Þjóðviljinn - 15.02.1978, Síða 4

4 SIÐ'A — ÞJÓÐVILJINN Miðvikudagur 15. febrúar 1978
Málgagn sósíalisma,
verkalýðshreyfingar
og þjóðfrelsis
Útgefandi: Útgáfufélag Þjóðviljans.
Framkvæmdastjóri: Eiður Bergmann
Kitstjórar: Kjartan ólafsson
Svavar Gestsson
Fréttastjóri: Einar Karl Haraldsson.
Umsjón með sunnudagsblaöi:
Arni Bergmann.
Auglýsingastjóri: Gunnar Steinn
Pálsson
Ritstjórn, afgreiðsla, auglýsingar:
Siðumúla 6, Simi 81333
Prentun: Blaðaprent hf.
Ríkisstjórnin
magnar
stéttaátök
Það eru stéttaátök framundan á íslandi
á næstu dögum, vikum og mánuðum.
Þessi stéttaátök munu verða háð af verka-
lýðsfélögunum um land allt, og þau verða
einnig háð á hinu pólitiska sviði.
Það er rikisstjórnin, sem magnar upp
þessi stéttaátök nú. Það hefur hún gert
með þvi að svikja á lúalegasta hátt
almennu kjarasamningana, sem gerðir
voru með vitund og vilja stjórnvalda fyrir
fáeinum mánuðum, og einnig kjarasamn-
inga opinberra starfsmanna, sem rikis-
stjórnin var sjálf beinn aðili að.
Ráðherrarnir og aðrir talsmenn
stjórnarflokkanna leyfa sér ekki einu sinni
að halda þvi fram, að nokkrar forsendur
hafi breyst til hins verra frá þvi kjara-
samningarnir voru gerðir. Þvert á móti er
viðurkennt, að raungildi þjóðartekna okk-
ar hafi hækkað meira á siðasta ári, en gert
var ráð fyrir við undirritun kjarasamn-
inga, eða fyllilega jafn mikið og svarar til
raunverulegrar kaupmáttaraukningar
verkamannakaups. fái samningarnir að
standa.
Samt á að svikja samningana.
Láta ráðherrar og þingmenn stjórnar-
flokkanna sér detta i hug, að verkalýðs-
hreyfingin á íslandi, að verkafólkið sjálft,
láti slikt yfir sig ganga mótspyrnulaust?
Hafi þeir gert sér slikar grillur, þá mun
þeim verða kennd sú lexia, sem ekki var
seinna vænna að þeir lærðu.
Verkalýðshreyfing, sem léti svo grimu-
lausa árás sem þessa yfir sig ganga, án
þess að risa til öflugrar varnar, hún væri
illa komin.
í málgögnum rikisstjórnarinnar er
reynt að bera þær falsanir á borð, að
kaupmáttur muni haldast óbreyttur, þótt
frumvarp rikisstjórnarinnar um ógildingu
kjarasamninganna nái fram að ganga.
Þetta eru visvitandi falsanir.
I greinargerð með frumvarpi rikis-
stjórnarinnar er sagt berum orðum, að
gengið sé útfrá þvL að verðlag hækki að
frumvarpinu samþykktu um 36 — 37%
milli áranna 1977 og 1978, sé miðað við
ársmeðaltöl, og um rúmlega 30% frá 1.
janúar til 31. desember 1978.
Hvað á svo kaupið að hækka á móti? —
Það kemur einnig skýrt fram i greinar-
gerð frumvarpsins, að gert er ráð fyrir,
að kaupið hækki i krónutölu frá ársbyrjun
til ársloka um aðeins rúmlega 20% verði
frumvarpið samþykkt.
Sem sagt,verðlagið á að hækka yfir 30%,
kaupið um rúmlega 20%. Er þetta ekki
veruleg kjaraskerðing? Er þetta ekki
lækkun á raungildi kaupsins frá þvi sem
nú er? Enginn getur mótmælt að svo sé,
nema fara með lygar og falsanir.
Samkvæmt kjarasamningunum átti
kaupmáttur launa aftur á móti að hækka
nokkuð á árinu 1978, sem kunnugt er.
Rikisstjórnin reynir að afsaka gerðir
sinar með þvi, að vinstri stjórnin hafi
verið engu betri. Það er staðreynd að
gengi krónunnar lækkaði litið eitt á
stjórnartima vinstri stjórnarinnar, þannig
að dollarinn hækkaði þá i verði um 7% frá
upphafi til loka stjórnartimans.
— En hvernig geta menn leyft sér að
færa þetta fram sem afsökun fyrir þvi, að
á þessu kjörtimabili hefur dollarinn ekki
bara hækkað um 7%, heldur um 156,7% —
svo gífurlegt hefur gengisfall krónunnar
verið!!
Það er staðreynd, sem kemur fram i
óumdeildum skýrslum Kjararannsóknar-
nefndar, að á vinstri stjórnarárunum
hækkaði kaupmáttur launa verkamanna
um 32,4%, og er þá ekki miðað við ein-
hverja örfáa daga, eins og Geir Hall-
grimsson talaði um i sjónvarpsþætti á
dögunum, heldur miðað við annars vegar
árið 1971 i heild og hins vegar allan fyrri
hluta árs 1974, en það var siðasta hálfa ár-
ið fyrir stjórnarskipti.
Þessum staðreyndum getur hvorki Geir
Hallgrimsson né Morgunblaðið mótmælt.
Það er rétt að vinstri stjórnin frestaði
greiðslu visitölubóta á laun i þrjá mánuði
vorið 1974, en gerði jafnframt ráðstafanir,
sem dugðu til að tryggja hinum Iægst
launuðu óbreyttan kaupmátt.
En þrátt fyrir þetta var kaupmáttur
launa verkamanna 34,4% hærri á 2. árs-
fjórðungi 1974, en þegar vinstri stjórnin
tók við,og að ársmeðaltali var kaupmáttur
launa verkamanna árið 1974 29% hærri en
við upphaf vinstri stjórnarinnar.
Menn skulu ekki heldur gleyma þvi, að
þegar vinstri stjórnin greip til sinna efna-
hagsaðgerða vorið 1974, þá höfðu utan-
rikisviðskiptakjör okkar versnað um nær
20% á þremur mánuðum. Visitala við-
skiptakjara féll á 2. ársfjórðungi ársins
1974 úr 123,3 stigum i 101,4 stig.
Er einhverju sliku til að dreifa nú? Nei,
svo er alls ekki. Þvert á móti liggur fyrir,
að þjóðartekjur okkar urðu hærri á siðasta
ári en nokkru sinni fyrr, og samkvæmt spá
Þjóðhagsstofnunar eiga þær enn að hækka
nokkuð á árinu 1978, enda viðskiþtakjör
ákaflega hagstæð.
Það eru stéttarhagsmunir peninga-
valdsins, enekkiytriáföll, sem kalla fram
svik rikisstjórnarinnar við gerða kjara-
samninga.
Þess vegna verður verkafólkið að br jóta
sókn fjármálavaldsins á bak aftur, strax á
næstu vikum.
—k.
Striðsminjasafn
Arni Larsson skrifar
skemmtilega grein i Dagblaöið
á mánudag um Isíenskt striðs-
minjasafn og „góðu indiánana”
hér á landi, stjórnmálamenn og
embættismenn sem eru leppar
efnahagslegra og hernaðar-
legra hagsmuna Bandarikja-
stjórnar. Niðurlag greinar Arna
er þannig:
,,Og vist mun hermanna-
bragginn skipa veglegan sess á
Hinu islenzka striðsminjasafni.
Ef vel væri leitaö, þá fyndist ef
til vill einn eða tveir hermanna-
beddar, og hugvitssamir safn-
verðir gætu vafalitið fengiö
nokkra lýöræöissinnaða stjórn-
málamenn úr Iþróttadeild
Alþingis til þess að hossa sér á
beddunum, og siðan tekið rúm-
brakið upp á segulband ásamt
arnarsúgi frá flikkflakkstökk-
um þeirra, miðaldra sómakon-
um til yndisauka, svo minning-
arnar um varnartlmabiliö beri
allar þessar finu frúr ofurliði —
eitt andatak fyrir kosningar.
Hverjum getur blandazt hug-
ur um það, að beddinn hafi ekki
lika gegnt þýðingarmiklu hlut-
verki i vörnum landsins, þegar
hugprúöir verndarar islenzku
þjóðarinnar hafa teygt úr lim-
um sinum milli bardaga?
Já, af mörgu er að taka. Og
væntanlegir safnveröir í Hinu
islenzka stríðsminjasafni eru
vísir til þess að velja og hafna af
kostgæfni. Ljóst verður, að sök-
um húsnæðisskorts geta þeir
ekki farið alveg að ráðum
erlendu sérfræðinganna, sem
sögðu, að varnartækin á íslandi-
væru fyrir löngu úrelt — nánast
safngripir.
Og þar andar
sagan...
Hafi einhverjir gengið um sali
Sölunefndar varnarliðseigna,
þá blandast sennilega fáum
hugur um það, hvilikt varnar-
gildi hefur veriö i þessu lúna
dóti. Öhætt er að segja, aö þar
andi sagan úr hverjum haug.
Það þarf jafnvel enga hernað-
arsérfræöinga til þess aö sann-
færast um hernaðargildi gam-
alla bifreiða. Þvottavéla, elda-
véla, brauðrista, feitipotta og
billjarðborða.
Aö sjálfsögðu sjá inníendir
hernaöarsérfræðingar i einni
svipan, að landiö veröur auð-
veldlega varið með þessum
mögnuðu tólum.
En sökum þess, að allir
Isiendingar eru ekki sérfræðing-
ar i hermálum að eigin sögn, þá
er hægt aö benda hinum
fámenna hópi, sem litið veit um
varnarmál á hvað gera skuli,
þegar varnarflautan gellur:
Menn skulu skella feitipotti
á höfuð sér og á hlaupunum
gripa næstu brauðrist, sem þeir
fá hönd á fest, og þegar þeir
hafa komið sér fyrir undir hin-
um traustu billjarðborðum, þá
skulu þeir skjóta ótt og titt upp i
lofti ristuöum brauðsneiðum.
Varnarliðið sér um áleggið”.
Konurnar aftur
inn á heimilin!
Móöurást er eitt þeirra hug-
taka, sem Morgunblaöið notar
oft i áróöursskyni fyrir Ihalds-
samar hugmyndir eða „fornar
dyggðir”. Á sunnudaginn voru
skrifaöir tveir leiðarar i Mogg-
ann til að dásama konu, sem átt
hefur tiu börn og alið upp
(ásamt eiginmanni sinum vænt-
anlega) og telur blaöið konuna
gott fordæmi þeim „sem vilja
stinga viö fótum og Ihuga stööu*
heimilisins nú á timum. Jafn-
framt er tækifæriö notað og
veist að barnaheimilum, en
blaöið telur að börnum geti ver-
ið það skaðlegt, „ef þau dveljast
þar allan daginn og missa þann-
ig aö mestu tengsl við mæður
sínar”.
Föðurlaus börn?
Hvað segja einstæðir foreldr-
ar við slikum boðskap? Og hvað
segja feöur? Hvergi er minnst á
• föðurinn einu orði i þessum
tveim forystugreinum Morgun-
blaðsins, og verður ekki annaö
séð en blessuð börnin séu ein-
getin. A.m.k. flökrar þaö ekki
aö leiðarahöfundi blaösins, aö
hugsanlegt sé að karlmenn
komi nálægt uppeldi og umönn-
un barna sinna eða heimilis-
störfum. Börn, konur og heimili
eru eitt i hugarheimi höfundar-
ins.
Morgunblaðið talar um nauö-
syn þess að „slá skjaldborg um
heimilið”. Þá segir þar, að
börnumisé nauðsynlegt að njóta
móðurástar fyrstu árin og geti
það haft „ófyrirsjáanlegar
afleiðingar”, ef börn eru svipt
mæðrum.
Þeim sé lof
og dýrð
m Reyndar kemst blaöiö að
þessari merku niðurstöðu:
„Margar konur hafa ekki efni á
að vinna ekki úti. Þær sækja
nauðsynlegar rauntekjur heim-
ilisins eins og það er kallað, á
almennan vinnumarkað, og
leggja i raun og veru á sig tvö-
falda vinnu með þvi. Astæða er
til að bera viröingu fyrir þeim
konum ekki siöur en hinum, sem
þurfa aö sinna stórum barna-
hópi heima”.
Þá er liklega komin lausnin á
vanda útivinnandi kvenna. Þaö
á semsé aö „bera viröingu fyrir
þeim”. En ekki dettur leiðara-
höfundi Mbl. I hug aö efast um
réttmæti þess, að konur sem
vinna utan heimilis sinni lika
ölium heimilisstörfum.
Konan sem Morgunblaðiö
segir að farið hafi leið„sem ætti
aö geta oröiö mörgum gott for-
dæmi” er gift yfirmanni hjá
verktökum á Keflavikurflug-
velli. Hefur leiðarahöfundur
ihaldsins hugleitt hve margar
konur verkamanna eða lág-
launamanna I opinberri þjón-
ustu gætu „valiö” sér þetta
sama hlutskipti, þ.e. að sinna
eingöngu barnauppeldi og hús-
móöurstörfum, meðan alþýöu-
heimili berjast i bökkum þótt
hjónin vinni bæði úti? —eös