Dagblaðið Vísir - DV - 18.08.1995, Blaðsíða 15

FÖSTUDAGUR 18. ÁGÚST 1995
15
Nískan oa bruðlið
Við lifum í upplýsingaþjóðfélagi
sem skýtur jafnt og þétt á heilabú
hvers og eins skilaboðum sem
ganga í kross. Til dæmis um höfuð-
vanda hvunndagsleikans: að kaupa
eða kaupa ekki.
Allir fá að heyra að þeir geri best
í því að eyða ekki um efni fram og
þar með að ekkert skuli keypt
nema það sé nauösynlegt og engu
hent nema það sé úr sér gengið.
Samtímis berast þau boð úr öllum
auglýstum áttum að menn verði að
kaupa til að vera til. Hverjum þeim
hljóti að líða bölvanlega sem ekki
lyftir sjálfum sér strax í dag með
því að kaupa nýjan bíl eða nýjan
sófa eða gerir sér ekki dagamun á
hveijum degi með unaðslegri bjór-
kollu eða hvunndagsísnum sjálfúm.
Kannski ekki að furða þótt marg-
ur verði ruglaður í ríminu. Gefist
upp á því að koma á jafnvægi milli
andstæðra skilaboða. og einhendi
sér á að vera annaöhvort neyslu-
glaður eða neyslufúll. Með öðrum
orðum: sumir detta í alvarleg inn-
káupafyllirí og mega ekki kredit-
korti valda. Aðrir fyllast kannski
kergju og hugsa sem svo: enginn
skal tæla mig til að kaupa nokkum
skapaðan hlut!
Ég er að flækjast þetta á markað-
inum hér i Aþenu án þess að kaupa
neitt, sagði Sókrates. Til þess að
skemmta mér við að skoða allan
þennan sæg hluta sem ég hefi enga
þörf fyrir.
Málgagn sannra nirfla
Slíkir menn eru áreiðanlega
sjaldgæfir hér á landi, þótt flogið
hafi fyrir að til sé óformlegt félag
sem heitir „Aldrei í Kringluna".
En í Hollandi og víðar er til hreyf-
ing fólks sem ekki aðeins neitar að
elta kaupskapargleðina heldur vill
gera það að hugsjón sinni og lífs-
kúnst að vera sem nískastur. Hol-
lensku hjónin Rob og Hanneke van
Eeden gefa t.d. út „Nirflablaðið"
(Vrekkenkrant) sem geymir ráð-
leggingar frá ritstjórum og lesend-
um um þaö hvemig fara má að því
að lifa af litlu sem engu.
KjaUaiiim
Árni Bergmann
rithöfundur
Margt af því sem lesa má í Nirfla-
blaði sýnir stórundarlega nísku.
Þar segir kona frá því hvemig hún
þambar fjögur vatnsglös fyrir
svefninn til að vakna um miðja
nótt til að pissa og setja þvottavél-
ina í gang og spara þar með raf-
magn á næturtaxta. Onnur sparar
30 klósettrúllur á ári meö því að
gera gestum erfitt um vik aö ná
mörgum blöðum af þeim í einu. Ef
Rob og Hanneke fá jólakort senda
þau það til baka og skrifa sínar
nýársóskir á ónotaða hlutann af
kortinu! Annað eru hyggindi sem
í hag koma: sá sem er blankur lær-
ir hve auðvelt það er í landi þar sem
allir era að henda gömlum hús-
gögnum að mubla upp vistarverur
sínar fyrir svo sem ekki neitt.
Ekki alveg galið
Margt af þessu er fáránleg sér-
viska sem nær langt út fyrir skikk-
anlega sparsemi og gerir t.d. alls
ekki ráð fyrir brýnni þörf manns-
ins fyrir að halda hátíð í bæ. Samt
er nískuhreyfingin ofur skiljanleg.
Eins og Rob van Eeden segir: Ég
var orðinn þræll neysluæðisins. Ég
ók um í dýmm bíl og átti aldrei
fyrir því sem mér fannst ég þurfa.
Nú spara ég svo mikið að við þurf-
um ekki að vinna nema tvo daga í
viku og höfum ærinn tíma fyrir
okkur sjálf.
Eins gott þá að hjónatetrin kunni
að gera sér gott af öllum þeim frí-
tíma! En hvað um það: nirflahreyf-
ing verður náttúrlega aldrei annaö
en eins og lítill sértrúarsöfnuður.
Samt gæti svo ofstækisfull hreyfing
kannski orðið til nokkurs gagns:
látið mann og ánnan muna betur
að það er reyndar óþarfi að láta
teyma sig eins og asna æ lengra og
lengra inn i vítahring neysluæðis,
sem vissulega er eins stærsta stað-
reynd nútímans.
„Með öðrum orðum: sumir detta í alvarleg innkaupafyllerí og mega ekki kreditkorti valda,“ segir Árni m.a.
í grein sinni.
„Eg var orðinn þræll neysluæðisins.
Eg ók um í dýrum bíl og átti aldrei fyr-
ir því sem mér fannst ég þurfa. Nú
spara ég svo mikið að við þurfum ekki
að vinna nema tvo daga í viku og höfum
ærinn tíma fyrir okkur sjálf.“
„Allt“ um Benny Hinn
Umfjöllun DV um Benny Hinn
hefur verið með eindæmum ófagleg
og það langt frá því að vera „óháð“
að ég sé mig knúna til aö segja
nokkur orð. Fyrirsagnir eins og:
„Sjá allt um predikarann Benny
Hinn“, „þúsundir gáfu peninga"...
og „þénar 100 milljónir á mánuði“
eru varla svaraverðar, en samt,
eflaust trúa margir þessum æsi-
fréttum sem ekki em rökstuddar á
neinn hátt.
Mikil ábyrgð hvílir á blaðamönn-
um. Stór hluti þjóöarinnar les
greinar sem eru birtar eftir þá, því
getur varla verið til of mikils ætl-
ast að þeir rökstyðji mál sitt en
beri ekki út slúðursögur sem eru
ærumeiöandi. Ein slík opnugrein
var birt þann 22. júlí sl. í DV. Aug-
ljóst er að greinarhöfundur (nafn-
laus) hefur ekki sjálfur sótt sam-
komur hjá Benny Hinn því lýsing-
amar vom alveg út í hött og áttu
ekki við neinar þær samkomur
sem ég hef séð á Omega (þær eru
nokkuð margar) og sótt hér heima.
Mér finnst það líkjast því að
íþróttafréttamaður myndi lýsa fót-
boltaleik sem hann heföi ekki séö.
Svona faglega hljómuðu allar til-
vitnanir: „Ýmsir hafa gefið í skyn“
....Sagt er að“ ... og svo hinar
ýmsu fullyrðingar sem höfðu þann
eina tilgang að rakka niður.
Almenningur á rétt á því að fá
hlutlausa umfjöllun í fjölmiðlum
um alla hlutí, umfjöllun sem ekki
er lituð af fordómum. Ég tel fyrr-
nefnda slúðurgrein ekki einungis
KjaUarinn
Edda Sif Sigurðardóttir
nemi
niðra Benny Hinn heldur einnig
alla þá sem sóttu samkomurnar í
Laugardagshöll. Um leið og grein-
arhöfundur dæmir Benny Hinn
dæmir hann þá einnig. Ef ég vissi
ekkert um Benny Hinn og hans
starf og aldrei farið á samkomu hjá
honum og síðan lesið greinina um
hann í DV 22. júlí sl., þá hefði mér
líklega þótt þetta trúaða fólk algjör-
ir asnar. Það var sú mynd sem
greinarhöfundur dró upp. Það er
þetta vald sem fjölmiðlar hafa sem
er svo vandmeðfariö.
Guð gerir kraftaverk
Ég vil leiðrétta þann misskilning
að Benny Hinn geri kraftaverk, það
er Guð sem framkvæmir þau. Á
samkomunum læknast fólk út um
allan sal án þess aö Benny þurfi
að snerta það, en hann hvetur fólk
til að koma upp á sviö og vitna ef
það hefur fengiö lækningu, öðrum
til uppörvunar og til aö gefa Guði
heiðurinn, eins og Jesús Kristur
hvatti okkur til að gera.
Flestir vita að velta og gróði og
síðan laun em mjög ólíkir hlutir.
Ég veit ekki allt um Benny Hinn
en laun hans eru ekki 100 millj. á
mánuði en ég gæti trúað að það sé
veltan á öllu starfinu. Hann hefur
u.þ.b. 300 starfsmenn og margir
þeirra ferðast með honum út um
allan heim. Salir sem taka tugþús-
undir manna í sæti hljóta aö kosta
eitthvað og ekki má gleyma aö
kirkjan sem hann veitir forstöðu
telur eitthyað um 10.000 manns.
Einhver hluti af veltunni er af
bókasölu og em bækur hans víða
uppseldar og það án þess að hann
hafi þurft að beita þvingunum eins
og greinarhöfundur beinlínis full-
yrðir.
Öflugt hjálparstarf
Benny Hinn rekur hjálparstarf
bæði í heimalandi sínu og fleiri
löndum. Má þar nefna matvæla-
sendingar til Zambíu. Starfið
brauðfæðir þar 300.000 manns og
er það aðeins byrjunin. í Los Ange-
les er einnig hjálparstarf fyrir úti-
gangsfólk.
Samskot (frjálsar peningagjafir)
eru tekin á samkomum sem haldn-
ar eru í Evrópu og einnig era marg-
ir styrktaraðilar úti um allan heim
en mér finnst líka rétt að það komi
fram að Benny Hinn fer einnig til
Asíulandanna þar sem mikil fátækt
ríkir og ekki eru tekin samskot
þar. Ef hann væri aðeins að sækj-
ast eftir peningum léti hann þau
lönd auðvitað eiga sig og hefði held-
ur ekki heimsótt eins fámenna þjóð
og ísland er.
Að lokum: Almenningur í
landinu, trúaðir jafnt sem vantrú-
aðir, á rétt á að vera sýnd sú virð-
ing að fá faglega umfjöllun um
þessi mál sem og önnur.
Edda Sif Sigurðardóttir
„Ég vil leiðrétta þann misskilning að
Benny Hinn geri kraftaverk^ það er
Guð sem framkvæmir þau. A samkom-
unum læknast fólk út um allan sal án
þess að Benny þurfi að snerta það..
Meðog
Ungir arkitektar þýiyndir
sem þrælar?
Sundraðirog
þýlyndir
„Að mínu
mati era þeir
sem láta kúga
sig að óþörfu
tvímælalaust
þýlyndir.
Ungir arki-
tektar hafa
lengi lotiö
kúgun i
starfsum-
hverfisínuog ,eW
mætt því meö algjöru sinnuleysi
og sundrung. Langflesta þeirra
er hægt að flokka sem svokallaða
stéttleysingja eða nútíma þræla.
Hinn íslenski markaður er á
fárra höndum og þessir fáu not-
færa sér hið slæma atvinnu-
ástand til þess aö ráða til sin mjög
hæftfólk sem undirverktakasem
þeir geta sagt upp án nokkurs
fyrirvara og fær ekki greidd laun
né orlof ef það verður veikt eða
slasast og á heldur ekki rétt á
atvinnuleysisbótum nema þaö
skili inn virðisaukaskattsnúmeri
sínu í heilt ár. Ungir arkitektar
era sem sagt ekki raunverulegir
samningsaöilar um eigið kaup
þvi þeir eru ekki aöilar að neinu
stéttarfélagi! Unga fólkið hefur
líka árum saman látið bjóða sér
misrétti í dreifmgu verkefna hjá
hinu opinbera, látið afgreiða sig
með því að þaö verði að keppa i
samkeppnum um Mbrauöið á
meðan aðrir eldri í hettunni fá
jafnan ný og ný verkefni. Þaö er
löngu oröið tímabært að stjóm-
völd taki af skariö um óviðunandi
réttarstööu verktaka á vinnu-
markaðnum og að ungir arkitekt-
ar sameinist í baráttunni.“
Atvinnuleysi
„Ég vil ekki
meinaað ung-
ir arkitektar
séu þýlyndir.
Þeir eru und-
ir sama hatt- pj- ...- . I
inn settir meö ' '
það og aörir
arkitektar i
stéttinni að
þUrfa að fara Guftnl Páleson.formaA-
í samkeppni urArkHektafélagslns
vegna stórs hluta verkefnanna
sem þeir fá. Það á ekki frekar við
um unga arkitekta en eldri. Það
fyrirfinnst ekki teiknistofa sem
samanstendur einungis af eldri
arkitektum. Við arkitektar eram
settir á einkennilegan stað í þjóð-
félaginu að þurfa aö keppast um
vinnu okkar. Ég nefrii sem dæmi
að maður getur ekki fengið 40
verkamenn þar sem hver fyrir sig
grefur 100 metra skurð ókeypis
bara til þess að einn þeirra veröi
valinn til þess að grafa 200 metra
skurð á launum.
Það er í fyrsta skipti í mörg ár
atvinnuleysi hjá arkitektum. Það
skapast bæði af því að verkefnum
hefur fækkað og flölgun hefur
verið mikil í stéttinni. Viö þurf-
um Uka að fmna okkur breiðari
starfsgrundvöll. Þaö er verðugt
verkefni, ekki bara fyrir unga
arkitekta.
PáU hefur nefnt samkeppni um
Engjaskóla þar sem 51 tillaga
barst. Þarna lögðu menn milda
vinnu á sig. Þetta var stórt verk
og maöur skilur vel að fólk vilji
taka þátt í þessu. Þetta er verk-
efni upp á nokkuð margar miUj-
ónir fyrir þá teiknistofu sem fær
þaö. Skýringin er líka sú að það
er gffurlegt atvinnuleysi i dag í
stéttinni og fólk gerir það sem það
getur til aö ná sér í viimu.“ -GJ