Þjóðviljinn - 15.02.1974, Qupperneq 16

DJOÐVIUINN
Föstudagur 15. febrúar 1974.
Almennar upplýsingar um lækna-
þjónustu borgarinnar eru gefnar i
simsvara Læknaí'élags Heykja-
vikur, simi 18888.
Kvöldsími blaöamanna er 17504
eftir kiukkan 20:00.
Helgar-, kvöld- og nætur-
þjónusta lyfjabúða i
Reykjavik 15.-21. febr. verður
i Ingólfs- og Laugarnes-
apóteki.
Slysavarðstofa Borgarspitalans6
er opin allan sólarhringinn.
Kvöld-, nætur-og helgidagavakt á
Heilsuverndarstöðinni. Simi
21230.
/~
Niðurstaða oliuráðstefnunnar:
Gegn tvíhliða
samnmgum
Bandariskur fleinn i holdi
Efnahagsbandalagsins
WASHINGTON 13/2 — Olíu-
ráðstefnan sem Bandarikin héldu
fyrri hluta vikunnar með 12
öðrum iðnaðarríkjum leiddi til
pólitiskra viðræðna i staöinn fyrir
skoðanaskipti um það, hvernig
útveguð verður næg orka, að þvi
er Jobert utanrikisráðherra
Frakka taldi. Bandarikjunum
tókst nokkurn veginn að sameina
aðra þátttakendur um sin viðhorf.
Á ráðstefnunni var ákveðið að
koma upp samhæfingarhópi sem
taki það til athugunar hvernig
hagnýtt verði ýmis alþjóða-
samtök til lausnar á orkuvanda.
Studd er hugmyndin um fund
oliuneyslu- og oliuframleiðslu-
ianda.
I stórum dráttum féllust
þáttakendur ráðstefnunnar á
tillögur Kissingers, að þvi er
fráttastofufregnir herma.
Utanrikisráðherra Noregs taldi
að ráðstefnan hafi verið
,,nauðsynlegur hvati til að hefta
tilhneigingarnar til tvihliða
samninga.”
Það er einmitt með slikum
tvihliða samningum við oliu-
framleiðslurikin sem Frakkar
hafa að undanförnu verið að
Jobert hinn franski einangraðist i
Washington.
tryggja sér aðgang að nægri oliu
á næstu misserum og árum, en
Bandarikjamenn hafa mjög for-
dæmt slikt framferði.
Jobert lagði áherslu á það i
sinum málflutningi i Washington,
að iðnaöarrikin ættu ekki á eigin
spýtur að reyna að finna ,,nýja
stefnu” sem óhjákvæm ilega
leiddi til átaka við oliufram-
leiðslulönd og hugsanlega einnig
við önnur vanþróuð lönd.
f veislu sem Nixon Bandarikja-
forseti hélt ráðstefnugestum hélt
hann ávarp þar sem stefna hans
kom fram. Hann varaði þau lönd
við sem vildu taka oliulindir sinar
i eigin hendur. Ef riki heimsins
kjósa að fara sinar eigin leiðir til
að leysa orkuvandann, hlýtur það
að hafa áhrif á bandariska utan-
rikisstefnu. Þá mundu þau öfl
innan Bandarikjanna sem berjast
fyrir einangrunarstefnu
styrkjast. Þeir sem draga úr her-
styrk Bandarikjanna erlendis
mundu þá fá vind i seglin, ef
ráðstefnunni tækist ekki að
sameinast um orkumálapólitik.
Það er þvi skýrt samband á milli
orku- og öryggismála, sagði
Nixon.
1 ráðstefnunni tóku þátt, auk
gestgjafalandsins, EBE-löndin 9,
Noregur, Japan og Kanada.
Frakkar töldu sig hafa orðið fyrir
miklum vonbrigðum með afstöðu
hinna EBE-landanna, en gert var
ráð fyrir þvi að utanrikis-
ráðherrar þeirra kæmu saman i
Bonn i dag til að bera saman
bækur sinar.
Frakkar hafa mjög haldið þvi á
lofti að varla sé grundvöllur fyrir
sameiginlegri oliupólitik með
Bandarikjunum, þar eð þau eru
að mestu sjálfum sér næg með
oliu, en Evrópumenn eru háðir
innflutningi frá Arabalöndunum.
Stjórnarandstæðingar i Frakk-
landi taka undir þennan mál-
flutning stjórnarinnar.
Gervibann á
loðnulöndun
Svokallaðir „eigendur”
nokkurra loðnubræðsla hafa eins
og kunnugt er nú um vikutima
neitað að taka við loðnu til
bræðslu. Staðreyndin er hins
vegar sú að það sem að baki
þessarar ákvörðunar liggur er
ma. að fara á bak við loðnu-
löndunarnefnd, sjálfum sér til
hagsbóta, þvi enn taka bræðslur
þessar við loðnu i nokkrum mæli.
Eftir að bræðslur þær sem hér
um ræðir höfðu tekið ákvöröun
um að taka við úrgangsloðnu frá
frystihúsunum lá ljóst fyrir til
hvers bannið var sett á. Eigendur
bræðslanna eru nefnilega i
flestum tilvikum eigendur bæði
að frystihúsum og loðnubátum,
öðru hvoru og eða hvoru tveggja.
Með þvi að gefa ekki upp þróar-
rými sitt til loðnunefndar og
segjast ekki taka við loðnu, er
loðnuskipunum veitt jafnvel
norður fyrir land til þess að losna
við loðnuna. Eigendur
bræðslanna, sem ekki taka við
loðnu til bræðslu, kaupa siðan
loðnu til frystingar af sinum eigin
bátum til sinna eigin frystihúsa,
en siðan er undir hælinn lagt
hvort nokkuð af aflanum er fryst,
eða hversu mikill hluti hans fer
beint i bræðslu. Með þessu móti
spara „eigendurnir” sinum
bátum langar silgingar með
loðnu til löndunar, og meðan
flestir loðnubátarnir verða að
stima marga sólahringa og biða
eftir löndun, ná bátar „eigenda”
loðnubræðslanna fleiri túrum en
orðið hefði með þvi að
löndurnar,,bannið” hefði ekki
verið sett á.
Þennan skollaleik ber að
stöðva. Auk þess ber nauðsyn til
þess að refsa „eigendum” verk-
smiðjanna fyrir þann ljóta leik
sem þeir nú leika, bæði með þvi
að taka af þeim „eigur” þeirra
svo og með stórfelldum fésektum.
-uþ
Lögbannsmálið:
Beðið dóms í
undirrétti
Fjölmennt var á bæjarþingi i
gær, er fjallað var um lögbanns-
málið fræga, sem dætur Árna
Pálssonar, Sverrir Kristjánsson,
sagnfræðingur, og Rikisutvarpið
eru aðilar að. Var málið sett til
dóms og er nú beðið úrskurðar
undirréttar i málinu. Fyrir
réttinum i gær töluðu lög-
fræðingar málsaðila, og auk þess
fengu málsaðilar sjálfir leyfi til
að taka til máls. Talaði þá ein
Árnadætra og siðan Sverrir
Kristjánsson.
„Ef útvarpið og ég sigrum i
málinu i undirrétti”, sagði
Sverrir er Þjóðviljinn náði tali af
honum, „veit ég ekki nema
mótaðilarnir visi málinu til
Hæstaréttar, og þá gæti þetta
dregist til haustsins.”
Dómsúrskurðar undirréttar gæti
hinsvegar verið að vænta innan
tiu daga eða svo. Sverrir taldi
ólikiegt að hann áfrýjaði málinu,
þótt hann yrði undir, en vera
kynni hinsvegar að Rikisútvarpið
áfrýjaði.
Það eru sem kunnugt er þrjár
dætur Árna Pálssonar, pró-
fessors, sem standa að málinu, en
tveir synir Arna, Guðmundur og
Skúli, eiga þar engan hlut að. —
Lögfræðingur systranna er
Hörður Einarsson, Rikisút-
varpsins Þór Vilhjáimsson, pró-
fessor, og Sverris Sigurður
Baldursson.
Ræða Harðar Einarssonar
snerist mjög um viðtalsþátt
þeirra Sverris og Vilmundar
Gylfasonar frá i júli, og ásakaði |
hann Sverri um ærumeiðandi
ummæli um Björn Karel |
Þórólfsson. Komst Sverrir svo að
orði i svari sinu, að engu væri
Framhald á 14. siðu.
Alþýöubandalagiö 1 Reykjavík
Undirbúningur kosninganna
Alþýðubandalagsmenn i Borgarnesi halda i vetur fundi regluiega
annan hvern laugardag, til undirbúnings þátttöku i sveitarstjórnar-
kosningum i vor. Næsti fundur verður haldinn i Snorrabúð, Borgarnesi,
laugardaginn 16. febr. n.k. kl. 14. Aðalefni fundarins verða fræðslumál
og æskulýðsmál. Nefndir skila álitsgerðum.
AB Kópavogi
Almennur félagsfundur verður haldinn nk. mánudags-
kvöld. Dagskrá nánar auglýst á morgun.
Hitamál bresku kosninganna:
olían í
NORÐURSJÓ
LONDON — Norður-
sjávarolían og feiknleg-
ur skattfrjáls ágóði er-
lendra hringa á henni
verður stórmál í bresku
kosninunum. Verka-
mannaflokksmenn vilja
þjóðnýta olíulindirnar,
en íhaldsmenn telja þá
tillögu ,,ábyrgðar-
lausa".
Breska blaðið Observer
giskar á það, að oliuágóðinn á
hinum breska hluta Norður-
sjávar verði árlega um 4 mil-
jarðar punda (800 miljarðar
króna) eftir 1980. Þetta er
meira en allur núverandi
ágóði bresks verksmiðju-
iðnaðar áður en skattar leggj-
ast á hann.
En að gildandi lögum er nær
allur oliuágóðinn skattfrjáls
og 60% hans mundi ganga til
erlendra auðfélaga.
Miklar oliulindir hafa
fundist á botni Norðursjávar
siðustu mánuðina og það
ásamt verðhækkunum hafa
gert þessar bresku auðlindir 7
sinnum verðmeiri en áður hef-
ur verið talið.
Nú er talið að vinnsluhæf
olia þarna sé um 30 miljarðar
tunna og sé það magn 130 mil-
jarð punda virði. Það er fjór-
falt á við bresku rikisskuldirn-
ar eins og þær nú standa.
Á undanförnum misserum
hefur breska ihaldsstjórnin
keppst við að gefa oliuhring-
um út vinnsluleyfi fyrir
norðursjávaroliunni. Hefur
það sætt mikilli gagnrýni af
hálfu verkamannaflokksþing-
manna og skoskra þjóðernis-
sinna sem hafa talið að
vinnsluleyfin væru seld of
ódýrt.
Nú i hita kosningabar-
áttunnar vex gagnrýnin og
flóir út yfir alla bakka, segja
fréttaritarar. 1 siðustu viku
lýsti Verkamannaflokkurinn
yfirþeirri stefnu sinni að þjóð-
nýta skuli oliulindirnar og
hagnýtingu þeirra verða sett
undir strangt rikiseftirlit.
Þá væri nú nær að hagnýta
oliuna i fullu samstarfi við
einkaframtakið sem býr yfir
fjármagninu og tækniþekk-
ingunni! — segja ihaldsmenn.
Höfundur og leikstjóri ræða við nokkra af leikendum á æfingu. Talið frá
vinstri: Jökull Jakobsson, Guðrún Stephensen, Anna Kristln Arn-
grimsdóttir, Karl Guðmundsson, Pétur Einarsson, Arni Blandon og
Stefán Baldursson.
Leikfélag Reykjavikur:
Kertalog frumsýnt
siðast í mánuðinum
Hjá Leikfélagi Reykjavikur eru
nú langt komnar æfingar á nýju
leikriti eftir Jökul Jakobsson.
Heitir það Kertalog og fékk fyrstu
verðlaun i leikritasamkeppni
Leikfélags Reykjavikur á sjötiu
og fimm ára afmæli þess fyrir
tveimur árum ásamt leikritinu
Pétur og Rúna eftir Birgi Sig-
urðsson, sem sýnt var i fyrra.
Leikstjóri er Stefán Baldursson,
og verður frumsýningin siðast i
mánuðinum.
Leikaraskipti eru nú orðin tið
milli Leikfélags Reykjavikur og
Þjóðleikhússins, og verða tveir
fastráðnir leikarar Þjóðleikhúss-
ins með i þessari rýningu, þær
Anna Kristin Arngrimsdóttir og
Brynja Benediktsdóttir, sem ný-
lega setti upp i Þjóðleikhúsinu
annað leikrit Jökuls, Klukku-
strengi.
Nú er að hefjast hjá Leikfélag-
inu mikið og islenskt þjóðhátiðar-
ár, og framundan á þessu leikári
eru frumsýningar á þremur
islenskum leikritum fyrir utan
Kertalog, Minkunum eftir Erling
E. Halldórsson, splunkunýrri
reviu sem gefið hefur verið nafnið
Islendingaspjöll, en höfundur
nefnist Jónatan Rollingstón Geir-
fugl, og Selurinn hefur manns-
augu eftir Birgi Sigurðsson, en
siðastnefnda verkið verður sýnt á
Listahátiðinni.
Alls koma sextán leikarar fram
i sýningunni á leikritinu Kertalog.
Mótmæli við
sovéska
sendiráðið
Heimdallur efndi til mótmæla-
fundar við sovéska sendiráðið
siðdegis i gær vegna flutnings á
Solzjenitsin frá Sovétrikjunum og
handtöku hans. Fundinn sóttu um
200 manns að talið var.