Þjóðviljinn - 06.05.1978, Qupperneq 4

4 SÍÐA — ÞJÓÐVILJINN Laugardagur 6. mal 1978
DJOÐVIUINN
Málgagn sósíalisma, verkalýðs-
hreyfingar og þjóðfrelsis
Útgefandi: Útgáfufélag Þjóðviljans. Framkvæmdastjóri: Eiður Berg-
mannRitstjórar: Kjartan Ólafsson Svavar Gestsson Fréttastjóri: Ein-
ar Karl Haraldsson. Umsjón meö sunnudagsblaði: Arni Bergmann.
Auglýsingastjóri: Gunnar Steinn Pálsson Ritstjórn, afgreiðsla auglýs-
ingar: Siðumúla 6, Simi 81333 Prentun: Blaðaprent hf.
Þá vinnur Alþýðu-
bandalagið sigur
Ef borgarfulltrúarnir í Reykjavík væru 16 hefði Sjálf-
stæðisf lokkurinn í síðustu kosningum feng-
ið 10 fulltrúa kjörna í stað 9 eins og
hann hefur nú. Þá fékk Alþýðubandalagið 3 borg-
arfulltrúa, Framsóknarflokkurinn 2 og Alþýðu-
flokkurinn 1 borgarfulltrúa. Sjálfstæðisflokkurinn
fékk í kosningunum 1974 nærri 27.000 atkvæði og til þess
að fella íhaldið frá meirihlutavöldum hefði Alþýðu-
bandalagið þurft að bæta við sig yf ir 7.000 atkvæðum, en
fékk um 8.500 atkvæði í borgarstjórnarkosningunum
1974. Af þessum tölum sést að tilraunir Sjálfstæðis-
flokksins til þess að hræða kjósendur til að kjósa flokk-
inn á þeim forsendumað meirihluti f lokksins haf i staðið
tæpt eru dæmdar til að mistakast.
Þessar tölur eru ekki birtar hér vegna þess að Þ jóðvil j-
inn telji að kosningabaráttuna eigi að heyja á þeim
grundvelli að kjósendur séu eins og sauðir fastir í at-
kvæðahólf um f lokkanna. Tölurnar eru birtar hér til þess
að sýna f ram á hvað svona reikningsæf ingar eru í raun-
inni mikil endileysa. Aðalatriði hverrar kosningabaráttu
eru ekki atkvæðatölur síðustu kosninga — heldur málefni
þeirrar kosningabaráttu sem yfir stendur. Alþýðu-
bandalagið leggur í kosningabaráttunni megináherslu á
það að flokkurinn er eini verkalýðsflokkurinn, eini
flokkurinn sem launafólk getur treyst vegna þess að
Alþýðubandalagið hefur eitt flokka alltaf og ævinlega
tekið afstöðu með verkalýðshreyf ingunni og
stéttarlegum hagsmunum verkafólksins. Alþýðu-
bandalagið telur að átökin í borgarst jórnar-
kosningunum séu því einnig hluti af kjara-
baráttunni sem yfir stendur um þessar mundir,
þeir sem styðji Alþýðubandalagið til borgarstjórnar
Reykjavíkur séu að ef la hreyfingu launafólks til áhrifa
almennt á landsvísu og í borgarmálum en fyrst og
fremst eru þeir að treysta stöðu verkalýðshreyfingar-
innar í kjaraátökunum sem nú standa yfir.
Þeir hins vegar, sem kjósa íhaldið eða Framsóknar-
f lokkinn eru að þakka fyrir kaupránið og kjaraskerðing-
una. Hvert einasta atkvæði sem Framsóknarf lokkurinn
eða íhaldið fá frá launamönnum er beiðni um frekari
kjaraskerðingu, mannréttindasviptingu og kauprán.
Vegna þeirrar áherslu sem Alþýðubandalagið leggur á
verkalýðsbaráttuna í tengslum við kosningabaráttuna
sem nú stendur yf ir taldi Alþýðubandalagið í Reykjavík
réttað bjóða f ram í áberandi sætum listans forystumenn
úr verkalýðshreyf ingunni, fólk sem launamenn í stéttar-
félögunum hef ur treyst þar til trúnaðarstarfa. Þar er til
dæmis átt við þau Guðrúnu Helgadóttur, sem skipar 4.
sæti G-listans til borgarstjórnar og Guðmund Þ. Jónsson,
sem skipar 5. sætið. Guðrún Helgadóttir er stjórnar-
maður í Bandalagi starfsmanna ríkis og bæja og hefur
getið sér gott orð hvarvetna fyrir störf sín þar og störf
sín hjá Tryggingastofnun ríkisins. Það er áreiðanlega
ekki of mikið sagt þó fullyrt sé að Guðrún Helgadóttir
þekki betur en flestir aðrir þau kjör sem aldraðir og ör-
yrkjar þurfa að búa við i þessu landi. Guðmundur Þ.
Jónsson er formaður Landssambands iðnverkafólks, en
í þeim samtökum er það fólk saman komið sem almennt
er talið bera skarðastan hlut frá borði allra þeirra sem
lifa á því að selja vinnuafl sitt. Guðmundur Þ. Jónsson
nýtur mikils trúnaðar og stuðnings innan þessara sam-
taka eins og sést af því að hann var einróma kjörinn for-
maður samtakanna á þingi þeirra fyrir fáeinum vikum.
Meö framboðum þessara tveggja manna og annarra
leggur Alþýðubandalagið áherslu á að kosningar eru
kjarabaratta um leið og Þjóðviljinn minnir á að allir
frambjóðendur Alþýðubandalagsins eru talsmenn
verkalýðsstéttarinnar sem er meginatriði.
Kjósendur mega ekki láta ómerkilegar reiknings-
æfingar einsog þærsem vitnað var til í upphafi villa sér
sýn: aðalatriðið er að hver og einn taki afstöðu út frá
sinum stéttarlegu hagsmunum. Fari svo mun Alþýðu-
bandalagið vinna stórsigur. —s.
Hvort gubbaði
hann eða grét?
Musteri
alþýðunnar
I annarri mynd er Stefán
Jóhann kallaður til vitnis:
„Hverfum aftur i grjóthrúg-
una við Hverfisgötu.
Stefán Jóhann Stefánsson
fyrrv. forsætisráðherra segir
frá þvi i minningabók sinni er
ungir námsmenn, stúdentar og
aðri.r gengust fyrir fundi áriö
1921 til stuðnings kröfum verka-
lýðsins.
,,Ég man það einnig vel að
skömmu eftir fundinn lá leið
min upp i litla alþýðuhúsið við
Hverfisgötu. Þar var þá aðeins
Hér eru engin fræöi kennd og ihaldinu ekki bakað tjón.
„Ég veit ekki hvort á heldur
að gráta eða gubba”, segir Vil-
mundur Gylfason i Dagblaðinu
2. mai. Þannig börðust i honum
gráturinn og ælan vegna
„fleðuláta” ólafs Ragnars
Grimssonar yfir þvi að hug-
sjónastarf skuli vera unnið i
sósáliskri hreyfingu. Telja má
fulivist að uppúr Vilmundi hafi
staðið bunan þegar Pétur
Pétursson, útvarpsþulur, miðl-
aði lesendum Dagblaðsins i
ágætri grein af eigin reynslu og
hugsjónastarfi við byggingu Al-
þýðuhússins forðum tiö.
1 greininni veltir Pétur því
fyrir sér hvernig á þvi standi að
brautargengi forystumanna Al-
þýðuflokksins fari vaxandi um
leiö og flokkseignirnar, hug-
sjónirnar og Alþýðublaðið eru
farin forgörðum eða i fjörbrot-
um . Hann bregður upp myndum
af musterisriddaranum og
sagnfræðingnum og stillir þeim
gagnvart hugsjónamönnum
sem byggðu Alþýðuhúsið, ráku
Alþýðublaðið með myndarskap
og bökuðu alþýðunni brauð en
ihaldinu tión.
/ grjóthrúgunni
litill timburskúr á einskonar
grjóthrúguog allt autt umhverf-
is hann. Voruþar samankomnir
margir áhugasamir alþýðu-
flokksmenn, flestir úr verka-
mannastétt, og lofuðu hástöfum
framtak okkar stúdentanna.
Vildu þeir helzt eiga mynd þess-
ara 30 stúdenta og hengja hana
upp á vegg hins litla timbur-
skúrs sem siðar mundi verða
musteri alþýðunnar.”
Þannig segir Stefán Jóhann
frá.
Sú mynd er blasir við, að liðn-
um áratugum er athyglisverð
og áhrifamikil en næsta ólik
þeirrier birtist i skuggsjá þá er
horft var gegnum fagurgrænt
hugsjónagler. 1 stað litla
timburskúrsins er við blasti i
frásögn St. J. St. gnæfir nú
hátimbruð höll. Enginn veit þó
til þess að þaðan hljómi hið lif-
andi orð til lausnar hrjáðum lýð.
Enginn fræði kennd i þvi must-
eri, er vinningursé á að hlýða. I
besta falli rölta menn þaðan
með bingóvinning.”
Dansað
á rústunum
1 þriðju mynd fjallar Pétur
um ástand Alþýðuflokksins i
dag:
„Um leið og endalok Alþýðu-
blaðsins eru boðuð er slökkt á
ofnum Alþýðubrauðgerð-
arinnar við Laugaveg.
Draumur fátækra manna um
daglegt brauð átti að rætast þar
fyrir áratugum. Þrumarinn
hnoðaður i' nafni félagshyggju.
Glassúrinn á vinarbrauðum
helgra daga forsmekkur fram-
tiðar. Um það fyrirtæki og for-
stöðumann þess Jón Baldvins-
son var kveðið „Alþýðubrauðin
bakar Jón, bakar og ihalds-
mönnum tjón”.
Nýir foringjar telja ástæðu-
laust að kynda lengur ofna
Alþýðubrauðgerðarinnar við
Laugaveg. Glóð þeirra má
kulna. Þeir ætla heldur ekki að
baka yfirstéttinni tjón. „Að
bregðast ekki borgurunum” er
hið nýja boðorð.
Alþýðuflokkurinn hóf för sina
um fjallvegu félagsmálabarátt-
unnar með dagblað i annarri
hendi og brauð i hinni, hvort
tveggja ætlað vinnandi fólki. A
leiö sinni hefur flokkurinn ratað
i ýmsar raunir og villst á vegi i
gerningaþoku. Nú horfir svo að
dagblað hans folni og falli til
jarðar. Glóðin kulnuð i brauð-
húsum flokksins. Hvort tveggja
það er nú var nefnt væri skiljan-
legt ef foringjar flokksins væru
tötramenn og eignasnauðir.
Málgagn þeirra hefur stutt þá til
þeirra áhrifa er þeir hafa náð.
Hér er þvi óliku saman að jafna
og er til staðfestu þvi er Vil-
mundur landlæknir segir i grein
þeirri er vitnað var til i upphafi
þessa máls.
Staðfesta Alþýðuflokksins og
gifta hefur eigi verið lik þvi er
við þekkjum úr sögu Halldórs
Laxness um brauðið dýra.
Hetja þeirrar sögu villist frá
heimkynnum sinum um klungur
og kletta. Matarlaus og án hlifð-
arfata reikar hún um holt og
heiðar með brauð það er hún
vitjaði og henni var falið að
sækja til samneyzlu.
Aðframkomin geymdi hún
brauð sitt og annarra.
Alþýðuflokkurinn fargaði
brauði sinu fyrir sætindi mann-
virðinga og stöðutákna. í takt
viðtimann býður hann nú diskó-
tek i húsakynnum brauðgerðar
sinnar. Rolling Stones i stað
daglegs brauðs. Yes sir, I can
boogie — but I don’t bake any-
more. Seinustu alþýðubrauðin
eruhorfin úr hillum. Senn renn-
ur seinasta eintak Alþýðublaðs-
ins úr prentvélum.
Haft er eftir Churchill þá er
hann leit þáverandi verkamála-
ráðherra brezka Verkamanna-
flokksins stiga dans i sam-
kvæmi:
„Þetta er ekki dans. Það er
ve rkalýðshrey fing ’ ’.
Alþýðuflokkurinn hefir kosið
annan hátt. Þetta er ekki verka-
lýðshreyfing. Það er dans.”
Loks er þess að geta að eink-
unnarorð þessarar greinar
Péturs Péturssonar i dagblað-
inu eru úr „Sögu og lækningar”
eftir Vilmund Jónsson land-
lækni: „Vist eru trú og hugsjón-
ir mönnum mikils virði, en ekki
endilega peninga virði, þegar á
reynir.”
Fyrsta mynd úr grein Péturs:
„Það var tötrum klæddur
vinnulýður sem stóð í grjót-
hrúgunni við Hverfisgötu árið
1921 og strengdi þess heit að
vinna að bættu þjóðfélagi og
bræðralagi manna. Hriktandi
hrörlegar tröppur lágu að
óvönduðum kumbalda er hrófl-
að var upp af vanefnum. En inn-
andyra logaði glatt á arni há-
leitra hugsjóna. Glóandi hvatn-
ingarorð hljómuðu frá hreysinu
tilvaknandi vinnuiýös, að sækja
með sæmd rétt sinn og hvika
hvergi i skiptum við rangláta
auðstétt.
Skyldi bunan ekki hafa staðið
upp úr honum við lestur
greinarstúfs Péturs?
Upptendruð ungmenni, svein-
ar úr Menntaskóla, Kennara-
skóla og Háskóla gengu á hljóö-
ið og buðu fram krafta sína svo
hugsjónir mættu rætast. Og það
var beðið með óþreyju eftir litlu
málgagni er bar heiti er var I
senn hógvært en kenndi sig er
betur var að gáð við sterkasta
afl og undirstöðu hvers þjóðfé-
lags — alþýðuna.”