Þjóðviljinn - 17.01.1978, Side 2

2SIÐA — ÞJÓÐVILJINN Þriftjudagur 17. janúar 197«
Loftnuveiftisjómenn á sfftari fnndluum á Akureyri sl. fðstudag.
AF FUNPI LOPIMUSJÓMANNA Á AKUREYRI:
Það voru reidir menn
sem héldu til veiða
Aövörun Oskars Vigfússonar og afstaöa skipstjóranna
varö til þess aö aftur var haldiö til loönuveiöa
m
I
■
I
I
I
Það mun langt síðan
hrikt hefur jafn harka-
lega í stoðum þjóðarbús-
ins á Islandi og í síðustu
viku þegar allur loðnu-
skipaflotinn sigldi í höfn
til að mótmæla svívirði-
lega lágu loðnuverði, sem
loðnukaupendur með at-
kvæði oddamanns, Ólafs
Davíðssonar, sem vita-
skuld var fulltrúi ríkis-
stjórnarinnar f nefnd-
inni, ákváðu.
Sjö krónur skyldu sjómenn fá
fyrir kilóiö af loönunni i staö sex
króna fyrir einu ári siöan. 16%
kauphækkun var sem sagt talín
hæfileg til sjómanna á sama tima
og aörar stéttir þjóöfélagsins
hafa fengiö 40 til 50% kauphækk-
un i 40 til 50% óöaveröbólgu siö-
asta árs. Engan skyldi þvi furöa
þótt sjómenn sigldu til hafnar til
aö mótmæla ranglætinu. Þegar
svo kom i ljós á fundinum að nýja
veröiö var fundiö meö þvi aö nota
falskar forsendur, 2ja ára gamla
afkomu bræösluverksmiöjanna,
þá sauö á s jómönnum. Þaö mun
vera hjátrú á lslandi aö sá fái
hiksta sem illa er talað um. Sé
þaö rétt, kemur ekki annaö til
mála en aö ráöherrar þjóöar-
innar hafi veriö meö hiksta
bróöurpartinn af siöustu viku,
og jafnvel óvist aö þeim batni
hann I bráö, svo mikil var reiöi
sjómanna I þeirra garö og er
enn.
Vissu ekki um iögin
Þaö kom fram hjá öllum ræöu-
mönnum úr rööum loönusjó-
manna á fundinum sl. miöviku-
dag, aö þegar þeir ákváöu aö
sigla i land til aö fá leiöréttingu
sinna mála, þá vissienginn þeirra
aö úrskuröur yfirnefndar væri
lög. Þeir stóöu allir I þeirri trú, aö
úrskuröi hennar væri hægt aö
breyta. Og þeir viöurkenndu aö
viö þessar upplýsingar, sem þeir
Oskar Vigfússon og Kristján
Ragnarsson gáfu á fundinum,
breyttist máliö mikiö. Meö þvi aö
stoppa loönuskipaflotann væru
þeir aö knýja á um aö lögum yröi
breytt og það gæti oröiö þyngri
þrautin. Einkum voru þaö skip-
stjórarnir sem þannig töluöu,
undirmennirnir virtust allir sem
einn vera tilbúnir til aö stoppa og
knýja fram bráöabirgöalög, sem
breyttu loðnuverðinu og bentu á
aö meö þvi aö stoppa myndi slik
breyting fást fram. Rikisstjórnin
myndi aldrei geta staöiö á móti
þvl ef allir væru samtaka um aö
stoppa.
Aðvörun óskars
Eins og undirmennirnir voru
langflestir skipstjórarnir á þvi aö
stoppa og láta sverfa til stáls, eins
og margh^öíöuöu þaö. En þaö
komu llka fáeinir skipstjórar I
ræöustól fullir efasemdar. Og þaö
tóku þeir allir fram, sem vildu
stoppa, aö þeir myndu ekki gera
þaö nema allir geröu þaö. Ef einn
færi út, þá færu hinir lika.
Þá tók form.. Sjómannasam-
bands Isl., Óskai Vigfúss., til
máls og mætli aö sjálfsögöu til
undirmannanna, sem voru hans
menn á þessum fundi. Hann benti
strax á, aö vissulega gætu þeir
stoppaö, en spuröi um leiö, hvaö
undirmennirnir ætluöu aö gera,
ef til kæmi skipun frá skipstjóra
um aö láta úr höfn. Þeir vissu það
eins vel og hann aö ef aö einn
skipstjóri gæfist upp og héldi úr
höfn, þá myndu allir gera þaö, og
hvaö þá? Hann sagöi þaö sitt álit,
aö ef svo færi aö sjómenn stopp-
uöu nú, til aö knýja fram laga-
Loönuskipin I höfn á Akureyri
breytingu á loðnuverðinu, og ef
samstaöan brysti eftir fáa daga,
þá yröi aldrei framar tekiö hiö
minnsta mark á þvi þótt sjómenn
sigldu i land til aö mótmæla ein-
hverju. Þaö yröi einfaldlega sagt,
„Þeir gefast upp fyrr en varir”.
Óskar baö undirmennina aö
athuga þaö, aö þaö yröu aldrei
þeir sem réöu feröinni, og sagöist
vita aö samstaöa þeirra myndi
aldrei bresta; nei, þaö væru skip-
stjórarnir sem allt yllti á, og eins
og menn heföu þegar heyrt, þá
væri ekki full samstaöa meö
þeim, þaö væru aö visu örfáir,
sem linir væru, en eins og hann
heföi áöur sagt, þaö er nóg aö
einn fariút, þá koma fleiriáeft-
ir og samstaöan er brostin.
Og Óskar spuröi menn sina aö
þvi hverja þeir teldu þá stööu full-
trúa loönuseljenda i yfirnefndinni
viö næstu veröákvöröun, ef sjó-
menn stoppuðu nú og slöan brysti
samstaöan.
Og vissulega voru þetta rök hjá
Óskari, þegar i ljós var komiö aö
ekki var full samstaöa meöal
skipstjóranna.
Tortryggði þarhverannan
Þeir skipstjórar sem linir voru,
þeir voru aö visu ekki nema tveir
eöa þrir, bentu á aö þaö væri ekki
nema um þaö bil helmingur
þeirra báta sem fara á loðnu i
vetur sem komnir heföu veriö á
miöin og siglt inn til Akureyrar.
Hvaö meö hina? spuröu þeir.
Þeir sögöust vita um unga menn
sem væru aö byrja skipstjórn og
sem aldrei myndu þora aö standa
gegn skipun útgeröarmanns um
aö halda á miöin, þótt obbinn af
flotanum væri i landi. Þvi væri
eiiis. aö full samstaöa væri til.
Hinii sem haröir voru á þvi aö
stoppa beittu lika rökum og
bentu á aö ef aftur yröi siglt út, án
þess aö fá nokkra lagfæringu á
loönuveröinu, yröi heldur aldrei
framar tekiö mark á mótmælum
loönusjómanna. Foringjar sjó-
manna i þessari deilu, þeir Magni
Kristjánsson skipstjóri á Berki
NK og Björgvin Gunnarsson skip-
stjóri á Grindvikingi, lýstu þvi
báöir yfir aö þeir væru tilbúnir aö
stoppa, en meö þvi skilyröi aö
Öskar Vigfásson, formaöur SJó-
mannasambanda tslands
Magni Kristjánsson skipstjdri á
Berki NK
Björgvin Gunnarsson, sklpstjóri
á Grindvikingi GK