Dagur - 18.01.1996, Qupperneq 4

4 - DAGUR - Fimmtudagur 18. janúar 1995
ÚTGEFANDI: DAGSPRENT HF.
SKRIFSTOFUR: STRANDGATA 31,
PÓSTHÓLF 60, AKUREYRI,
SÍMI: 462 4222
ÁSKRIFT KR. M. VSK. 1500 Á MÁNUÐI
LAUSASÖLUVERÐ M. VSK. KR. 125
RITSTJÓRAR: JÓHANN ÓLAFUR HALLDÓRSSON, (ÁBM.),
ÓSKAR ÞÓR HALLDÓRSSON, (ÁBM.)
AÐRIR BLAÐAMENN:
AUÐUR INGÓLFSDÓTTIR, GEIR A. GUÐSTEINSSON,
HALLDÓR ARINBJARNARSON,
SIGURÐUR BOGISÆVARSSON, FROSTI EIÐSSON (Iþróttir),
INGIBJÖRG MAGNÚSDÓTTIR (Húsavík vs. 464 1585, fax 464 2285).
LJÓSMYNDARI: BJÖRN GÍSLASON
PRÓFARKALESTUR: SVAVAR OTTESEN
ÚTLITSHÖNNUN: RÍKARÐUR B. JÓNASSON
AUGLÝSINGASTJÓRI: FRÍMANN FRÍMANNSSON
DREIFINGARSTJÓRI:
HAFDÍS FREYJA RÖGNVALDSDÓTTIR, HEIMASÍMI 462 5165
FRAMKVÆMDASTJÓRI: HÖRÐUR BLÖNDAL
PRENTVINNSLA: DAGSPRENT HF.
SÍMFAX: 462 7639
SÍMFAX AUGLÝSINGADEILDAR: 462 2087
LEIÐARI--------------------------
Samstarf fjögurra samlaga
Samstarf fjögurra mjólkursamlaga á Norður-
landi; Blönduósi, Húsavík, Akureyri og Sauðár-
króki, um framleiðslu á sælumjólk, hefur vakið
verðskuldaða athygli. Sumir eru þeirrar skoðun-
ar að þetta samstarf sé til marks um að næstu
skref felist í því að á Norðurlandi verði myndað
eitt öflugt norðlenskt mjólkursamlag, rétt eins
og Mjólkurbú Flóamanna á Suðurlandi.
í Degi í gær var frá því greint að sælumjólkin
hafi fengið afar góðar viðtökur neytenda, en of
snemmt sé þó að fullyrða nokkuð um hvernig
henni reiði af á hörðum samkeppnismarkaði.
Lengi hefur verið rætt um að leggja niður
minni mjólkursamlögin og það rökstutt á þann
veg að vegna samdráttar í mjólkurframleiðslu
sé enginn grundvöllur fyrir rekstri þeirra. Þess-
um röddum hefur kröftuglega verið mótmælt í
viðkomandi byggðarlögum og vísað til þess að
umrædd atvinnufyrirtæki séu mikilvægar stoðir
í atvinnulífi þeirra. Ein af þeim leiðum sem
menn sjá færar út úr þessum vanda er að því
virðist sú sem Norðlendingar eru að feta og
framleiðsla sælumjólkurinnar gefur tilefni til að
geti gengið upp. Þórarinn E. Sveinsson, mjólk-
ursamlagsstjóri KEA, sagði í Degi í gær að
menn hafi hug á því að styrkja framleiðsluna í
ferskvörugeiranum á sama tíma og sölutölur
sýni greinilegan samdrátt í sölu á nýmjólk. Þór-
arinn lét þess getið að þeir sem fari með dag-
legan rekstur samlaganna og starfsfólk þeirra
sjái hvaða hag þau hafi að samstarfi, en hins
vegar væri tregðan við aukið samstarf til staðar
á öðrum sviðum, t.d. innan stjórna samlaganna.
Rekstur mjólkursamlaga eins og annar rekst-
ur snýst um hagkvæmni og útsjónarsemi. Sam-
dráttur í framleiðslu landbúnaðarafurða á síð-
ustu misserum hefur vitaskuld komið harka-
lega við afurðastöðvarnar og til þess að lifa
höggin af verða menn að leita allra leiða til
þess að sjá til sólar. Það er visst átak, hvort
sem það snýr að mjólkursamlögum eða öðrum
rekstri, að brjóta niður múra tortryggni og
skapa gagnkvæmt traust í samstarfi. Það virð-
ist hafa tekist í rekstri mjólkurbúa á Norður-
landi og því ber að fagna.
Af fjárfestum og hlutabréfum
- það sem öreiginn byggði í gær getur uppinn ekki rekið í dag
Umræðan í þjóðfélaginu að und-
anförnu hefur að mestu snúist um
það vandamál hvemig hægt sé að
reka þær stofnanir sem standa
undir velferðarkerfi því sem ís-
lendingar hafa með hörðum hönd-
um byggt upp á síðustu áratugum.
Árleg jólatörn alþingismanna
vorra er ekki fólgin í smáköku-
bakstri og öðru sltku amstri
meðaljónsins, heldur umræðum
og hrossakaupum um hvaða
sjúkrastofnun á að loka og hvað sé
hægt að skera niður af þjónustu
við þá sem minna mega sín án
þess að allt verði vitlaust hjá al-
menningi. En hvemig stendur á
öllum þessum stofnunum sem eru
að gera ráðmönnum þjóðarinnar
lífið leitt um þessar mundir og
virðast stefna velferð þjóðarinnar í
bráða hættu með tilveru sinni?
Jú, flest sjúkrahúsin og hælin
sem öllunr þessum erfiðleikum
valda em byggð fyrir alllöngu síð-
an og það á þeim tímum sem fjár-
magn var af skomum skammti, en
samhugur og framsýni lands-
manna því meiri.
Landsmenn tóku gjaman hönd-
um saman ef eitthvað þurfti að
gera sem varðaði almannahags-
muni og þá lögðust allir á eitt,
hvort heldur voru peningamenn
eða almenningur sem varla átti til
hnífs og skeiðar.
Þeir atvinnurekendur og eigna-
menn sem þá voru uppi lögðu
flestir hverjir sitt að mörkum til
samfélagsins og sáu vel hversu
mikilvægt það var að byggja upp
velferðar- og menntakerfi í land-
inu, þetta voru menn sem ekki
hugsuðu einvörðungu um eigin
hag og stundargróða og margar
sögur eru til um að fátækir ungl-
ingar sem þóttu efnilegir voru
kostaðir til náms af þessum stór-
körlum síns tíma.
Það er þvr með ólíkindum, að
nú í dag þegar Islendingar vilja
telja sig með fremstu þjóðum
heims í öllum hlutum og velferð
og ríkidæmi þjóðarinnar er viður-
kennt af alþjóðastofnunum, skul-
um við ekki hafa efni á að reka
þær stofnanir sem forfeður okkar
byggðu upp af litlum efnum, en
miklum hugsjónum.
Það eru þó ástæður fyrir öllum
hlutum og einnig þessum vand-
ræðum. Nú er ekki lengur talið við
hæfi að ríki og bæjarfélög standi
að neinum rekstri og allra síst
þeim rekstri sem eitthvað getur
gefið af sér. Einnig er á þessum
síðustu tímum, skattlagning talin
hin mesta áþján. Það gefur því
auga leið að fjármagn til hins op-
inbera hlýtur að vera af skomum
skammti og ekki furða að eitthvað
vanti á, en það er jú ákvörðun
okkar ráðamanna að þannig skuli
það vera og því ættu vandræði við
Ég vil því skora
á bæiarbúa að láta
til sín heyra um
þetta mál þannig
að bæjarstjórnar-
meirihlutinn fái að
vita vilja bæjarbúa
áður en skref eru
stigin sem ekki
verða aftur tekin
og munu valda
bæjarfélaginu
óbætanlegu tjóni
um alla framtíð.
Þorleifur Ananíasson.
að reka samfélagsþjónustuna ekki
að koma þeim á óvart.
Það hefur óneitanlega orðið
veruleg hugarfarsbreyting hjá
þeim sem fjármagnið hafa að und-
anfömu. Áður þótti þeim sem
meira máttu sín fengur í að gefa til
baka eitthvað af ágóða sínum til
uppbyggingar þjóðfélagsins og
líknarmála, en nú er það sem allt
snýst um og öllu skiptir að svo-
kallaðir fjárfestar hafi sem mestan
arð af sinni fjárfestingu. Hlutafjár-
eigendur eru þeir aðilar sem ráð-
andi öfl í þjóðfélaginu telja að
þurfi að standa vörð um og vemda
með öllum ráðum.
Hlutabréfaeign Akureyrar-
bæjar í Ú.A.
Þá er komið að máli sem mér þyk-
ir hafa farið nokkuð hljótt og lítil
umræða verið um hér á Akureyri,
en það er hugsanleg sala hluta-
bréfa Akureyrarbæjar í Útgerðar-
félagi Akureyringa hf.
Ú.A. er síðasta stóra og fjöl-
menna fyrirtæki bæjarins sem
staðið hefur uppi og haldið srnum
„Við Akureyringar byggðum upp hið öfluga fyrirtæki Ú.A. og stóðum vörð um það á erflðum tímum og héldum í því líflnu. Við skuluin því ekki láta aðra
njóta ávaxta erfiðis vors,“ segir Þorleifur Ananíasson m.a. í greininni.
hlut r gegnum árin. Nú em hins
vegar háværar raddir innan bæjar-
stjómarmeirihlutans að selja beri
meirihluta bæjarins í fyrirtækinu,
til að losa um fjármagn sem gæti
þá runnið r annað, t.d. aðstöðu fyr-
ir knattspymumenn.
Mér og öllum öðrum Akureyr-
ingum ætti að vera spurn; er hag-
kvæmara að selja hlut í arðbæm
fyrirtæki sem vemlega miklu máli
skiptir fyrir bæjarfélagið hvemig
er rekið til þess að losa um fjár-
magn til að setja í áhætturekstur
og eða tómstundamál.
Mig langar til að vekja athygli
Akureyringa á því að stundarhags-
munum fjárfesta í félaginu, sem
eru að hugsa um fljóttekinn arð af
hlutafé sínu, er ekki best varið í
þeim rekstri sem félagið stundar í
dag, þ.e. fiskverkun t landi með
allri þeirri atvinnu sem það skapar
bæjarbúum. Nei, ef fjármagnseig-
endur fá einhverju ráðið yrði allur
kvóti félagsins unninn um borð í
frystitogurum, eða seldur hæst-
bjóðanda innanlands eða utan og
frystihúsið stæði autt mestan hluta
ársins.
Ú.A. hefur verið stolt okkar
Akureyringa um langt árabil og
eins og fram kemur í sögu félags-
ins, sem er nýútkonrin í bókar-
formi, hafa bæjarbúar oft komið
félaginu til bjargar á erfiðum tím-
um og því þætti mér það ekki rétt
að láta selja þetta fjöregg frá sér
þegar það er virkilega farið að
gefa af sér arð og verulega at-
vinnu fyrir bæjarbúa. Látum ekki
peningamenn, einstaklinga og
fjársterk fyrirtæki, sem flest eru
utan Akureyrar, ná yfirráðum í
þessu öflugasta fyrirtæki okkar
Akureyringa og svipta okkur at-
vinnunni fyrir skjóttekinn gróða
sem ekki liggur í vinnslu aflans
hér heima.
Ég vil því skora á bæjarbúa að
láta til sín heyra um þetta mál
þannig að bæjarstjórnarmeirihlut-
inn fái að vita vilja bæjarbúa áður
en skref eru stigin sem ekki verða
aftur tekin og munu valda bæjar-
félaginu óbætanlegu tjóni um alla
framtíð. Við Akureyringar byggð-
um upp hið öfluga fyrirtæki Ú.A.
og stóðum vörð um það á erfiðum
tímum og héldum í því lífinu. Við
skulum því ekki láta aðra njóta
ávaxta erfiðis vors, höldum því
sem við sköpuðum og eigum, sjá-
um til þess að Akureyrarbær haldi
meirihluta sínum í félaginu.
Þorleifur Ananíasson.