Dagblaðið Vísir - DV - 10.11.1994, Blaðsíða 13

FIMMTUDAGUR 10. NÓVEMBER 1994
13
KjaUarinn
Haukur Helgason
ritstjóri Úrvals
komið fram á Alþingi, bæði frá
sjálfstæðismönnum og framsókn-
armönnum. Vonir ættu aö geta
staðið til þess að hugarfarsbreyting
verði á hinu háa Alþingi. Hinir
öldruðu nái rétti sínum þótt seint
sé.
í tillögu til þingsályktunar frá
Guðmundi Hallvarðssyni og tveim-
ur .öðrum þingmönnum sjálfstæð-
leggja fram frumvarp sem leiði til
afnáms tvísköttunar af lífeyris-
greiðslum ogjafnræðis í skattalegri
meðferð vaxtahluta lífeyrisins.
Nokkrir þingmenn Framsóknar-
flokksins hafa lagt fram frumvarp
sem afnemur tvísköttun eða jafnvel
margsköttun á iðgjaldagreiðslum
lífyrissjóðanna.
Nú er því tækifæri fyrir lífeyris-
„í reynd eru lífeyrisgreiöslur ekki bara
tví-, heldur beinlínis þrískattaðar þar
sem þær eru skattlagðar í þriðja sinn
þegar þær valda skerðingu á tekju-
tryggingu frá Tryggingastofnun ríkis-
ms.
Aldraðir féflettir
Illa er farið með hina öldruðu, líf-
eyrisþega, í núgildandi kerfi. Al-
þingi hóf tvísköttun lifeyrisins árið
1988 með breytingum á skattalög-
um. Horfið var frá því að undan-
þiggja iðgjöld launþega skattlagn-
ingu að fullu. í staögreiðslukerfinu
hefur því verið gengið stórlega á
hlut lífeyrisþega. Þetta er ósvinna,
vernduð með lögum.
Lagst á tillögu
Topparnir hafa komið sér vel fyr-
ir og svífast einskis í því skyni.
Umræða um óréttlætið sem þeir
sæta, sem margir eru meðal „Utlu
mannanna", hefur komist nokkuð
í gang. Tillögur um úrbætur eru
komnar fram á Alþingi. En þingið
hefur til þessa dregið lappirnar.
Samþykkt var fyrir heilum fimm
árum tillaga frá Guðmundi H.
Garðarssyni, þáverandi þingmanni
Sjálfstæðisflokksins, þar sem sagði
að Alþingi ályktaði að fela fjár-
málaráðherra að gera könnun á
skattalegri meðferð lífeyrisspam-
aðar og undirbúa nauðsynlegar
lagabreytingar til að slíkur spam-
aður njóti ekki lakari kjara en ann-
ar sparnaður í landinu. Síðan hefur
sáralítið gerst. Ályktun Alþingis
hefur ekki valdið breytinguin til
batnaðar. Það er því til skammar.
Tvísköttun lífeyrisgreiðslna var
tekin upp með staðgreiðslunni. Eft-
ir breytinguna var tekjuskattur
lagður á þær tekjur sem launþegi
greiddi í lifeyrissjóö og síðan hefur
lífeyririnn verið skattlagður að
nýju þegar hann er greiddur út.
Sem sagt tvísköttun. Ávöxtun
sparifjár er yfirleitt skattfijáls,
nema lífeyrissparnaðar sem með
því móti er settur skör lægra.
Margir lífeyrissjóðir standa illa
en fólk er neytt til að leggja fé til
þeirra með lögum um starfstengda
lífeyrissjóði. Jafnframt því sem
tvísköttun verði afnumin verður
að gefa launþegum frelsi til að
ávaxta fé sitt á sem hagkvæmastan
hátt.
Skattlagðar þrisvar
í reynd eru lífeyrisgreiðslur ekki
bara tví-, heldur beinlínis þrískatt-
lagðar þar sem þær eru skattlagðar
í þriðja sinn þegar þær valda skerð-
ingu á tekjutryggingu frá Trygg-
ingastofnun ríkisins.
Sem betur fer hefur umræðan að
undanfornu vakið marga til með-
vitundar um þetta ránglæti og
þessa mismunun. Tillögur hafa
ismanna segir að Alþingi skuli
álykta að fela fjármálaráðherra að
þega aö fylgja þessari hreyfmgu
eftir. Haukur Helgason
„Ávöxtun sparifjár er yfirleitt skattfrjáls, nema lífeyrissparnaðar," segir Haukur i greininni.
íþróttir fyrir alla, alls staðar
Seint mun ofmetið gildi íþróttaiök-
unar í uppeldi barna og unglinga.
Ekki síst hvað varðar líkams- og
félagsþroska og mótun viðhorfa
þeirra gagnvart heilbrigðum lifn-
aðarháttum í leik og starfi.
í þjóðfélagi örra breytinga, hraða
og streitu, þar sem er gnægð mis-
góðra afþreyingarefna fyrir þenn-
an hóp, eykst jafnframt upplýs-
ingaflóð til uppalenda um orsakir
og afleiðingar sjúkdóma sem tengj-
ast mataræði, hreyfingu og lífshátt-
um.
Hvatning til foreldra
í velferðarþjóðfélaginu örlar á
aukinni ógæfu sífellt fleiri ung-
menna sem ánetjast óhollu félags-
legu umhverfi. Þetta birtist m.a. í
aukinni áfengis- og tóbaksneyslu
unglinga, auknu framboði vímu-
efna sem leiðir ósjaldan til afbrota
og annarrar hægtbítandi sjálfstor-
tímingar.
Því vakna sífellt fleiri foreldrar
til meðvitundar um forvamargildi
íþróttaiðkunar barna sinna. Jafn-
framt eykst framboð sveitarfélaga,
íþróttafélaga og einkaaðila til þátt-
töku sem flestra í íþróttum; hvort
tveggja keppnis- og öðrum almenn-
um greinum. En slikt kallar, líkt
og margt annað, á aukna fjármuni
af ráðstöfunarfé fjölskyldna. Vel
KjaUariim
Sveinn Þór
Elinbergsson
bæjarfulltrúi í Snæfellsbæ og
þáttt. í prófkj. Alþýðuflokksins
í Vesturlandskjördæmi 19. nóv.
upplýstir foreldrar eru hins vegar
ekki í vafa um „forgangsröðun"
fjármuna til íþróttaiðkunar barna
sinna. Þeim fjármunum er vel var-
ið og skila í flestum tilfellum „arði“.
Jafnhliða eykst „útgerðarkostnað-
ur“ sveitarfélaga og íþróttafélaga
að sama skapi.
Ójöfn aðstaða vegna búsetu
Aðstaða til íþróttaiðkunar er mis-
jöfn eftir búsetu og stærð sveitarfé-
laga enda þótt viðhorf uppalenda
séu þau sömu, óháð búsetu. Aðal-
framkvæmda- og fjárfestingaraðil-
ar þessara mála eru sveitarfélögin
vegna fyrirhugaðs verkefnaflutn-
ings frá ríki til sveitarfélaga. Þrátt
fyrir sameiningu margra þeirra
sem gera þau burðugri til að ráðast
í þessi verkefni dugar þaö oft ekki
til og kemur það til af mörgu.
Sum hafa þegar fjárfest í ríkuleg-
um skóla- og íþróttamannvirkjum
á meðan önnur hafa þurft að sinna
öörum verkefnum. Viö þau tíma-
mót sem nú eru standa þau því
misvel að vígi til gífurlegra fjárfest-
inga á þessum sviöum. A sama tima
gera foreldrar, skólar og íþróttafé-
lög sterkari kröfur um bættari að-
stöðu
Úrbætur
Við slikar kringumstæður sem
nú ríkja verður löggjafinn því að
setja sér þau markmið að jafna
aðstöðu barna og unglinga til
íþróttaiðkunar. Jafnvel íþrótta-
hreyfingin sjálf verður ekki undan-
skilin þátttöku í nýjum áherslum í
þessu brýna máli því ljóst má vera
að sveitarfélögin sjálf geta í mörg-
um tilfellum ekki staðið ein og sér
í slíku nema á óhóflega löngum
framkvæmdatíma.
Að undangenginni könnun verð-
ur því aö koma til ný, fastmótuð
heildarstefna um skjótar úrbætur.
Færa verður þessa fjárfestingu
framar í forgangsrööun verkefna
hins opinbera. í því skyni verður
að efla íþróttasjóð ríkisins ellegar
færa hlutverk hans til Jöfnunar-
sjóðs ríkis og sveitarfélaga ásamt
tryggðum tekjupóstum.
Sveinn Þór Elinbergsson
„Vel upplýstir foreldrar eru hins vegar
ekki í vafa um „forgangsrööun“ Qár-
muna til íþróttaiðkunar barna sinna.
Þeim fjármunum er vel varið.“
Björgunarþyrla
á Egilsstöðum
Öryggi sjó-
mannaog
Austfirðinga
„Eg lít svo á
að þyrlan á
Egilsstöðum
komi til með
aö þjóna fyrst
og fremst
fiskiskipaflot-
anum á miö-
unum í kring-
um Austur-
land. Verði
Helgi Halldórsson, baej*
arstjöri á Egilsstöðum.
hún staðsett
hér veröur hún fljót að komast á
slysstað eöa þar sem hjálpar er
þörf. Við höfum gott flugskýh og
góða flugvallarþjónustu. Ég tel
auk þess að með þessu verkefni
fáist reynsla fyrir því hvort
ástæða verður til að hafa þyrlu
hér til frambúðar. Þyrlur Land-
helgisgæslunnar og varnarliös-
ins þurfa lengri tíma til að kom-
ast en þyrla sem er á Austur-
landi. Jafnframt getur þyrla hér
í einstökum tilfellum þurft að
koma til bjargar á landi. Hún
gæti auk þess veitt aðilum í sjáv-
arútvegi og öðrum ýmsa þjón-
ustu. Eftir sem áður lít ég fyrst
og fremst á þyrluna sem öryggis-
tæki en ekki þjónustutæki. Ég
held að Austfirðingar leggi
áherslu á aö björgunarþyrla
verði hér á erfiðustu árstímunum
vegna öryggissjónarmiða sjó-
manna sem annarra. Við höfum
fengið viðbrögö aðila eins og skip-
stjóra- og stýrimannafélagsins
hér fyrir austan og Sjómanna-
samband íslands hefur einnig
lýst yfir stuðningi við máliö. Þessi
þyrla verður hins vegar ekki rek-
in nema í samstarfi við Landhelg-
isgæsluna - við bíðum svars frá
þeim aðilum.“
Austfirðingar
líti sér nær
„Ég varð
mjög hissa
þegar þetta
kom upp hvað
varðaði slað-
setningu
þyrlu á Egils-
stöðum. Það
má vel vera
að cinhvcrn
tíma i fram-
tíöinni geti
slíkt verið kostur en eins og sam-
göngum er háttað á Austfjörðum
í dag held ég tæpast að bein þörf
sé á þessu. Flugfélag Austurlands
er á Egilsstöðum - félag með bak-
vaktir fyrir sjúkraflug. Ef Egils-
staöabær, sem ég held aö hafi
ekki lagt mikiö fram til flugfé-
lagsins, getur útvegað ll milljón-
ir til flugfélags á Grænlandi held
ég að menn þar hefðu átt að líta
sér nær. Sveitarfélagiö heföi frek-
ar átt að stuðla að lífdögum flug-
félagsins heima í héraði. Hollur
er heima fenginn baggi. Ég hefði
í sjálfu sér ekkert á móti þyrlum
en eins og þetta mál hefur verið
kynnt, meðal annars sem al-
mennt fraktflug, auk sjúkraflutn-
inga, þá kemur slíkt ekki heim
og saman við staðreyndir málsins
- þyrlur eru fyrst og frerast björg-
unartæki. Það geta alltaf komið
upp atvik þar sem þessi tæki
myndu nýtast vel. Þyrlur eru
hreyfanleg tæki og það mætti
haga staðsetningu þeirra meö
hliðsjón af því hvar fiskiskipa-
flotinn er hverju sinni, Á Aust-
fjörðumn, út af Norðurlandi og
svo framvegis, til dæmis á ísafirði
eöa Akureyri."
Hörður Guömundsson,
Flugfélaginu Emi á
Isaíirði.