Þjóðviljinn - 05.11.1978, Page 15

Sunnudagur 5. nóvember 1978 ÞJÓDVILJINN — SIÐA 15
Strákunum finnst einhvernveginn svo asnalegt aö vera i kór...
meö tiiraunakennslubækurnar
frá upphafi.
Ég spuröi rakleitt, hvor nokkur
væri aö læra á hljóöfæri hér.
Glódis virtist ófeimnust
(reyndar kjaftaöi á henni hvur
tuska) og kvaöst hafa byrjaö á
pianó i fyrra, en vera búin aö
missa áhugann i bili. Þaö væri
mamma hennar, sem heföi komiö
sér til aö læra.
Diana var aö læra á orgel, enda
orgel heima.
Var jafngaman nú i tónmennt
og haföi veriö i 1. bekk? Stelpurn-
ar hýrnuðu viö og sögöust alltaf
hafa fundizt gaman aö syngja.
Onnur þeirra sagöist nú ekki hafa
rödd til þess, en „ég leggst stund-
um uppi rúm og fer aö gaula.”
Sp.: Hvernig eru lögin i bókun-
um?
G.: — Ofsalega góö. Sum eru
svo skemmtileg, aö ég er i stuöi til
aö syngja þau aftur og aftur.
Henni fannst „Hif opp, æpti
karlinn” skemmtilegast i augna-
blikinu.
Krakkarnir sögöust lika hafa
glimt við keöjusöngva. m.a.
sungiö Meistari Jakob á dönsku, I
dönskutima. Þeim fannst „Kaffi-
söngur” eöa „Kaffikveöja”
skemmtilegasti kanoninn.
Þegar ég fór aö spyrja um,
hveö mikiö foreldrarnir fylgdust
meö tónmenntarnáminu, kom i
ljós, aö aöeins mamma Glódisar
syngur eitthvaö meö henni úr
söngbókunum, en hún er i Þjóö-
leikhuskórnum.
Þau hefu nýverið lært eitt lag
meö þýzkum texta, „Darunter im
Tale.” Þýzkan var ekki mjög
erfiö, sögöu þau.
Stundum fá þau aö spila á
hljóöfæri i timunum, ýmis konar
klukkuspil og þviumlikt. 1 fyrra
höföu þau oft fariö i leiki, en
minna núna.
1 hlustunarefninu heföi þennan
daginn veriö mjög skemmtilegt,
irskt þjóölag, spilaö á fiölu.
Viö hjöluðum margt fleira, en
þegar hér vár komið sögu, reynd-
ust rafhlööur segulbandstækisins
illu heilli vera örmagna.
BARNÓ Z
Aö lokum dreif ég mig I þriöja
skólann. Þetta voru elztu krakk-
arnir, sem ég talaöi viö, 6. bekk-
ingar, og höföu veriö einnig meö
tilraunaefniö frá upphafi, nema
hvaö dráttur haföi oröiö i fyrra á
áætiaöri útkomu (5. bekkjar)
bókanna, svo og þeirra, sem til-
búnar áttu aö vera þetta haust
fyrir 6. bekk. þau höföu bjargazt
viö bráöabirgöaljósrit siöan.
Þaö virtist ekki vera illa ástatt
um talböndin i mannskapnum,
þvi hálfur bekkurinn gaf kost á
sér, þegar kennarinn haföi greint
frá erindi minu.
Þaö endaöi meö, aö ég lenti á
kjaftatörn meö þeim Guömundu,
Ingu Dóru og Guömunöi.
Þau höföu aöallega veriö aö
syngja nýveriö, m.a. bandaríska
þjóösönginn.
Ahöld voru um þaö, hvort
leikfimi og sund væru skemmti-
legri námsgreinar en tónmennt.
Þessi bekkur er kannski ekki sér-
staklega gefinn fyrir músik,
spuröi ég.
G-ur: — Strákunum finnst ekki
sérstaklega gaman!
Sp.: Ert þú undantekning?
G-ur: — Já!
Guömunda var aö læra á gitar,
nafni hennar glamraði svolftiö á
pianó, en Ingu Dóru var alveg nóg
aö læra nóturnar.
og allt, og þaö hefur ekkert stopp-
að siöan! Mest er þetta erlent
popp. Annars er mamma svolitiö
fyrir Mozart og svoleiöis drasl.
Ég spuröi varfærnislega, hvort
hún hlustaði sjálf á svona lagaö
ótilneydd.
I D: — Nei. Mér finnst þaö
alveg hundleiöinlegt.
Sp.: Og þaöanaf siöur sunnu-
dagsóperur sjónvarpsins, vænti
ég?
I D: — Guð hjálpi mér! Ohh.
nei!
Sp.: Eigiö þiö ykkur einhverjar
uppáhaldsplötur eöa kasettur?
G-ur: — Ég á nú bara eina
plötu, jólasveinaplötuna. Ég held
ekki sérlega mikiö upp á hana.
G-a: — Grease er svolitiö góö.
Systir min á kasettuna, viö eigum
ekki plötuspilara.
I D: — Viö eigum litiö af plöt-
um, viö höfum aðallega fengiö
lánaö og tekiö upp á spólur. Ég
hélt mest upp á Grease, en núna
er þaö Saturday Night Fever,
siöan dansarnir komu. Ég sá
myndina, hún er alveg æöislega
góö. Ég er aö læra þessa dansa I
dansskóla.
G-ur: — Ég er lika i dansskóla.
I fyrra vantaöi mikiö stráka, en
nú er ofboðslega mikiö af þeim.
G-a: — Ég ætla aö byrja eftir
jól að læra þessa Travoltadansa.
G-ur: — Eg hef ekki séö mynd-
ina, en ég missti nú alveg
áhugann i dansskólanum I fyrra,
þegar ég lenti i aö vera einn meö
stelpunum.
Sp.: Þaö hlýtur aö hafa veriö
agalegt!
G-ur: Alveg ferlegt. Enda hætti
ég-
Spéhræddir
prófessorar
Þaö kom fram, aö þau höfðu
lært færeyskan hringdans og einn
annan þjóödans I tónmennt. Ekki
könnuöust þau viö aö hafa lært
vikivaka.
1 skólanum er bæöi lltill og stór
kór. 1 hinum stærri eru eingöngu
stúlkur. Inga Dóra var I honum.
I D: — Strákunum finnst ein-
hvernveginn svo asnalegt aö vera
ikór.Ég er hins vegar viss um, aö
marga langar að vera með.
Sp: Eru þeir spéhræddir?
I D: — Ég býst viö þvi, þeir eru
svo miklir prófessorar sumir
Sp.: Hvaö æfiö þiö núna I kórn-
um?
I D: — Jólalög. Þriraddaö.
G-ur: — Systir min er i stóra
kórnum. Ég var aö kikja I möppu
hennar um daginn, og þar sá ég
nú Tondelayo og litla flugu.
Ekki var miklum hljóö-
færakosti fyrir aö fara á heimil-
um þessarra þriggja.
I D: — Mig langar ofsalega
mikiö aö læra á pianó.
G-a: — Ég var búin aö ákveöa
mjög lengi aö læra á gitar.
Sp.: Finnst foreldrum ykkar
dýrt aö láta ykkur læra?
G-a: — Alls ekki, ekki þar sem
ég er núna. En ég var hjá öörum
áöur, þeim fannst þaö okur miö-
aö viö þaö sem ég læröi þar.
Sp: Til hvers ertu aö læra á
gítar: (Sogovia var gitarleikari
og þú ert enginn Segovia, o.s.frv.)
G-a: — Til aö geta spilaö
klasslsk lög eftir nótum. Þaö væri
lika gaman aö leika undir meö
fjöldasöng.
Væl og
gamlir karlar
var alveg eins og poppmúsikin
hérna!
Þegar ég spuröi, hvort þau
höföu heyrt kvæöamenn kveöa
rimur, nefndi Guðmundur þegar i
staö sjónvarpsauglýsinguna frá
Skrinunni.
En i tónmenntartimum, spuröi
ég og reyndi aö likja eftir
sönglanda kvæöamanna, eru ekki
rimnalög I hlustunarefninu?
G-a: Eldgamla karla? Jú, við
erum búin aö hlusta á fullt af
svoleiöis.
Þeim fannst þetta eins og aftan
úr fornöld.
Sp: Er gaman aö Islenzkum
þjóðlögum?
Um 14 ára skeiö áttum viö þvi
láni aö fagna aö vera leigjendur
hjá heiöurshjónunum frú Sigrúnu
Sigurjónsdóttur og tsak Jónssyni
skólastjóra aö Auöarstræti 15.
Þetta var áöur en veröbólgan
geröi flesta Islendinga aö húseig-
endum, þegar llfsþægindi voru
minni, en mannleg samskipti
opinskárri og einlægari en vlðast
þekkist nú.
1 öll þessi ár bar aldrei skugga
á sambýliö, þó að þröngt væri
búiö og 5 börn á hvoru heimil-
anna. Aldrei var þrasaö út af
stigaþvotti, umgengni eöa
hávaöa, og enda þótt börnin niöri
væru oft eins og gráir kettir á
heimili skólastjórahjónanna, var
aldrei amazt viö þeim. Þegar vel
lá á húsbóndanum, tók hann alla
hersinguna út i bltúr, og á eftir
bauö frú Sigrún upp á hressingu,
eins og hún kallaöi þaö alltaf,
þegar hún haföi dúkaö borö og
boriö fram gosdrykki og ljúf-
fengar kökur. Svo var spjallaö
saman og hlegiö, þvl aö öll
samskipti leigjenda og húseig-
enda, barna og fulloröinna voru á
jafnréttisgrundvelli. Þá var
hvorki búiö aö finna upp
kynslóöabiliö, misrétti kynjanna
né stofna samtök hrjáöra
leigjenda.
Það var dálltið skrýtiö, aö viö
skyldum alltaf kalla húsfreyjuna
frú Sigrúnu, en ekki bara
Sigrúnu, þvl aö látlausari og hóg-
værari konu var ekki hægt aö
hugsa sér. Hún var algerlega
frábitin skrumi og titlatogi og var
svo geróllk þeim konum, sem
gjarnan vildu skreyta sig meö
frúartitli I þá daga. En fas hennar
og persónuleiki allur orkaöi svo
sterkt á börn jafnt sem fullorðna,
aö hún vakti ósjálfrátt aödáun og
viröingu. Hún var heföarkona I
þess orös fyllstu og beztu
merkingu.
Hatrömm deilumál
smáfólksins i hverfinu hljóönuðu
viö eitt orö af munni hennar og
augnaráöiö haföi meiri áhrif en
heill reiöilestur frá hversdags-
öll: — Já, þau eru fin. (Þau
vildu gjarnan syngja meira af
þeim.)
Viö töluöum um frjálsa tima,
þar sem þau komu meö sinar
eigin plötur og spiluöu þær. En
ekki væru þau neitt aö brjóta
innihald poppsins til mergjar,
gjöröu frekar aö dansa og dilla.
Svo væri lika fariö meö gátur og
leiki.
Aöspurö um tilraunakennslu-
bækurnar fannst þeim 4. bekkjar
bókin bezt og notuðu hana mikið
enn.
Viö ræddum fátt eitt fleira,
áöur en fundi var slitiö og þótti
mér þetta hressileg táningsefni.
legri manneskjum. En fáir kunnu
betur en frú Sigrún aö vinna meö
börnum, fræöa þau og gleöjast
meö þeim, og allt sem hún
miölabi meö kjarnmiklu máli
sinu og rórri röddu öölaöist lif og
lit. Hún sagöi frá farfuglum á leiö
yfir höfin stóru, þangab sem
runnu litlir lækir, sem höföu
sameinazt I tærar bergvatnsár og
slegizt I för meö kolmórauöum
jökulvötnum. Hún sagöi frá
sérkennilegu fólki, fornum
atvinnuháttum og sagnfræöi-
legum viðburöum og frásagnir
hennar tóku fram beztu fræðslu-
kvikmyndum um mannlífiö og
náttúrunnar riki, sem nútlma-
börn hafa aögang að. 1
tómstundum sinum sem voru
alltof fáar og strjálar, skrifaði frú
Sigrún eitt og annaö, einkum fyrir
börn. Heföi hún sjálfsagt getaö
oröiö frábær barnabókahöfundur,
ef hún heföi haft aöstööu til aö
leggja meiri rækt viö pennann,
sem lék I höndum hennar.
Eitt sinn var haft orð á þvf viö
Isak Jónsson, aö þau hjón ættu
óvenju miklu barnaláni aö fagna.
Var hann þá sem endranær
skjótur til svars og sagði: —Þaö
getur vel veriö, aö krakkarnir
hafi dugnaöinn frá mér, en
gáfurnar hafa þeir frá henni
Hvab veröur um tónmenntar-
fræöslu þeirra I gagnfræöaskóla-
bekkjunum er á huldu, engir eru
þar kennarar né heldur námsefni.
Þaö er ómögulegt að slá neinu
föstu um þaö, en ég hef grun um,
aö þetta aldursskeiö ráöi meira
um listneyzlu og listiökun manna
seinna um ævina en margur
hyggur. Tónmenntarleysi gagn-
fræöastigsins er alvarleg brota-
löm i Islenzku menntakerfi, ekki
sizt vegna þess, aö rótlaus ung-
lingurinn fer þar varhluta af
mikilvægum hvata aö auknum
þroska og sálrænu jafnvægi:
tónlist.
— RÖP
móbur sinni. Þessi ummæli sýna
glöggt, hversu mikla viröingu
hann bar fyrir frú Sigrúnu, enda
var hún ekki einungis umhyggju-
söm húsfreyja og móðir barnanna
þeirra, heldur og samstarfs-
maöur hans og ráögjafi I umsvif-
amiklu skóla-og félagsstarfi. Þó
aö fimm væru börnin, kenndu hún
um langt árabil viö skóla ísaks og
tók mikinn þátt i mótun hans og
daglegri stjórn, enda þótt hún
flikaöi þvl ekki fremur en ööru
þvi, sem hún geröi. tsak var
vikingur til allra starfa, og ætlaöi
sér ekki af, en þau voru ófá
verkefnin, sem hún létti af vinnu-
lúnum heröum hans, þó aö nóg
væri aö gera á heimilinu, þar sem
hjartarými var fyrir gesti og
gangandi, vini, vandamenn og
vandalausa hvaðanæva af
landinu. Aö öllu vann frú Sigrún
af sömu hógværð, alúð og
samvizkusemi, og aldrei
heyröum viö hana mæla æöruorö
frá vörum, þó aö margt hlyti að
reyna á þolinmæöina og vinnu-
dagurinn yröi oft óhóflega langur.
Kannski var sá einn ljóöur á ráöi
hennar, aö hún hugsaöi sjaldnast
um eigin hag og kunni ekki aö
hlifa sér, þannig aö heilsan brast
löngu fyrir timann. Hún var
öllum góö nema sjálfri sér.
Oft viröist barátta okkar mann-
anna snúast um þrönga eigin-
hagsmuni, fé frama og fánýta
hluti. Slika baráttu háði frú
Sigrún aldrei. Til þess var hún of
stór I sniðum, of mikil hefðar-
kona. En hún átti og gaf þau
verðmæti, sem viö vitum, þrátt
fyrir alla okkar skammsýni, aö
vega þyngst i þessum heimi. Þess
vegna gerum viö okkur grein
fyrir þvi, aö hún auögaði okkur
meö návist sinni og minningin um
þessa göfugu konu er of dýrmæt
til þess aö yfir .hana fyrnist i
dagsins önn. Börnum hennar og
öörum ættingjum vottum viö inni-
lega samúö viö fráfall hennar.
Guö blessi minngu frú Sigrúnar.
Guörún Egilsson.,
foreldrar og systkini.
Sp.: Hvaö var fyrsta lagið, sem
þið muniö eftir aö hafa lært áöur
en þiö byrjuðuö i skóla?
I D: — Gæsamamma gekk af
staö, þegar ég var 3—4 ára.
G-ur: — Allir krakkar, Atti
katti nóa, á sama aldri.
G-a: — Gamli Nói! Ég man
ekki hvenær.
Cr þvi flest er talið arfgengt á
tslandi fór ég aö forvitnast um,
hvort músíkáhugi væri i fööur-
húsum.
G-a: — Þaö er aöallega fyrir
jass hjá pabba. Þetta getur veriö
ágætt að hlusta á. Mamma hefur
lika gaman af þvi, hann er búinn
aö venja hana á það.
I D: — Aöallega popp. Ég er
alltaf spilandi popp. Viö fengum
græjur i sumar, segulbandstæki
Guömunda haföi ekki farið á
gltartónleika til þessa, en sagöist
horfa á gftarleik I sjónvarpinu.
Inga Dóra haföi fariö á lands-
mót barnakóra I hitteöfyrra, en
aö ööru leyti stunduöu þau ekki
slikt, allra slzt sinfónluhljóm-
leika.
Sp.: Hvaö finnst foreldrum
ykkar um sinfónlur I Útvaröi?
I D: — Þeim þykir þetta væl!
Krökkunum fannst klasslska
hlustunarefniö i tónmenntartim-
um ekki sérlega spennandi. En
þau höföu mjög gaman af negra-
sálmum eins og Joshua fit de
Battle of Jericho. Væri mikill
taktur i sliku.
G-ur: — Viö vorum aö hlusta á
jaröarfararsöngfrá Afriku, þetta
Sigrún Siguijónsdóttir
Fædd 1.12.1913 — dáin 26.10.1978