Dagur - 20.11.1993, Qupperneq 4

4 - DAGUR - Laugardagur 20. nóvember 1993
ÚTGEFANDi: DAGSPRENT HF.
SKRIFSTOFUR: STRANDGATA 31, PÓSTHÓLF 60, AKUREYRI,
SÍMI: 96-24222 • SÍMFAX: 96-27639
ÁSKRIFT M. VSK. KR. 1400 Á MÁNUÐI • UUSASÖLUVERÐ M. VSK. KR. 125
GRUNNVERÐ DÁLKSENTIMETRA 765 KR.
RITSTJÓRI: BRAGIV. BERGMANN (ÁBM.)
FRÉTTASTJÓRI: KRISTJÁN KRISTJÁNSSON
UMSJÓNARMAÐUR HELGARBLAÐS: STEFÁN SÆMUNDSSON
BLAÐAMENN: GEIR A. GUÐSTEINSSON, HALLDÓR ARINBJARNARSON,
(fþróttir), INGIBJÖRG MAGNÚSDÓTTIR (Húsavík vs. 96-41585, fax 96-42285),
JÓHANN ÓLAFUR HALLDÓRSSON, ÓSKAR ÞÓR HALLDÓRSSON,
SIGRÍÐUR ÞORGRÍMSDÓTTIR (Sauðárkróki vs. 95-35960, fax 95-36130),
STEFÁN SÆMUNDSSON, ÞÓRÐUR INGIMARSSON.
LJÓSMYNDARI: ROBYN ANNE REDMAN
PRÓFARKALESTUR: SVAVAR OTTESEN
ÚTLITSHÖNNUN: RÍKARÐUR B. JÓNASSON
AUGLÝSINGASTJÓRI: FRÍMANN FRÍMANNSSON
DREIFINGARSTJÓRI: HAFDÍS FREYJA RÖGNVALDSDÓTTIR, HEIMASÍMI 25165
FRAMKVÆMDASTJÓRI: HÖRÐUR BLÖNDAL
PRENTVINNSLA: DAGSPRENT HF.
Hver á að bera kostnaðinn?
Það er mikils um vert fyrir þjóð, sem býr í ná-
býli við duttlungafull og á stundum óblíð nátt-
úruöfl, að vita af því að hvenær sem á bjátar
eru vel búnar hjálpar- og björgunarsveitir til
taks. Þessar sveitir eru reiðubúnar að veita
alla þá aðstoð sem þeim er fært að veita, jafnt
á nóttu sem degi, við hvaða aðstæður sem er.
Þau ágætu samtök sem vinna að björgun
fólks úr lífsháska, eiga það sameiginlegt að
þeim er þröngur stakkur skorinn fjárhagslega
af hálfu hins opinbera. Þau byggja starf sitt
því að verulegu leyti á sjálfboðavinnu félags-
manna. Síðan afla þau fjár til tækjakaupa og
rekstrar með sölu happdrættismiða og ýmsum
öðrum ráðum. Eljan er óþrjótandi.
Þetta er rifjað upp hér vegna þess að í lið-
inni viku lögðu björgunarsveitamenn á Suður-
landi í ærinn kostnað við að bjarga manni úr
bráðum lífsháska á hálendinu. Ferðalangurinn
hafði lagt út í óvissuna, þrátt fyrir að honum
væri bent á hætturnar sem eru því samfara að
ferðast um hálendi íslands að vetrarlagi, þeg-
ar allra veðra er von. Hann lét allar viðvaranir
sem vind um eyru þjóta og fór sínu fram.
Fram hefur komið að hann lagði í ferðina að
nauðsynjalausu, sér til skemmtunar. Kostnað-
urinn við leitina að honum nam hins vegar
600-700 þúsundum króna og björgunarsveita-
fólki er því örugglega ekki skemmt. Og ekki
nóg með það; þetta er í annað sinn á tveimur
árum sem hjálparsveitir leggja í kostnaðar-
samar björgunaraðgerðir vegna ævintýralöng-
unar umrædds manns.
Sjálfsagt eru allir sammála um að hjálpa
verður hverjum og einum sem í nauðir ratar,
sé það á annað borð á mannlegu valdi. Hins
vegar vakna áleitnar spurningar um það hver
eigi að bera kostnaðinn af björgunaraðgerðum
í sumum tilfellum. í framhaldi af máli ferða-
mannsins, sem nefnt var hér að framan, er
sýnt að nauðsynlegt er að setja lög um þetta
efni. Þeir sem leggja upp í tvísýnu í óbyggð-
um að nauðsynjalausu ættu að þurfa að
tryggja sig fyrir hugsanlegum kostnaði af leit
ellegar bera kostnað af henni sjálfir, að hluta
til eða að öllu leyti. Sumir ævintýramenn gera
ekkert með viðvaranir og hollráð en hugsa sig
ef til vill um tvisvar ef komið er við pyngju
þeirra. BB.
í UPPÁHALDI
Bach er efst á blaði
- segir framkvæmdastjóri Geflu á Kópaskeri
Krístján Hall-
dórsson er
framkvœmda-
stjóri rcekju-
verksmiðj-
unnar Geflu á Kópaskeri.
Hann réðst þar til starfa á
síðasta ári eftir að hafa
lokið námi í rekstrarverk-
frœði í Danmörku. Eigin-
kona Kristjáns er Sigríður
Kjartansdóttir, sjúkraþjálf-
ari frá Akureyri, og eiga
þau þrjú börn, þriggja ára
son og tvíburasystur sem
fœddust á Fjórðungs-
sjúkrahúsinu á Akureyri 4.
nóvember sl. Það er því
eðlilega mikið annríki á
heimili þeirra Kristjáns og
Sigríðar þessa dagana.
Hvað gerirðu lielst í frí-
stundum?
„Mér þykir aibcst aó fara á
fjöll, stunda almenna útivist eða
fara á skíði.“
Hvaða matur er í mestu
uppáhaldi hjá þér?
„Það er nú það. Eigum við
ekki bara að nefna lambakjöt-
ið.“
Uppáhaldsdrykkur?
„Te er númer eitt, tvö og
þrjú. Síðan þykir mér pilsnerinn
alltaf góður.“
Ertu hamhleypa til allra
verka á heimilinu?
„Já, ég myndi segja það, að
Kristján Halldórsson.
minnsta kosti þegar ég gef mig
að heimilisverkunum.“
Er lieilsusamlegt liferni of-
arlega á baugi hjá þér?
„Já, það er ákaflega ofarlega
á baugi. Ég fer út að skokka og
reyni að stunda íþróttir eftir því
sem ég hef tök á. Ég reyki ekki
og myndi almennt halda að ég
lifi heldur hófsömu lífi.“
Hvaða blöð og tímarit kaup-
irþú?
„Ég kaupi Dag og er með
hálfa áskrift að Morgunblað-
inu.“
Hvaða bók er á náttborðinu
hjá þér?
„Þrjú bindi af Árbók Þingey-
inga. Mér finnst þetta afar fróð-
leg og skemmtileg lesning."
Hvaða hljómsveititónlistar-
maður er í mestu uppáhaldi
hjá þér?
„Sá tónlistarmaður sem er í
mcstu uppáhaldi hjá mér er Jó-
hanncs Sebastian Bach. Ég hef
mjög gaman af sígildri tónlist
og hlusta talsvert á hana.“
Uppáhaldsiþróttamaður?
„Eg held alltaf mikið upp á
Bjama Friðriksson, júdómann.“
Hvað horfirðu mest á í sjón-
varpinu?
„Fréttirnar og cinstaka bíó-
mynd.“
A hvaða stjórnmálámanni
hefurðu mest álit?
„Ég hef töluvcrt mikió álit á
Halldóri Ásgrímssyni.“
Hvar á landinu vildirðu
helst búa fyrir utan heimahag-
ana?
„Ég hef ekki leitt hugann aó
þessu, en ég gæti vcl hugsað
mér að prófa að búa á Akur-
eyri.“
Hvaða hlut eða J'asteign
langar þig mest til að eignast
um þessar mundir?
„Mig langar töluvert að
skipta um bíl. Ég á eldgamla
Toyotu Tercel, scm óncitanlcga
er orðin heldur lítil fyrir fjöl-
skylduna.“
Hvernig myndir þú eyða
þriggja vikna vetraricyfi?
„Það cr cngin spurning, ég
myndi eyða því á skíðum upp
til fjalla.“
Hvað cetlar þú að gera um
helgina?
„Ég er að hugsa um að passa
börn. Liggur það ekki í hlutar-
ins eðli?“ óþh
Ema Bjömsdóttir
er fædd 2. júní 1967 í
Reykjavík.
Hún stundar nám í hag-
nýtri fjölmiðlun við H. í. og
lýkur B.A.-prófi í þýsku í
febrúar 1994.
uð. Mikið getur blætt úr litlum
kolli þótt sárió sé ekki alltaf stórt
og nauósynlegt aó fólk haldi ró
sinni. Mikilvægt er aö fólk kunni
aö bregöast rctt viö cf börn taka
inn lyf cöa drckka eitruö hreinsi-
efni. Markmiöiö mcö námskeið-
unum cr þó l'yrst og fremst for-
varnir; aó byrgja brunninn áóur cn
barniö dettur ol'an í.“
Ónóg þátttaka í
námskeiðum
Forvarnanámskeið, scm almcnn-
ingi standa til boða, hafa ckki vcr-
ió vel sótt og hcfur þurft aö aflýsa
þcim vegna ónógrar þátttöku.
Birna kcnnir því fyrst og fremst
um hve margt sé í boói sem kcppi
um athygli fólks. Stefnt cr aö því
aó halda sams konar nániskciö cft-
ir áramót vcrói næg þátttaka.
Hægt cr aó óska eftir því viö RKÍ
aó haldin vcröi forvarnanámskeió
á barnaheimilum og hjá ýmsum
félagasamtökum.
Birna segir aö scm bctur fcr
scu fæst slys á hcimilum alvarlcg.
Algengustu meiösl barna séu
klemmdir fingur og ýmsar byltur.
„Mér finnst ánægjulcgt aö
þcim slysum viröist hafa fækkaö,
sem tengjast því aö börn taka inn
lyf eöa drekka eitraða vökva. Fólk
virðist vera aö vakna til vitundar
um mikilvægi þess aö geyma cit-
urefni þar sem börn ná ekki til
þcirra. Aó auki eru umbúöir oftast
þannig aö crfitt cr fyrir litla fingur
aó opna þær.”
Birna bendir á aö ekki sé nóg
aö bæta öryggi barna á heimilum
þcirra heldur sé oft úrbóta þörl' hjá
dagmæðrum og hcima hjá ömmu
og afa.
Hcrdís Storgaard, barnaslysa-
fulltrúi Slysavarnafélags íslands,
hcfur látiö útbúa spjald mcö sýnis-
hornum af öryggisbúnaöi fyrir
börn. Spjaldið cr komiö upp á
nokkrum stööum á landinu cn þaö
þarf að panta hjá kvennadcildum
Slysavarnalclagsins á hvcrjum
staö.
Erna Björnsdóttir.
Höfundur er nemandi í hagnýtri fjölmiölun vió
Háskóla íslands.
Þótt börn vcrði oft fyrir slysi við leik sinn, eru slys í hcimahúsum samt sem áður algcngasta orsökin fyrir komu á
slysadeild F.S.A., bæði meðal barna og fullorðinna. Mynd: Golli
Heimilið hættulegast
Hættur á hcimilum virðast leynast víðar cn fólk gerir sér
grcin fyrir. Samkvæmt skýrslu slysadeildar Fjórðungs-
sjúkrahússins á Akureyri eru heimaslys algengasta orsök
fyrir komu á slysadeildina, bæði meðal barna og fullorð-
inna.
Hægt að koma í veg fyrir
mörg slys
Bima Sigurbjörnsdóttir, deildar-
stjóri á slysadeild FSA, segir hægt
aö koma í veg fyrir mörg slys í
hcimahúsum meö aögát og fyrir-
hyggjusemi. „Fækka má slysum á
heimilum með litlum tilkostnaði
en fólk gerir sér ekki alltaf grein
fyrir hættunum,“ segir hún.
Birna hefur staóið fyrir nám-
skeiöum fyrir uppalendur barna í
samvinnu vió Rauóa Kross ts-
lands. Þar cr bcnt á hættur í um-
hverfi barnanna og fólki kennt aö
bregóast viö óhöppum á réttan
hátt.
„Einlold atriði eins og aö láta
handfang á skaftpotti ekki standa
út fyrir eldavélina eru ekki öllum
ljós. Til eru öryggislæsingar á
skápa og skúffur og horn á hillur
og borö til aó vcrja viökvæm höf-