjónsson leikari voru
systrasynir.
Allmargir leikarar í þeirri sýningu
stofnuðu síðan núverandi Leikfélag
Akureyrar, sem leit dagsins ljós á
sumardaginn fyrsta 1917.
Stofnendur voru þessir: Hallgrím-
ur Valdimarsson, Júlíus Havsteen,
Sigurður E. Hlíðar, Gísli Magnús-
son, Ingimar Eydal, Jón Steingríms-
son, Páll Vatnsdal, Sveinn Á.
Bjarman, Guðbjörn Björnsson,
Jónas Jónasson, Jóhannes Jónas-
son, Pétur Þorgrímsson, Sigtryggur
Þorsteinsson og Hallgrímur Sig-
tryggsson - og han mun vera eini
stofnandinn, sem enn er á lífi.
Saga Leikfélags Akureyrar verð-
ur ekki rakin hér, en strax á þriðja
starfsári þess kemur Haraldur
Björnsson til skjalanna og stjórnar
ellefu leiksýningum, áður en hann
tekur þá ákvörðun að gerast
atvinnuleikari og fer utan til náms.
Meðal þessara leikrita var hvert ís-
lenska verkið á fætur öðru, svo sem
„Fjalla-Eyvindur“ eftir Jóhann Sig-
urjónsson, „Vér morðingjar“ eftir
Guðmund Kamban, „Lénharður
fógeti" eftir Einar H. Kvaran og
„Nýársnóttin" eftir Indriða Einars-
son.
Fyrsta leikritið, sem ég lék í eftir
að við fluttum norður var ekki á
vegum Leikfélags Akureyrar.
Kvenréttindafélagið hélt skemmtun
19. júní 1923, og Haraldur Björns-
son var fenginn til að setja á svið
„Óskastundina" eftir Kristínu Sig-
fúsdóttur.
Þetta er ævintýraleikur, og við
Haraldur lékum elskendur; hann
var kóngssonurinn, en ég var karls-
dóttirin. En ekki voru þau nú mjúk
elskhugahandtökin hjá honum
blessuðum.
Svo ég segi við hann að lokinni
leiksýningunni:
Ég vildi ekki vera oft í faðmlög-
um við þig, Haraldur. Ég e.r komin
með bláa marbletti á báða hand-
leggina eftir þig!“
Haustið 1923 var svo „Nýársnótt-
in“ sýnd undir leikstjórn Haralds,
og það er fyrsta sýningin, sem ég tek
þátt í á vegum Leikfélags Akureyr-
ar.
Ég lék Guðrúnu, en Haraldur
Gvend snemmbæra.
Og ég man eftir grátbroslegu
atviki, sem gerðist á einni sýning-
unni.
Sviðsútbúnaðurinn var ekki betri
en svo, að þegar Gvendur á að
skríða inn í álfheimana, þá er dregið
upp tjald málað eins og klettur - og
Haraldur skreið undir það.
Núnú!
Tjaldið er dregið á réttum tíma,
og það var fjarska samviskusamur
og trúverðugur maður, sem hafði
það verk með höndum.
En um leið og Haraldur stingur
höfðinu undir tjaldið, fatast mann-
inum tökin - og það fellur beint í
höfuðið á sjálfum leikstjóranum!
Veslings maðurinn fékk heldur en
ekki orð í eyra hjá Haraldi á eftir.
Ég hef varla heyrt aðrar eins
skammir á ævinni.
Mér þótti Haraldur Björnsson
góður og röggsamur leikstjóri, en
hafa ber í huga, að ég hafði ekkert
við að miða.
Við vorum sjálf leikstjórar, þegar
við lékum fyrir austan.
Síðan rak hvert hlutverkið annað.
Ég lék Helgu í Klofa í „Lénharði
fógeta", Gróu á Leiti í „Manni og
konu“ og ýmsar fleiri persónur.
Það er svo einkennilegt, að mér
þykir ekki síður vænt um mjörg
smáhlutverk, sem ég lék, en hin sem
álitin voru aðalhlutverk. Mér finnst
ákaflega vænt um Vilborgu í
„Gullna hliðinu" - af ástæðum sem
ég hef áður nefnt. Og einnig er mér
mjög annt um gamla konu, sem
heitir Malla í „ Landafræði og ást“
eftir Björnstjerne Björnson.
Árið 1952 lékum við gamanleik-
rit, sem heitir „Aumingja Hanna“,
en ég var þá formaður félagsins.
Þetta var bráðskemmtilegt leikrit,
var sýnt við metaðsókn, og ég lék
þar ansans ári góða kerlingu.
Ég gleymi henni ekki.
Eftir að Haraldur Björnsson fór
til Kaupmannahafnar, voru hinir
snjöllu leikarar, Agúst Kvaran og
Jón Norðfjörð, oftast við stjórn-
völinn.
Eitt sinn stend ég á bak við tjöldin
og er að bíða eftir að fara inn á
sviðið.
Þá kemur leiksviðsstjórinn
hlaupandi með miklu írafári og óða-
goti og segir:
„Hvað er þetta, manneskja! Þú
átt að vera komin inn á svið fyrir
löngu.“
„Nei, ég á ekki að fara strax,“
segi ég. „Ég veit upp á hár, hvenær
ég á að fara inn. Láttu mig um
þetta, góði.“
En að vörmu spori kemur annar
starfsmaður og segir:
„Sigurjóna! Hvað er þetta með
þig? Af hverju ferðu ekki inn á
sviðið?"
Og þá fer ég inn.
Jón Norðfjörð er þar í faðmlög-
um við unga leikkonu, sem hann átti
að vera að draga sig eftir.
Þau þegja, þegar ég kem inn á
sviðið, og mér verður strax ljóst, að
ég hafði rétt fyrir mér. Ég átti ekki
að koma inn fyrr en nokkru seinna.
Svo að ég yppti bara öxlum og
segi:
„Jæja, svo það er þá bara svona!“
Og strunsa síðan út aftur.
Áhorfendur héldu, að þetta ætti
að vera svona - og hlógu og klöpp-
uðu.
En Jón Norðfjörð varð svo reiður
við mig á eftir fyrir að stela senunni
frá þeim skötuhjúunum, að ég hélt
að hann mundi leggja hendur á mig.
Þorsteinn var einkar viðkvæmur
fyrir mína hönd varðandi það, sem
skrifað var um leiklistina í blöðin.
Sjálf tók ég ekki mark á gagnrýni,
einfaldlega vegna þess, að oftast var
hún skrifuð af mönnum, sem höfðu
ekki kynnst leiklist af eigin raun.
Veturinn 1938 - 39 lékum við at-
hyglisvert leikrit eftir norðlenskan
höfund, Jóhann Frímann. Það hét
„Fróðá“, og ég hafði með höndum í
því hlutverk, sem var þó það stórt,
að ég var inni á sviðinu heilan þátt
og lék á móti aðalpersónunni.
Einn gagnrýnandinn minntist
ekki á mig einu orði - rétt eins og ég
hefði alls ekki komið fram í sýning-
unni.
Þorsteinn móðgaðist yfir þessu og
sagði:
„Það væri réttast að ég færi og
læsi honum pistilinn, þessum gagn-
rýnanda."
„Nei, göði Þorsteinn," segi ég.
„Gerðu það ekki. Þú verður þér
bara til skammar."
En hann fór samt.
Þegar hann kom aftur litlu seinna,
sagði ég við hann:
„Jæja, líður þér betur núna?“
„Já,“ svaraði hann.
Og brosti.
Vörukynningar:
Fimmtudaginn 8. desember frá kl. 3-7
verður kynnt maltöl frá Sanitas,
nýtt og endurbætt.
Kjörmarkaðsverð.
☆ ☆ ☆ ☆
Föstudaginn 9. desember frá kl. 3-7
verður kynnt hið frábæra Marabou
konfekt og sælgæti.
Líttu inn
í Grýtu
Kaffistell
6 manna, verð kr. 1.350,-
Matar- og kaffistell,
8 og 12 manna.
Nýr ítalskur matar- og
kaffiborðbúnaður, selt stakt.
Tágakörfur og -bakkar
í miklu úrvali.
Grýta
Búsáhöld-Tómstundavörur
Sunnuhlíð sími 26920
IGNIS
KÆLISKÁPUR
TILBOÐ
16.450 kr.
Vegna maginnkaup i
getum við boðið 31 I
kæliskáp á tækifærisverði
(staðgr.); 16.450 kr.
Sérstaklega sparneytinn
með polyurethane einangrun.
Málmklæðning að innan.
Hljóðlátur, öruggur, stílhreinn.
Möguleiki á vinstri og hægri
opnun. Gott fernupláss.
Algjörlega sjálfvirk afþýðing.
Hæð 159 cm. Breidd 55 cm.
Dýpt 60 cm.
Einnig fyrirliggjandi
kæliskápar í fjölmörgum
stærðum
Greiðsluskilmálar eða
góður staðgreiðsluafsláttur.
ÚMyrf 6, AkurayH . Pótthólf 432 . Slml 24223
SAMBANDSHÚSINU
SÖLVHÓLSGÖTU 4
reykjavík"
SÍMÍ (91)28200
SKIPADEILD SAMBANDSINS
Við önnumst flutninga fyrir þig frá
GLOUCESTER. Mass.