Þjóðviljinn - 13.12.1973, Blaðsíða 4

4 StÐA — ÞJÓÐVILJINN |Fimmtudagur 13. desember 1973.
Taka verður tillit til mis-
munandi stöðu atvinnuvega
við efnahagsráðstafanir
Magnús Kjartansson gerði sérstöðu iðnaðarins að umtalsefni á alþingi
4 alþingi i fyrradag
svaraöi iönaöarráðherra
fyrirspurn um stöðu út-
f lutningsiðnaöarins. I
blaðinu í gær var greint frá
þeim ráöstöfunum sem
ætlunin er aö gripa til
þegar i staö vegna vanda-
mála útf lutningsiönaöar-
ins# en fyrr í ræöu sinni
ræddi Magnús Kjartans-
son almennt um stöðu
atvinnugreinarinnar, og þá
sérstaklega með tilliti til
sjávarútvegsins.
Magnús komst þannig að
orði:
Þegar sýnt var að þær gengis-
hækkanir sem komið hafa til
framkvæmda i ár yrðu iðnaðinum
og þá einkum útflutningsiðnað-
inum þungar i skauti fól iðnaðar-
ráðuneytið hagrannsóknardeild
Framkvæmdastofnunarinnar
ásamt starfsmanni iðnþróunar-
nefndar að gera úttekt á stöðu út-
flutningsiönaðarins.
Alitsgerðin var i tveimur
skýrslum. Samkvæmt þessum
skýrslum er staða útflutnings-
iðnaðarins mjög misjöfn. i
sumum greinum góð eða sæmileg
öörum slæm eða afleit.
En áður en óg greini nánar frá
þessum niðurstöðum vil Og i fáum
orðum minna á nokkur þær þjóð-
hagslegu orsakir, sem valda j)eim
vandkvæðum, sem iðnaðurinn
horfist nú i augu við.
Brostnar forsendur
gengislækkunar
Þegar gengi islensku krón-
unnar var lækkað fyrir ári var sú
ákvörðun rökstudd með slæmri
afkomu sjávarútvegsins bæði að
þvi er varðar minnkandi þorsk-
afla og óhagstæðar verðlags-
horfur á erlendum mörkuðum.
En þær forsendur sem raðað
var saman af svo miklum hagleik
i árslok 1972 voru fljótar að
hrynja.
Verðlag á fiski erlendis fór ört
hækkandi i upphafi þessa árs og
hefur sú hækkun haldist út árið,
þótt hún hafi eitthvað hægt á sér
aö undanförnu. Þessar miklu
verðhækkanir erlendis komu
fram sem tekjuaukning i sjávar-
útvegi, og hún jók siðan verulega
heildareftirspurn og þenslu i hag-
kerfinu. Sjávarútvegur er þess
háttar atvinnugrein að sveiflur i
honum, bæði i aflamagni og verð-
lagi, eru jög miklar. Það er þvi
undir góðri hagstjórn komið
hversu vel tekst til að hafa tök á
afleiðingunum af þessum
sveiflum. Sveiflurnar sjálfar eru
litt á valdi stjórnvalda, þar ræður
náttúran að hluta, en erlend hag-
þróun að hluta.
Veröjöfnun
Eitt þeirra tækja sem komið
var á fót til að hafa áhrif á afleiö-
ingarnar af sveiflum i sjávarút-
vegi var Verðjöfnunarsjóður fisk-
iðnaðarins. Með markvissri beit-
ingu hans var ætlunin að hafa gát
á afleiðingum verðsveiflna og
nota sjóðinn til að stjórna tekju-
innstreyminu i hagkerfið frá
sjávarútvegi: taka af kúfinn i
góðærum, borga til baka ef
búskelluryrði. Éghefi áður látið i
ljós þá skoðun að ég álit þessa
hugmynd hafa verið rétta og að
auka þurfi verksvið sjóðsins og
gera hann að tekjujöfnunarsjóði
fyrir efnahagskerfið sem heild.
Sjóðnum hefur ekki verið breitt i
ár nema að óverulegu leyti, en i
staðinn var genginu beitt, en
gengisbreyting er almenn efna-
hagsráðstöfun, sem hefur áhrif á
allar hagstærðir.
Sérstaða iönaðarins
fslenskur iðnaður býr við allt
önnur skilyrði en sjávarútvegur,
og þvi getur almenn efnahagsráö-
stöfun, sem tekur mið af stöðu
eins atvinnuvegar — i þessu til-
viki sjávarútvegsins — ,haft
ófyrirsjáanlegar afleiöingar fyrir
vegna gengishækkananna, og af
hennar hálfu hefur verið lýst yfir
þvi að hún væri reiðubúin að
athuga það mál sérstaklega.
Einstakar iðngreinar
Niðurstaða skýrslunnar sem ég
skilyrðin i dag erfið þótt nokkuð
hafi ræst úr i haust.
t ullar-, prjóna- og fataiðnaði er
ástandið ekki jafn gott. Afkoman
á ársgrundvelli miðað við
rekstrarskilyrði i árslok 1973 er
áætluð mun lakari en hún var að
meðaltali á árinu 1972.
Magnús Kjartansson,
ráðherra
iðnaðar-
þíngsjá þjóðviljans
annan atvinnuveg — iðnaðinn og
efnahagskerfið i heild. Einmitt
þetta hefur gerst og þvi á
iðnaðurinn — einkum sá hluti
hans sem stundar útflutning — i
nokkrum erfiðleikum.
Rikisstjórninni var það ljóst aö
útflutningsiðnaðurinn gæti lent i
timabundnum vandkvæðum
gat um að framan er m.a. sú að
skinnaiðnaðurinn standi sæmi-
lega að vigi þrátt fyrir nokkurt
tjón af gengishækununum.
Itekstrarskilyrði á ársgrundvelli
og miðað við verðlag i árslok 1973,
eru áætluð heldur betri en þau
voru að meðaltali á árinu 1972.
Þrátt fyrir það virðast rekstrar-
En hér kemur fleira til. Alvar-
legir söluerfiöleikar erlendis hafa
látið á sér kræla á þessu ári ekki
sist hjá Alafossi, en þeir hafa gert
smáfyrirtæki verkefnalaus —
þ.e.a.s. prjónastofur viöa um land
— og afkoma þeirra er þvi afleit.
Athuga verður þetta mál sérstak-
lega og leys það sem skjótast.
1 öörum útflutningsiðnaði s.s.
útflutningi á málningu, veiðar-
færum, pappaöskjum og leir-
vörum er áætlað að rekstrarskil-
yrði hafi versnað nokkuð á árinu
1973, en árið á undan voru þau
mjög góð.
Ekki liggur enn fyrir rekstrar-
yfirlit lagmetisiönaðar, þannig að
erfitt er að gera sér heildarmynd
af iðngreininni. Þó er vist að lag-
metisiðnaðurinn hefur orðið fyrir
áföllum vegna gengishækkan-
anna.
—Siðan ræddi Magnús um þær
ráðstafanir sem gera á nú og sagt
var frá hér i blaðinu i gær.
Stóraukning framlaga til
félagsmála og framkvæmda
Þjóðviljinn birtir nokkrar fróðlegar samanburðartölur
Frumvarp til fjárlaga
fyrir áriö 1974 kom til 2.
umræðu á alþingi 1 gær-
dag. Geir Gunnarsson, for-
maður f járveitinganefnd-
ar, mælti fyrir áliti full-
trúa stjórnarf lokkanna í
f járveitinganefnd.
i áliti meirihlutans og
ræöu Geirs var m.a. gerö
grein fyrir aukningu fram-
laga ríkissjóðstil einstakra
útgjaldaliða.
Verða hér birtar nokkrar
töflur úr áliti meirihluta
f járveitinganefndar:
Fimmföldun til
framkvæmda í
heilbrigðismálum
Þús. kr.
1970 ................. 57 625
1971 ................. 82 900
1972 ................ 151 578
1973 ................ 170 987
1974 ................ 306 170
Úr 0,6 í 40 til
dagvistunarheimila og
sumardvalarheimila
(/}
3,-*
*.S ví
oo'?
ooö
>.
CQ
Verðmœtis-
mat fast-
eignafram
reiknað
1 fyrradag var lagt fram á al-
þingi stjórnarfrum varp um
skráningu og mat fasteigna.
Frumvarp þetta gerir ráð fyrir að
færa fasteignamat allt i nútima-
legra horf og að þar verði byggt á
vélrænni úrvinnslu gagna. Gerir
frumvarpið ráð fyrir kerfi til þess
að leiðrétta og viðhalda fast-
eignaskrá eins og hún er á hverj-
um tima. Skal samkvæmt frum-
varpinu leggja aðaláherslu á
haldgóða skráningu upplýsinga
um fasteignir, en mat verðmæta
komi i annarri röð.
1 frumvarpi þessu er nú ekki
gert ráð fyrir allsherjaraðalmati
á öllu landinu með nokkurra ára
millibili og millimatskerfi þess i
milli, heldur er gert ráð fyrir að
hér sé um að ræða sifellda starf-
semi. Þá felst i frumvarpinu að
yfirfasteignamatsnefnd skuli
skylt að framreikna verðmætis-
mat fasteigna árlega eftir breyt-
ingum verðlags á fasteignum.
Geir (iunnarssoii. forin. fjárveit-
inganefndar
Nærri tiföldun til hafnar-
framkvæmda
Hafnarframkv.
Þús. kr.
1970 ..................... 78 050
1971 ..................... 99 365
1972 ................... 161 800
1973 ................... 206 800
1974 ................... 838 000
1970 ..................... 17 000
1971 ..................... 17 000
'1972..................... 22 000
1973 ..................... 22 000
1 1974 ................... 53 300
1970 ........... 600
1971 ........... 600
1972 ............. 1 000
1973 ............. 1 150
Samkvæmt till. nefndar
1974 ............ 40 000
2-
JSf
<u A
ctí
900
900
2 000
2 000
47 000
Fjárveitingar til
iþróttasjóðs
Fjárveitingar úr rikissjóði til i-
þróttasjóðs hafa verið sem hér
segir á undanförnum árum:
Margföldun til
flugvallagerðar
Þús. kr.
1970 ................. 21 874
1971 ................. 31 000
1972 ................. 75 000
1973 ................. 75 000
Samkvæmt brtt.
1974 ................ 172 200
Framlög til
námslána og
námsstyrkja
Sérstakur stuðningur úr rikis-
sjóði við námsmenn, þ.e. náms-
lán og framlög til jöfnunar náms-
kostnaði, hafa numið neöan-
greindum upphæðum á undan-
förnum árum:
Þús. kr.
1970 ................. 67 990
1971 ................. 105 625
1972 ................. 215 000
1973 ................. 373 600
Samkvæmt brtt.
1974 ................. 561 600
Til almanna-
trygginga
Framlög á fjárlögum til al-
mannatrygginga hafa verið sem
1970 1971 Þús. kr. hér segir neðangreind ár: Þús. kr. 1970 9 las ino
1972 1971 2 953 100
1973 1972 5 522 200
Samkvæmt till. 1973 7 076 470
1974 44 000 1974 áætlað 9 700 000
SIGRÚN AUGLÝSIR:
Danskan ungbarnafatnað. Handklæði, margar stærðir. Sængurfataefni,
margar tegundir. Saumum eftir pöntun. Dömunáttfatnaður, barnanáttföt
og herranáttföt.
Munið nytsamar jólagjafir i Sigrúnu.
Opið til kl. 10 föstudaga til jóla.
SIGRÚN, Heimaveri, Álfheimum 4.