Þjóðviljinn - 21.01.1973, Blaðsíða 6

6 SÍÐA — ÞJÓÐVILJINN Sunnudagur 21. janúar 1973
DJOÐVIUINN
MALGAGN sósíalisma,
VERKALÝÐSHREYFINGAR
OG ÞJÓDFRELSIS
Úlfíefandi: C'tgáfufélag Þjóöviljans
Kramkvæmdastjóri: Eiftur Bergmann
Kitstjórar: Kjartan ólafsson
Svavar Gestsson (áb.)
Auglysingast jóri: ileimir Ingimarsson
Kitsljórn, afgreiðsla, auglýsingar:
Skólav.st. 19. Simi 17500 (5 linur).
Áskriftarverö kr. 225.00 á mánuði.
Lausasöluverö kr. 15.00.
Prentun: Blaðaprent h.f.
LÁGLAUNAFÓLK EÐA HLUTAFJÁREIGENDUR
Eitt af þvi, sem ákvarðar skattgreiðslur
til rikisins,er skattvisitalan, sem svo er
nefnd. Þessi skattvisitala er ákveðin við
fjárlagaafgreiðslu hverju sinni. Fyrir
þetta ár var ákveðin 28% hækkun skatt-
visitölunnar, en það hefur i för með sér, að
persónufrádráttur hækkar um 28%, sem
fyrir hjón með þrjú börn er 86,800,—
krónur. Ennfremur breytast skattþrepin
vegna hækkunar skattvisitölu, þannig að
skattgjaldstekjur þurfa nú t.d. að nema
96.000,— krónum, svo að hæsta skattþrepi
verði náð, en i fyrra var samsvarandi tala
kr. 75.000 —
Á timum viðreisnarstjórnarinnar var
það löngum krafa þáverandi stjórnarand-
stöðu, að skattvisitalan hækkaði til jafns
við hækkun framfærsluvisitölu.
Rökin fyrir þessari kröfu voru og eru
ljós.
Sé skattvisitölunni ekki breytt kemur
skjótt að þvi, að lágtekjumaður verður að
borga skatta af sinum tekjum,jafn stóran
hlut og upphaflega varætlaðurhátekju-
fólki, vegna þess að laun hans hafa hækk-
að i krónutölu upp i það, sem eitt sinn voru
hátekjur, enda þótt raungildi eða kaup-
máttur láglaunanna hafi staðið i stað.
Á timum viðreisnarstjórnarinnar var
regla sú, að skattvisitalan hækkaði jafnan
mun minna en nam hækkun framfærslu-
kostnaðar og krónuhækkun launa. Þetta
leiddi til þess, að lágtekjufólk varð að
greiða æ stærri hlut launa sinna i opinber
gjöld.
Nú i árslok 1972 var hækkun skattvisitöl-
unnar hins vegar ákveðin 28% enda þótt
hækkun framfærsluvisitölu milli áranna
1971 og 1972 nemi að meðaltali aðeins um
10%.
Séu nokkur ár viðreisnarstjórnarinnar
tekin til samanburðar litur málið svona
út. Skattvisitalan var árið 1965 sett á 100
en var árið 1970 komin i 140, eða hafði
hækkað um rétt 40% . Á sama tima hafði
framfærsluvisitalan aftur á móti hækkað
um 82%.
Þessar tölur ættu menn að athuga vand-
lega og leggja á minnið nú þegar timi
skattframtalanna er runninn upp.
Þær sýna eitt dæmið af mörgum um hug
stjórnvalda á hverjum tima til láglauna-
fólksins i landinu. Menn ættu heldur ekki
að gleyma lögunum, sem Sjálfstæðis-
flokkurinn og Alþýðuflokkurinn settu á
siðasta valdaári sinu um skattfrelsi gróða
af hlutabréfum. Þau lög um frelsi gróðans
komu sem betur fer aldrei til fram-
kvæmda vegna stjórnarskiptanna.
FJALLAÐ UM NAUÐUNGARSAMNING í HAAG
Þess er að vænta að næstu daga muni
dómstóllinn i Haag kveða upp úr með það,
hvort hann telji sig hafa lögsögu varðandi
landhelgismál okkar Islendinga.
Ef ekki væri nauðungarsamningurinn,
sem viðreisnarstjórnin gerði við Breta og
Vestur-Þjóðverja árið 1961,dytti engum i
hug, að hinir forneskjulegu öldungar i
Haag hefðu neitt með þetta mál að gera,
þvi að sú regla rikir hjá dómstólnum, að
hann geti þvi aðeins úrskurðað um mál ef
báðir deiluaðilar fallast á að leggja það i
vald dómsins.
Við Islendingar teljum okkur hafa sagt
óheillasamningnum upp á löglegan hátt
með einróma samþykkt alþingis þann 15.
febrúar s.l. Þessa uppsögn okkar vé-
fengja hins vegar Bretar og Vestur-Þjóð-
verjar og telja þvi dómstólinn hafa lög-
sögu i samræmi við samninginn frá 1961.
Spurningin um lögsögu Haagdómstóls-
ins snýst eingöngu um þetta atriði og
ekkert annað. Hver sem niðurstaða Haag-
mannanna verður um lögmæti uppsagnar
okkar, þá mun hún engu breyta um það,
að Islendingar telja samninginn úr gildi
fallinn, enda var hann frá upphafi lýstur
nauðungarsamningur af þeim flokkum, er
nú standa að islenzku rikisstjórninni, og
gerður undir herskipaógnun.
Svava
Framhald al 3. sibu.
hefðu náð völdum i Vestur-
Evrópu, hefði Marshallaðstoðin
ekki komið til. En hitt varð
afdrifaríkt, að Bandarikjastjórn
dró þá ályktun, að með öllum að-
gerðum sínum i Vestur-Evrópu,
hefði hún brotið kommúnisma á
bak aftur, og 1950, þegar Kóreu-
styrjöldin brauzt út, sá Banda-
rikjastjórn enn skina i heims-
kommúnismann, sem virtist nú
ógna allri heimsbyggðinni. „Þess
vegna varð Evrópulausnin —
efnahagsaöstoö, hernaðaraðstoð
og sameiginlegar varnir — að
alheimslausn.”
Einsdæmi i mannkyns-
sögunni
Upp úr þessari mistúlkun
Bandaríkjastjórnar á atburðum,
steig bandariskt herlið á land á
tslandi árið 1951.
Upp úr þessari sömu mistúlkun
hafa ólýsanlegar hörmungar
dunið yfir viet-nömsku þjóðina
um árabil. Þaðan hefur þó ekki
heyrzt sú rödd, þrátt fyrir
sprengjugný og eiturvopnahvin,
að sjálfstæði sé ekki lengur til.
I framhaldi af þessu langar mig
enn að vitna i Galbraith, að þessu
sinni i erindaflokk hans um Viet-
namstyrjöldina, sem gefinn var
út 1968-69, en þar segir hann orð-
rétt: „Það kom i ljós, að hin
fjandsamlegu samtök, hið
kommúniska veldi, sem við
vorum að beita okkur gegn, var
ekki til. Slikt mun varla eiga sér
margar hliðstæður i mannkyns-
sögunni. Og i viðleitni sinni að
búa til nýjar ástæður fyrir fram-
ferði okkar, hafa stjórnvöld kom-
izt i slika flækju mótsagna, að
enginn lögfræðingur getur lengur
greitt úr.”
Galbraith fjallar um mistök
Bandaríkjastjórna i utanrikis-
málum út frá sjónarmiðum
sinnnar eigin þjóðar og ræðir þau
áhrif sem utanrfkisstefnan hefur
haft þar i landi. Eina alvar-
legustu afleiðingu þessarar bar-
áttu við imyndaðan kommúnisma
telur hann þá, að mótun
utanríkisstefnunnar færöist úr
höndum kjörinna stjórnmála-
manna i hendur lögfræðinga og
viðskiptajöfra, embættismanna
og atvinnuhermanna. Þessir
menn hafa gert utanríkismál að
stórfelldu ósveigjanlegu skrif-
finnskubákni, sem Iýtur sinum
eigin lögmálum, er ónæmt fyrir
þrýstingi frá stjórnmálamönnum
og almenningi, og ber enga
ábyrgð á gerðum sinum. „Það
lætur stjórnast af sinum eigin
sannleika, ekki sannleikanum.
Það ver sannleik sinn gegn
staðreyndum". Það telur sig
jafnvel þess umkomið að halda
upplýsingum leyndum fyrir for-
seta Bandarikjanna, ef i það fer.
Galbraith vitnar i ummæli sem
Kennedy forseti lét sér eitt sinn
um munn fara: „Það eru engin
leyndarmál i Washington nema
það sem ég þarf að vita.”
Vona að Einar Ágústs-
son hafi lesið Galbraith
Ég hef rakið hér frásögn manns
sem starfaði um árabil i innsta
hring stjórnmála i Bandarikj-
i unum og talar þvi af reynslu. Bók
| hans er uppgjör viö hans eigin
| flokk. En málflutningur hans
; kemur okkur við — meira en litið.
Við skulum hafa frásögn hans i
huga, hvenær sem forustumenn
Sjálfstæðisflokksins og Alþýðu-
flokksins færa okkur þær fréttir
að herstöðvar á Islandi séu nauð-
synlegar vegna svonefndra
„varna" á Atlantshafinu. Á þann
hátt gegna þeir miðilshlutverki
sinu fyrir hið ómennska skrif-
finnskubákn, sem gengur öðru
nafni undir heitinu „bandarisk
utanrikisstefna”. Viö skulurn lika !
minnast þess, að það er þetta ;
ómennska skriffinnskubákn lög- j
fræðinga og viðskiptajöfra,
embættismanna og atvinnuher- \
manna, sem mun sitja andspænis
Einari Agústssyni i þrjá daga nú i !
þessum mánuði. Ég vona að ;
Einar hafi lesið Galbraith.
Við Islendingar stöndum nú i
þeim sporum, að við getum leið-
rétt þessi mistök bandariskrar
; utanrikisstefnu — að minnsta
kosti að hálfu — með þvi að
senda herinn burt. tslendingum,
hvar i flokki sem þeir standa, er
ekki meiri vorkunn en Banda-
rikjamönnum að lita hlutlaust á
sögutegar staðreyndir og viður-
kenna mistök sin.
Spurt yrði um stjórn-
málaskoðanir
Með þessa sögutúlkun i huga,
sem er nú loks viðurkennd af
fleirum en vinstrimönnum,
langar mig að fara örfáum orðum
um tillögu þá, sem Alþýðuflokks-
menn lögðu fram á þingi i vetur
þess efnis, að Islendingar tækju
að sér rekstur herstöðvanna „i
sambandi við það öryggisbanda-.
lag, sem landið er aðili að” — á
þeimforsendum, að því er virðist,
að nú þarf ekki langur að halda á
drápsvopninu i hendinni. Tillaga
um, að íslendingar reki hér her-
stöð.getur einvörðungu komið frá
mönnum, sem sjá ekki eða vilja
sjá herstöðvarnar hér i þvi sam-
hengi alþjóðamála, sem Gal-
braith rekur i bók sinni. Tillagan
er byggð á þeim söguskilningi, að
Bandarikjastjórn (skriffinnsku-
báknið) hafi metið rétt þróun
heimsmála, að Bandarikjamenn
: séu enn að berjast við heims-
! kommúnisma og þess vegna geti
, Island ekki herstöðvalaust verið.
I samningi Islands og Band-
aríkjanna segir i 2. gr.: „Liði
Bandaríkjanna og skylduliði liðs-
manna á Islandi ber að virða is-
lenzk lög og hafast ekkert það að,
sem fer i bága við anda þessa
samnings, og einkum skulu þeir
forðast að hafa nokkur afskipti af
islenzkum stjórnmálum.” Trú-
lega má færa rök að þvi að þetta
ákvæði hafi verið brotið, t.d. með
sjónvarpsrekstri þeirra, en eitt er
vist, að ákvæði i þessa átt yrði
ekki unnt að setja, ef tilhögun
mála yrði eins og forustumenn
Alþýðuflokksins leggja til.
Augljóst er, að erlend herstjórn
mundi láta það verða sitt fyrsta
verk, er hún réði tslendinga til
þessa göfuga starfs, að spyrja um
stjórnmálaskoðanir þeirra, og
: hvar slik afskipti af innanlands-
stjórnmálum mundu enda, getur
hver reynt að segja sér sjálfur.
Árás á sjálfstæðiskennd
Þegar við reynum nú að styðja
við bakið á rikisstjórninni i
áformi hennar að koma hernum
úr landi, hljótum við að reyna að
gera okkur grein fyrir , við hvern
er að eiga. Hver er hinn rétti
óvinur. Övinurinn er ekki ógnun
frá Sovétrikjunum, heldur skrif-
finnskubáknið, sem sett er til
höfuðs sjálfsákvörðunarrétti
þjóða. Frásögn Galbraiths gefur
okkur innsýn i eðli þessa óvinar
og um leið visbendingu um,
hvernig skuli snúast til varnar.
Ekki er um að ræða hernaðar-
lega ógnun, heldur árás á sjálf-
stæðiskennd okkar — visvitandi
tilraun til þess að grafa undan trú
okkar á eigið sjálfstæði i hlut-
lausu landi. Nú reynir á, að við
skiljum hvaða hlutverki við
höfum gegnt fyrir Bandarikja-
stjórn og að við sjáum i gegnum
tvískinnunginn — mistökin.
Norðmenn lyftu Grettistaki,
þegar þeir höfnuðu aðild að Efna-
hagsbandalagi Evrópu á s.l.
hausti. Það gerðu þeir m.a. með
þvi að miðla þekkingu og afhjúpa
þannig eðli óvinarins, og þegar
Norðmenn sáu, að aðild var sama
og afnám sjálfstæðis og sjálfs-
ákvörðunarréttar, tóku þeir sina
ákvörðun. Þeir höfnuðu þeim
áróðri, að sjálfstæði væri ekki
lengur til. Nú er komið að okkur
að gera slikt hið sama.
Fæstir atvinnu-
lausir í september
Á siðastliðnu ári voru skráðir
1103 atvinnulausir i janúar. Voru
þannig yfir þúsund menn at-
vinnulausir á öllu landinu fyrsta
mánuð ársins.
Þegar i febrúar voru atvinnu-;
lausir 792 og fór siðan fækkandi til
septemberloka. Þannig voru 524
atvinnulausir i marz, 417 i april,
437 i mai, 306 i júni, 189 i júli, 115 i
ágúst, 100 i september, 130 i
október. Siðan óx atvinnuleysið
siðustu þrjí mánuði ársins. 1
nóvember 519 og i desember 699.
Minning
Frímann Helgason
A skammri stundu skýin byrgðu sól,
er skein i heiði fyrir andartaki,
þvi skapanornin galdur ramman gól,
en galdur sá er flestum óttavaki.
Og góðan dreng þar dökkur skugginn fól
en daprir vindar gnúðu að fjallabaki.
i leik og starfi af lff og sál hann vann
og löngum var það kjarngott er hann sagði.
Með eftirsjá við kveöja hljótum hann
er hrcss og kátur gott til mála iagði.
En þetta skilur mannlcysu og mann,
þvi mannleysan er gleymd á augabragði.
Jóhanncs Benjaminsson.