Dagblaðið Vísir - DV - 30.11.1994, Blaðsíða 6

6
MIÐVIKUDAGUR 30. NÓVEMBER 1994
Viðskipti
Þorskur á fiskm.
Kr/ _____________________________
K8 s Þri Mi Fi Fö Má
Þingvísit. hlutabr.
Þri Mi Fi Fö Má
Alverö erlendis
Vt°nn þri Mj Fj Fö Má þrj
Sterlingspundiö
Þri Mi Fi Fö Má
Kauph.í London
FT-SE .
íoo Þ r i M i
Fö Má
Olgaá
álmarkaði
Þorskur á fiskmörkuöum seld-
ist að meðaltali á rúmar 130 krón-
ur kílóið á mánudag sem er
nokkru betra meðalverð en
fékkst í síðustu viku.
Þingvísitala hlutabréfa náði
sögulegu hámarki sL fóstudag en
lækkaði lítillega á mánudag og
mældist 1018 stig. Viðskipti hafa
verið frekar lífleg.
Ólga ríkir á álmarkaði vegna
spákaupmennsku íjárfesta og ál-
verð sveiflast upp og niður. Stað-
greiðsluverðið var 1824 dollarar
tonnið í London í gærmorgun.
Gengi pundsins gagnvart ís-
lensku krónunni hefur verið á
uppleið síðustu daga. Sölugengið
var 107,21 króna í gærmorgun.
Stöðugleiki hefur komist á
hlutabréfaviðskipti í London eftir
umrót í síðustu viku. FT-SE 100
stóð í 3047 stigum á mánudag.
Rekstur GSM-farsímakerfa á íslandi:
Samkeppni er
raunhæf ur kostur
- segir Heimir Þór Sverrisson verkfræðingur
Rafmagnsverkfræðingafélag Is-
lands stóð fyrir fundi á dögunum þar
sem fjallað var um hvort samkeppni
í rekstri GSM-farsímakerfa á íslandi
væri raunhæfur kostur. Fyrirlesari
var Heimir Þór Sverrisson, verk-
fræðingur hjá Plúsplús hf„ en það
fyrirtæki hefur unnið í ráðgjöf fyrir
NAT hf. sem hefur sótt um leyfi til
samgönguráðuneytisins um að reka
GSM-farsímakerfi hérlendis. Aðeins
Póstur og sími hefur slíkt leyfi í dag.
Heimir sagði í samtali við DV að sam-
keppni í rekstri GSM-farsímakerfa
væri sannarlega raunhæfur kostur.
Heimir sagði að ýmislegt kæmi þar
til. í fyrsta lagi væru kerfin tækni-
lega uppbyggð og hönnuð með sam-
keppni í huga. Kostnaöur við upp-
byggingu kerfisins er háður stærð
þannig að stofnkostnaðurinn er ekki
svo gífurlegur ef Þyrjað er með htið
kerfi.
„Svo spyr maður sig af hverju sam-
keppni gæti ekki verið á íslandi eins
og víða annars staðar. Það eru bara
þrjú lönd á EES-svæðinu sem ekki
hafa leyft aukaaðila í rekstri GSM-
kerfisins. Auk íslands eru þaö Lúx-
emborg og Belgía. í Noregi eru t.d.
fleiri en einn rekstraraðili. Þar er
mikið dreifbýh og aðstæður svipaðar
og á íslandi. Málið er að rekstur GSM
er aukaþjónusta, í rauninni aukafar-
símaþjónusta. Við erum ekki að tala
um grunnþjónustu eins og með
venjulega vírsíma," sagði Heimir.
Mikil farsímanotkun á íslandi
Farsímanotkun á íslandi er mikil
miðað við önnur lönd, t.d. sú mesta
á Norðurlöndum. Hér er notkunin
um 15% af allri símanotkun saman-
borið við 10% hlutfall í Bretlandi.
Heimir Þór Sverrisson verkfræðingur hefur komist að þeirri niðurstöðu að
rekstur GSM-farsimakerfa á íslandi sé raunhæfur kostur. Hér er hann að
sjálfsögðu með GSM-farsíma við höndina. DV-mynd GVA
Heimir sagði að vöxtur í farsíma-
notkun væri gríöarlegur í Evrópu og
það væri óeðlilegt að Póstur og sími
fengi einn rekstraraðha að taka við
slíkri stækkun.
Heimir hefur frá áramótum verið
að undirbúa rekstur GSM-kerfis fyr-
ir NAT hf. Viðskiptaáætlun liggur
fyrir sem sýnir að reksturinn er
raunhæfur, að sögn Heimis. Umsókn
um rekstrarleyfi liggur inni hjá sam-
gönguráðuneytinu. Heimir sagði að
í EES-samningi væri rekstur GSM
háður leyfi og ráðuneytinu bæri að
veita leyfi þar sem hér væri ekki um
grunnþjónustu að ræða.
„Ráðuneytið má bara ekki setjast á
þetta mál því timinn vinnur með
Pósti og síma. Stofnunin situr ein að
markaönum og nær þannig inn við-
skiptavinum á meðan. Það furðulega
við þetta er að margir virðast gefa
sér það að Póstur og sími hafi einka-
leyfi og ekkert þýði að keppa við
stofnunina. Það gengur náttúrlega
ekki,“ sagði Heimir Þór Sverrisson.
Þingvísitala hlutabréfa:
Náði sogulegu hámarki
Þingvísitala hlutabréfa náði sögu-
legu hámarki sl. föstudag þegar talan
fór í 1020,46 stig. Fyrra met var htlu
lægra og var sett nokkrum dögum
áður. Viðskipti með hlutabréf í síð-
ustu viku voru ekki svo mikil í krón-
um talið en engu að síður hfleg. Þau
námu alls tæpum 29 mihjónum
króna og á mánudag bættust við við-
skipti upp á 1,7 milljónir en vísitalan
lækkaði eilítið.
Mest var keypt af hlutabréfum
Hampiðjunnar, Flugleiða, Síldar-
vinnslunnar, íslandsbanka og Olíu-
félagsins en alls uröu viðskipti með
hlutabréf 17 fyrirtækja. Frá áramót-
um hafa viðskipti á hlutabréfamark-
aði numið 1,2 milljörðum króna.
Ágæt skipasala
Tveir togarar seldu afla sinn í
Þýskalandi í síðustu viku og fengu
ágætis verð. Viðey Rlínáði betri sölu
þegar togarinn fékk 18 milljónir fyrir
120 tonn, aðallega karfa. Meöalverðið
var tæpar 150 krónur. Á fóstudag
seldi Már SH 98 tonn fyrir 13,6 millj-
ónir. í gámasölu í Englandi seldust
389 tonn fyrir rúmar 60 milljónir.
Spákaupmennska með álið
Eins og kemur fram hér til hliðar
ríkir nokkur ólga á álmarkaðnum
vegna spákaupmennsku fiárfesta
sem hafa snúið sér frá viðskiptum
með hlutabréf yfir í hráefniskaup.
Verðið fór upp fyrir 2000 dollara
tonnið í síðustu viku en hefur lækkað
jafnt og þétt, með sveiflum þó. í lok
vikunnar ríkti hálfgerð taugaveiklun
hjá álframleiðendum sem seldu og
seldu og lækkuðu þar með verðið.
DV
Léleg arðsemi
fyrirtækja
„Arðsemi í íslensku atvinnulífi
hefur verið afar léleg undanfarin
ár, svo vægt sé til orða tekiö,
hvort sem litið er á landið eitt og
sér eða í samanburði við önnur
lönd. Á árabilinu 1987-1992 var
arðsemi eigin fiár í íslensku at-
vinnulífi nánast engin, þ.e. 0,7%,
en hagnaður i hlutfalli við tekjur
var 0,2% að meðaltah,“ segir
Hannes G. Sigurðsson hagfræð-
ingur m.a. í úttekt í fréttabréfi
Vinnuveitendasambandsins.
Hannes bendir á að hagnaður
fyrirtækja í OECD-ríkjunum hafi
að meðaltali verið tæp 5% af veltu
árin 1987-1992 og 11% af eigin fé.
Hannes segir að heföi hagnaður
hér á landi veriö svipaður og í
OECD-ríkjunum næmi hann ár-
lega á bilinu 18-35 milljarðar. Að
jafnaði væri hagnaður í atvinnu-
lífinu um eða yfir 20 mihjarðar
sem er margfalt meira en at-
vinnulífið á íslandi á að venjast.
ESB meðráð-
stefnuáíslandi
Evrópusambandið, ESB, heldur
ráðstefnu í samstarfi við ASÍ nk.
föstudag sem hefst á hádegi á
Hótel Sögu. Rætt verður um áhrif
EES-samningsins fyrir íslend-
inga, áherslur ASÍ í Evrópumál-
um og spurningum velt upp um
samvinnu íslands og Evrópusam-
bandsins. Meðal ræðumanna
verða Rannveig Guðmundsdóttir
félagsmálaráðherra, Aneurin
Rhys Hughes, sendiherra ESB á
íslandi og í Noregi, og Benedikt
Davíðsson, forseti ASI.
Gæðaverðlaun
til Mánabergs
Helgi Jónsson, DV, Ólafefirði:
Frystitogarinn Mánaberg ÓF
frá Ólafsfirði fékk á dögunum
viðurkenninguna „The 1994
President’s Award" frá alþjóð-
lega fyrirtækinu X-Sea-Lent í
Bandaríkjunum. Viðurkenningin
er veitt fyrir mestu og jöíhustu
gæöi af þeim íslensku sjávaraf-
urðum sem fyrirtækið kaupir.
Stór bandarísk veitingahúsa-
keðja hefur mikinn áhuga á að
kaupa framleiðslu Mánabergs.
Keðjan selur fisk m.a. til Disney-
World.
Hlutabréfin í HB
seldustupp
Öll bréf í hlutafiárútboði Har-
aldar Böðvarssonar hf. á Akra-
nesi, HB, sem hófst í byrjun þessa
mánaðar, seldust upp á forkaups-
réttartíma. Um var að ræða
aukningu hlutafiár um 80 millj-
ónir að nafnverði en nýju bréfm
voru boðin á genginu 1,63. Miðað
við það var söluverðið um 130
milljónir.
Kaupþing hafði umsjón með
útboðinu sem var það fyrsta á
þessu ári hjá hlutafélagi á Verð-
bréfaþinginu.
VÍB lánartil
hlutabréfa-
kaupa
Verðbréfamarkaður íslands-
banka, VÍB, býður nú einstakl-
ingum óverðtryggð lán til kaupa
á hlutabréfum í Hlutabréfasjóði
VÍB eða öðrum fyrirtækjum sem
skráð eru á Verðbréfaþingi ís-
lands. Lánin eru til 12 eða 24
mánaða með mánaöarlegum af-
borgunum og fyrstu greiðslu í
mars 1995. Kaupandi bréfanna
þarf einungis að greiöa 20-30%
af kaupverði þeirra. Hjón sem
kaupa fyrir 250 þúsund krónur
eiga rétt á að fá endurgreiðslu frá
skatti sem nemur 84 þúsundum.