Dagur - 20.12.1990, Blaðsíða 7

Fimmtudagur 20. desember 1990 - DAGUR - 7
l
1
in næring kom inn fyrir hennar varir.
Út frá ömurlegum hugsunum grét
hún sig í svefn á beru gólfinu,
umkringd myrkri og kulda, yfirbug-
uö af sorg og sulti.
Næsta dag eftir jaröarförina fluttu
ung hjón dótið sitt inn í timburskúr-
| inn og settust þar aö með tvo drengi,
á fyrsta og öðru ári. Eygló var ólýs-
anlega fegin komu þessarar fjöl-
skyldu, hjónin voru henni notaleg og
nærgætin frá fyrsta degi. Áður
bjuggu þau á einu af grasbýlum
sýslumannsins skammt utan við
þorpið og komu þaðan svo til alls-
laus, öreigar. Maðurinn sagði Eygló
að hann hefði keypt rúmið hennar á
uppboðinu að ráði hreppstjórans þar
sem nú væri það skylda þeirra að sjá
henni fyrir rúmi. í því rúmi svaf
Eygló síðan öll árin meðan hún var
hjá þessum hjónum og þar til hún var
sótt og flutt að Mikluhæðum.
Strax á öðrum degi varð það meðal
skylduverka Eyglóar að gæta drengj-
anita, oftast frá morgni til kvölds, þar
sem hjónin unnu bæði á fiskverkun-
arstöð sýslumannsins og slepptu þar
aldrei vinnudegi. Svo þegar Eygló
var næstum tíu árá kom hreppstjór-
I inn með þau boð frá sýslumanninum
að Eygló skyldi hefja vinnu á fisk-
verkunarstöðinni, jafnframt sagði
hann þeim ungu hjónunum að til
þess væri ætlast að stelpan yrði kyrr á
þeirra heimili þar til annað yrði
ákveðið. Pau fengju áfram meðlagið
frá hreppnum, það sem Eygló kynni
að vinna sér inn rynni óskert í
hreppssjóðinn. Engum mótmælum
var hreyft í skúrnum, enda tilgangs-
laust, hreppsstjórinn sagði hana eign
hreppsins og þaðan kæmi meðlagið.
Þar með fór Eygló að vinna í fiski
útgerðarinnar undir berum himni
jafnt vetur sem sumar og átti engin
skjólföt til hlífðar í regni eða hrak-
viðrum. ígangsföt, fæði og húsnæði
voru hjónin í skúrnum skyldug til að
leggja henni til af sinni fátækt. Laun-
in þeirra voru ákveðin á skrifstofu
útgerðarinnar og greidd í úttekt í
verslun sýslumannsins.
Eygló var hátt á fjórtánda ári þeg-
ar verkstjóri útgerðarinnar kom að
máli við hana og fékk henni lær-
dómskver í hendur, tossakverið sem
átti að gagnast vitgrönnum börnum
sem biblíusögur, þau orð fylgdu
kverinu að það væri sent úr h'úsi
sýslumannsins, kverið ætti hún að
lesa og læra utanbókar um veturinn,
það gæti hún gert með vinnunni, að
vori yrði hún væntanlega fermd upp
á þann lærdóm sem væri einskært
guðsorð. Konan sem Eygló var hjá
hafði kennt henni að lesa á sams kon-
ar kver, nú kom sú kunnátta að góðu
haldi, eftir það notaði hún hverja
stund sem gafst til að lesa og læra orð
guðs af blaðsíðum tossakversins og
konan í húsinu var henni innan hand-
ar við námið og hlýddi henni yfir.
Hún stóðst því yfirheyrslur prestsins
þá urn vorið og náði fermingu.
Fermingunni fylgdi sú umbreytni
að vinnuálag jókst um allan helming,
engin frístund var gefin. Hún vann
við þvotta og hreingerningar, þar á
milli í fiskverkunarhúsinu eða þá við
ræstingar í húsum fiskverkunarstöðv-
arinnar þar sem allt var á sífelldu kafi
í óþverra vegna illrar umgengni.
Þegar Eygló var sextán ára komu
orð til hjónanna sem hún var til húsa
hjá í þrengslum en aldrei í ónáð,
skilaboð um að nú yrði hætt að gefa
með Eygló af hreppnum, hún gæti
sjálf greitt þeim hjónum húsnæði og
fæði af þeim peningum sem hún ynni
sér inn í fiski. Eftir það fékk hún
vikulega peninga, sem svöruðu hálf-
drættings kaupi, þá peninga lét hún
ganga óskipta til konunnar í skúrn-
um, enda voru henni fengnir pening-
arnir.
Á því sama vori kom svo ráðsmað-
urinn á Mikluhæðum með orðsend-
ingu frá sjálfri Friðfríði maddömu að
Eygló bæri að koma samdægurs með
ráðsmanninum fram að Mikluhæð-
um. Eygló stóð í fiskvaski þegar
ráðsmanninn bar að.
„Á Mikluhæðum færð þú nóg að
starfa, kindin mín,“ sagði sá búralegi
ráðsmaður og glotti við. Af hans
einskærum góðvilja fékk hún að
skjótast heim til sín að sækja dótið
sitt. Þar í húsi var enginn heima og
því engan að kveðja. í litlum skýlu-
klút kom hún dótinu sínu fyrir, fata-
görmum og kverinu, sem gleymst
hafði að skila eftir ferminguna, hún
eignaði sér kverið. Ráðsmaðurinn
teymdi klyfjahest að garðstæðu og
þar klöngraðist hún á bak reiðingi og
klyfbera og sat onímilli og þannig var
hún flutt fram að Mikluhæðum.
Séra Björn sat enn um stund eins
og gróinn við grasbollann, svo var
honum mikið niðri fyrir, svo djúpri
hryggð var hann sleginn. Sagan
hennar Eyglóar var svo þungur áfell-
isdómur yfir því fólki sem hann hafði
tengst án nokkurs fyrirvara, án þess
að vita hvað hann var að gera, áfell-
isdómur yfir konunni hans sem hann
lifði með og auðnum sem hann hafði
tengst, völdunum sem hann sóttist
eftir og keppti að. Hann átti erfitt
með að skilja hvernig manneskjur
sem töldu sig tilheyra Kristi gátu
beitt svo miskunnarlausri harðýðgi
við saklaust barn sem engan átti að,
engan sem tók málstað þess hversu
eins oa þú vilt
að aðrir aki!
iJUMFERÐAR
hvart sem það var leikið. Hann
horfði í augun hennar Eyglóar, svo
björt og hreinskilin, og andlitið
hennar sem var það fegursta sem
hann hafði augum litið. Björn hvarf
til hennar með kossum og faðmlög-
um og fann að hann tilheyrði henni
einni, að hann elskaði hana af öllu
lífi sínu, allri sinni trú á lífið. Þau
hvíldu saman og unnust.
Á heimleiðinni hvarf ekki frá hon-
um sú hugsun hvað honum sjálfum
bæri að gera, hann margþýfgaði
hugann, en varð engu nær. Hver gat
guðs vilji verið? Hann sem hafði látið
„lögmál byrst lemja og hræða“ þetta
saklausa barn hlaut líka að vilja friða
og græða. Var hann presturinn til
þess valinn? Hann gerði dálítinn þyt
með svipunni sinni og hestarnir fóru
á harðaspretti heim túnið. Á hlaðinu
sté hann af baki og gekk rakleitt til
stofu, ráðafár og umvafinn þúsund
þráða örlagaflækjum. Strax varð
honum litið út um gluggann og sá að
Eygló hraðaði sér í bæinn og eftir
örskamma stund var hún á leið út að
bæjarlæknum með tvær þungar tré-
fötur.
Þetta sumar notaði séra Björn
hvert tækifæri sem gafst til þess að
vera einn með Eygló, sjálfur vann
hann ekki að bústörfum en sinnti sín-
um skyldustörfum því betur við kall
og kirkjur. Hvern góðviðrisdag lét
hann sækja hest í haga og gerði sér
erindi að heiman í fylgd Eyglóar sem
átti enn að boði maddömunnar að
gæta hesta og reiðtygja.
Einn dag seint á sumri átti prestur-
inn erindi í kauptún eitt við sjó fram
allfjarri kauptúni sýslumannsins. Þar
lét hann taka mynd af Eygló, mynd
sem varð hans helgidómur ævilangt.
í fyrstu var Eygló hrædd og hik-
andi og barðist af veikum mætti gegn
ástleitni prestsins, en fljótlega varð
hennar eigin ást óttanum yfirsterkari
og eftir það gaf hún sig alla á vald til-
finninganna, ástarinnar, án þess að
hugleiða hvers gjalds yrði af henni
krafist. Hún bar fullt traust til séra
Björns og gerði því skóna í fáfræði
sinni að hann ætti auðvelt með að
ráða fram úr hverjum þeim vanda
sem að höndum bæri. Sjálfur var
presturinn fullur efasemda þegar
frani í sótti og alvaran blasti við.
Hann spurði sig í sífellu hvort hann
gæti skilið við konuna, embættið og
auðinn, allar þær glæstu framtíðar-
vonir sem byggðust á því gulli sem í
götunni lá, þeim vegi sem eiginkona
hans hafði frændafl til að leggja.
Hann vissi sinn eið gagnvart guði og
mönnum, var hann maður til að rjúfa
þann eið?
Þegar á leið haustið gat Eygló ekki
leynt þunganum fyrir ráðskonunni,
ckki síst vegna þess hve hún var í
þunnum pilsum og hve tággrönn hún
var. Eygló var að varpa af sér eldi-
viðarpoka frammi í hlóðaeldhúsi
þegar ráðskonan veitti þessu athygli
og rauk strax í ráðsmanninn sem var
þar nærri staddur og sagði honum í
hljóði hvað sig grunaði og var strax
uppi með alls konar getsakir. Eygló
heyrði hvað þau töluðu og var komin
á flugstig með að þjóta fram í stofu
til prestsins, hún vissi að fortjaldið
var fallið og að brátt yrði öllum Ijóst
hennar ástand. Þegar hún kom í eld-
húsið með annan eldiviðarpoka sat
ráðskonan fyrir henni og næstum
krafðist þess að vita hver hefði gert
henni barn. Síðan rak hver yfir-
heyrslan aðra, maddaman kom fyrst
og hafði þá heyrt ávæninginn af
hljóðskrafinu. Eygló, sem var næst-
um afkróuð í einu eldhúshorninu,
var spurð 'næstum spjörunum úr en
hún kom engu orði fram á varirnar,
gat engu svarað.
„Það hefur einhver óþokkinn not-
að sér fávitann," sagði ráðskonan og
maddaman hótaði því að hann skyldi
ekki sleppa hver sem það væri, hún
mundi ná taki á kauða. Þær voru fok-
vondar og maddaman rauk fram í
stofu til prestsins, hann hlaut eitt-
hvað að vita.
Séra Björn átti síst á því von að
Eygló hefði komið upp um sinn
þunga svo skammt á leið komin.
Hann tók þó árás maddömunnar
með ró og fór konan út frá mannin-
um sínum án þess að verða nokkurs
vísari. Presturinn hafði ekki gefið á
sér nokkurn höggstað, hann var ekki
undir það búinn að játa, mest vegna
þess að hann hugðist leita færis að
koma Eygló burt af heimilinu á
öruggan stað áður en versta hrinan
dyndi yfir.
Nóttina næstu varð Birni ekki
svefnsamt, hann barðist í sífellu við
ásæknar hugsanir um rétt eða rangt
og kom hvað eftir annað að sömu
torfærunum. Hann var eiðsvarinn
eiginkonunni frammi fyrir guðs altari
í kirkju. Á næstum sama hátt var
hann eiðsvarinn konunni ungu sem
gekk með barnið hans, konunni sem
hann unni svo heitt. Undir morgun
festi hann örstuttan blund og þá
skinu honurn tvær stjörnur svo skær-
ar eins og guðs eigin ásjóna hefði
stigið niður af himnum, það voru
augu ástmeyjarinnar, svo fagurblá og
hreinskilin og biðjandi, þann eið gæti
hann aldrei rofið.“
Matvöruverslunin
Kimarr
Hafnarstræti 20
Opiö sunnudaginn 23. desember,
(Þorláksmessu)
til kL 22.00
Aðfangadag til kl 12.00
Þökkum góðar móttökur og óskum gleðilegra jóla
og farsœldar á nýju ári
Bændur munið bláu nótumar
Kiman í jólaskapi - sími 25655
Opið virka daga kl. 9-22 laugardaga og sunnudaga kl. 10-22
Lifandi tónlist öll kvöld
20.-23. desember Segitlbcindið
26.-29. desember Amma Dýrunn
30.-31. desember Hljómsveitin Namm
Vertu rétt staðsettur
Jólahlaðborð í hádegi fram að jólum.
Frí heimsendingarþjónusta Sími 24199