Þjóðviljinn - 02.03.1979, Síða 9

Föstudagur 2. mars 1979 ÞJÖÐVILJINN — SIÐA 9
Suaréz forsætisráöherra aðsnæöingi; viö veröum aö hjálpa drengjunum I lögreglunni.
Fraga, áöur ráöherra hjá
Frankó, er höfuöpaur nýfasista.
Nú kjósa allir til hægri.
ungdæmisins sést þjóðfáninn,
fáni Frankó-einræðisins, hvergi.
Reyndar ekki heldur fáni
Lýöveldisins, enda voru þeir sem
hömpuðu honum á fundum PCE
(Kommúnistaflokks Spánar) i
júnl 1977 barðir og þeim hent út.
Þeir sem biða eru flestir ungir,
þó má greina töluvert af eldri
verkamönnum. Nú birtist stór
borði þar sem þess er krafist að
Klnverjar yfiirgefi Vletnam.
Þúsundirnar klappa, hrópa slag-
orð og steyta hnefann. Það er
mikill kraftur og ákafi I þessum
hóp, óllkt aðdáendum Suaréz
kvöldið áður. Hér eru einnig
margir verkfallsmenn meö borða
og spjöld, þar sem auövaldinu er
bölvað meira en I hinum ábyrgu
stefnuskrifum flokksins.
Loks er opnað og troöningur
hefst. Saiurinn fyllist á auga-
bragði og þúsundir verða aö láta
sér nægja skerminn ytra. Þetta er
hinn fjölmennasti þeirra þriggja
stóru funda sem ég var á, þarna
eru umk 20 þúsundir manna.
Almennt hefur fundasókn minnk-
að mjög slðan I kosningunum
1977, enda voru það fyrstu
pólitisku fundirnir sem haldnir
voru I 40 ár. Nú verður llka að
halda þessa fundi innanhúss, en
höfuðástæðan er ákveöin uppgjöf,
vonbrigði með að breytingarnar
hafa orðið svo litlar. En
kommúnistar eru duglegir að
sækja fundi — það blekkti þá
einnig I kosningunum 1977. Þrjú
hundruð þúsundir komu á hátlð
PCE I Madrid I hellirigningu, en
atkvæðin þar voru langt frá þvi að
ná þeirri tölu.
ist á CCOO (Verkalýðssamband
þar sem kommúnistar eru I
meirihluta) byrjar salurinn að
klappa ákaft, allir standa upp og
veifa fánum. Hann kynnir þá sem
sitja við háborðið á pallinum, þeir
sem neöst eru I viröingarrööinni
fá dálitiö klapp, en það fer
vaxandi eftir þvi sem ofar er
haldið. Eina konan á pallinum er
kynnt sem frambjóðandi til
bæjarstjórnarkosninganna I april
— hún heldur ekki ræðu. Hún er
að sjálfsögöu kynnt sem eigin-
kona einhvers Don Fulano, viö
skulum vona að hann sé einhver
merkismaður.
Karlremban er rlkjandi hér i
kosningunum þegar frá eru talin
tvö samtök róttækra vinstri
sinna. Konur eru ekki kynntar
nema til skrauts, og tæplega það.
Þvi er hlálegt að heyra þá
Gonzales og Carillo tala um bætta
stöðu konunnar eins og karl-
remban rlkir bæði IPSOE og PCE
Kjósið PSUC
Rafael Alberti les kvæði.
Grunnþemað kemur fyrir aftur
og aftur, kjósiö PSUC! í miðjum
lestri sendir hann áheyrendum
fingurkoss, sem tekiö er meö
þökkum. Og kvæðið endar svo:
„Kjóstu PSUC/ þess biöur þig un
gadilano/ (Andalúsiumaður)
með grænan og hvitan fána I
hendi.” En sá fáni er merki
Andalúsiu.
Svo kemur stjarnan, litill og
hnellinn karl, sem gert hefur
rússneskum skrifræöisberserkj-
um gramt I geði hin siðari ár,
Santiago Carrillo, faðir Evrópu-
„Abyrg og traust rfkisstjórn” — tveir foringjar sósialista, Reventós og
Gonzáles með bindi. Ungir liðsmenn sósialista neituðu að hengja upp
þetta plakat, fannst það of ábyrgt, ekki nógu róttækt.
Hræðsla og aldur
Þarna fléttaðist llka inn I
forvitni um Kommúnistaflokkinn,
sem hafði lengst af borið uppi
andstöðuhreyfinguna gegn
Frankó, eða til loka sjöunda
áratugsins þegar nýja vinstrið —
róttækir þjóðernissinnar I
Euskadi (Baskalandi), trotskist-
ar og maóistar urðu herskáasti
hluti andstöðunnar.
„Á vinnustað eru allir til
vinstri” sagði einn óflokksbund-
inn vinstrimaður við mig I gær. „í
kjörklefanum nær hins vegar ótt-
inn viö hið óþekkta yfirtökunum”.
En áberandi á fundum vinstri
flokkanna er hinn mikli fjöldi
ungs fólks sem nýbúið er að fá
kosningarétt. 1 júnl 1977 voru
mörkin við 21 ár, en I stjórnar-
skránni sem samþykkt var I
desember sl. var kosningaaldur
lækkaöur I 18 ár. Þeir árgangar,
sem nú bætast við, kjósa að mikl-
um meirihluta vinstriflokka.
Fundur hefst
1 salinn ganga mikilmennin við
mikinn fögnuö: Gregorio López
Raimundo, leiðtogi kommúnista I
Katalónlu, Santiago Carrillo, aö-
alritari PCE, andalúsiska skáldið
Rafael Alberti og slðan minni
spámenn. Alberti sker sig úr
vegna bóhemútlits: silfurgrátt
hár niður á axlir og alpahúfa á
höföi.
Þegar fyrsti ræðumaður minn-
Carrilloer brosmildur, en nær ekki með sama hætti til áheyrenda og sósialistaforinginn
kommúnismans ásamt Togliatti
hinum Italska.
Carrillo er rámur og talar hægt.
Þaö glittir I gullfyllingar I munni
aðalritarans — refsins I spænsk-
um stjórnmálum, sem nær sjald-
an að hrlfa áhorfendur á sama
hátt og Felipe Gonzáles, þótt
hann sé honum klókari og þar að
auki sibrosandi. Carrillo segir
mikils um vert að vanda valiö,
stefna næstu fjögurra ára sé I
húfi. Nú geta menn dæmt flokk-
ana af verkum þeirra, ólikt þvl
sem var I júni 1977.
Hann gagnrýnir Adolfo Suárez
á svipaðan hátt og Gonzáles —
hann hefur ekki efnt loforöin við
stjórnarandstöðuna. Stjórnað
hafi verið I þágu stórauðvaldsins
og þau loforð efnd sem gefin voru
einokunarkapitalistum og
stórjarðejgendum (Af hverju
makkaöi PCE þá við stjórn þessa
i tima og ótlma?)
UCD breytti engu I lýðræðisátt,
segir Carrillo, það gerði verka-
lýösstéttin með baráttu sinni
(sem PCE reyndi mjög að halda
aftur af á þeirri forsendu að „það
má ekki ögra afturhaldsöflunum
til valdaráns”).
Haröorö gagnrýni hans á
Miðjubandalagið vekur mikinn
fögnuö áheyrenda. Þeir eru llk-
lega hrifnari af henni en sáttfýs-
inni áður.
Næst fær PSOE og Gonzáles vel
útilátna gagnrýni. Spánskir
verkamenn, segir Carrilio, vilja
ekki auma krata á borð við
Brandt og Callaghan (en
Gonzáhes hefur gert sér dælt við
þýska krata). Þeir vilja
sósialisma, marxiskan sóslal-
isma. (Mikil fagnaðarlæti). PCE
fékk ekki það atkvæðamagn I júni
15)77 sem flokkurinn átti sögulega
og með rétti að fá. Þvl verðum við
að breyta nú. ið erum fátækir
miöað við auðvaldsflokkana. Viö
höfum þó það sem skiptir máli —
ykkur! Við fáum ekkert frá
Sovétrlkjunum og viö viljum þaö
ekki! (fagnaðarlæti). Við erum
flokkur spánsks verkalýös, auk
smá- og meöalstórra atvinnu-
rekenda, en viö bjóðum ekki
einokunarauðvaldinu friö. (Mikið
klapp).
Slðast talar Lopez Raimundo,
gráhærður og alvarlegur eldri
maður. Hann talar hratt, en án
áherslna. Fólkið fær ekki tækifæri
til að grlpa fram I. Hans megin-
boðskapur er sá, að hvorki UCD
né PSOE megi fá meirihlutafylgi.
Þaö klýfur þjóðina og getur leitt
tilþess að tveir pólar myndist. Og
það viljum við ekki.
Af öðrum flokkum
Þessir þrlr stærstu flokkar sem
lýst er hér að framan eru alls ekki
einir um hituna. Þeir
nýfrankóistar sem bjóða fram
undir nafninu Alianza Popular I
júní 1977 hafa nú fengiö nokkra
hófsamari til liðs við sig og heita
Lýðræðissamsteypan. AP fékk
7% atkvæöa 1977 og má þakka
fyrir að halda þvi nú, hvað sem
nafnbreytingu liður. Yst til hægri
eru nokkur fasistasamtök,
sameiginlegt framboö þeirra
heitir Þjóðareining, Unidad
Nacional.
A vinstri kantinum eru fjórir
flokkar ú. ysta vinstrinu mest
áberandi. Tveir þeirra tilheyra
grasgarði maóismans. Flokkur
vinnunnar (PT) og Kommúnista-
samtök verkamanna (ORT).
Báðir hafa rekið mjög borgara-
legan kosningaáróður svo sem:
„Ferskt loft inn á þingið — kjósið
PT” eða „Sækið fram en staðniö
ekki eða farið afturábak — kjósið
ORT”.
Kommúnistahreyfingin (MC)
og Vinstrikommúnistár (OIC)
hafa nýlega sameinast og eru
öflugust hreyfing „sentrista”.
Þessi flokkur á heiður skilinn
fyrir langstærsta hlutfall kven-
frambjóðenda af öllum flokkum.
Fylking byltingarsinnaöra
kommúnista (LCR, trotskistar)
hefur á lofti vigorð stéttarein-
ingar og hefur fyndi vítt og breytt
með Ernest Mandel hinum
belgiska I fararbroddi, auk
forystumanns úr röðum iranskra
trotskista.
Auk þessara samtaka sem eiga
möguleika á þingmanni ef
heppnin verður með þeim, eru
ótaldir róttækir þjóðernissinnar,
helst I Baskahéruðunum.