Dagur - 25.05.1984, Qupperneq 10

10 - DAGUR - 25. maí 1984
„Nei, ég er ekki orðinn
íslendingur ennþá á
pappírunum, œtli ég
sœkist nokkuð eftir
því, þar sem mér þœtti
heldur óviðkunnanlegt
að koma sem réttinda-
laus gestur til míns
föðurlands. Par að
auki fœrir íslenskur
ríkisborgararéttur mér
lítið annað en kosn-
ingarétt til Alþingis og
reynslan hefur kennt
mér að það skipti ekki
sköpum hverjir stjórna
landinu. En ég hugsa
á íslensku og mig
dreymir á íslensku og
ég næ ekki tökum á
móðurmáli mínu fyrr
en eftir eins til tveggja
vikna dvöl í Noregi.
Þangaðfer ég árlega og
mér finnst gott að
koma til Noregs í
heimsókn, en eftir tvær
til þrjár vikur er ég oft-
ast búinn að fá nóg.
Pá fer mig að langa
heim til íslands. Eg er
því orðinn íslendingur
í mér, þó ég hafi ekki
réttindi sem slíkur. “
Það er tónlistarmaðurinn Roar
Kvam, sem hefur orðið í viðtali við
Dag. Hann er íslenskur Norðmaður,
sem kom fyrst til Akureyrar árið
1971, til að kenna við Tónlistarskól-
ann og stjórna lúðrasveit bæjarins.
Hvernig kom það til?
% Vildi breyta til
„Það er erfitt að staðhæfa og til-
greina eina ákveðna ástæðu fyrir því
að ég kom til íslands. Þegar ég tók
þessa afdrifaríku ákvörðun var ég við
nám í Tónlistarháskólanum í Osló og
hafði lokið við fyrri hluta náms í
stjórnun kóra og hljómsveita. Þá
langaði mig til að taka frí frá námi og
gera eitthvað annað um tíma. Ég
rakst á auglýsingu í skólanum mínum
þar sem leitað var eftir manni til að
taka að sér kennslu á blásturshljóð-
færi við Tónlistarskólann á Akureyri
og stjórnun lúðrasveitar bæjarins.
Þar að auki var þessum manni ætlað
að þjálfa upp lúðrasveit innan
skólans. Ég ákvað að reyna í eitt ár,
enda hafði alla tíð blundað í mér ein-
hver forvitni um ísland, því þegar ég
var 12-13 ára gamall hafði dottið í
mig að læra íslensku. Það var eitt-
hvað spennandi við þetta land og
þessa þjóð, sem er svo nátengd Nor-
egi, en samt svo fjarlæg Norð-
mönnun, að því er mér finnst. Að
vísu varð aldrei neitt úr því að ég
lærði íslenskuna sem barn, en ég fór
til íslands sem fullorðinn maður. Eft-
ir að ég hafði verið þar í ár ákvað ég
að setjast að á Akureyri. Og ég hef
aldrei séð eftir þeirri ákvörðun. Hér
hef ég haft vinnu við mitt hugðarefni,
tónlistina, sem ég hafði aflað mér
menntunar til. Ég efast um að sú
menntun hefði nýst mér í Noregi.“
- Roar býr á Fossbreku, sem er
nýbýli frá Mógili á Svalbarðsströnd,
en þaðan er eiginkona hans, Gígja
Kjartansdóttir, orgelleikari. Þangað
heimsótti ég Roar og við spjölluðum
saman í litlu gróðurhúsi sunnan við
bæ. Þarna hafa þau hjónin komið sér
notalega fyrir og trjárækt þeirra
sunnan og austan við bæinn er farin
að bera ríkulegan árangur. Roar er
um kortér að aka til vinnu sinnar í
Tónslistarskólanum, en hann setur
það ekki fyrir sig, segir Fossbrekku
hafa upp á svo mikið að bjóða að
ferðirnar séu fyllilega á sig leggjandi.
Ég ýjaði að því að það hafi verið
Gígja sem kom með hann til
landsins.
9 Hafði frétt
af Gígju
„Nei, það er nú ekki alveg rétt hjá
þér en við komum hingað á sama
tíma, hún frá námi í kirkjutónlist í
Hannover í Þýskalandi, en ég sem
innflytjandi frá Noregi. Þá þekkt-
umst við ekki, en ég hafði samt haft
spurnir af henni, svo tilviljanakennt
sem það var. Það vildi þannig til að
hljómfræðikennarinn minn í Osló
hafði verið í Hannover. Þegar hann
hafði spurnir af því að ég væri á leið-
inni til íslands, þá fór hann að segja
mér frá skólasystur sinni frá Hann-
over, sem væri frá íslandi, og gaf
henni gott orð. Það var Gígja Kjart-
ansdóttir, sem síðar átti eftir að
verða eiginkona mín. Hún átti að
sjálfsögðu sinn þátt í að ég festi
rætur, þannig að það eru mörg sam-
verkandi atriði sem hafa gert mig að
norskum íslendingi. Og ég held að
allir sem búa á íslandi geti verið
ánægðir. Við höfum það tiltölulega
gott, þótt kaupið sé lágt. En það er
ekki það sem öllu skiptir í lífinu."
- A undanförnum áratug - og ein-
hverjum árum betur - hefur verið
unnið mikið uppbyggingarstarf innan
Tónlistarskólans á Akureyri. Raunar
má segja að í þeim skóla hafi alla tíð
verið unnið uppbyggingarstarf en
það sem ég á við er uppbygging
hljómsveitar, nokkurs konar vísir að
„Sinfóníuhljómsveit Akureyrar".
Þessi hljómsveit hefur dafnað vel
þótt sveiflur hafi verið í þroskanum
og hún hefur gert tónlistarunnendum
á Akureyri glatt í geði á undanförn-
um árum, sérstaklega í samstarfi við
Passíukórinn á Akureyri, sem Roar
stofnaði á sínum tíma. Ég spurði
Roar um hljómsveitina.
„Þegar ég kom að skólanum, á
sama tíma og kollegi minn Michael
Clarke, var engin hljómsveit starf-
andi við skólann, það var ekki um
neinn samleik að ræða. Þá voru
haldnir 2-3 nemendatónieikar á
skólaárinu, en þeir byggðust að
mestu á framgangi einstaklinga og að
stærstum hluta á píanóleik. Síðan
höfum við reynt að byggja upp
hljómsveit og miðað við árangur síð-
ustu 10 ára getum við verið bjartsýnir
á framhaldið. Ég tel að það eigi að
reka þá pólitík í skólanum, að nýta
námið og þar með kennsluna til að
æfa hljómsveit. Nemendurnir þurfa
að fá sem breiðasta menntun. Og
námið á fyrst og fremst að vera
skemmtilegt, það á ekki að þurfa að
vera nemendunum þraut. Það verður
að horfa til þess, að í skólanum er
ekki fyrst og fremst verið að ala upp
atvinnumenn í tónlist. Slfk efni eru í
minnihluta. Meginverkefni skólans
er að þroska tónlistarþekkingu þeirra
sem þar eru, þannig að þeir hafi
meira gaman af músík og njóti betur
þeirrar tónlistar sem þeim er boðið
upp á. Tónlistarskólarnir bæta sem
sé tónlistarmenningu þjóðarinnar.
Þessu hefur ekki verið sinnt sem
skyldi og grunnmenntunin í skólum
landsins er í molum, einfaldlega
vegna þess að kennara vantar. Það er
slæmt, því íslendingar, já og raunar
Norðmenn líka, eru ekki þekktir fyr-
ir gott taktskyn, þeir þurfa flestir
hverjir að hafa mikið fyrir taktinum.
Þetta kemur glöggt fram í þeirra
þjóðlögum. Við erum til dæmis langt
á eftir Þjóðverjum í tónlistarmenn-
ingu, sem byggist á góðri undirstöðu-
menntun þeirra í tónlist. Vegna
þessa mega tónlistarskólarnir ekki
slá slöku við að mennta tón-
listaráheyrendur framtíðarinnar. Það
má sem sé ekki miða kennsluna við
að hver og einn nemandi sé upprenn-
andi snillingur, þó vissulega séu efni
innan um. Að þeim þarf að hlúa eftir
mætti en af öllum þeim sem verið
hafa hjá mér í skólanum síðan ég
byrjaði man ég ekki eftir nema tveim
sem lagt hafa tónlistina fyrir sig sem
aðalstarf."
0 Getur verið
hundleiðinlegt
- Nú hefur hljómsveitin fengið
nokkurn byr í vetur, ekki síst í sam-
starfi við Leikfélag Akureyrar í My
Fair Lady og Kardemommubænum.
Er það ekki kærkominn hvati?
„Jú vissulega, en í raun og veru
hafa krakkamir ekki þroska til að
starfa í atvinnuhljómsveit. Til þess
vantar þau festuna, sem varð til þess
að á sumum sýningum var músíkin
mjög slæm en á öðrum glimrandi.