Þjóðviljinn - 31.10.1976, Blaðsíða 4

4 SÍÐA — ÞJÓÐVILJINN Sunnudagur 31. október 1976
Miöstræti 6. Þar bjó Sigfús Sigurbjartarson og fjölskylda hans
þegar englendingar tóku hann. i stofunni var skrifstofa
Þjóðviljans fyrir erlendar fréttir.
Æskuminningar Öddu Báru Sigfúsdóttur um
ritstjórnartíð föður síns á Þjóðviljanum
Hjónin Sigfús Sigurhjartarson ritstjóri Þjóöviljans og Sigrlöur Stefánsdóttir ásamt syninum Stefáni.
Myndin er lfklega tekin sumariö 1939. Þau sitja i garöinum viö hús sitt Sætún vestur á Seltjarnarnesi
í finnagaldrinum, sem skali á sföia þessa árs, misstu þau húsiö.
Eitt sunnudagskvöld
varhringt dyrabjöllunni
Þjóðviljinn gekk á fund
öddu Báru Sigfúsdóttur
og bað hana að rif ja upp
nokkrar æskuminningar
frá ritstjórnarárum föð-
ur hennar Sigfúsar Sigur-
h jartarsonar. Henni
sagðist svo frá:
Ég held ég byrji á þvl aö hafa
nokkurn fyrirvara vegna þess
aö ég hef veriö aö læra þaö
smátt og smátt aö minni fólks er
ákaflega valt og þaö er vart aö
treysta þvf sem menn rifja upp
um löngu liöna atburöi en þó get
ég ekkí neitaö Þjóöviljanum um
þetta viötal.
Þeir komu glaðir og
reifir heim
Ariö 1938, þegar ég var á 12.
árinu, yfirgefur faöir minn
Alþýöuflokkinn og hefur ásamt
Héöni Valdimarssyni forystu
fyrir þeim alþýöuflokksmönn-
um sem stofnuöu meö
Kommúnistaflokki tslands
Sameiningarflokk alþýöu —
sósilistaflokkinn. Ég man lltiö
aödragandann aö þessu en man
samt eftir stofnþinginu því aö
þaö gisti þá hjá okkur einhver
maöur af Suöurnesjum. Hann
haföi keypt sér heilmikla öxi
sem hann þurfti aö nota og hann
baö móöur mina aö geyma hana
meðan stofnþingiö stæöi því aö
hann kynni ekki viö aö mæta
meö barefli. Sföan komu þeir
faöir minn og þessi maöur glaö-
ir og reifir heim.
Byrjuðu á að merkja
leiðarana
Eftir þetta var málum skip-
aö þannig viö Þjóöviljann
aö þeir Einar Olgeirsson og faö-
ir minn voru jafnréttháir rit-
stjórar og faðir minn þá vænt-
anlega sem fulltrúi fyrir þá sem
komu úr Alþýöuflokknum. Þeir
byrjuöu á þvi aö merkja leiöar-
ana sem þeir skrifuöu meö stöf-
unum sinum en einhvern tfma
haföi faöir minn orö á þvi aö nú
væru þeir steinhættir aö merkja
þá, þaö væri hvort sem er eng-
inn munur á þvi sem þeir væru
aö hugsa. Þeirra samstarf var
áreiöanlega mjög gott frá upp-
hafi.
Geysilegt ofstæki gegn
þessum nýja flokki
Það geröist ekkert sem ég
man eftir sem haföi einhver
áhrif á mina tilveru árið 1938.
Þaö er ekki fyrr en áriö 1939 eft-
ir aö heimsstyrjöldin brýst út og
eftir að rússar ráöast á finna
sem verulega fer aö haröna i
baráttunni. Þaö gaus upp geysi-
legt ofstæki gegn þessum nýja
flokki sem aö sjálfsögöu var
kallaður Kommúnistaflokkur-
inn þvi aö þaö hentaði betur.
Þær létu móðan mása um
vohda rússa og hrausta
finna
Ég held að ég ætti aö taka þaö
strax fram aö ég varö aldrei
fyrir nokkru aökasti sem barn
og ekki systkini min heldur aö
ég best veit. Það er helst aö
maöur hafi oröiö fyrir baröinu á
einhvers konar undarlegri til-
litssemi. Ég man aö ég var á
götu meö nokkrum telpum, og
þær létu móöan mása um vonda
rússa og hrausta finna þangað.
til önnur sagöi: „Viö skulum
heldur tala um eitthvaö annaö
svo að Adda geti veriö meö.”
Þetta er i raun og veru þaö eina
sem ég man sem sneri persónu-
lega aö mér. Vinkonur mlnar
voru ekkert aö blanda þessu inn
i okkar vinskap.
Ég var feikilega reið
við Morgunblaðið
Nú ég man það aö ég fór á
tombólu, eins og hlutavelta
hét þá, sem haldin var til styrkt-
ar Þjóðviljanum og hún var
ákaflega fámenn, Aö henni lok-
inni vildi svo illa til aö öllu dót-
inu var stoliö sem eftir var. Ég
sá glaöhlakkalega fyrirsögn i
Morgunblaöinu skömmu siöar:
„Tombóluskrani kommúnista
stoliö”. Ég var feikilega reið viö
Morgunblaöiö fyrir þessa fyrir-
sögn og fannst þetta ákaflega
illa gert af því að ég var aö
byrja að skilja að þetta var al-
varlegt hvernig stóð á meö fjár-
hag Þjóöviljans. Þaö var svo
hart aö honum gengið aö sett
var á hann það sem I minum
munni og foreldra minna hét
auglýsingabann, amk. voru
engar opinberar auglýsingar
eða bfó-auglýsingar og svo til
allar viðskiptaauglýsingar fóru
lika og þar meö annar aöal-
tekjugrundvöllur blaösins. Ég
man lengi eftir einni litilli ein-
dálksauglýsingu sem stóö af sér
alla storma. Hún var frá kaffi-
stofu i Hafnarstræti 16 sem aug-
lýsti sitt kaffi f gegnum þykkt og
þunnt.
Skólastjórnin rak föður
minn vegna pólitískra af-
skipta
Þetta haföi einfaldlega þau
áhrif aö ekki var hægt aö borga
ritstjórunum laun, nema
eitthvaö lftilræöi stöku sinnum.
Þaö gerðist lika um þessar
mundir aö stjórn Gagnfræöa-
skóla reykvfkinga þar sem faöir
minn haföi lengi kennt, rak
hann úr stööu sinni vegna póli-
tiskra afskipta, en þótt undar-
legt megi viröast var honum
siðan boöin tfmakennsla viö
sama skóla. Ég geri ráö fyrir aö
þarna hafi verið um aö ræða
ágreining milli skólastjóra og
skólastjórnar.
Húsið var selt
hálf gildings nauðungar-
sölu
Fjárhagur heimilisins varö að
sjálfsögöu miöur góöur þetta
áriö. Viö börnin fundum reynd-
ar ekki fyrir þvi. Móöir mfn
kunni þá list að sauma falleg föt
bæöi úr gömlu og nýju og mat-
urinn var alltaf góður. En ekki
varö öllu bjargaö og voriö 1940
var hús sem foreldrar minir
höföu komiö sér upp vestur á
Seltjarnarnesi selt hálfgildings
nauöungarsölu og viö fluttumst
inn I bæinn i Miðstræti 6.
Menn fóru smám saman
að brjóta auglýsinga-
bannið
Siöan liöur áriö 1940 án
þess aö til nokkurra stór-
tföinda dragi. Þó var
frekar erfitt og þungt fyrir.
Menn fóru þó smám saman aö
brjóta auglýsingabanniö. Ég
man td. eftir að skólastjóri
Miðbæjarskólans feyfði sér aö
auglýsa skólasetningu um
haustiö og ég heyröi mömmu
segja að hann heföi haft þau orö
um aö hapn væri ekkkert sér-
staklega aö þessu til aö styrkja
Þjóöviljann en vildi bara aö öll
börn i bænum vissu hvenær þau
ættu aö koma i skólann.
m----------------------►