Dagblaðið Vísir - DV - 18.08.1995, Blaðsíða 12

12
Spumingin
FÖSTUDAGUR 18. ÁGÚST 1995
Hvert er draumastarfið?
Vilborg Gunnarsdóttir, vinnur hjá
Pósti og síma: Get ekki svarað því.
Sædís Pétursdóttir leikskólakennari:
Hef ekki komist að því. Ég er alltaf
að leita.
Friðþjófur Friðþjófsson trésmiður:
Áfengisráðgjafi.
Magnús Korntop, atvinnulaus: Verk-
fræðingur.
Gunnar Páll Pálsson fjármálastjóri:
Geimfari.
Þórólfur Jóhannesson nemi: Versl-
unarrekstur.
Lesendur
Verðmæti sjávarafla verður að aukast:
Ameríkumarkaður
í sviðsljósið
Það skyldi þó aldrei vera að þurrkaði saltfiskurinn gangi í endurnýjun líf-
daga i henni Ameriku?
Guðmundur Einarsson skrifar:
Lengst af höfum við íslendingar átt
verðmætum viðskiptum meö fisk að
fagna í Bandaríkjunum. Ein stærsta
fiskvinnsla okkar á erlendri grund
hefur lengst af verið þar vestra og
meira að segja á vegum tveggja fyrir-
tækja. Enn er þar unnið úr hráefni
héðan að heiman. í nýlegri frétt í DV
frá Patreksfirði segir að tveir þriðju
af framleiðslu fyrirtækisins Odda hf.
fari til Bandaríkjanna. Þeir á Pat-
reksfirði veðja nú á forseta Banda-
ríkjanna, að honum takist að rífa
efnahagslíf þar í landi verulega upp
svo að þessi markaður Patreksfirð-
inga fái áfram brautargengi hjá
Bandaríkjamönnum.
Engin spurning er um að verðmæti
íslenskra sjávarafuröa verður að
aukast verulega frá því sem nú er til
þess að mæta samdrættinum í afla-
magni. Og enn kemur þá Ameríku-
markaðurinn í sviðsljósið. En
Bandaríkin eru ekki ein í Ameríku.
Ameríka er heil álfa og víöa er fisk-
neysla umtalsverð, t.d. í Suður-
Ameríku. Norðmenn hrósa sér af því
aö hafa aukið saltfisksölu þangað um
18% frá því í fyrra. Og hafa selt á
skömmum tíma fyrir um 18 milljarða
ísl. króna. Það munar um minna.
Það er annars einkennilegt að ekki
skuli vera lögð meiri áhersla á
þurrkaðan fisk til útflutnings, svo
mjög sem varanleg hefð er fyrir salt-
fiskneyslu í ótal ríkjum, nær og fjær.
Saltfiskurinn hefur yfirleitt verið
mjög verðmætur, kannski verðmæt-
asta tegund sjávarfangs okkar þegar
allt kemur tii alls. Spánarmarkaður
pg eins Portúgal, að ekki sé talaö um
Ítalíu, hefur dottið að mestu niður,
miöað við það sem áður var þegar
viö íslendingar, bókstaflega talað,
áttum saltfiskmarkaðina í þessum
löndum. Gæðin á okkar fiski voru
yfirgnæfandi. Og eru enn, ef vel er
að staöið.
í Bandaríkjunum einum er líka
mikil hefð fyrir saltfiskneyslu hjá
stórum hópi innflytjenda frá Suður-
Ameríku og Suður-Evrópu. Og sá
markaður er lítt kannaður af okkar
hálfu. Því er það, að þorskurinn
stendur enn fyrir sínu, en hann þarf
að vinna meira og betur hér heima
til þess að ná meiri verðmætum af
sölunni.
Það er því rétt hjá þeim hjá Odda
á Patreksfirði, sem veðja á markaö-
inn í Bandaríkjunum, að Ameríku-
markaðurinn þarf að komast í sviðs-
ljósið á ný og af miklu meiri krafti
en verið hefur. Markaðirnir í Evrópu
eru ekki til frambúðar fyrir íslend-
inga, hvað svo sem menn veðja stórt
á tollfrelsi, eftirgjafir og undanþágur
á því markaðssvæði.
Hagur allra að vöruverð lækki áfram
Friðrik Sophusson fjármálaráðherra
skrifar:
Hinn 12. ágúst sl. skrifar S.Á.P.
bréf í DV um hækkanir á ýmissi
matvöru í kjölfar GATT. Nú er rétt
rúmur mánuður síðan GATT-samn-
ingurinn tók gildi hér. Nokkrir
hnökrar hafa komið fram á fram-
kvæmd samningsins. Þótt íram-
kvæmd þeirra mála er snúa að land-
búnaöarafurðum heyri undir það
ráðuneyti, tel ég mér sem fjármála-
ráðherra skylt að fylgja eftir sam-
þykktum stjórnvalda um aö innflutt-
ar vörur til neytenda hækki ekki við
GATT-samninginn, miðað viö það
sem áður tíðkaðist.
Ágætt samráð hefur veriö við land-
búnaðarráðuneytið í þeirri sam-
starfsnefnd sem fjalla á um fram-
kvæmd GATT-samningsins og t.d.
hafa leiðréttingar á tollmeðferö
jöklasaiats verið gerðar í samræmi
við þær ákvarðanir stjórnvalda að
GATT auki ekki byrðar á neytendur.
Neytendur eiga ekki að standa
frammi fyrir hærra verði á matvæl-
um en var fyrir samþykkt GATT-
frumvarpsins. Vöruúrval ætti þó að
geta aukist, þar sem í stað banns á
innflutningi verður leyft að flytja inn
vörur með tilteknum tollum.
Það er ástæða til að minna á að
síðustu árin hefur markvisst verið
unnið að lækkun matarkostnaðar
heimilanna, m.a. með því að lækka
matarskatt og fella niður aðstöðu-
gjald fyrirtækja. Hagur okkar allra
er að svo verði áfram. GATT-samn-
ingurinn er liður í þessari þróun.
Mikilvægt er því að misbrestir í
framkvæmd verði leiðréttir eins
fljótt og verða má.
Óhófleg iðgjöld bílatrygginga:
Níðst á tjónlausum ökumönnum
Skarphéðinn H. Einarsson hringði:
Það er nú kannski engin furða þótt
mönnum verði tíðrætt um hin háu
iðgjöld bílatrygginga hér á landi. En
það er eins og annað, við greiðum
næstum alltaf um það bil helmingi
hærri gjöld hér en gerist í nágranna-
löndum okkar. Ekki bara í bílatrygg-
ingar, heldur gegnumsneitt fyrir
hvers konar þjónustu og neysluvör-
ur.
Ég minnist þess þegar ég var í Bret-
landi að í bifreiðatryggingunum var
innifalin m.a. þjófavörn, brunatrygg-
ing og kaskótrygging gegn skemmd-
um. Þar í landi sá svo AA-bílaklúb-
MME&þjónusta
allan sólarhringinn
Aðeins 39,90 mínútan
- eða hringið í síma
563 2700
milli kl. 14 og 16
burinn um að sækja bflinn ef hann
var ógangfær eftir óhapp og koma
honum í viðgerð. Fyrir alla þessa
þjónustu eru greidd um 300 pund, eða
30 þúsund krónur. í Bretlandi kosta
svo númeraplötur á bílinn um 11
pund, tvö stykki og innifalin festing
þeirra á bifreiðina. Það er ábyggilega
kominn tími til að fá hlutlausan aðila
til að gera heildarúttekt á þessum
málum öllum og láta reyna á þá
kenningu að þeir sem flestum slysum
eða óhöppum valda, eigi aö greiöa
hæstu tryggingariðgjöldin. Þeir sem
sjaldan eða aldrei valda tjóni fái svo
aö njóta þess ríkulega með verulega
lækkuöum tryggingariðgjöldum af
sínum bifreiðum.
Þeir greiði hæst iðgjöldin sem flestum tjónum valda, þeir tjónafríu fái meiri
umbun en nú tiðkast.
Félagsmálaráð-
herrastendursig
Kristinn Sigurðsson skrifar:
Það hefur vakið talsverða at-
hygli að Páll Pétursson félags-
málaráðherra hefur á stuttum
tíma staðið sig mjög vel í sínu
embætti. Nefni ég husnæðismál-
in sem dæmi. Þar vill hann fara
nýjar leiöir til aö fyrírbyggja að
fólk lendi i vitahring skulda. Það
er mjög lofsvert. Einnig að vilja
sporna gegn atvinnuleyfum til
útlendinga á meöan þúsundir
laitdsmanna hafa ekki vinnu.
Staðhæfing veitingamanna og út-
geröar um að ekki fáist hæfur
íslensku vinnukraftur er algjör-
lega út í bláinn. Hið rétta er aö
þessir vinnuveitendur hafa veriö
með útlendinga í vinnu á mjög
lágum launum. Vilji hluti hinna
atvinnulausu hins vegar ekki
vinna, t.d. í fiski, á hann ekki að
eiga rétt á atvinnuleysisbótum.
Jafnræði med
olíufélögunum
Árni Friðrik hringdi:
Talsverðar breytingar virðast í
aðsigi hjá olíufélögunum hér á
landi. Ljóst má vera að þessi við-
skipti eru þung í reynd og nær
ógerningur í dag að hafa ekki
stuðning erlendra aðila sem
kunna að vilja koma inn meö fjár-
magn til uppbyggingar og auk-
innar hagræðingar. Eg tel því aö
með eignarhaldi Texaco hjá ann-
arri samsteypimni og Irving hjá
hinni sé loks að komast jafnræði.
á milli olíufélaganna hér á landi.
Enginmótmæli
íKína!
Svava skrifar:
Nú er komið í ljós að Kvenna-
ráðstefnan í Kína verður gagns-
laus. Kínversk stjórnvöld hafa
bannað öll mótmæli í tengslum
við ráðstefnuna. Ég held að ís-
lenskar konur ættu nú að sýna
styrk sinn i þvi eina sem réttast
er, að fara ekki á ráöstefnuna.
Það yrðu kröftugustu mótmæhn.
Útsölurbifreiða-
umboðanna
Sigurður Gíslason skrifar:
Mér þykir talsverð brotalöm á
tilboöum og sölu notaðra bifreiða
hjá umboðunum. Ásett verð er
t.d. það hæsta sem þekkist á
markaðinum, sama hvort bílar
eru í góöu ástandi eða ekki. Síðan
er svokallað útsöluverð lítið
lægra eða svipað og álíka bílar
eru verðlagðir á bílasölum not-
aðra bíla vítt og breitt um landið.
Ég tek dæmi: Árgerð ’89 af al-
gengum fólksbíl (nefni ekki teg-
und af tillitssemi við umboðin),
ekinn ca 120 þús. km. Ásett verð
kr. 630 þús. og útsöluverð 550
þús. kr. Sannleikurinn er sá að
svona bílar, eknir yfir 100 þús.
km, seljast ekki á hærra verði en
500 þús. kr. Ég spyr: Er þá 550
þús. kr. útsöluverð? Aðrir bílar
eru svo á „útsölum" á hærra út-
söluverði en „ásett verð" áöðrum
stöðum. - Allt ruglar þetta hinn
almenna kaupanda á notuðum
bílum.
Útflutnings-
bæturnar
Reynir skrifar:
Öllum eru orðin ljós þau miklu
mistök að halda úti kerfi útflutn-
ingsbóta vegna landbúnaðarvara
upp á milljaröa króna á nokkurra
ára tímabili. Ef það er rétt að
hver fjölskylda hafi greitt sem
svarar rúmlega 300 þúsundum
króna á sl. 13 árum veröur að
taka þetta fáránlega kerfi úr sam-
bandi sem fyrst. Auk annarra
mistaka og misréttis sem við-
gengst innan þessa kerfis.