Þjóðviljinn - 06.04.1979, Blaðsíða 7

Föstudagur 6. aprll 1979. ÞJÓÐVILJINN — SIÐA 7
Vopnud barátta er
eina færa leiðin
í síðustu viku var staddur hér á landi Count Pietersen,
aðalfulltrúi suður-afrísku frelsishreyfingarinnar Pan
Africanist Congress of Azania (PAC) á Norðurlöndum.
Koma Pietersen hingað var liður í ferð hans til allra
Norðurlanda í tilefni þess aðó. apríi verða liðin 20 ár frá
stofnun PAC. Samtökin voru bönnuð 1960, en það ár
veittu þau forystu mótmælaaðgerðum svertingja, sem
lögreglan batt endi á með blóðbaði þann 21. mars í borg-
inni Sharpeville. Hafa PAC samtökin minnst þess dags æ
síðan, og Sameinuðu Þjóðirnar hafa gert hann að Al-
þjóðadegi gegn kynþáttamisrétti.
Eftir 1960 hafa PAC menn
skipulagt starf sitt I útlegö og
meöal annars þjálfaö og vopnaö
skæruliöa sem sendir hafa veriö
inn í Suöur-Afriku (sem þeir kalla
Azaniu) til aö steypa stjórn hvita
minnihlutans, sem þeir skilgreina
sem fasiska.
Endanlegt markmiö sitt segja
PAC leiötogar vera stofnun afrik-
ansks sósíalisks lýöræöissamfé-
lags þar sem enginn greinarmun-
ur er geröur á kynþáttum.
PAC nýtur viöurkenningar Ein-
ingarsamtaka Afrikurikja (OAU)
og ýmissa nefnda Sameinuöu
þjóöanna, og starf samtakanna
meöal flóttamanna hefur hlotiö
stuöning kirkjustofnana.
Þegar Þjóöviljinn hitti Pieter-
sen aö máli á föstudaginn var
haföi hann átt viöræöur viö hér-
lenda aöila. Hann haföi til aö
mynda rætt viö utanrlkisráöu-
neytiö og kvaöst hafa óskaö eftir
aöstoö viö flóttamannabúöir PAC
nálægt Dar-es-Salaam höfuöborg
Tanzaniu, en þar dveljast aö staö-
aldri 300 manns. Einkum mundu
matvæli koma sér vel. Pietersen
sagöi aö samræöurnar heföu ver-
iö vinsamlegar og gat þess aö
PAC fengi beina aöstoö frá
stjórnum allra Noröurlanda
nema Finnlands og Islands.
Pietersen haföi lika átt viöræö-
ur viö Snorra Jónsson forseta ASI
og gat þeirrar athyglisveröu staö-
reyndar aö Alþýöusambandiö
haföi fært PAC 300 þúsund krónur
aö gjöf (sjaldgæf alþjóöahyggja
hjá verkalýösforystunni). Vildi
hann þakka islensku verkalýös-
samtökunum kærlega þetta
framlag, sem hann kallaöi lýs-
andi fordæmi, og vonaöi aö önnur
samtök fylgdu i kjölfariö.
Blaöamann Þjóöviljans langaöi
til aö forvitnast nokkuö um
stjórnlistina og spuröi hvenær
PAC hefði alfariö snúiö sér aö
vopnaöri baráttu: Pietersen
sagöi að PAC heföi komist aö
þeirri niðurstööu aö vopnuö bar-
átta væri eina leiöin til aö ber jast
viö stjórnvöld S-Afriku eftir
fjöldaaftökurnar á óvopnuöu
mótmælendafólki I Sharpeville.
Þar eb skiptar skoöanir eru um
hversu árangursrik barátta PAC
úr útlegðinni hafi oröiö og sumir
baráttumenn svertingja halda þvi
fram aö skæruliðarnir hafi van-
rækt um of ýmsa baráttumögu-
leika innan Suöur-Afriku sjálfrar
spuröi ég hvernig baráttunni
hefði miðaö. Pietersen játáöi fús-
lega aö baráttan hefbi veriö erfiö
og væri enn. Einkum heföi
reynsluleysi hamlaö árangurs-
rikri baráttu á 7 unda áratugnum.
Hann sagöi: „Nú höfum viö hins
vegar öðlast umtalsveröa reynslu
og okkur gengur betur aö þjálfa
fólk áöur en viö sendum þaö inn I
landið.”
Kröftugasta apdófið gegn
stjórnvöldum sem þekkt er úr
seinni tlö er vafalltiö Soweto-upp-
reisnin fyrir þremur árum.
Margir litu á þá baráttu sem
ávöxt eflingar hreyfingar meðal
námsfólks og svartra mennta-
manna sem kennd er viö Svarta
vitund (Steve Biko var einn kunn-
asti fulltrúi þessa fólks). Pieter-
sen var spuröur um mat hans á
þessari hreyfingu.
Hann bar mikið lof á baráttu
þessa fólks en fullyrti að Svört
vitund heföi aldrei verið sjálfstæð
hreyfing; „útsendarar okkar
höfðu mikil áhrif á mótmælendur
I Soweto, og við aögeröir bárú
þeir kjörorö PAC. Eftir aö flest
samtök Svartrar vitundar voru
bönnuö upp úr Soweto-óeirðunum
hafa margir leiötogar þeirra I út-
legð snúist til fylgis við okkur.”
Count Pietersen, fulltrúi PAC á
Noröurlöndum.
Viö sáum nýlega viðtal viö
Drake Koka, formann Verkalýðs-
sambands svertingja, sem sagöi
aö þó fagleg samtök meöal svert-
ingja væru ólögleg hefði tekist aö
skipuleggja 800 þúsundir þeirra
(af samtalas 7 miljónum svarts
verkafólks). Þvl spuröi ég Pieter-
sen hvernig PAC liti á faglegt
starf. Hann sagöi aö viö núver-
andi aöstæöur væri nánast ógern-
ingur aö skipuleggja verkalýös-
félög. Ýmsar tilraunir hefðu verið
geröar til þess en þær hefðu verið
baröar niöur jafnóöum. Hins veg-
ar væri PAC fylgjandi frjálsum
verkalýösfélögum i samfélagi
framtlðarinnar.
Þá spuröi ég Pietersen um
samstarfiö Við aöra skæruliða-
hreyfingu, ANC/sem einnig var
rekin I útlegð 1960. Hann sagði aö
PAC berðist fyrir samfylkingu
þessara samtaka, svipaöri og
Þjóðernisfylkingunni I Zimbabwe
(Rhódesiu). Þó ekki heföi miðaö I
þá átt aö undanförnu heföi hann
trú á að slik samfylking gæti oröiö
aö veruleika meöal annars fyrir
milligöngu Einingarsamtaka
Afrikurikja.
Spuröur um álit á framgangi
Kúbu og Sovétrikjanna i Afríku
sagöi Pietersen: „Viö erum and-
vigir öllum erlendum afskiptum
af málefnum Afriku. Mál sin
veröa Afrlkubúar aö leysa sjálf-
ir”. Einnig kom fram aö PAC
styður þá meginreglu Einingar-
samtaka Afrikurikja að landa-
mærum rikja þar skuli i engu
breytt og gefur því ekki yfirlýs-
ingar um innbyrðis átök þar (s.s.
ÍJganda og Eritreu).
Pietersen sagði að barátta
skæruliba fyrir frelsi svertingja
myndi sigra aö lokum en benti á
aö aöstæðurnar I S-Afrlku eru
erfiðari en I Rhódeslu.
Grannrikin Botswana og
Swaziland eru alltof efnahagslega
háð S-Afríku til að geta orðiö
skæruliöum aö umtalsveröu libi
og staðið uppi i hárinu á stjórn-
völdúm þar syöra.
Að lokum sagöi Pietersen: „Við
erum að reyna aö skipuleggja al-
þýöu Azaniu til baráttu og skor-
um á öll framfarasinnuð öfl aö
hjálpa okkur við það starf.”
Einkum væri bein f járhagsleg aö-
stoð vel þegin. Hann vildi lika
nota tækifæriö og biðja fólk um að
senda skeyti til suöur-afrlskrs
stjórnvalda til aö mótmæla rétt-
arhöldum yfir 18 félögum PAC
(kenndir viö Bethal) vegna
Soweto-málsins, sem nú fara
fram með leynd.
Þess má geta aö áöur hefur
komiðfulltrúi frá PAC til Islands,
á vegum Eikml, en Pietersen
kemur aö þessu sinni á vegum
sinna eigin samtaka.
Heimilisfang skrifstofu PAC á
Noröurlöndum er: Grönland
4,Oslo 1, Noregi, glró 2311652.
—h?
Lúðvík utan dagskrár
.
Yfirheyrslan — Björn Guðmundsson formai
félags íslenskra atvinnuflugmanna
Blaðamaður í
Hringborðið — Pétur Gunnarsson skrifar
(- Líf m
Ólafsson oi
Hákarl tekur pólitíkusana á beini
í Listapóstinum — Magnús Torfi

I