Dagur - 15.09.1992, Blaðsíða 4

4 - DAGUR - Þriðjudagur 15. september 1992
ÚTGEFANDI: DAGSPRENT HF.
SKRIFSTOFUR: STRANDGATA 31,
PÓSTHÓLF 58, AKUREYRI, SÍMI: 96-24222
ÁSKRIFT KR. 1200 Á MÁNUÐI
LAUSASÖLUVERÐ KR. 110
GRUNNVERÐ DÁLKSENTIMNETRA 765 KR.
RITSTJÓRI: BRAGI V. BERGMANN (ÁBM.)
FRÉTTASTJÓRI: KRISTJÁN KRISTJÁNSSON
BLAÐAMENN:
GEIR A. GUÐSTEINSSON, HALLDÓR ARINBJARNARSON (iþróttir),
INGIBJÖRG MAGNÚSDÓTTIR (Húsavík vs. 96-41585),
JÓHANN ÓLAFUR HALLDÓRSSON,
ÓLI G. JÓHANNSSON, ÓSKAR ÞÓR HALLDÓRSSON,
SIGRÍÐUR ÞORGRÍMSDÓTTIR (Sauðárkróki vs. 95-35960, fax 95-36130),
STEFÁN SÆMUNDSSON, ÞÓRÐUR INGIMARSSON
LJÓSMYNDARI: KJARTAN ÞORBJÖRNSSON
PRÓFARKALESTUR: SVAVAR OTTESEN
ÚTLITSHÖNNUN: RÍKARÐUR B. JÓNASSON
AUGLÝSINGASTJÓRI: FRÍMANN FRÍMANNSSON
DREIFINGARSTJÓRI:
HAFDÍS FREYJA RÖGNVALDSDÓTTIR, HEIMASÍMI 25689
FRAMKVÆMDASTJÓRI: HÓRÐUR BLÖNDAL
PRENTVINNSLA: DAGSPRENT HF.
SÍMFAX: 96-27639
Ráðist á garðinn þar
sem hann er lægstur
Ríkisstjórn Davíðs Oddssonar hefur í hyggju að
afnema nær allar undanþágur frá virðisaukaskattin-
um og taka jafnframt upp tvö mismunandi þrep
skattsins, hið lægra 14% en hið hærra 22%. Þessar
hugmyndir eru búnar að vera til umræðu í þing-
flokkum beggja stjórnarflokkanna og kratar hafa
þegar lagt blessun sína yfir þær. í þingflokki sjálf-
stæðismanna er málið ekki komið jafn langt en
sannast sagna bendir fátt til annars en að ofan-
greindar hugmyndir verði að veruleika áður en
langt um líður.
Ef tillögurnar um að afnema undanþágur frá virð-
isaukaskattinum ná fram að ganga, verður starf-
semi í menningar- og íþróttamálum, ferðaþjónustu
og fjölmiðlun virðisaukaskattskyld, svo dæmi séu
nefnd. Meðal þess sem ekki ber virðisaukaskatt nú
en mun bera þann skatt eftir breytingu má nefna
aðgangseyri að leikhúsum, tónleikum, sundstöðum
og íþróttamótum; bókaútgáfu, gistingu á vegum
ferðaþjónustu bænda og annarra aðila, áskriftar-
gjald dagblaða, héraðsfréttablaða, tímarita og sjón-
varpsstöðva og gjaldskrá leigubifreiða. Þannig
mætti reyndar lengi telja.
Ljóst er að ef ofangreindar hugmyndir stjórnar-
flokkanna ná fram að ganga munu verða þáttaskil í
íslensku samfélagi. í fyrsta lagi mun virðisauka-
skattur á ferðaþjónustu hér á landi vafalaust koma
í veg fyrir frekari vöxt þeirrar atvinnugreinar.
íslenskt verðlag er nú þegar allt of hátt og á stærst-
an þátt í að fæla útlendinga frá því að heimsækja
landið. 14% virðisaukaskattur á ferðaþjónustuna
mun því vafalaust jafngilda rothöggi fyrir greinina.
Virðisaukaskattur á íþrótta- og menningarstarf-
semi mun hafa mjög alvarlegar afleiðingar í för með
sér fyrir íþrótta- og menningarstarfsemi í landinu
og fækka jafnt iðkendum sem áhorfendum. Þá mun
slíkur skattur án efa leiða til þess að auknar byrðar
verði lagðar á herðar sveitarfélaganna í landinu,
sem neyðast munu til að stórauka fjárframlög til
íþrótta- og menningarmála. Virðisaukaskattur á
fjölmiðlun í landinu svo og bókaútgáfu er hrein og
bein aðför að prentfrelsinu í landinu og þar með
frjálsum skoðanaskiptum. Hin nýja skattheimta
gæti hæglega leitt til þess að minnstu dagblöðin
lognuðust út af, Stöð 2 sömuleiðis, og fjölmörg
tímarit ættu á brattann að sækja. Þá myndi einnig
draga stórlega úr bókaútgáfu.
Þessar síðustu hugmyndir ríkisstjórnarinnar að
nýrri skattheimtu eru einhverjar þær verstu sem
þessi ríkisstjórn hefur fengið - og er þó af mörgum
slæmum að taka. Með þeim er ráðist á garðinn þar
sem hann er lægstur og hótað að leggja ferðaþjón-
ustu, fjölmiðlun og lista- og menningarlíf því sem
næst í rúst í einu vetfangi. Ríkisstjórn sem hefur
slíkt í hyggju er óalandi og óferjandi. Þjóðin væri
sannarlega betur komin án hennar. BB.
Á að flytja viðhald og
nýsmíði skipa úr landi?
Útgerðarfélag Akureyringa hefur
nýlega ákveðið að fara út í
umfangsmiklar breytingar á Harð-
bak EA, einum togara félagsins.
Ákveðið var að bjóða verkið út
og bárust 9 tilboð í verkið.
í umræðum um tilboðin finnst
mér að ekki komi fram allt sem
máli skiptir þegar borin eru sam-
an tilboð Slippstöðvarinnar og
annarra stöðva sem buðu í
verkið.
Þá er fyrst að telja að það eru
tvær pólskar stöðvar sem bjóða í
verkið.
Einnig eru tilboð Slippstöðvar-
innar tvö, en eingöngu hefur ver-
ið talað um lægra tilboð Pólverja,
þ.e. Nauta stöðvarinnar, og
hærra tilboð Slippstöðvarinnar
en ekki minnst á það að Slipp-
stöðin ætlar að framkvæma verk-
ið á mun skemmri tíma.
Oft eru mjög lág tilboð (og
óraunhæf) lögð til hliðar, enda
vantar oft í þau ýmsa verkþætti
og sýnt að ekki er hægt að standa
við þau þegar á reynir. Þá er ekki
bara horft á krónutöluna heldur
fleira tekið til (eins og þegar til-
boðin í hús aldraðra á Ákureyri,
sem nú er í byggingu, voru
metin).
Ef við berum saman tilboð
Slippstöðvarinnar II og pólsku
stöðvarinnar Gryfia, sem ég tel
raunhæfara, er mismunurinn 12,2
milljónir króna.
Eftir að bætt er við erlendu til-
boðin siglingu, kostnaði við eftir-
lit, ferðir áhafnar og annan þann
kostnað sem hlýst af því að fram-
kvæma verkið svo fjarri heima-
höfn, er mismunurinn á tilboðum
Gryfia Póllandi og Slippstöðvar-
innar nær því að vera um 3-5
milljónir króna Pólverjum í hag,
en þá er eftir að taka tillit til þess
að Slippstöðin ætlar að vera 34
dögum skemur að vinna verkið.
Einnig má bæta við siglingartíma
til Póllands, eða með öðrum
orðum; skipið gæti farið í tvær
veiðiferðir á þeim tíma.
Áður en lengra er haldið skul-
um við líta á tilboðin:
Kr. dagar
1. Nauta Póllandi 36.784.969 (78)
2. Gryfia Póllandi 51.058.888 (90)
3. Slippstöðin II feb. ’93 63.270.000 (56)
4. Slippstöðin sept. '92 66.600.000 (63)
5. Karstens Danmörku 76.050.486 (98)
6. Ast. Luzuriaga Spáni 77.173.806 (105)
7. Stálsmiðjan 78.310.284 (154)
8. Stralsund Þýskalandi 99.712.170 (120)
9. Mjellem & Karlsen Noregi 102.954.276 (84)
Kostnaðaráætlun ÚA sam-
kvæmt fréttum er 92 milljónir
króna. Óraunhæft tilboð Nauta í
Póllandi er svo langt um lægra að
meira að segja Spánn getur ekki
komist í námunda við það. Eng-
inn veit ennþá hvaða áhætta fylg-
ir því að taka svo lágu tilboði. því
ófá verða aukaverkin og lagfær-
ingar þegar heim kemur ef vinnu-
brögðin verða eins og hingað til.
Stjórn ÚA telur sig vera að
gæta hagsmuna hluthafanna og
einn af stærstu hluthöfunum er
Akureyrarbær (þ.e. bæjarbúar)
og hverjir eru hagsmunir þeirra?
Eru það hagsmunir bæjarbúa
að halda vinnunni í bænum eða
bæta við atvinnuleysið? Að halda
þekkingunni í landinu eða færa
viðhald og nýsmíðar á skipum úr
landi?
Þegar á allt er litið er engin
spurning með Harðbak, hvar
vinna ætti verkið, því ég get
ómögulega trúað að það sé 30
milljóna króna munur á lægstu
tilboðunum þegr allt er talið eins
og haft var eftir framkvæmda-
stjóra ÚA í Degi 2. sept.
Þegar Harðbakur kemur til
baka úr viðgerðinni þá vonast ég
til að stjórn ÚA upplýsi okkur
bæjarbúa um það hver raunveru-
legur kostnaður varð á endanum,
þ.e. viðgerðin sjálf, aukaverk,
eftirlit, sigling, veiðitap, atvinnu-
leysi áhafnar og lagfæringar á
viðgerðinni þegar komið er í
heimahöfn, áður en farið er á
veiðar á ný. Af því mætti sjá
hvort leggja megi viðhald og
skipasmíðar innanlands niður og
flytja alfarið til Póllands, eins og
sumir virðast vilja stuðla að.
Það er umhugsunarefni að þeir
sem hafa einkarétt til að veiða úr
sameiginlegri auðlind lands-
manna geti nýtt hagnaðinn til að
flytja vinnu úr landi án þess að
greiða af því jöfnunartoll.
Tryggvi Árnason.
(Höfundur er starfsmaður Slippstöðvar-
innar.)
Rauði kross íslands:
Rit um námskeið og nám-
stefiiur á haustmisseri
Út er komið rit á vegum fræðslu-
miðstöðvar Rauða kross íslands
og hefur það að geyma upplýs-
ingar um námskeið og námstefn-
ur á vegum RKÍ, Rk deilda og
Ungmennahreyfingar RKÍ á
haustönn. Mest ber á hefðbundn-
um námskeiðum sem tengjast
skyndihjálp, forvörnum og
almennri Rauða kross fræðslu,
en einnig er bryddað upp á
nýjungum.
RKI mun í október gangast
fyrir málþingi um þróunaraðstoð
ásamt alþjóðastofnun Háskóla
íslands. I sama mánuði verður
einnig námskeið fyrir sendifull-
trúa Rauða krossins. Námskeiðið
verður haldið í Munaðarnesi í
Borgarfirði og á því er fólk búið
undir hjálparstörf vegna náttúru-
hamfara eða stríðs. Til þess að
gerast sendifulltrúi en skilyrði að
hafa setið slíkt námskeið.
Ungu fólki í Rauða krossinum
býðst að sækja námskeið til
undirbúnings sjálfboðaliðastarfi
erlendis. Til að komast á slíkt
námskeið þarf að sækja grunn-
námskeið um Rauðakrosshreyf-
inguna, en það verður haldið í
september.
Námstefna um alnæmi sem
RKÍ, Landsnefnd um alnæmis-
varnir og Samtök áhugafólks um
alnæmisvandann standa sameig-
inlega að verður haldin í októ-
ber. Aðalfyrirlesarar eru tvær
sænskar konur, sem hafa getið
sér orð fyrir störf sín að alnæmis-
málum í Svíþjóð.
Starfslokanámskeið verða
haldin á nokkrum stöðum á land-
inu á haustmisseri og er fræðslan
sniðin að þörfum þeirra sem eru
að ljúka eða hafa þegar lokið
starfsævinni.
Ýmislegt fleira verður í boði á
vegum RKÍ, Rk deilda og URKÍ
og má þar á meðal nefna nám-
skeið fyrir sjálfboðaliða Vina-
línu, skyndihjálparnámskeið,
námskeið fyrir nýbúa á íslandi og
fleira.