Dagur - 29.08.1992, Blaðsíða 22

22 - DAGUR - Laugardagur 29. ágúst 1992
Skipulagsmál Háskólans á Akureyri um aldamót:
Hugmynd um háskóla-
svæði undir einu þaki
- reist verði í áföngum „Vetrarborg“ með styrka ímynd
eða dreifður „Bæjarskóli“?
Teikningin sýnir mögulegt yfirbyggt rými á milli gamla Iðnskólans og nýrrar
byggingar vestan við hann (4-5 hæðir). Rýmið gæti nýst sem inngangur, mót-
taka, kaffistofa og vistrými fyrir allar deildir skólans þannig að aukin tengsl
yrðu á milli nemenda.
Innan skamnts verður kynnt
skýrsla þróunarncfndar Háskólans
á Akureyri. Menntamálaráðherra
skipaði nefndina vorið 1991 og var
henni ætlað að meta stöðu háskól-
ans og gera tillögur að þróun hans
næstu árin. M.a. eiga þróunartil-
lögurnar að fela í sér spá um þörf
fyrir húsnæði og aðra aðstöðu.
Dagur ræddi við einn nefndar-
mannanna, Halldór Jóhannsson
landslagsarkitekt, og Loga Einars-
son arkitekt en í tengslum við setu
Halldórs í nefndinni hafa þeir unn-
ið frumhugmyndir um möguleika á
þróun byggingarsvæðis háskólans í
framtíðinni.
Samkvæmt aðalskipulagi Akureyr-
ar eru einkum tveir möguleikar á
staðsetningu háskólasvæðis að sögn
Halldórs Jóhannssonar. Annar er sá
að framtíðaruppbygging verði skipu-
lögð sunnan Verkmenntaskólans á
Akureyri. Hinn möguleikinn er að í
kringum núverandi aðalaðsetur rísi
háskólasvæði sem markast af Þórunn-
arstræti, Byggðavegi, Þingvallastræti
og Hrafnagilsstræti. Þá gætu bygging-
ar sem fyrir eru, s.s. Húsmæðraskól-
inn, tengst uppbyggingu.
Að sögn Halldórs er mikill kostur
við núverandi staðsetningu háskólans
nálægð við aðra skóla, íþróttahöllina,
sundlaugina og miðbæinn auk þess
sem mikið er af hentugu húsnæði á
Brekkunni sem gæti komið til greina
sem leiguhúsnæði fyrir námsmenn.
Halldór og Logi segja að tvær
meginstefnur séu færar þegar leggja á
grunninn að framtíðarskipulagi hús-
næðismála við Háskólann á Akureyri.
„Vetrarborg“
Samkvæmt fyrri kostinum er stefnan
tekin á að byggja eiginlegt háskóla-
svæði þar sem tekið verði mið af
aðstæðum á norðlægum slóðum.
Kennsluhúsnæði, lestraraðstaða og
rými fyrir félagslíf í háskólanum yrði
samkvæmt þessu samtengt undir einu
þaki eða í góðu skjóli frá veðrum og
vindum. Með þessu yrði tryggð
almenn vellíðan allra sem erindi eiga í
skólann og öll starfsemi í tengslum
við skólann færi fram á einu svæði.
Einnig er inni í myndinni að fram-
tíðaruppbygging stúdentabyggðar
færi fram á sama svæði en að öðru
leyti myndu bílastæði, göngustíganet
og ekki síst almenningssamgöngur
stuðla að því að auðvelt væri að kom-
ast að háskólasvæðinu fyrir þá sem
byggju fjarri því.
Samkvæmt könnun sem gerð var
meðal nemenda í Háskólanum á
Akureyri eru nemendur hlynntir því
að háskólasamfélagið sé á einum
stað. Að sögn Halldórs er ímynd
skóla mun styrkari ef hann er heild-
stæður og deildir hans í tengslum hver
við aðra. Samskipti milli deilda
myndu blómstra og skólasókn
nemenda í mismunandi áföngum yrði
áreynslulaus.
Fyrirkomulagið hefur verið nefnt
Vetrarborg en meðal annarra kosta
þess er mikið hagræði í rekstri og nýt-
ingu húsnæðis, sem og utanhússrýmis
auk þess sem starfsmannahald verður
hagkvæmara á þennan hátt. Kostnað-
ur við einangrun og viðhald verður
auk þess óhjákvæmilega minni. Hins
vegar kemur meiri kostnaður við
tengirými.
„Bæjarskóli“
Hinn kosturinn er svokallaður Bæjar-
skóli en í því felst að deildir skólans
eru hver í sínu húsnæði; ýmist dreifð-
ar um bæinn eða á nokkurn veginn
afmörkuðu svæði sem óhjákvæmilega
verður að vera stærra en háskóla-
svæði samkvæmt fyrri kostinum.
Blöndun nemenda við samfélagið
utan skólans verður meiri en sam-
gangur á milli nemenda og deilda er
takmarkaður. Háskólinn ber því síð-
ur merki samfélags og ímynd hans
verður veikari að sögn Halldórs og
Loga. Neikvæðra áhrifa veðurfars á
skólasókn og nám mun gæta í aukn-
um mæli.
Rekstrarleg hagkvæmni samkvæmt
fyrri kostinum tapast við slíka dreif-
ingu en kostnaðarauki við uppbygg-
ingu skólans verður minni við hvern
áfanga þar sem síður þarf að ráðast í
umfangsmiklar byggingarfram-
ikvæmdir.
Háskólasvæði í áföngum
Halldór og Logi aðhyllast eindregið
að Háskólinn á Akureyri verði
byggður upp sem Vetrarborg í fram-
tíðinni og benda á að fyrirkomulagið
hafi gefist vel í Háskólanum í
Tromsö, Edmonton í Kanada og við
uppbyggingu Verkmenntaskólans á
Akureyri sem þykir hafa mjög þægi-
legar vistarverur að sögn Halldórs.
Þeir benda á að við þróun slíks
háskólasvæðis megi byggja smám
saman út frá þeim byggingum sem
fyrir eru og því séu engar brýr
brenndar að baki. Hagkvæmast sé að
slíkt háskólasvæði rísi í áföngum
enda sé ekki raunhæft að vænta þess
að fullbúin glæsibygging rísi í einu
vetfangi. Mat sitt miða þeir við þró-
un húsnæðismála skólans hingað til,
yfirlýsingar ráðamanna og það fé
sem ætla má að verði til ráðstöfunar
á næstu árum.
Halldór leggur áherslu á að ímynd
Háskólans á Akureyri verði mun
styrkari ef smám saman rísi háskóla-
svæði sem eykur veg og virðingu
háskólans meðal bæjarbúa sem og út
á við. Líklegra sé að nemendur velji
sér námsbraut innan Háskólans á
Akureyri ef aðstaða er góð.
Vannýttir möguleikar
Halldór og Logi gera ráð fyrir að
smám saman muni Háskólinn á
Akureyri þróast úr Bæjarskóla í
Vetrarborg sem smám saman yrði
byggð upp í samræmi við áætlun og
eftir því sem fé fengist til. Þeir benda
á að fyrst um sinn sé raunhæfast að
deildir skólans séu dreifðar og starf-
semi hans fari fram í tilfallandi hús-
næði víðs vegar um bæinn.
I þessu sambandi benda þeir á
ýmsa vannýtta möguleika í frambæri-
legu húsnæði á Akureyri. Þar má
nefna fyrirlestrasal í Safnaðarheimili
Akureyrarkirkju, tvo sali Borgar-
bíós, Sjallann, KA-heimilið og
Iþróttahöllina en þetta húsnæði
stendur autt stóran hluta dagsins eða
vikunnar og mætti því leigja aðstöð-
una til kennslu. Auk þess nefna þeir
til sögunnar vannýtt húsnæði í bæn-
um sem þyrfti að bæta og breyta til
að nota mætti það til kennslu ef það
fengist keypt eða leigt eins og þegar
hefur verið gert varðandi sjávar-
útvegsdeild háskólans sem er til húsa
í Glerárgötu 36.
Styrkari ímynd í
nýbyggingum
í ljósi þess að slík yfirtaka eldra
húsnæðis er mjög óhagkvæm á marg-
an hátt mæla Halldór og Logi þó ekki
með því sem framtíðarlausn. M.a.
nefna þeir að kostnaður við breyting-
ar sé gjarnan vanmetinn og slagi oft
upp í kostnað við nýbyggingar að
teknu tilliti til þess að nýjar reglur
gera auknar kröfur um eldvarnir,
öryggisbúnað og aðgengi fatlaðra.
Einnig benda arkitektarnir á að
yfirleitt sé niðurstaðan mun
skemmtilegri þegar byggt er í sam-
ræmi við fyrirhugaða notkun hús-
næðis en þegar tjaslað er í tilfallandi
húsakost sem byggður er til annarra
nota. Auk þess verði heildarímynd
skóla mun styrkari ef húsnæði er
hannað sem kennsluhúsnæði í tengsl-
um við námsaðstöðu, afþreyingar-
rými og aðstöðu starfsfólks. Gera
megi ráð fyrir að á móti nýbyggingar-
kostnaði komi sparnaður í starfs-
mannahaldi og rekstri.
Halldór segir ekki æskilegt að
stofnun eins og háskólinn keppi við
atvinnulífið um húsnæði sem er í
boði enda henti það oft betur sem
skrifstofuhúsnæði eða fyrir atvinnu-
starfsemi. Skynsamlegra sé að stuðl-
að sé að því að háskólinn fái veitt fé
til nýbygginga. Auknar fjárfestingar
í byggingariðnaði yrðu lyftistöng fyr-
ir Akureyrarbæ í heild.
Yöxtur háskólans
hagsmunamál fyrir allt
Eyjafjarðarsvæðið
Vonast er til að nemendafjöldi við
Háskólann á Akureyri verði um 800-
1000 í kringum aldamót en nú eru
um 180 nemendur við háskólann.
Störf við skólann yrðu væntanlega
hátt í 200 og því er ljóst að margfeld-
isáhrif af staðsetningu skólans yrðu á
við það sem álver í Eyjafirði hefði
gefið af sér að sögn Halldórs
Jóhannssonar. Halldór bendir á að
vöxtur og viðgangur háskólans sé því
ekki síður hagsmunamál fyrir íbúa á
öllu Eyjafjarðarsvæðinu.
Því er lagt til að skipulögð verði
eins konar Vetrarborg, þ.e. háskóla-
svæði í kringum núverandi aðal-
aðsetur H.A. Möguleikana má sjá á
meðfylgjandi skýringarmyndum
Loga Einarssonar. Hugmyndirnar
fela í sér að hægt verði að bæta við
núverandi húsnæði háskólans, gamla
iðnskólahúsið, í mörgum litlum
áföngum þannig að hver þeirra kæm-
ist sem fyrst í gagnið. Byggja mætti
einn áfanga á 2ja-3ja ára fresti þann-
ig að byggingarkostnaður þyrfti ekki
að vaxa fjárveitingarvaldinu í aug-
um.
Áfangarnir yrðu síðan tengdir
hver öðrum með björtum göngum,
yfirbyggðum glerrýmum og vistar-
verum sem notaðar væru af nemend-
um úr ýmsuni deildum. Til greina
kæmi að nýir áfangar tengdust smám
saman gamla húsmæðraskólanum.
Kennsluhúsnæði mót Þórunnar-
stræti yrði hæst (3-4 hæðir); götu-
myndin myndi styrkjast og Hús-
mæðraskólatún nýttist mun betur
sem grænt útivistarsvæði. Lægra yrði
byggt mót íbúðarbyggð við Þing-
vallastræti og Byggðaveg (2 hæðir)
en þar væri möguleiki á að stúdenta-
garðar risu í framhaldi af skólahús-
næði og bókasafni.
Inni í húsaskeifunni yrði skjólgóð-
ur lundur, opinn fyrir sunnansól, en
þar yrði félagsmiðstöð háskólans sem
gæti tengst hinum byggingum skólans
neðanjarðar. Aðstaða yrði fyrir
dansleiki auk stórra fyrirlestra og
tónleika líkt og í Háskólabíói. GT
Hugsanlegar byggingar
1 Kennslurými
2 Skrifstofur
3 Fyrirlestrarsalur
4 Féiagsmiðsttíd
5 Bókasafn
6 StCdentagardar
7 ffirbyggt rými
/
Byggja mætti í litlum áföngum við núverandi húsnæði á svæðinu.
Myndir: Logi Einarsson og Halldór Jóhannsson
F 3 E F
f tilefni 130 ðra afmœlis Akureyringar
Akureyrarbœjar Til hnminnii i mpð rlnninn
sendir Sparísjóður Glœsibœjarhrepps 1II 1 IVJI 1 III I^JVJ 1 1 Iwv UU^II II 1
Akureyringum öllum ómaðaróskir Sparisjóður Akureyrar og
A Sparisjóður Amarneshrepps, sími 24340
jLjrj Glæsibæjarhrepps jJSPARISJÓÐIRNIR
Brekkugötu 9 • Sími 21590. -fyrirþigogþína
L Jl 1 1