Þjóðviljinn - 21.08.1979, Side 3

Þriöjudagur 21. ágúst 1979. ÞJÓÐVILJINN — SIÐA 3
Rainbow Warrior
var færður til hafnar
eftir að grœnfriðungar höfðu truflað veiðar Hvals 7
i langan tima
Snemma á laugardags-
morguninn hófu grænfrið-
ungar af skipinu Rainbow
Warrior að hindra veiðar
Hvals 7 djúpt út af suðvest-
urhluta landsins. Eftir að
Steingrfmur Hermannsson kvaö
þaö reglu aö ioka fyrir sendi-
stöövar skipa sem væru færö til
hafnar, og því trauöla lögbrot.
Vorum
í fullum
rétti
segir dómsmála-
ráöherra
Einsog kemur fram f frásögn
Þjóöviljans af töku Rainbow
Warrior lokuðu varöskipsmenn
fyrir sendistöö skipsins og
meinuöu skipverjum þannig aö
hafa samband viö lögfræöinga i
landi. Aö dómi grænfriöunga er
þetta brot á mannréttindasátt-
mála Evrópuráðsins sem tslend-
ingar eiga aöild aö, og hafa þeir
kært hiö meinta brot til ráösins.
Af þessu tilefni höföum viö sam-
band viö Steingrlm Hermannsson
dómsmálaráöherra.
„Þaö er rétt aö Greenpeace
menn halda þessu fram,” sagöi
Steingrimur.^Það er hins vegar
mjög vafasamt að það hafi við
rök að styðjast. Ég vissi að visu
ekki sjálfur af þessari einangrun
þeirra, en fékk um það skeyti frá
samtökunum i fyrrakvöld og af
þvi tilefni gaf ég út afdráttar-
lausa yfirlýsingu um að þeim
yrðu að sjálfsögðu veitt öll þau
lögfræðilegu réttindi sem þeim
ber samkvæmt lögum.
A hitt verður að benda, að það
er regla, að þegar Landhelgis-
gæslan færir skip til hafnar, þá er
lokaðfyrir senditækið. Þaö er þvi
vissulega rétt að lögfræðingur
þeirra gat ekki haft samband við
skipið. Á hinn bóginn skulu menn
lita á það að samtal i sendistöð
er ekkert tveggja manna tal, það
heyrist um langar vegalengdir.
Það gefur auga leið að þaöer ekki
hægt að hafa neina lögfræðilega
ráðgjöf undir slikum skilyrðum.”
— Grænfriöungar halda þvl
llka fram, aö þaö sé ekki hægt aö
beita lögum okkar um efnahags-
lögsöguna tii aö taka skip úti d
hafi, og takan sé þvf andstæö
lögum. Hvaö segir þii um þetta?
„Um þetta eru deildar mein-
ingar. Við stöndum auövitað fast
á þvi að þetta sé leyfilegt sam-
kvæmt lögum um, efnahagslög-
söguna. Þeir eru i sinum fulla
rétti til að hafa aðra skoðun. En
Landhelgisgæslan mun senda
skýrslu um málið til saksóknara
rikisins sem mun i framhaldi af
þvi ákveöa hvort ástæða sé til aö
höfða mál gegn skipverjum og þá
fyrir hvað. Þá fæst skorið úr
þessu endanlega.,;
Hörður ólafsson lögmaöur
grænfriðunga var alfarið á þeirri
skoðun að samtökin hefðu verið
beitt ólögum.
—ÖS
hafa truflað veiðarnar
tímum saman fór skip-
stjórinná hvalbátnum þess
á leit við grænfriðunga i
gegnum Landhelgisgæsl-
una að þeir létu af truf lun-
unum, en við þeirri bón var
ekki orðið. Landhelgis-
gæslan var þá kvödd til og
þá um kvöldið var varð-
skipið Ægir komið á stað-
inn. Eftir að skipverjar á
Rainbow Warrior höfðu
óhlýðnast stöðvunar-
merkjum var settur út bát-
ur með fjórum varðskips-
mönnum og þá stöðvuðu
grænfriðungar skip sitt og
varðskipsmenn fóru um
borð. Tóku þeir skipið í tog
og komu til hafnar í
Reykjavík um kl. 18 á
sunnudagskvöld. Fjöldi
áhugasamra Reykvíkinga
fylgdist með því er skipin
lögðust við anker útá ytri
höfninni.
Málavextir voru þeir, að Rain-
bow Warrior kom að Hval 7 um
klukkan 9 á laugardagsmorgun-
inn og hóf þegar aö trufla hval-
veiðar skipsins með svo góðum
árangri aðLandhelgisgæslan var
kvödd á vettvang.
Þegar Gæslan kom á vettvang,
voru skipin stödd um 100 milur
suðvestan af landinu. Sem fyrr
höfðu grænfriðungar þann hátt á,
að þeir sigldu á hraðskreiðum
gúmmibát sinum framan við
stefni Hvals 7, og fældu i brott
langreyðarnar sem báturinn var
á höttunum eftir.
Stöðvunarmerki
ekki sinnt
Skipstjórninn á Ægi gaf stöðvun
armerki er varðskipiö kom á
staðinn klukkan 20, en Rainbow
Warrior sinnti þvi engu, enda
hafa skipverjar marglýst yfir að
þeir telji ekki að efnahagslögsaga
tslendinga gefi þeim rétt til að
taka menn og skip höndum á haf-
Banaslys varð á laugardag, er
20 ára gömul stúlka, Elisabet
Leifsdóttir Baldursgötu 12, Kefla-
vik,drukknaöi f Syðri-Emstruá.
Slysið bar að meö þeim hætti,
að hópur fólks, sem var I þremur
Bronco bifreiðum, ætlaði yfir
ána, sem var mjög straumhörð og
i miklum vexti, að sögn lögregl-
unnar á Hvolsvelli. Bílarnir voru
bundnir saman og skipti engum
inu. Eftir að Ægir hafði verið á
eftir skipinu i rúman klukkutima
var settur út gúmmibátur frá
varðskipinu klukkan 21.30 og ætl-
uðu varðskipsmenn aö freista
þess að taka gúmmibát grænfrið-
unga og koma á þann hátt I veg
fyrir að þeir gætu truflað Hval 7
við veiðarnar. En grænfriðungar
munu ekki hafa viljað leggja I
slikan leik, og sigldu þá gúmmi-
bát sinum að Rainbow Warrior,
sem stöðvaði jafnframt för sina.
Varðskipsmenn héldu þá án mót-
spyrnu um borð i skipið og tóku
það um klukkan 22.
Þegar um borð kom neituðu
skipsmenn á Rainbow Warrior að
gangsetja vélar skipsins og tók
Ægir þvi skipið i tog. 1 fyrstunni
tóku hvalverndarmenn einnig af
ljós og hita handa varðskips-
mönnum i brúnni. Þegar móður-
inn rann af tókst þó bræðralag
gott með þeim og Islendingunum,
að sögn varðskipsmanna.
Lögbrot — segja
grænfriðungar
Um borð i Rainbow Warrior
voru tveir brasiliskir blaöamenn
sem héldu heimleiöis i morgun.
Hvorki þeir né aðrir um borö
fengu að hafa nokkurt samband
við lögfræðinga sina. Að sögn
grænfriðunga er þetta brot á
mannréttindasáttmála Evrópu-
ráðsins, sem Islendingar eru aðil-
ar að. En þar mun sagt, að ekki
megi handtaka mann, án þess að
gefa honum færi á að hafa sam-
band við lögfræðing sinn og jafn-
framtþarfaðbirta honum ákæru.
Hvorugt þessara skilyröa var
uppfyllt, og það er staðfest af
dómsmálaráðherra.
Þess má geta að grænfriðungar
verða að halda til i skipi sinu úti á
ytri höfninni, og mega hvorki
fara i brott né koma i land.
Brasilisku blaðamönnunum var
þó hleypt i land, en ekki fyrr en
vegabréf þeirra höfðu verið tekin
af þeim, að fyrirskipan Stein-
grims Hermannssonar. I gær um
kl. 15 höfðu þeir fengið vegabréf
sin aftur, eftir að tryggt var, að
dómarinn,sem tekur mál græn-
friðunga fyrir, mun ekki þurfa að
kalla þá sem vitni fyrir réttinn.
— ÖS
togum, að þegar fyrsti billinn var
kominn út i ána hreif
straumurinn hann og dróst næsti
bfll með. Taugin milli hans og
þess þriðja slitnaði hins vegar.
Fólkinu sem I bilunum var tókst
að komast út og i land, nema
Elisabetu. Lik hennar fannst eftir
nokkra leit og hafði þá rekið niður
ána að Markarfljóti, um 13 km
leið.
-ká.
Þegar Ægir kom með Rainbow Warrior I togi var saman kominn mikill
fjöldi fólks við höfnina. Fráneygir lesendur ættu að grilla i skip græn-
friðunga útá ytri höfnina, til hægri á myndinni. ljósm.Leifur
Banaslys í Syðri-Emstruá
Varðskipsmenn skjóta á ráðstefnu áður en haldið er um borð I Rainbow
Warrior. Ekki þekkjum við þá sem snúa bökum i ljósmyndara en hinir
eru Gisli Þórðarson háseti (t.h.) og Árni Kristjánsson háseti.
ljósm. Einar Jónsson.
Hér leggja varðskipsmenn gunnreifir frá Ægi og hálftima slðar voru
þeir komnir i brúna á Rainbow Warrior. ljósm.Einar Jónsson.
Tímarit Máls og menningar komið út
Barnaárshefti
Timarit Máls og menningar 2.
hefti þessa árs, er komið út. Það
er helgað barnaárinu og flytur
efni um og eftir börn, sögur, ljóð,
þulur og greinar um menningu
barna og barnaefni.
Heftiö átti að vera komið út
fyrir löngu, en farmannaverkfall-
ið og pappirsskortur sem fylgdi i
kjölfar þess seinkuðu útkomunni
verulega. Hvað um það, ti'maritið
er hressilegt aö vanda, mynd-
skreytt af börnum og gott innlegg
i umræður um barnamenningu.
Það er Silja Aðalsteinsdóttii
sem ritstýrir timaritinu að þessu
sinni, enda manna fróðust um
barnabækur og barnaefni svo
sem lesendum Þjóðviljans ætti að
vera vel kunnugt.
Silja skrifar ádrepu og grein
um þróun islenskra barnabóka.
Rithöfundarnir Guðbergur
Bergsson, Olga Guðrún Arna-
dóttir og Vilborg Dagbjartsdóttir
sömdu sögur sérstaklega fyrir
tlmaritiö, birt er sagan Tu, tu, tu
eftir Astrid Lindgren og Nornin f
Múfftargötu eftir Pierre Gripari.
Þorleifur Hauksson þýddi fyrri
söguna og las I útvarpið I vor, en
Þorgeir Þorgeirsson þýddi hina
slðari.
Þá má nefna grein eftir Krist-
fnu Jónsdóttur og Auði Guðjóns-
dóttur um þýddar barnabækur,
eins konar samantekt á BA rit-
gerð þeirra.
— Njörður P. Njarðvlk skrifar
um islenskar barnabækur og al-
þjóölegt fjölprent og Gerður G.
óskarsdóttir á þarna pistil um
tengsl skóla og atvinnulif s. Þá eru
umsagnir um bækur svo sem
venja er til, en að þessu sinni
er fjallað um nýútkomnar barna-
bækur, þar á meðal um marg-
frægan Félaga Jesúm.
Eins og sjá má af þessari upp-
tainingu kennir margra grasa, en
efniðer miðað viö að bæði börn og
fullorönir geti notið þess. —ká
imai
j 21. ágúst:
■1
■
l
jAdgerðir í|
jdag kl. 17j
Samtök herstöðv aand-
stæðinga efna til baráttu-
aðgerða i dag I tilefni þess að
11 ár eru liðin frá innrásinni i
Tekkóslóvakiu og að hörö
atlaga hefur veriö gerð að
andófsfólki þar.
Kjörorð aðgeröanna eru:
Heri Sovétrikjanna burt frá
Tékkóslóvakiu.
Island úr Nató— herinn
burt.
Styðjum baráttu Tékka og
Slóvaka fyrir lýðréttindum
— styöjum Charta 77.
Baráttuaðgerðirnar hefjast
við tékkneska sendiráðið
Smáragötu kl. 17.00. Þar
verður sungið og flutt stutt
ávarp. Klukkan 17.30. verður
gengið að sovéska sendi-
ráðinu. Þar hefst útifundur kl.
18.15.
Flutt verða tvö stutt ávörp,
lesin ljóð og sönghópur flytur
baráttusöngva. I lok fundarins
afhendir fulltrúi miönefndar
sovéska sendiherranum
mótmælaályktun fundarins.
Samtök herstöðvaand-
stæðinga skora á allt
stuðningsfólk sitt að fjöl-
menna i þessar aðgeröir.
I
■
I
■
I
■
I
■
I
■
I
■
I