Þjóðviljinn - 21.09.1978, Blaðsíða 11

Fimmtudagur 21. september 1978 >JÓÐVILJ1NN — SIÐA 11
„Bruggkútar í brenni-
steinsbólstrum”
BLAÐAMAÐUR „Le Nouvel
Observateur” segir frá
íslandsferö sinni
Meðal þeirra eriendu frétta-
manna, sem gistu island meðan
óvissan um stjórnarmyndun var
sem mest, var Francois
Caviglioli, blaðamaður franska
vikuritsins „Le Nouvel
Observateur”. Sennilega hefur
hann verið aö biða eftir stórtið-
indum, en þegar þau gerðust
ekki, virðist hann hafa snúiðl
öllu upp i spaug, og skrifaði
hann siðan þá kostulegu grein,
sem birtist í blaði hans 11.
september og hér fer á eftir.
Það leynist ekki að hann hefur
séð island mjög skáldlegum
augum, en ekkert þarfnast þó
sérstaklegra skýringanema það
helst að hann hefur sett þorra-
blót i samband við dýrkun Þórs
þrumuguðs.
A leiðinni til Húsavikur benti
leiðsögumaðurinn okkar, ung
stúlka með bleikt hár eins og
sólskin viö heimskautsbaug, á
hús meö grænmáluöu báru-
járnsþaki: „Þetta er yngsti
bærinn i sveitinni”, sagði hún,
„hann hefúr ekki verið þarna
nema siðan 1250”. Skömmu sið-
ar sýndi hún okkur einhverja
skelfilegasvarta keilu, þar sem
ýlfrandi reykir smugu vlt um
glufur: „Þetta er ungt eldfjall.
Það eru varla fjögur þúsund ár
siðan það myndaðist”. HUn tal-
aði um það eins og nýfætt ung-
lamb.
Eins og allir landar hennar,
lifir þessi litla islenska stúlka i
timakvaröa jarðsögunnar. Það
er i gauðrifnum, rjúkandi iðrum
jarðar, sem hún les fortfð sina
og framtiö. Landið hénnar, eyj-
an hennar, er ennþá i mótun. Is-
land nötrandi af jarðskjálftum
og sveipaö reykjarmekki, sem
helviti spýr upp, er upphaf
heimsins og endir. Islendingar
búa ekki á eldfjalli, þeir búa
meö eldfjöllum.
Og þeir eru hvergi smeykir.
Þetta eru gamalkunn skrýmsli,
sem nauðsynlegt er að h^fa
augun á eins og villidýrum. Þeir
eru heldur ekki hræddir viö
jarðskjálfta, þvi þegar öllu er á
botninn hvolft eru steinar lif-
andi verur eins og dýr og menn,
og verða að teygja Ur sér.
Islendingar óttast. aðeins
tvennt: aö sóknarpresturinn
standi þá að sumbli og guðinn
Þór fyrtist. í fyrra tilvikinu
neyddust þeir til að fela brugg-
kútinn annars staðar, og það
siðara táknaði endalok tslands,
þ.e.a.s. heimskringlunnar.
í kirkjunni sinni rauöri og
gulri, sem er eins og leikfang
skiliðeftir á svörtu hrauni mitt i
brennisteinsbólstrum heljar, er
sálusorgari Mývatns einmitt að
bogra yfir bruggkút. Gerði hann
kútinn upptækan hjá einhverju
sóknarbarni sinu? Nei, hann á
hann sjálfur. Hann bruggar
hátiölega brennivin úr kartöfl-
um, en það er eins konar ákaviti
islenskt. i,Það er fyrir fimmta
janúar”, sagði hann án þess að
lita upp Ur verki sinu. „Er það
kannske minningarhátið um
heilagan mann á tslandi?” —
„Nei alls ek'ki”, svaraði hann
gremjulega, „það erhátiö guðs-
ins Þórs!”
Fyrir ofan þorpið — en það er
einungis bensinstöö, hótel og
krambúð, þar sem hægt er aö
kaupa nagla, kóka kóla, óáfeng-
an bjór og is sem er bragðlaus
eins og nýfallin mjöll á jöklum
— gnæfir grimmUölegt eldfjall,
sem spýr, gneistar, slefar og ýl-
ir. Þaö er auöskiliö að jafnvel
lúterskur prestur skuli hugsa
sig um tvisvar áður en hann fer
aö ögra fornum guðum vikinga.
„En fari svo að áfengur bjór
verði leyföur, banna ég fólkinu
hér aö snerta viö honum. Og sé
það ekki nægilegt, skal ég
byrgjaveginn”. Hvaða guðræð-
ur rikjum við Mývatn?
Hótelið heitir „Reynihlið”. t
anddyrinuertilkynningtil gesta
á fjórum tungumálum: „Ef þér
sjáið grænt blys skuluð þér ekk-
ert óttast, heldur fara að ganga
frá farangrinum. Ef þér heyrið i
sirenu skuluö þér stökkva upp i
bifreið og aka til Akureyrar án
þess að taka nokkurt tillit til
reglna um hámarkshraöa. Ef
þér hittiö gangandi fólk. á leið-
inni skuluö þér gefa þeim far
eftir þvi sem unnt er”. Þessi til-
kynning er vitanlega einungis
ætluð Utlendingum, sem óvanir
eru umbrotum jarðarinnar. En
það hefur enginn séð tslending
svo mikið sem snúa sér i rúminu
við þaö að eldfjall fari aö gjósa.
tslendingar virða leyndardóma
sköpunarverksins. Þeir erueinu
ibúar hnattarins, sem eru nægi-
lega litillátir tií að skilja að
jöröin hefur ekki hætt iöju sinni
við fellingar, sprungur og
landrdi viö það eitt aö maður-
inn kom fram á sjónarsviðiö.
1 Vestmannaeyjaklasanum
leiddist ibUum bæjarins Heima-
eyjar. Þeirra eigið eldfjall.
Helgafell — fjalliö heilaga —
hafði blundað i drykklanga
stund — nokkur þUsund ár. Það
lét sér nægja að grýta steinvöl-
um ööru hverju — hraundröng-
um sem vógu mörg tonn. Þetta
voru aðeins búralegir hnerrar
En loks vaknaöi fjallið aðfara-
nótt 23. janúar 1973. Tuttugu
Dreypifórn handa guðtnum Þór
gigar tóku að bombardera bæ-
inn, og reykjarmökkurinn reis
upp i tiu kUómetra hæö. Eyjan
nötraði öll af jarðskjálftum. En
ibúar Heimaeyjar tóku rólega
saman eigur sinar. Þeir
gleymdu ekki fjölskyldumynd,
isskáp, sauðkind né harðfiski.
Það varöekkert manntjón. Ein-
ungis vondir tamningamenn
enda i gini ljónsins.
Yfirvöldin i Reykjavik, sem
orðin eru kveifarleg vegna bU-
setu á svæði sem er stöðugt að
kaUa, skipuöu þeim að yfirgefa
eyna flugleiðis. En þeir flýttu
sér að snú þangaö aftur, hreinsa
búrtu tíu metra þykkt hraunlag
sem þakti bæinn og endur-
byggja hUsin. Nú eru þeir
ánægðir. Höfnin þeira, sem
grjótskriður Ur eldfjallinu lok-
uðu að nokkru leyti, er nú skjól-
betri en áöur. NU hafa þeir lika
annað eldfjall, Kirkjufell, sem
er hraustlegra og virkara en hiö
eldra, og hjúpaö angandi
brennisteinsgufum. Þar eruhol-
ur, þar sem hægt er að steikja
kind i heilu lagi, og eru þær i
beinum tengslum viö innsta
kjarna jarðarinnar. „Hafið þér
varnarblys, sirenur?” — „Til
hvers?” svarar presturinn, sem
virðist enn svartur af sóti.
„Nýlega fór ég aftur að glúgga i
Pliniusyngra, og þar er eitt sem
ég sil ekki. Hvers vegna sneru
ibUar Pompei ekki aftur heim til
sin?”
En sleppum nú þessum jarð-
sögulegu timum og snúum okk-
ur að tiðindum liðandi stundar.
Alveg nýlega gaf nýr höfundur
Ut gagnmerka tslandssögu. Það
var Ari Þorgilsson og kom bókin
Ut árið 1112. Það mætti alveg
eins segja að þetta hefði gerst i
siðustu viku — i þessu landi þar
sem enn er hægt aö finna berg-
mál af hinum mikla hvelli upp-
hafsins.
Vegna þeirra,sem hafa áhuga
áhverfulum fyrirbærum líðandi
augnabliks, mætti einnig benda
á að nú er torleyst stjórnar-
kreppa á tslandi. Vandamáhð
•er alvarlegt. A að leyfa tslend-
ingum að drekka áfengan bjór?
Alþýðubandalagið — felenski
kom múnistaflokkurinn — er
tregt til þess, en frjálslyndir eru
þvi hlyntir, með ýmsum
blæbrigöum þó. Þetta er mál
sem tekur nokkra mánuði, einn
tiumiljónasta úr einum hundr-
aðasta úr sekúndu í ómælisvidd-
um Timans, sem kemur úr
framtiðinni, sem er ekki ennþá
til, fer i gegnum nútimann sem
hefur engan varanleika og
hverfur inn i fortiöina, sem er
ekki lengurtil,svo notuö séu orð
AgUstini helga. Kannske talaði
heilagur AgUstinus um tsland.
Vestmannaeyingar urðu hvergi smeykir.
& &
&
&
&
&
Lærið ,
* .cid
& * dansa
Vjjf
Eðlilegur þáttur i almennri mennt-
un hvers einstaklings ætti að vera
að læra að dansa.
Ath.: Afsláttur ef 3 systkini eða
fleiri eru i dansinum. Aukaafslátt-
ur ef foreldrar eru lika.
Innritun stendur yfir.
Dansskóli
Heiðars Ástvaldssonar
Reykjavik, Seltjarnarnes, Kópa-
vogur, Hafnarfjörður, Mosfells-
sveit: 20345-24959-38126-74444-76624.
Dansskóli
Sigurðar Hákonarsonar
Reykjavik, Kópavogur, Hafnar-
fjörður, simi 41557
Dansskóli Sigvalda
Reykjavik, Kópavogur, Hafnar-
fjörður, Mosfellssveit, simar 84750-
53158-66469.
%
*
%
*
*
*
%
*
DANSKENNARASAMBAND ISLANDS

TRYGGING fyrir réttri tilsögn í dansi

y>PASr0
w
-Z-
c
2
Mulningsvél til sölu
Universal CSE 1024, ásamt sambyggðum
mötunar og hörpunarbúnaði. Upplýsingar
hjá véladeild Vegagerðar rikisins á Reyð-
arfirði og i Reykjavik.
Skrifleg tilboð berist skrifstofu vorri fyrir
kl. 11:00 f.h. 3.okt. 1978, merkt: tJtboð nr.
2432/78.
INNKAUPASTOFNUN RIKISINS
BORGARTÚNI 7 SÍMI 26844 PÓSTHÓLF 1441 TELEX 2006
Auglýsingasíminn er
81333