Dagur - 07.12.1983, Blaðsíða 11

7. desember 1983 - DAGUR - 11
Frekari rannsóknir verði
gerðar á titanríku bergi
í Húnavatnssýslum
- segir í þingsályktunartillögu Stefáns
Guðmundssonar og Páls Péturssonar
Stefán Guðmundsson og Páll
Pétursson, alþingismenn
Framsóknarflokksins í
Norðurlandskjördæmi vestra
hafa lagt fram á Alþingi tillögu
til þingsályktunar um fram-
haldsrannsóknir á ilmenit-
magni í Húnavatnssýslum, eig-
inleikum þess og vinnsluhæfni.
Ilmenit er titanríkt basiskt
berg, en titan er mjög verð-
mætt efni. Hér fer á eftir
þingsályktunartillagan og
greinargerð. .
Alþinigi ályktar að fela ríkis-
sjórninni að láta fara fram frekari
rannsóknir á þeim ilmenitsvæð-
um, sem þekkt eru í Húnavatns-
sýslum, og leita nýrra svæða þar
sem titanríkt basískt berg kynni
að vera í verulegum mæli.
Skal rannsóknin beinast að
magni titans og annarra verð-
mætra efna í berginu og vinnslu-
hæfni þeirra.
Niðurstöðum rannsóknarinnar
skal fylgja frumáætlun um arð-
semi, vinnslu, mannaflaþörf,
fjárfestingarkostnað, markaðs-
horfur svo og önnur atriði sem
rannsóknaraðilar telja máli
skipta.
Greinargerð.
Tillaga þessi var flutt á síðasta
þingi en náði ekki afgreiðslu.
Henni fylgdi svofelld greinar-
gerð:
„Vitað er um nokkra staði í
Húnavatnssýslum þar sem ilmen-
it er að finna, en ilmenit er titan-
steind (TiFe03) sem er helsta tit-
anhráefnið í heiminum sem unn-
ið er nú.
Ilmenitið er unnið bæði úr
bergi og sandi og er það aðallega
í basísku djúpbergi (gabbrói).
Þeir staðir, sem nú eru þekktir
í Húnavatnssýslum, þar sem
ilmenit er að finna, eru Steinsvað
í Víðidalsá, Urðarfell upp af
Melrakkadal í Víðidal, Hólar og
Skessusæti austan og norðan í
V f ðidalsfj alli, Deildarhjalli í
Vatnsdalsfjalli og fleiri staðir.
(Sjá fskj.).
Pær takmörkuðu rannsóknir,
sem fram hafa farið á þessum
stöðum, benda til þess, að þar
geti verið um mikið magn af bas-
ísku bergi að ræða, og hafa frum-
rannsóknir sýnt athyglisvert
magn af titani, auk málmsteinda,
í berginu.
Árið 1978 var gefin út könnun-
arskýrsla Iðnþróunarstofnunar
íslands og Orkustofnunar um ís-
lenskt ilmenit.
Fram kemur í skýrslunni að
þótt hlutfall titans og annarra
verðmætra efna í íslensku ilmen-
iti sé e.t.v. lágt miðað við það
sem best gerist erlendis, þá sé
tekið til vinnslu berg með sífellt
minna innihaldi verðmætra efna
með hverju árinu sem líður, þar
sem auðugustu námurnar eru
nýttar fyrst og verið er að taka til
vinnslu námur sem ekki þóttu
vinnsluhæfar áður. Dæmi: Kop-
argrýti 1942 1.1%, 1977 0,65%,
2000 (áætl.) 0,03%.
Stefán Guðmundsson.
Pá virðast rannsóknir sýna að
á íslandi sé titanauðugt berg í all-
miklum mæli á hverjum stað,
einnig virðist kornastærð, auka-
efni, harka bergsins o.fl., sem
máli skiptir varðandi vinnslu-
hæfni, hagstætt íslenska ilmenit-
inu.
Með tilkomu nálægrar orku-
vinnslu (Blönduvirkjunar), með
tilliti til nálægðar tveggja þéttbýl-
isstaða, Hvammstanga og
Blönduóss, og hafnaraðstöðu þar
svo og með tilliti til þéttbýlla
sveita í næsta nágrenni virðast
ýmis skilyrði vera fyrir hendi til
framkvæmda og framleiðslu ef
þær rannsóknir, sem þingsálykt-
unartillaga þessi gerði ráð fyrir
að fram fari, leiða í ljós að hag-
kvæmt sé að hefja vinnslu titans
og annarra verðmætra efna á
þeim stöðum sem þingsályktun-
Páll Pétursson
artillagan fjallar um.
Það er að sjálfsögðu ástæðu-
laust að benda sérstaklega á mis-
mun þess að vinna dýrmæt hrá-
efni til iðnaðarframleiðslu úr ís-
lenskri jörð eða flytja hráefnið
e.t.v. um hálfan hnöttinn hingað
til vinnslu einS og gert er.
Par sem nokkur vitneskja er
þegar fyrir hendi um verðmæt
efni í jörðu hér á landi, eins og að
framan greinir, ber okkur að
bæta við þá vitneskju með frekari
rannsóknum, svo við vitum hvar
við stöndum í þessum efnum, og
vinna að verðmætasköpun með
íslenskum höndum úr íslenskri
jörð og með íslenskri orku, ef
eða þegar hagkvæmt þykir. Það
er með þessi grundvallaratriði í
huga sem flm. flytja þessa þings-
ályktunartillögu og vonast til að
hún njóti skilnings og fyrir-
greiðslu Alþingis.“
Uppboð
Laugardaginn 17. des. 1983 kl. 14.00 verður
óskilahryssa boðin upp að Hlíðarbæ í Glæsi-
bæjarhreppi.
Hryssan er rauðjörp að lit, ómörkuð en tamin.
Greiðsla fari fram við hamarshögg.
Hreppstjórinn.

maturínn
Stórtilboð og kynning
á jólasteikinni
Hamborgarhryggur
Hringskorinn bógur
Hangilæri
London-lamb
Hangiframpartar úrb.
kr. 318,- kg
kr. 182,- kg
kr. 167,- kg
kr. 291,- kg
kr. 204,- kg
og margt fleira.
Fagmenn verða staddir í versluninni
föstudag og laugardag
milli kl. 13.00 og 18.00.
Tökum pantanir.
Fransman kartöflur
Tilboð
Skífur 1 kg 52,00
Franskar 800 g 54,60
Franskar 2 kg 135,10
Fimmtudag kl. 18-22
sýnum við barnavideo.
m x
HAGKAUP
Noröurgötu 62 Sími 23999

Áskrift&auglýsingar
9624222