Þjóðviljinn - 26.03.1977, Blaðsíða 4

4 SÍÐA — ÞJÓÐVILJINN Laugardagur 26. mars 1977
Málgagn sósíalisma,
verkalýðshreyfingar
og þjóöfrelsis.
(Jtgefandi: Ctgáfufélag Þjóöviljans. Ctbreiöslustjóri: Finnur Torfi Hjörleifsson.
Framkvæmdastjóri: Eiöur Bergmann Auglýsingastjóri: Clfar Þormóösson
Ritstjórar:Kjartan ólafsson Ritstjórn, afgreiösla, auglýsingar:
Svavar Gestsson 'SIÖumúla 6. Simi 81333
Fréttastjóri: Einar Karl Haraldsson.
Umsjón meö sunnudagsblaöi:
Árni Bergmann. Prentún: Biaöaprent hf.
Hvar eru
þessar 11-12
þúsund miljón-
ir króna?
Sem kunnugt er þá er helsti útflutnings-
markaður okkar islendinga vestur i
Bandarikjunum. Þar eru starfandi að
fiskvinnslu og fisksölu islensk dótturfyrir-
tæki bæði frá Sölumiðstöð hraðfrystihús-
anna og Sambandi islenskra samvinnu-
félaga.
A forsiðu Þjóðviljans i gær var vakin at-
hygli á þvi hversu gifurlega miklu meira
fékkst fyrir islenskar sjávarafurðir á
Bandarikjamarkaði i fyrra heldur en árið
áður.
Samkvæmt opinberum óyggjandi
heimildum frá söluaðilunum sjálfum þá
hækkaði söluverðmæti þeirra afurða sem
fóru til Bandarikjanna um hendur SIS og
dótturfyrirtækis þess um 42,5% en sölu-
verðmæti þeirra afurða sem fóru um
hendur Sölumiðstöðvar hraðfrystihús-
anna hækkaði um 45% — hvort tveggja
mælt i dollurum.
Söluverðmæti jókst hjá dótturfyrirtæki
SIS úr 34 miljónum Bandarikjadollara og i
48,5 miljónir dollara, eða um 14,5 miljónir
dollara á þessu eina ári 1976. Söluverð-
mætið jókst hjá dótturfyrirtæki Sölu-
miðstöðvar hraðfrystihúsanna úr 100
miljónum Bandarikjadollara og i 145
miljónir dollara eða um 45 miljónir doll-
ara á þessu eina ári 1976.
Samtals eykst verðmæti seldra sjávar-
afurða islenskra í Bandarikjunum úr 134
miljónum dollara árið 1975 i 193,5 miijónir
dollara árið 1976, eða um 59,5 miljónir
dollara.
Sé þessi upphæð — hækkunin á einu ári
— umreiknuð i islenskar krónur sam-
kvæmt núverandi gengi, þá kemur i ljós,
að þessi verðmætisauki, sem okkur
áskotnaðist vestur i Bandarikjunum árið
1976 umfram það sem fékkst fyrir söluna
árið áður, nemur alinokkuð á 12. miljarð
islenskra króna, þ.e. kr. 11.370 miljónir.
Þetta er gifurlega há upphæð. — Hún er
svo há, að fyrir sömu upphæð væri til
dæmis hægt að hækka laun 31.600 einstak-
linga um kr. 360.000,- á ári.það er um kr.
30.000,- á mánuði — t.d. þeirra sem hafa
nú kr. 70.000,- á mánuði upp í kr. 100.000,-
og þeirra sem hafa kr. 80.000,- á mánuði
upp i kr. 110.000,- Og við minnum á, að
31.600 einstaklingar eru um 70% alls þess
fólks, sem er i verkalýðsfélögum innan Al-
þýðusambands íslands.
Og þessi háa tala kr. 11.370.000.00,- hún
er bara hækkun söluverðmætis á einu ein-
asta ári, fyrir fiskinn okkar, sem seldur er
til Bandarikjanna!
Vert er að hafa hér alveg sérstaklega i
huga, að þarna er ekki um að ræða ein-
hverja gerfihækkun, hækkun i verðbólgu-
krónum. — Nei, þetta er hækkun mæld i
nokkurn veginn raunverulegum verðmæt-
um, það er að segja i dollurum, og hún er
tilkomin fyrst og fremst vegna gifurlegrar
verðhækkunar á hver ja einingu, en einnig
er um nokkra magnaukningu að ræða og
hækkun vegna þess að meira en áður er
verkað i flök en minna i blokkir.
Aukning i raunverulegum verðmætum
upp á 11-12.000 miljónir króna, bara á
Bandarikjamarkaðinum einum.
Hvað varð um þessa peninga? —Er ekki
timabært að heimta svör við þvi?
Sjálfsagt hefur verið um nokkra hækkun
tilkostnaðar að ræða við framleiðslu og
sölu vörunnar, en áreiðanlega ekkert ná-
lægt þessum risaupphæðum.
Fóru þessar stórauknu útflutnings-
tekjur máske i það, að mæta samsvarandi
hækkun á verði innfluttra vara? Nei, þvi
fór fjarri. Erlent verð á innfluttum vörum
hækkaði til jafnaðar aðeins um 5-7% á
siðasta ári samkvæmt opinberum upp-
lýsingum i stað t.d. 34% hækkunar á árinu
1974. — Verðmæti söluafurða okkar i
Bandarikjunum hækkaði hins vegar um
40-50% á siðasta ári.
Fóru þessi auknu verðmæti, sem við
fengum fyrir þorsk okkar og ýsu i Banda-
rikjunum þá ef til vill i vasa almennings á
Islandi, t.d. fólksins sem vinnur i frysti-
húsunum?
Nei, — alls ekkert af þessum 11-12 þús.
miljónum króna fór þangað. A sama árinu
og svo myndarlega hækkaði i islenskum
fjárhirslum vestur i Bandarikjunum þá
fékk verkafólk á íslandi alls engar kjara-
bætur. Það fékk að visu fleiri krónur, en
þar sem verðlag hækkaði meira en laun,
þá versnuðu kjörin enn. Hækkunin sem
fékkst fyrir fiskinn vestur i Bandarikjun-
um var sem sagt greidd i raunverulegum
verðmætum en hækkunin á launum verka-
fólks var ekki greidd i raunverulegum
verðmætum og var i raun alls engin þar
sem kaupmáttur launanna fór lækkandi
en ekki hækkandi.
Upphæð sem hefði dugað til að hækka
laun sjö af hverjum tiu félagsmanna i
verkalýðsfélögunum á íslandi um 30 þús.
á mánuði, — það er há upphæð.
Verkalýðshreyfingin á íslandi hlýtur að
krefjast þess að fá greinargóð svör um
hvað varð af öllum þessum verðmætum,
— og sala á útflutningsvörum okkar hefur
svo sem gengið vel viðar en i Banda-
rikjunum.
Að lokum er vert að minna þó alveg sér-
staklega á, að enn má vænta mjög veru-
legrar hækkunar á heildarsöluverðmæti
fiskafurða okkar i Bandarikjunum á þessu
ári 1977, miðað við heildarsöluverðmæti
siðasta árs, þar sem mjög miklar
hækkanir áttu sér einmitt stað undir lok
ársins 1976.
Það dugar ekki að taka við digrum
sjóðum i dollurum og gulli fyrir útfluttan
fisk en neita að hækka kaupið nema með
falskrónum.
Nú hefur verkalýðshreyfingin hugsað
sér að binda enda á þessa ósvinnu. Til þess
þarf hún stóraukið pólitiskt vald og órofa
samstöðu fjöldans. k.
Þeir eiga
framsókn
Kristinn Finnbogason hefur
enn einu sinni fengiö staöfesta
stjórn slna á Framsóknar-
flokknum. Þórarinn Þórarins-
son, Einar Ágústsson og Sverrir
Bergmann — þrir efstu menn
Framsóknarlistans I Reykjavik
i siöustu kosningum — kusu aö
styöja Kristin sem formann
Fulltrúaráðs framsóknarfélag-
anna i Reykjavík. Ástæöan til
þess kann aö vera mörgum hul-
in og veröur þess vegna rifjuö
upp hér.
Þeir Jón Aöalsteinn Jónasson
i Sportval, Kristinn Finnboga-
son, „kraftaverkamaður”, og
Alfreö Þorsteinsson eru valda-
mestu mennirnir i Framsóknar-
félagi Reykjavikur. Þeir lRa á
félagiö sem eign sina, rétt eins
og Jón Aöalsteinn á fyrirtækiö
Sportval. Samkvæmt þessu hef-
ur hver nefndra þriggja
manna allstóran hóp manna á
sinum snærum, og i rauninni
ráöa þeir viðkomandi félagi al-
veg. Þegar kemur aö prófkjöri
um framboðslista framsóknar i
Reykjavik ráöa þeir feröinni;
þeirra er mátturinn og á honum
byggist „dýrð” þeirra þing-
manna sem hér voru nefndir.
Þórarinn, Einar og Sverrir þora
ekki ööru en aö hlýöa, sitja og
standa eins og Kristinn, Jón
Aöalsteinn og Alfreö skipa
þeim. Þetta er kjarni málsins.
Ef þeir Þórarinn, Einar og
Sverrir risa gegn almættinu
veröur þeim samstundis
sparkaö út af þinglista Fram
sóknarflokksins. Kristinn og
félagar ráöa úrslitum próf-
kjörsins. Þeir eiga Fram-
sóknarfélag Reykjavikur.
„...erfitt
þetta með
vinstri
Þrátt fyrir þessar staöreyndir
um völd braskaranna yfir
Framsóknarflokknum I Reykja-
vlk, reyna forystumenn Fram-
sóknarflokksins sem best þeir
geta aö breiöa yfir hinar óþægi-
legu staöreyndir. Þeir leyfa ein-
um og einum þingmanni sinum
aö látast vera vinstrisinnaðir,
þvert ofan I almenna stefnu
flokksins. En þessi sýndar-
mennska er erfiö þvi núoröiö
eru varla til nokkrir vinstri-
menn i Framsóknarflokknum.
Kannski hefur þessi sýndar-
mennska framsóknarforystunn-
ar aldrei veriö skýrö betur en i
myndasögunni „Kubbur” sem
birtist i Timanum I gær. Er hún
birt hér i þættinum I dag til
glöggvunar. Orö þarf ekki fleiri.
Slepjulegur
málflutningur
Mikil iifandis ósköp er leiöin-
legt að lesa þessar innantómu
ræöur um Noröurlandaráö og
norræna samvinnu frá fólki sem
meinar ekkert meö oröum sín-
um, en er hvenær sem er reiöu-
búiö til þess aö kasta sér undir
vald og vilja bandarikjamanna.
Af þessu tilefnimá gjarnan rifja
upp einkum fyrir þá sem ungir
eru aö árum aö þegar Noröur-
landaráö var stofnaö voru
margir þingmenn Sjálfstæöis-
flokksins og Framsóknarflokks-
ins eindregiö á móti stofnun
þess og aöild Islands aö ráöinu.
Sóslalistaflokkurinn var hlynnt-
ur aöild aö Noröurlandaráöi, en
þegar til kastanna kom var allt
reynt til aö útiloka hann. Þaö
var gert meö þvi fyrstu árin aö
kjósa þrjá menn I neöri deild og
'tvo menn I efri i ráöiö af Islands
hálfu; hefði veriö kosið i Sam-
einuöu þingi átti flokkurinn þó
rétt á einum manni af fimm.
Þessar aöfarir undirstrika lýö-
ræöisást ráöamanna ihalds-
flokkanna allra þegar til kast-
anna kemur ^ athafnir rekast oft
óþyrmilega á viö velluna og
helgislepjuna i málflutningnum.
m