Dagur - 03.02.1988, Blaðsíða 8

8 - DAGUR - 3. febrúar 1988
Náttúrugripasafnið á
Akureyri var stofnað
árið 1951. Upphaflega
var það sýningarsafn,
stofnað um fuglasafn
sem Jakob Karlsson gaf
Akureyrarbæ. Helgi
Hallgrímsson tók við
starfi safnvarðar árið
1963 og hóf hann að
stunda
náttúrurannsóknir og
byggja upp
rannsóknaaðstöðu við
safnið. Dr. Hörður
Kristinsson
grasafræðingur hóf störf
við safnið árið 1970 og
hefur hann unnið mikið
að uppbyggingu þess
ásamt Helga
Hallgrímssyni. Hörður
var forstöðumaður
safnsins frá 1. okt. ’73-
’77. Pegar Helgi lét af
störfum við safnið
sumarið 1987 tók
Hörður við
forstöðumannsembættinu.
Við heimsóttum
Náttúrugripasafnið og
báðum Hörð að lýsa
starfsemi þess.
Náttúrugripasafnið er til húsa
að Hafnarstræti 81. Skrifstofa.
rannsóknastofa og^bókasafn eru
á 4. hæð en sýningarsalur á 1.
hæðinni. Húsakynnin eru ekki
stór í sniðum og þrengsli eru
greinilega mikil. Þá lekur þak
hússins og veldur það oft miklum
erfiðleikum á 4. hæðinni. Að
sögn Harðar eru um 10 ár liðin
frá því fyrst varð vart við leka en
varanlegar úrbætur hafa ekki feng-
ist enn. Upphæð sem áætluð var
til viðgerðar á þakinu í fyrra
reyndist allt of lág til að hægt væri
að ráðast í framkvæmdir, en ný
og raunhæfari áætlun liggur nú
fyrir og standa vonir til að úrbæt-
ur fáist í ár. Varanleg lausn gæti
hins vegar komið eftir nokkur ár
ef Náttúrufræðistofnun Norður-
lands fær að reisa „Jónasarhús"
vestan við Lystigarðinn.
Ég spurði Hörð fyrst um ytri
aðstæður, en um áramótin féllu
Náttúrugripasafnið og Lystigarð-
urinn undir Náttúrufræðistofnun
Norðurlands. En hvernig miðar
undirbúningi að byggingu hús-
næðis fyrir stofnunina?
„Nefnd sem kosin var af bæjar-
stjórn hefur þegar hafið störf og
mun vinna að þessu máli. For-
maður hennar er Tómas Ingi
Olrich. Vissulega líst mér mjög
vel á þennan kost, að byggja yfir
stofnunina þarna við Lystigarð-
inn. Það væri mjög skemmtilegt
og auk þess mikill kostur að hafa
stofnunina á sama stað því ferða-
menn heimsækja bæði safnið og
Lystigarðinn. Segja má að Lysti-
garðurinn sé lifandi náttúrugripa-
satn með plöntum og hann á sam-
leið með Náttúrugripasafninu."
í Jónasarhúsi er gert ráð fyrir
kennslustofum í náttúrufræðum.
sýningarsölum, bókasafni og
rannsóknastofum. Nefndin sem
Hörður sagði að bömin væru mjög hrifin af erlendu dýrununi, eins og t.d. þessari gaupu. Myndir: tlv
Hörður talaði um hefur það hlut-
verk að leita leiða, í samvinnu
við ríkisvaldið, til að leggja
grundvöll að vísinda- og gagna-
miðstöð á Akureyri og móta hug-
myndir um rekstur slíkrar stofn-
unar og hún hefur augastað á lóð
vestan Lystigarðsins sem er í eigu
Menntaskólans á Akureyri.
„Það verður hálfgert
öngþveiti hér“
- Segðu mér Hörður, er pláss-
leysið farið að há ykkur hjá Nátt-
úrugripasafninu?
„Já, það er varla orðið pláss til
að vinna. Hér eru líka margir
skápar með safngripum sem hægt
væri að nota til sýningar ef það
væri pláss. Sýningarsalurinn er
mjög lítill þannig að of þröngt er
fyrir sýningargesti. Það vcröur
hálfgert öngþveiti hér ef við fáum
fulla rútu af gestum, hvað þá ef
þær eru tvær. Salurinn gefur ekki
svigrúm til að vera með skiptan-
legar sýningar. Fasta safnið sem
er þarna niðri, sýnishorn úr dýra-
og plönturíkinu á íslandi, það
verður auðvitað að vera þar
áfram en það tekur mest allt
plássið. Fuglarnir skipa þarna
heiðurssess og hingað koma gjarn-
an fuglaskoöarar á leið austur til
Mývatns og fólk reiknar auðvitað*
með þessu fuglasafni hér. Við
höfum ekkert pláss umfram þetta
og þyrfti meira rými ef gera ætti
dýra- og plönturíkinu góð skil.“
- En hvaða starfsemi fer fram
hér á Náttúrugripasafninu?
„Hún er ansi margþætt. Hlut-
vérk safnsins, eða Náttúrufræði-
stofnunar Norðurlands, er að
vinna að almennum rannsóknum
á náttúru íslands, einkum þó
Norðurlands, og þar sem hér
hafa aðallega verið grasafræðing-
ar hafa rannsóknirnar verið fyrst
og fremst á því sviði. Við höfum
lagt stund á ákveðnar sérgreinar,
sveppi og fléttur aðallega, og
segja má að miðstöð þeirra rann-
sókna á íslandi sé hér. Auk þess
höfum við unnið talsvert að rann-
sóknum á útbreiðslu blóm-
plantna og byrkninga og komin
eru drög að útbreiðslukortum fyr-
ir allt landið. í seinni tíð hefur
verið dálítið um útseld verkefni
sem við höfum tekið að okkur,
en framboð á verkefnum hefur
verið mjög breytilegt. Oft hefur
verið um að ræða ýmiss konar
umhverfisrannsóknir, gjarnan í
sambandi við fyrirhugaðar virkj-
anir á Norðurlandi. Nú í sumar
réðist til okkar jarðfræðingur,
Halldór Pétursson, þannig að
núna erum við betur í stakk búnir
til að taka að okkur markviss
jarðfræðiverkefni. Petta er eftir-
lit með mannvirkjagerð og fram-
kvæmdum fyrir Náttúruverndar-
ráð og ennfremur rannsóknir á
lausum jarðlögum, t.d. varðandi
efnistöku til vegagerðar eða
byggingar. Við höfum mikinn
hug á því að í framtíðinni verði
unnið meira að því að kortleggja
laus jarðlög á Norðurlandi. Hail-
dór Pétursson var búinn að vinna
lengi að prófverkefni í lausum
jarðlögum á Melrakkasléttu þeg-
ar hann var við nám í Noregi og
hann hefur mikinn áhuga á því að
vinna áfram á Norðurlandi.
Náttúrugripasafnið og
Lystigarðurinn
Síðan má nefna ýmis verkefni
sem tengjast Lystigarðinum.
Lystigarðurinn hefur verið með
aðstöðu hér nokkur undanfarin
ár á veturna, enda var ekki í nein
húsakynni að venda þar, nema
gamlan skúr, áður en Eyrarlands-
stofa var opnuð í sumar. Hér fer
aðallega fram skráning á plöntu-
safninu og fræskipti við erlendar
stofnanir. Árlega er safnað fræj-
um af íslenskum og erlendum
plöntum og frælistar eru sendir til
grasagarða út um allan heim og
við fáum frælista frá þeim í
staðinn. Árið 1987 voru t.d.
afgreiddar fræpantanir til um 150
grasagarða.11
Hörður sagði að ávallt hefði