Dagur - 01.07.1989, Blaðsíða 6

• - RAGUB - Ua(jjarí(agur[,lI.(ú)U3§9
Slóvenía, nyrsta lýðveldi Júgóslavíu, sótt heim:
Á ÐUNNARSKÓM OG Sllin-
BUXUM Á STRÖND ADRÍÁHAFS
Eitt sex lýðvelda
Slóvenía er eitt sex lýðvelda í
Júgóslavíu og er Ljubljana, hvar
búa um 300 þúsund manns, þar
höfuðborg. Hin lýðveldin fimm
eru Króatía, Makedónía, Mont-
enegro, Bosnía og Hersegónía og
Serbía. Ibúar lýðveldanna sex
eru á margan hátt ólíkir og það
eitt gerir erfitt fyrir með einingu
þjóðarinnar allrar. Tungumálin
eru ólík og menning sömuleiðis.
Hvert lýðveldi er sérstök stjórn-
unarleg eining og lýtur stjórn lýð-
veldisstjórnar.
Tító, fyrrum leiðtoga landsins,
tókst að vera óumdeilanlegur
leiðtogi allra þessara þjóðarbrota
og um hans störf var lítill ágrein-
ingur í Júgóslavíu. Við fráfall
Títós varð ákveðinn glundroði i
landinu, bæði á pólitísku sem
hinu efnahagslega sviði. Arftaki
hans, sameiningartákn ólíkra
þjóðarbrota, reyndist vanfundinn
og niðurstaðan varð sú að hvert
lýðveldi á sinn fulltrúa í embætti
forseta ár í senn. Petta fyrir-
komulag þykir ekki gallalaust,
enda gefst leiðtoga landsins vart
tími til að setja sig inn í mál og
móta ákveðna stefnu áður en
tími hans er allur.
Slóvenar vilja stofna
sjálfstætt ríki
Sem stendur á Slóvenía sinn full-
trúa á stóli forseta og binda íbúar
þar miklar vonir við að honum
takist að knýja á um ákveðnar
breytingar á þjóðfélagsgerðinni.
í Slóveníu verður til auður
Júgóslavíu. Þar er atvinnulíf fjöl-
breytt. Áhersla er lögð á smáiðn-
að ýmisskonar og ferðamenn,
með alla þá fjármuni sem þeir
bera með sér, eru þar áberandi.
Til margra ára hefur sá háttur
verið hafður á að Slóvenar hafa
greitt ákveðnar upphæðir til upp-
byggingar í fátækari suðurhéruð-
um Júgóslavíu, hvar búa mest-
Júgóslavía. Trúlega vita íslendingar almennt mjög
lítið um það ágæta land. Flestum er þó kunnugt
um að höfuðborgin heitir Belgrad og fyrrum þjóð-
höfðingi Júgóslava hét Tító. Þar með er kunnátta
landans um Júgóslavíu á þrotum. Kannski má
segja að vankunnátta okkar um Júgóslavíu, og
reyndar flest Austurblokkarlöndin, sé eðlileg.
Fréttaflutningur frá þessum ríkjum er mjög af
skornum skámmti og við gerum lítið af því að
sækja þau heim. Júgóslavía hefur til margra ára
ekki verið á korti hérlendra ferðaskrifstofa. Nú
bregður hins vegar svo við að Ferðaskrifstofan
Nonni á Akureyri og Ferðaskrifstofan Atlantik
kynna þennan nýja og athyglisverða ferðamögu-
leika. Áhersla er lögð á ferðir til áfangastaða í
Slóveníu, nyrsta hluta Júgóslavíu. Þar er enda æði
margt sem grípur ferðamanninn. Fyrir utan sól og
sumar á strönd Adríahafsins, sem ætla má að flest-
ir íslendingar hafi mestar mætur á, eru fjölmargar
náttúruperlur sem ekki er hægt að láta hjá líða að
skoða.
Höfnin í Portoroz er
ein allsherjar frum-
skógar. Þarna
geyina stórmenni
hvaðanæva úr heim-
inum fleytur sínar
yfir vetrarmánuðina
og sigla þeim síðan
allt sumarið um
Adríahaf og Mið-
jarðarhaf. Hreint
ótrúlcgt letilíf!
Ferðamönnum gefst kostur á að fara í siglingu um vatnið í Bled á þessum sérkennilegu en skemmtilegu farkostum.
Þessi „bissnessmaður“ gaf sér tíma til að setjast niöur „milli stríða“ og fá sér eina rettu.
megnis múslimar, sem stunda
fábreytilega akuryrkju. Ef til vill
má búast viö breytingu á þessu
fyrirkomulagi innan skamms.
Þeir sem nú halda um valdasprot-
ana í lýðveldinu Slóveníu hafa
kastað þeirri sprengju inn í pólit-
íska umræðu í landinu að Slóven-
ar láti af þessum fjáraustri til
suðurhéraðanna en noti þess í
stað fjármunina til uppbyggingar
„í túninu heima.“ Þetta þykir
mönnum vera nokkur tíðindi í
landi sósíalisma, jafnréttis og
bræðralags.
Að baki þessari hótun, ef svo
má segja, er mikil alvara. Það
kemur glöggt fram hjá almenn-
ingi í Slóveníu að hann vill að
stofnað verði sjálfstætt ríki Slóv-
ena með öllum þeim réttindum
og skyldum sem því fylgir. Slóv-
enar eru ekki í neinum vafa um
að sem sjálfstæð þjóð geti þeir
auðveldlega spjarað' sig.
Fljótt á litið virðist þessi hug-
mynd eðlileg því enginn vafi er á
því að þeir eiga mun meiri sam-
leið með nágrannaþjóðum í
norðri en löndum sínum í suður-
hluta Júgóslavíu. Slóvenar eru
margir hverjir ákaflega vestrænir
í útliti og háttum og vilja í ríkara
mæli halla sér í norður og vestur.
Skíði og siglingar
Náttúra í norðurhéruðum Slóv-
eníu er tignarleg. Alparnir teygja
anga sína þar inn fyrir landamær-
in og setja sannarlega mikinn
svip. Á vetrum bregða menn sér
á göngu- og svigskíði og þetta
svæði er vel þekkt í heimi skíða-
íþróttanna. Svæðið státar af
árlegri keppni í alpagreinum í
heimsbikarnum á skíðum.
Aðstaða til skíðaiðkana er öll
eins og best verður á kosið, fjöl-
margar lyftur og skíðahótel. Á
vetraríþróttirnar hafa Slóvenar
lagt ríka áherslu á undanförnum
árum enda geta þeir með því
móti nýtt hótelrými á skíðasvæð-
unum árið um kring.
Annað tveggja helstu skíða-
svæða í Slóveníu nefnist Bohinj.
Það er skammt norðvestan við
Ljubljana og er umgirt háum
fjallasal á alla vegu. Þarna er
undurfagurt, svo vart verður með
orðum lýst. Ekki þar langt frá er
bærinn Bled, sem státar af fallegu
landslagi og mjög góðum aðbún-
aði fyrir ferðamenn á allan hátt.
Greinilegt er á staðsetningu
hótela þar á bæ að mikið er lagt
upp úr ferðamannaþjónustunni
og það hefur líka borið ríkulegan
ávöxt.
Bled hefur löngum haft mikið
aðdráttarafl á siglingamenn,
enda aðstaða öll til fyrirmyndar.
Á þessu hausti er einmitt ætlunin
að halda heimsmeistaramótið í
siglingum í Bled.
Ótrúlegur heimur
Náttúruperla Slóveníu er tví-
mælalaust. Postojna-dropasteins-
hellarnir. Gífurlegur fjöldi ferða-
manna skoðar Postojna á ári
hverju, enda ekki að ástæðulausu
því hér er á ferðinni ótrúleg nátt-
úrusmíði, sem með öllu er útilok-
að að lýsa í orðum. Fólk verður
einfaldlega að gera sér ferð í hell-
ana og sjá þá!
Sá háttur er hafður á að ferða-
menn eru fluttir í lítilli opinni lest
drjúgan spöl inn í þessa 27 km
löngu undraveröld. Ferðamenn
ganga síðan eftir gangstígum í
fylgd með leiðsögumönnum í
tæpa klukkustund. Lestin er að
því búnu tekin aftur út í dagsbirt-
una.
í gegnum tíðina hafa náttúru-
öflin mótað hin furðulegustu
„mótív“ í bergið. Gott ef þarna
eru ekki ljóslifandi þeir Stein-
grímur Hermannsson, Ólafur
Ragnar og jafnvel Ragnar fyrr-
verandi álskalli. í einni „vistar-
veru“ hellisins, konsertsalnum,
er svo vítt til veggja að þar hafa
sinfóníuhljómsveitir margoft
haldið tónleika fyrir fullum helli
gesta. Hljómburður er eins og
best verður á kosið og tónaflóð
þarna í iðrum jarðar öllum
ógleymanlegt sem á hlýða.
I lítilli tjörn í námunda við
konsertsalinn eru furðulegir
fiskar, sem kallaðir eru „mann-
Séð yfír höfnina í Piran sem er gamall og aðlaðandi bær í nágrenni Portoroz.