Dagur - 21.05.1994, Blaðsíða 12

12 - DAGUR - Laugardagur 21. maí 1994
FRAMHALDSSACA
BJÖRN DÚASON TÓK SAMAN
Al 'I
Skai
34. kafli:
Aftaka Friðriks
og Agnesar
Blöndal sýslumaður ákvað, aö
aftaka Friöriks og Agnesar
skyldi fara fram 12. febrúar
um veturinn (1830). Staðinn
valdi hann á einum af norö-
vestustu Vatnsdalshólunum,
þar er fjölmenni gat verið allt
um kring og gjörla heyrt og
séð það er fram færi. Boðaði
hann þangaö alla karlmenn
milli Vatnsskarðs og Miðfjarö-
ar. Öxi og höggstokk hafði
hann fengiö frá Kaupmanna-
höfn. Var nú byggður aftöku-
pallur á hólnum, sem í Dan-
mörku er vant, var pallurinn
og höggstokkurinn þakinn
rauöu klæði. Sagt er, að Jón
Þórðarson, böðull úr Eyjafirði,
hafi boðið sig fram til að
höggva þau og áskilið sér í
laun tóbak og brennivín. En
Blöndal leist eigi á manninn til
þess. Falaöi hann til þess
ýmsa, er hann vissi örugga
og siövanda, en menn voru
þess ófúsir, bauö hann þó
100 dali fyrir. Loks bauö Guð-
mundur Ketilsson, bróðir Nat-
ans sig fram. Þáði Blöndal
boð hans, en spurði hann þó
áður, hvort hann treysti sér til
að vinna eiö aö því áöur, að
honum gengi eigi hefndar-
hugur til. Kvaðst hann treysta
sér til þess. Öxina reyndi
Guömundur heima í Hvammi
og líkaði hún vel, var hún
bæði mikil og biturleg. Það
var jafnsnemma að komið var
með þau bæði - Friðrik frá
Þingeyrum og Agnesi frá
Kornsá. Lét Blöndal Þorvarö
prest og Vatnsdæli bíða á
meöan í hólunum þar til aftöku
Friðriks væri lokið. Meö Friðriki
voru prestarnir séra Jóhann
frá Tjörn og séra Gísli frá
Vesturhópshólum og margir
aðrir. Á leiðinni frá Þingeyrum
sungu þeir með honum sálm-
inn: „Allt eins og blómstrið
eina" til erida þrisvar sinnum,
en þess á milli lofaði hann
Guð fyrir náð hans viö sig. Þá
er á aftökustaöinn kom, heils-
aði hann biíðlega öllum, er
fyrir voru, enginn sá á honum
hryggð. Hann spurði Guð-
mund Ketilsson, hvort honum
gengi hefndarhugur til, að
höggva þau, en hann neitaði
því og kvaðst aðeins þjóna
réttinum. Tók Friðrik þá í hönd
hans og bað hann gæta Guðs
og vinna verk sitt í kærleika,
óskaði hann honum slíkrar
fullvissu um Guðs náð og fyr-
irgefningu syndanna við
dauðans aðkomu, sem hann
sjálfur nú hefði. Þá beiddist
hann að fá aö sjá öxina, laut
að henni, kyssti hana og
mælti: „Þetta er blessaður
réttlætisvöndurinn, sem ég
hefi forþénað með syndum
mínum. Guði sé lof fyrir
hann!" Dómarinn las honum
nú dóminn og síðan hélt séra
Jóhann ræðustúf yfir honum.
Afklæddi hann sig nú sjálfur
og talaði á meöan til áhorf-
endanna: bað fyrirgefningar á
hneyksli því, er hann hefði
vakið, bað hafa dæmi sitt til
viðvörunar og bað Guö gefa
þeim öllum sáluhjálþlegan af-
gang. - Hefir séra Gísli snúið
þeim orðum í Ijóð. -
Loks tók hann af hálsi sér,
braut niður skyrtukragann og
lagðist á höggstökkinn. Þá
heyrði séra Jóhann aö hann
mælti fyrir munni sér: „Ó, minn
Jesú! ég leggst á þín náðar-
brjóst". Séra Jóhann hafði þá
yfir nokkur ritningarorð - en
Guðmundur hjó á hálsinn, svo
höfuöið féll af og öxina festi í
stokknum, var tveggja manna
tak að ná henni. Lét Blöndal
nú færa líkið burt og hreinsa
aftökupallinn, svo engin vegs-
ummerki sáust. Síðan var
Agnes sótt. Var hún svo
magnþrota, að hún mátti eigi
ganga óstudd. Hélt séra Þor-
varður um hana og studdi
hana, tók sér þaö mjög nærri
sjálfur. Hún óskaði að eigi
væri lesinn yfir sér dómurinn
og að þetta gengi sem fljótast
af. Hún kvaddi menn með
döþru bragði og lagðist á
höggstokkinn, en prestar
hugguðu hana og séra Þor-
varður kraup við hlið hennar
og hélt utanum hana, lesandi
guösorð fyrir henni. Sleppti
hann henni eigi fyrr en af var
höfuðið, sem ekki stóð lengi
á. Lá séra Þorvarði sjálfum þá
við ómegin því hann var við-
kvæmur maður.
Líkin voru lögö í kistur og
grafin þar skammt frá, en höf-
uðin sett á stengur, því svo
var ákveðið i dóminum. Að því
störfuðu þeir Jón Þórðarson,
sem fyrr var nefndur og Árni
bóndi í Enniskoti. Blöndal
borgaði Guðmundi 100 dali
fyrir aftökuna. Hann tók við og
mælti: „Þetta eru blóðþening-
ar. Ég gef þá fátækrasjóði
Kirkjuhvammshrepps". Fannst
það og oft á, að Guömundur
var eigi fégjarn maður. Eftir
þetta fóru menn heim. Varö
þetta minnisstætt öllum, er við
voru staddir.
Höggstokkurinn var látinn
liggja á hólnum, og er sagt að
sést hafi urmull af honum til
skamms tíma.
UM VÍÐAN VÖLL
Úr myndasafni Dags:
Samþykkt
samhljóða
Nú er aðeins vika í bæjar- og sveitarstjómarkosningamar og
spennan magnast óðfluga. Aó vísu þykir mörgum allt of lítið
um pólitískar deilur og hasar og að kosningabaráttan sé
hreinlega litlaus. Þetta segja margir Akureyringar og kenna
jafnvel um friósemd í fráfarandi bæjarstjóm, þar hafi flest
mál verið samþykkt samhljóða. Viö róum á þessi mió í
myndasafni Dags og birtum skot frá bæjarstjómarfundi á
Akureyri í janúar 1987. Hér eru þaó Sigríður Stefánsdóttir
og Yngvi Kjartansson frá Alþýðubandalagi, Siguröur Jó-
hannesson frá Framsóknarflokki og Freyr Ofeigsson frá Al-
þýóuflokki sem greiða atkvæói.
DACSKRÁ FJÖLMIÐLA
SJÓNVARPIÐ
LAUGARDAGUR
21. MAÍ
09.00 Morgunsjónvarp
bamanna
10.30 Hlé
12.15 Stórmeistaramót í at-
skák
Heimsmeistarinn í skák, Anatolí
Karpov, tók þátt í atskákmóti í
beinni útsendingu úr sjónvarps-
sal 2. maí síðastliðinn ásamt ís-
lenskum stórmeisturum Hannesi
Hlífari Stefánssyni, Helga Ólafs-
syni og Margeiri Péturssyni. Um-
sjónarmaður er Hermann Gunn-
arsson, Jón L. Árnason skýrir
skákirnar og Egill Eðvarðsson
stjómar útsendingu. Endursýn-
ing.
14.45 Staður og stund
Fuglar landsins: Fálki. íslensk
þáttaröð um þá fugla sem á ís-
landi búa eða hingað koma. Um-
sjón: Magnús Magnússon. End-
ursýndur þáttur frá mánudegi.
15.00 Mótoraport
Umsjón: Birgir Þór Bragason.
Endurtekinn þáttur frá þriðju-
degi.
15.30 íþróttahomið
Endursýndur þáttur frá fimmtu-
degi. ^
16.00 íþróttaþátturinn
Meðal annars verður sýnt frá ís-
landsmótinu í knattspyrnu og
móti í undanriðli heimsbikar-
mótsins í golfi á Jamaíka þar sem
þeir Amar Freyr Ólafsson og Úlf-
ar Jónsson voru á meðal kepp-
enda. Umsjón: Amar Bjömsson.
17.50 Táknmáisfréttir
18.00 Völundur
(Widget) Bandarískur teikni-
myndaflokkur um hetju sem get-
ur breytt sér í allra kvikinda líki.
Garpurinn leggur sitt af mörkum
til að leysa úr hvers kyns vanda-
málum og reynir að skemmta sér
um leið.
18.25 Flauel
Tónlistarþáttur í umsjón Stein-
gríms Dúa Mássonar.
18.55 Fréttaskeyti
19.00 Strandverðir
(Baywatch m) Bandarískur
myndaflokkur um ævintýralegt líf
strandvarða í Kaliforníu. Aðal-
hlutverk: David Hasselhof, Nicole
Eggert og Pamela Anderson.
Þýðandi: Ólafur B. Guðnason.
20.00 Fréttir
20.30 Veður
20.35 Lottó
20.40 Simpson-fjölskyldan
(The Simpsons) Bandarískur
teiknimyndaflokkur um Hómer,
Marge, Bart, Lísu og Möggu
Simpson og ævintýri þeirra. Þýð-
andi: Ólafur B. Guðnason.
21.05 Tviburabræðumir
(Our Relations) Bandarísk gam-
anmynd með hinum óviðjafnan-
legu Oliver Hardy og Stan Laurel
í aðalhlutverkum. Þýðandi: Þor-
steinn Þórhallsson.
22.20 Dómsdagur nú
(Apocalypse Now) Bandarísk bíó-
mynd frá 1979 sem gerist í Víet-
nam-stríðinu. Bandarískur sér-
sveitarforingi er sendur til að tor-
tíma ofursta sem hemaðaryfir-
völd telja geðveikan og hefur
komið sér upp einkaher inn-
fæddra vígamanna í frumskógin-
um. Leikstjóri er Francis Ford
Coppola og í aðalhlutverkum eru
Marlon Brando, Robert Duvall,
Martin Sheen, Frederic Forrest
og Harrison Ford. Þýðandi: Vet-
urliði Guðnason. Kvikmyndaeft-
irlit ríkisins telur myndina
ekki hæfa áhorfendum yngri
en 16 ára.
00.50 Útvarpsfréttir í dagskrár-
lok
SJÓNVARPIÐ
SUNNUDAGUR
22.MAÍ
HVÍTASUNNUDAGUR
09.00 Morgunsjónvarp
bamanna
10.30 HM í knattspyrau
Endursýndir verða 7. og 8. þáttur
sem sýndir voru á mánudags- og
þriðjudagskvöld.
11.20 Híé
12.20 Ljósbrot
Úrval úr Dagsljóssþáttum vik-
unnar.
13.05 Framfarir felast í nýsköp-
un
í þáttunum er fjallað um ferli ný-
sköpunar frá grunnrannsóknum
til framleiðslu og markaðssetn-
ingar. Leitast er við að skýra
helstu hugtök og þætti sem sam-
eiginlega mynda hreyfiafl ný-
sköpunar. í fyrri hlutanura er
fjallað um hugmyndafræði ný-
sköpunar og litið á þær forsendur
sem nauðsynlegar teljast til að
nýsköpun skili tilætluðum ár-
angri. Handritshöfundur er Emil
B. Karlsson, kynnir og þulur Ólaf-
ur E. Friðriksson, Þiðrik Ch. Em-
ilsson sá um dagskrárgerð og
framleiðandi er Kvikmyndafélag-
ið Nýja bíó. Áður á dagskrá á
þriðjudag.
13.35 Genglð að kjörborði
Endursýndir þættir frá liðinni
viku þar sem fréttamenn fjalla
um helstu kosningamál í Ólafs-
vík, Hellissandi, Patreksfirði,
Bíldudal, ísafirði, Bolungarvík,
Sauðárkróki og Siglufirði.
14.35 í þágu fríðar
(Sarajevo: A Tribute to Survi-
val) Upptaka frá tónleikum í Fen-
eyjum, Búdapest og New York.
Meðal þeirra sem koma fram eru
Renato Scotto, Luciano Pavarotti,
José Carreras, Lucia Valentini
Terrani, Iliko Komlosi, Evrópska
kvennahljómsveitin og Fílharm-
óníusveit Búdapest. Þýðandi:
Anna Himiksdóttir.
16.05 Stríðsárin á íslandl
Síðasti þáttur af sex um her-
námsárin og áhrif þeirra á ís-
lenskt þjóðfélag. í þættinum er
sagt frá styrjaldarlokum og mikl-
um óeirðum sem urðu í Reykjavík
friðardaginn, 5. maí 1945. Einnig
er fjallað um stefnu íslendinga í
utanríkismálum árin eftir stríð,
stofnun lýðveldisins, inngönguna
í Atlantshafsbandalagið árið
1949 og ýmis áhrif hersetunnar á
land og þjóð allar götur síðan.
Umsjón: Helgi H. Jónsson. Dag-
skrárgerð: Anna Heiður Odds-
dóttir. Áður á dagskrá 1. júlí
1990.
17.00 Hvítasunnumessa
Upptaka frá guðsþjónustu í Fíla-
delfíu í Reykjavík. Ræðumaður er
Hafliði Kristinsson. Fíladelfíukór-
inn syngur ásamt einsöngvurun-
um írisi Guðmundsdóttur og Sól-
rúnu Hlöðversdóttur. Undirleikari
og stjórnandi er Óskar Einarsson.
Stjórn upptöku:
Tage Ammendrup.
18.00 Táknmálsfréttir
18.10 Sagan af Gutta grís
Ævintýri úr myndabók Beatrix
Potter um grisling sem átti
stundum til að gleyma sér. Þýð-
andi: Nanna Gunnarsdóttir.
Sögumaður: Edda Heiðrún Back-
man.
18.35 Dagur leikur sér
Norsk barnamynd. Sögumaður:
Elfa Björk EUertsdóttir. (Nordvisi-
on)
18.40 Morgunverður í frum-
skóginum
(Jungle Breakfast) Þýsk mynd
fyrir börn og unglinga. Þýðandi:
Ingrid Markan. Leiklestur: Magn-
ús Jónsson. (Eurovision)
18.55 Fréttaskeyti
19.00 Trúður vill hann verða
(Clowning Around II) Ástralskur
mýndaflokkur fyrir börn og ung-
linga. Þýðandi: Ýrr Bertelsdóttir.
19.30 Vistaskipti
(A Different World) Bandarískur
gamanmyndaflokkur um uppá-
tæki nemendanna í Hillman-skól-
anum. Þýðandi: Ólöf Pétursdóttir.
20.00 Fréttir og íþróttlr
20.35 Veður
20.40 Norðan við stríð
Baldur Hermannsson spjallar við
Indriða G. Þorsteinsson sem á 40
ára rithöfundarafmæli á þessu
ári. Indriði kemur víða við í spjall-
inu, segir af kynnum sínum af
mönnum og hrossum, auk þess
sem kynntar eru nokkrar af fræg-
ustu persónum úr skáldskap
hans.
21.45 Draumalandið
(Harts of the West) Bandarískur
framhaldsmyndaflokkur. Aðal-
hlutverk: Beau Bridges, Harley
Jane Kozak og Lloyd Bridges.
Þýðandi: Óskar Ingimarsson.
22.35 Eitt sinn skal hver deyja
(Memento Mori) Bresk sjónvarps-
mynd frá 1992 byggð á sögu eftir
Muriel Spark. Myndin gerist í
Lundúnum á sjötta áratugnum
og segir frá hóp roskinna brodd-
borgara sem er sífellt minntur á
það í dularfullum símhringingum
að eitt sinn skuli hver deyja.
Leikstjóri er Jack Clayton og í
helstu hlutverkum eru Maggie
Smith, Renee Asherson, Michael
Hordern, Stephanie Cole, Thora
Hird, Maurice Denham, John
Wood, Zoé Wanamaker og Cyril
Cusack. Þýðandi: Guðni Kol-
beinsson.
00.15 Síðbúin sokkabönd
Samantekt Egils Eðvarðssonar úr
þáttunum Flugum og Ugla sat á
kvisti sem voru á dagskrá á árun-
um 1979 og 1973.
01.15 Útvarpsfréttir í dagskrár-
lok
SJÓNVARPIÐ
MÁNUDAGUR
23. MAÍ
ANNAR í HVÍTASUNNU
13.00 Genglð aðkjörborði
Umræðuþættir um kosningamálin
í fjórum fjölmennustu kaupstöð-
um landsins utan Reykjavíkur,
þ.e. Kópavogi, Hafnarfirði, Akur-
eyri og Suðurnesjabæ. í umræð-
unum taka þátt fulltrúar fram-
boðslistanna í þessum bæjarfé-
lögum. Umræðum stjórna frétta-
mennimir Pétur Matthíasson,
Árni Þórður Jónsson, Gísli Sigur-
geirsson og Helgi E. Helgason.
Útsendingu stjórna Elín Þóra
Friðfinnsdóttir og Þuríður Magn-
úsdóttir.
18.15 Táknmálsfréttir
18.25 Töfraglugginn
Endursýndur þáttur frá miðviku-
degi. Umsjón: Anna Hinriksdótt-
ir.
18.55 Fréttaskeyti
19.00 Músíktilraunir 1994
Upptaka frá Músíktilraunum í
Tónabæ sem fram fóru í mars sl.
Um 30 hljómsveitir tóku þátt í
undanúrslitum á þremur kvöld-
um en þegar hér var komið sögu
höfðu níu verið valdar úr þeim
hópi til að keppa á úrslitakvöld-
inu 25. mars. Dagskrárgerð ann-
aðist Steingrímur Dúi Másson
sem jafnframt stjómaði upptök-
um ásamt Hákoni Má Oddssyni.
Rás 2 sá um hljóðupptöku í Tóna-
bæ.
20.00 Fréttir og íþróttir
20.30 Veður
20.35 Gangur hfsins
(Life Goes On n) Bandarískur
myndaflokkur um daglegt amstur
Thatcher-fjölskyldunnar. Þýð-
andi: Ýrr Bertelsdóttir.
21.25 Dagsverk
Mynd um Dag Sigurðarson skáld
sem lést fyrir skömmu. Kvik-
myndagerð: Kári G. Schram.
22.05 Sækjast sér um líkir
(Birds of a Feather) Breskur gam-
anmyndaflokkur um systum-
ar Sharon og Tracy. Aðalhlut-
verk: Pauline Quirke, Linda Rob-
son og Lesley Joseph. Þýðandi:
Ólöf Pétursdóttir.
22.35 HM í knattspyrau
Fjallað er um landslið Kólombíu,
nýja stórveldið í suður-amerískri
knattspyrnu, írska liðið og um
endurkomu Diegos Maradona í
lið Argentínu. Þátturinn verður
endursýndur að loknu Morgun-
sjónvarpi barnanna á sunnudag.
Þýðandi er Gunnar Þorsteinsson
og þulur Ingólfur Hannesson.
23.00 íslandsmótið í knatt-
spyrau
Samantekt úr leikjum fyrstu um-
ferðar í fyrstu deild karla, Trópí-
deildinni.
23.30 Útvarpsfréttir og dag-
skrárlok
STÖÐ2
LAUGARDAGUR
21. MAÍ
09:00 MeðAfa
10:30 Skot og mark
10:55 Jarðarvinir
11:15 Simmi og Sammi
11:40 Furðudýrið snýr aftur
12:00 Líkamsrækt
12:15 NBA tilþrif
Endurtekinn þáttur.
12:40 Evrópski vinsældalistinn
13:30 Jólatöfrar
(One Magic Christmas) Jólatöfrar
er falleg mynd frá Walt Disney
um yndislega litla stúlku og æv-
intýrin sem hún ratar í þegar hún
reynir að endurvekja trú móður
sinnar á boðskap jólanna.
15:00 3-BÍÓ
Doppa og kengúran. Doppa týn-
ist í skóginum og kynnist keng-
úru. Þær lenda saman í skemmti-
legum ævintýmm í leit að heimili
Doppu. Þessi vel gerða mynd er
með íslensku tali.
16:15 Geimfarinn
18:00 Popp og kók
19:1919:19
20:00 Falin myndavél
(Candid Camera II)
20:25 Dame Edna
21:15 Rósastríðið
(War of the Roses) Bar-
bara Rose tekur upp á þeim
ósköpum að láta sér detta í hug
hvernig lífið væri án Olivers, eig-
inmanns síns. Hún kemst að því
að það væri yndislegt og sækir
því strax um skilnað. Hún vill að-
eins halda húsinu en Oliver þver-
neitar að flytja út og heimilið
breytist í vígvöll. Rætin gaman-
mynd með Michael Douglas, Kat-
hleen Turner og Danny DeVito.
Bönnuð böraum.
23:10 Ruby
(Ruby) Kvikmynd frá Sigurjóni
Sighvatssyni og félögum um
smákrimmann Jack Ruby sem
varð þekktur fyrir hlut sinn í einu
dularfyllsta sakamáli allra tíma.
Hann skaut Lee Harvey Oswald,
banamann Kennedys Bandaríkja-
forseta. Hver var hann og hvað
knúði hann áfram? Bönnuð
böraum.
01:00 Logandi vígvöllur
(Field of Fire) Flugvél hefur hrap-
að í frumskógum Víetnam og
með henni Wilson majór. Corman
hershöfðingi leggur á það gríðar-
lega mikla áherslu að Wilson ná-
ist á lífi enda býr hann einn
manna yfir tækniupplýsingum
um nýja orrustuflugvél, G gerð
Phantom þotuna. Stranglega
bönnuð böraum.
02:35 Læti í Litlu Tókýó
(Showdown in Little Tokyo)
Stranglega bönnuð böraum.
03:55 Dagskrárlok
STÖÐ2
SUNNUDAGUR
22. MAÍ
HVÍTASUNNUDAGUR
09:00 Glaðværa gengið
09:10 Dynkur
09:20 í vinaskógi
09:45 Þúsund og ein nótt
10:10 Sesam opnist þú
10:40 Ómar
11:00 Brakúla greifi
11:25 Úr dýraríkinu
11:40 Krakkarair við flóann
(Bay City)
12:00 Popp og kók
Endurtekinn þáttur.
ÍÞRÓTTIR Á SUNNUDEGI
13:00 NBA körfuboltlnn
14:00 TRÓPÍ delldln
14:20 Keila
14:35 Eraest í sumarbúðum
16:05 Framlag til framfara
17:05 Húsið á sléttunni
18:00 í sviðsljósinu
(Entertainment This Week)
18:45 Úr dýraríkinu
(Wonderful World of Animals)
19:19 19:19
20:00 Hercule Poirot
20:55 Kampavins-Charlie
Fyrri hluti sannsögulegrar fram-
haldsmyndar um kampavínskon-
unginn Charles Camille
Heidsieck. Seinni hluti er á dag-
skrá annað kvöld.
22:30 60 mínútur