Dagur - 17.08.1988, Blaðsíða 4

4 - DAGUR - 17. ágúst 1988
T-rrS-----■'»Íi>L . >
ÚTGEFANDI: ÚTGÁFUFÉLAG DAGS
SKRIFSTOFUR: STRANDGATA 31,
PÓSTHÓLF 58, AKUREYRI, SÍMI: 24222
ÁSKRIFT KR. 800 Á MÁNUÐI
LAUSASÖLUVERÐ 70 KR.
GRUNNVERÐ DÁLKSENTIMETRA 530 KR.
RITSTJÓRAR:
ÁSKELL ÞÓRISSON (ÁBM.)
BRAGI V. BERGMANN
BLAÐAMENN:
ANDRÉS PÉTURSSON
(Reykjavík vs. 91-17450, pósthólf 5452, 105 Reykjavík),
ÁSLAUG MAGNÚSDÓTTIR, BJÖRN JÓHANN BJÖRNSSON
(Sauöárkróki vs. 95-5960), EGILL BRAGASON,
FRÍMANN HILMARSSON (Blönduósi vs. 95-4070),
INGIBJÖRG MAGNÚSDÓTTIR (Húsavík vs. 41585),
JÓHANN ÓLAFUR HALLDÓRSSON, KRISTJÁN JÓSTEINSSON,
KRISTJÁN KRISTJÁNSSON (íþróttir), STEFÁN SÆMUNDSSON,
VILBORG GUNNARSDÓTTIR,
LJÓSMYNDARAR: GUÐMUNDUR HRAFN BRYNJARSSON,
TÓMAS LÁRUS VILBERGSSON,
AUGLÝSINGASTJÓRI: FRlMANN FRfMANNSSON
ÚTBREIÐSLUSTJÓRI:
HAFDlS FREYJA RÖGNVALDSDÓTTIR, HEIMASlMI 25165
FRAMKVÆMDASTJÓRI: JÓHANN KARL SIGURÐSSON
PRENTUN: DAGSPRENT HF.
Mengun ógnar
mannkyni
Hvarvetna berast nú fréttir um aukna mengun á
jarðarkringlunni. Hver ráðstefnan á fætur ann-
arri skorar á stjórnir iðnríkja að grípa í taumana
áður en mengunin hefur náð því stigi að ekki
verður úr bætt. Skógar eru í hættu, fiskur drepst
og heilsu fólks er ógnað. Hvort ríkisstjórnir -
hvar svo sem þær eru í heiminum - bregðast við
hættunni, taka saman höndum, er með öllu
óvíst enda afspyrnu kostnaðarsamt að gera við-
eigandi ráðstafanir. Þar ríkir sama viðhorf og við
íslendingar þekkjum svo vel: Skattborgararnir
gætu orðið fýldir og neitað að kjósa okkur ef við
gerum það sem þarf að gera. En þetta er rangt
mat á aðstæðum. Fólk er orðið hrætt við þá ógn
sem felst í menguninni og vill að hafist sé
handa. Jafnt í litlu sjávarþorpi á íslandi sem í
stórborg í miðri Evrópu.
Á alþjóðlegri umhverfismálaráðstefnu sem
haldin var í Kanada ekki alls fyrir löngu var sam-
þykkt lokaályktun þar sem skorað var á iðnríkin
að hækka skatta á eldsneyti, olíu og kolum og
nota féð til að draga verulega úr koltvísýrings-
mengun í andrúmsloftinu. Og í ræðu sem haldin
var á flokksráðstefnunni í Moskvu fyrir skömmu
sagði yfirmaður sovéskra umhverfisverndar-
mála að mengun hefði valdið vistfræðilegum
hörmungum. Sá sami sagði að loftmengun í
sovéskum borgum væri umfram hættumörk og
Aralvatnið mætti kalla vistfræðilega rúst. Ekki
er langt síðan fjölmiðlar fluttu okkur fréttir um
eitraða þörunga við strendur Noregs - og ekki
er langt síðan ríkissjónvarpið sýndi okkur mynd
sem einnig var tekin neðansjávar við strendur
sama lands. Myndin lýsti ástandinu í dag og fyr-
ir nokkrum árum. Þá iðaði allt af lífi en í dag var
ekkert að sjá nema auðn.
íslendingar eiga að láta mun meira til sín taka
á sviði umhverfisverndar en þeir gera - og hafa
gert. Að sjálfsögðu eigum við fyrst af öllu að
ganga þannig frá málum að við verðum til fyrir-
myndar á þessu sviði - við eigum að setja lög
sem skylda iðnfyrirtæki að búa svo um hnúta að
þau mengi ekki umhverfi sitt og við eigum að
hreinsa skólp sem nú í dag rennur beint í hafið
svo nokkuð sé nefnt. Við verðum með öðrum
orðum að hafa náttúruvernd - í víðasta skilningi
þess orðs - ætíð í fyrirrúmi.
Vel má vera að einhverjir telji að það skipti
afar litlu sem lítil þjóð norður á hjara veraldar er
að bardúsa. Það er rangt. Miklu skiptir að hver
einasta þjóð leggi sitt af mörkum til þess að ver-
öldin verði lífvænleg fyrir komandi kynslóðir.
ÁÞ
Hljóðlátir eðalvagnar taka snöggum umskiptum á umræddum vegarkafla. Þessi mynd er þó ekki tekin á veginum
fram að Hrafnagili.
Hvar er brosið?
- Vangaveltur ýtustjórans í Hrafnagilsrallinu
Eins og flestir vita gengu í gildi
ný umferðarlög í vor sem leið.
Megin markmið þeirra laga var
að bæta svokallaða „umferðar-
menningu“ okkar íslendinga með
nýjum viðhorfum. Þyngsta
áherslan var lögð á afslappað og
jákvætt viðhorf við aksturinn og
þá sérstaklega að brosa í umferð-
inni.
Eins og tær bergvatnsá
Ég er aðkomumaður af Stór-
Reykjavíkursvæðinu og hef séð
áhrif þessara laga fyrir „sunnan“.
Þar heyrist varla bílflaut lengur,
umferðin líður áfram eins og tær
bergvatnsá og allir sitja brosandi
í bílnum, bæði ökumenn og far-
þegar (ef farþegi er í bílnum, en
fyrir sunnan er yfirleitt aðeins
einn í hverjum bíl).
Svo lá leið mín norður á Akur-
eyri þar sem ég af góðmennsku
og bræðraþeli tók að mér að
stjórna jarðýtu við vegagerð,
nánar tiltekið Hrafnagilsbraut.
Fyrstu dagana var leiðinlegt
veður, rigning og hávaðarok svo
ég hugsaði sem svo þegar eyfirsk-
ir ökumenn og aðrir komu ösl-
andi framhjá ýtunni og brostu
ekki: Þetta hlýtur að vera veðr-
inu að kenna. En svo rofaði til og
einn daginn var komið glampandi
sólskin með heiðum himni og
fuglasöng. Þetta var því tilvalinn
dagur til að brosa í umferðinni.
En hvað gerðist? Það var sama
hvaða bíll komst framhjá ýtunni,
enginn brosti.
Angist og örvænting
Nú fór ég að fylgjast með öku-
mönnum og farþegum af vísinda-
legri nákvæmni. Bílarnir sem
þarna áttu hlut að máli voru flest-
ir nýir og eflaust rándýrir. Á dag-
inn voru ökumenn bílanna í
meirihluta konur sem hefðu auð-
veldlega getað verið virkilega
fallegar ef ekki hefðu þær allar
borið sama svipinn, svip angistar
og örvæntingar. Sem dæmi má
nefna unga og fagra blómarós
með tvö börn í nýja bílnum
sínum, er vó salt á malarbingnum
fyrir framan ýtuna, sem hafði
ekki fyrir því að brosa til mín þó
svo að augu okkar mættust góða
stund meðan bíllinn var að gera
upp við sig hvort hann ætti að
steypast framyfir sig eða velta á
hægri hliðina. Eftir á gerði ég ráð
fyrir því að hún hefði ekki brosað
vegna barnanna sem grenjuðu
tryllingslega í aftursætinu.
Umskipti eðalvagnsins
Annað dæmi má nefna en það
var þegar gljáandi eðalvagn sveif
eftir nýjum burðarlagskafla,
dálítið stórgrýttum þó, og skildi
eftir sig alls konar járnarusl á
veginum sem ýtan síðan malaði
niður í svörðinn. Sú kona gaf sér
ekki heldur tíma til að brosa þó
svo að hún stæði við hliðina á
ýtunni í rykmekki og stórgrýti og
reyndi að átta sig á þeim
umskiptum sem hinn hljóðláti
eðalvagn hafði allt í einu tekið.
Seinni hluta dagsins eru karl-
menn í meirihluta ökumanna.
Þar tekur ekki betra við. Af
óskiljanlegum ástæðum skín
aðeins hatur úr augum þessara
manna. Hvað hef ég nú gert af
mér? Ég sem hef ekki einu sinni
farið á ball hér fyrir norðan, svo
það er ekki ástæðan. Það örlaði
ekki á brosi þó að þeim tækist að
ná stjórn á ökutækinu á síðustu
stundu áður en það kyssti stálið
framan á ýtunni.
Ekki tekið út með sældinni
Einu ökumennirnir sem sýnt
hafa ýtumanninum svipbrigði
sem gætu með góðum vilja flokk-
ast undir bros eru ferðamenn sem
ferðast um á sérhönnuðum fjalla-
bílum. Þeir hafa eflaust kynnst
þróaðri umferðarmenningu í
heimalandi sínu.
Já, það er ekki tekið út með
sældinni að vera ýtustjóri hér fyr-
ir norðan. Eina sem maður sér
eru afskræmd andlit fólks, grát-
andi börn með ísinn um allt and-
litið og hundar sem sýna tennurn-
ar þegar ýtan birtist.
Brosum í umferðinni!
Ýtustjóri.
Eins og ástand vegarins fram að Hrafnagili hefur verið í sumar er hann ekki
beint til þess fallinn að kæta geð vegfarenda. Mynd: TLV