Þjóðviljinn - 23.03.1979, Blaðsíða 10

10 SÍÐA — ÞJÓÐVILJINN Föstudagur 23. mars 1979
■ Orkuver
□ Orkuver i byggingu etfo fyrirhugud
▲ Adveitustödvar
A Adveituetödvor i byggingu edo
fyrirhugador.
— Flutningslinur
-----Lmur i byggmgu.
----- Linur fyrirhugodar
lOOkm
Kerfi Landsvirkjunar, Laxárvirkjunar og byggöalína um slöustu áramót.
Hagkvæmni og spamaður
1. mars sl. skilaöi skipulags-
nefnd um raforkuöflun áliti sinu
og tillögum um stofnun lands-
fyrirtækis til aöannast meginraf-
orkuvinnsiu og raforkuflutning.
Iönaöarráöherra skipaöi nefnd-
ina 6. október 1978 og áttu sæti i
henni eftirtaldir: Tryggvi Sigur-
bjarnarson rafmagnsverkfræö-
ingur, formaöur, Helgi Bergs
bankastjóri, varaformaöur, Egill
Skúli Ingibergsson borgarstjóri,
Jakob Björnsson orkumálastjóri,
dr. Jóhannes Nordal stjórnarfor-
maöur Landsvirkjunar, Kristján
Jónsson rafmagnsveitustjóri,
Magnús E. Guöjónsson fram-
kvæmdastjóri Sambands
isienskra sveitarfélaga og Valur
Arnþórsson stjórnarformaöur
Laxárvirkjunar.
í bréfi iönaöarráöherra 6. okt.
1978 segir á þessa leiö: „I sam-
starfsyfirlýsingu rikisstjórnar-
flokkanna segir m.a. um oiku-
mál: „Mörkuö veröi ný stefna i
orkumálum meö þaö aö mark-
miöi aö tryggja öllum lands-
mönnum næga og örugga raf-
orku á sambærilegu veröi. Komiö
veröi á fót einu landsfyrirtæki, er
annist meginraforkuframleiöslu
ograforkuflutningum landiö eftir
aðalstofnlinum.””
Þjóöviljinn haföi tal af Tryggva
Sigurb jarnarsyni, formanni
nefndarinnar, og innti hann eftir
helstu atriöum i nefndarálitinu.
— Helstu verkefni nefndarinnar
voru að gera tillögur um fyrir-
komulag þessa landsfyrirtækis,
sagöi Tryggvi. — Þaömá segja aö
aðalniðurstööur nefndarálitsins
séu þessar: 'Víö geröum tillögur
um skipulag fyrirtækisins og um
þær uröu allir sammála. Þær til-
lögur eru I samræmi viö stefiiu
rikisstjórnarflokkanna og einnig
samræmast þær nýútkominni
stefnuyfirlýsingu 12 þingmaima
Sjálfstæöisfloldtsins.
Eignaraðild
1 tillögunum kemur fram, aö
reiknaö er meö 50% eignaraöild
rikisins, en Reykjavikurborg og
Akureyrarbær sameinist um hin
50 prósentin, sem skiptist eftir
þeim eignum sem bæjarfélögin
leggi fram. Nákvæmt eignamat
hefur ekki fariö fram, en ætla má
að Reykjavikurborg muni eiga 42
— 3% og Akureyrarbær 7 — 8%.
Ennfremur er gert ráö fyrir, aö
öörum sveitarfélögum eöa sam-
eignaraöilum þeirraveröi heimilt
aö gerast eignaraöilar með þvi aö
leggja fram fjármuni.
Verkefni
Ætlast er til aö hin nýja Lands-
virkjun hafi meö höndum þaö
verkefni aö vinna raforku og
flytja eftir aöalstofnllnum og
selja raforku I heildsölu til dreifi-
veitna til almenningsnota og
samkvæmt sérsamningum viö
einstaka notendur. Meö þessu
móti yröi þvi um aö ræöa sama
heildsöluverö á öllum sölustöð-
um. Tilþessaö geta fullnægt hlut-
verki sinu, fær þetta nýja fyrir-
tæki samkvæmt tillögum
nefndarinnar einkarétt til aö
reisa öll raforkuver, sem eru 5
MW eöa meir aö afli.
Þannig má f stuttu máli segja
aö varöandi skipulag fyrirtækis-
ins gerum viötillögurum hvemig
fyrirtækiö eigi aö vera, hverjir
eigi þaö oghvaöa verkefnum þaö
eigi aö sinna.
Raforkuverð
Um skipulagsatriöin eru sem-
sagt geröar ákveönar tillögur.
Aftur á móti höfum viö ekki gert
ákveönar tillögur um ýmis önnur
atriöi málsins, svo sem um áhrif
sameiningarinnar á raforkuverö-
iö, heldur höfum viö einungis
framkvæmt ýmiskonar út-
reikningasem eiga aö geta oröiö
til stuönings viö slika ákvöröun.
Viö höfum gertráö fyrir þvi f til-
Tryggvi Sigurbjarnason: Höfum
ekki gert ákveönar tillögur um
áhrif sameiningarinnar á raf-
orkuveröiö.
(Mynd: Leifur)
Tryggvi
Sigurbjarnar
son verk-
fræðingur
segir
frá helstu
niðurstöðum
skipulags-
nefndar
um
raforkuöflun
lögum okkar, aö stjórn fyrirtæk-
isins hafi heimild til þess aö á-
kveöa heildsöluverö á raforku,
en viö höfum ekki gert neinar
tillögur um þaö, hvert veröiö ætti
aö vera. Viö leggjum aöeins til aö
þaö veröi hiö sama á ölum sölu-
stööum.
Otreikningar okkar sýna, aö
sameining Landsvirkjunar og
Laxárvirkjunar hefur enga sér-
staka hækkunarþörf i för meö sér
umfram þaö sem nú er. Út-
reikningarnir leiöa lfka í ljós, aö
ef byggöali'nur veröa yfirteknar
meö öllum fjárhagsskuldbinding-
um sem á þeim hvila og lands-
fyrirtækiö þarf aö standa undir
þeim, þá þarf aö hækka heildsölu-
verö á raforku um 16,7 — 22,3%
miöaö viö núverandi verö. Þessi
hækkun þýöir 8 — 10% hækkun
smásöluverös. Þaö ber aö hafa f
huga, aö hér er ekki eingöngu um
veiðiö i Reykjavfk aö ræöa,
heldur yröi rafmagniö selt á
sama veröi til allra notenda úti á
landi, þannig aö nánast allir
landsmenn mundu bera þessa
greiöslubyröi, ef þessi leiö yröi
farin.
Deilt um kéisarans
skegg
Hér er um aö ræöa mannvirki,
sem ýmist er lokiö framkvæmd-
um viö eöa búiö aö ákveöa aö
ráöast f og gangast inn á skuld-
bindingar vegna þeirra. Þaö er
þvi ekki um þaö aö ræöa aö velja
ámilliþess aö taka á sig þessar
skuldbindingar eöa ekki, heldur
stendur valiö einugnis um þaö,
hvort greiða eigi þær meö raf-
magnsveröinu eöa úr sameigin-
legum sjóöi landsmanna. Munur-
inn á því hvor leiðin veröur farin
er þvf væntanlega næsta li'till fyr-
ir hinn almenna borgara, þannig
aö deilan um þetta er aö vissu
leyti deila um keisarans skegg.
Aöalatriöi málsins eru hinar
beinu skipulagslegu tillögur
nefndarinnar og um þær hefur
ekki veriö deilt. Hér er um skyn-
samlegar ráöstafanir aö ræöa,
enda er það yfirlýst stefria allra
stjórnmálaflokkanna aö þessi
sameining þurfi aö verða meö
einhverjum hætti.
Kostir sameiningar
Ahrif þessarar sameiningar,
þegar til lengri tima er litiö, eru
lækkkun á kostnaöarveröi raf-
orku aö ööru jöfnu. Þá gefast
möguleikar f framtföinni til aö
velja virkjunarstaöi og tilhögun
virkjunar meö hagsmuni alls
heildarkerfis landsins fyrir aug-
um, en ekki eins og veriö hefúr
hingaötil, aö viikjaö sé fyrir ein-
stakalandshluta ogmeö hagmuni
þeirra fyrir augum eingöngu.
Þetta hefur það i fór meö sér, aö
virkjanir komast fyrr f gagniö og
hægt veröur aö reisa þær i stærri
og hagkvæmari áföngum en ann-
ars. Sameining orkukerfisins
veldur þegar til lengdar lætur
minni kostnaöi viö raforkuöflun
og kemur öllum raforkunot-
endum til góöa, einnig hér i
Reykjavik.
Til viöbótar má nefna, aö ef af
þessari sameiningu verður og
landsfy rirtækiö leggur aö-
flutningsllnur þær sem um er rætt
aöleggjaánæstunni.þámun nær
alveg taka fyrir þá miklu disil-
orkuvinnslu sem hefur verið
nauösynleg hingaö til, einkanlega
hjá Rafmagnsveitum rikisins á
Austurlandi og Orkubúi Vest-
fjaröa. Þetta nýja fyrirkomulag
mun án efa bæta hag þessara
fyrirtækja og verða til þess aö
ööru jöfnu aö minnka þörfina á
svokölluöu veröjöfnunargjaldi,
sem undanfarin ár hefur veriö
lagt á alla raforkusmásölu til aö
styrkja þessi fyrirtæki og nemur
núna 19%. —eös
Sameining Landsvirkjunar
og Laxárvirkjunar hefur enga
sérstaka hækkunarþörf
i for með ser
Möguleikar að velja virkjunar
staði og tilhögun virkjunar
með hagsmuni heildarkerfis
landsins fyrir augum