Þjóðviljinn - 27.01.1980, Side 23

Sunnudagur 27. janúar 1980 ÞJÓÐVILJINN — SIÐA 23
Lesendur eru hvattir til
skrifa síðunni og bera
fram alls kyns fyrir-
spurnir varðandi
gróður- og blómarœkt.
Umsjón:
Hafsteinn
Hafliöason
Með-
ferð
JÓLASTJÖRNU
Fjandafæla
og búkherðir
Jólarósin
eða jólastjarnan er nú farin að
dofna i litunum og rytjast upp.
Margir spyrja hvort hægt sé að
halda upp á hana og fá hana til
að blómstra aftur um næstu jól.
Vissulega er það hægt — meö
hlýju og natni eins og ávallt
gildir við alla ræktun.
Nú vill jólastjarnan fá að
standa á björtum stað viö hita-
stig milli 15 og 20 gr. C, laust við
allan dragsúg. Vökvið sparlega,
eða rétt svo að ekki skrælni i
pottinum. Blöðunum er eðlilegt
að hanga dálitið meðan á
þessum hvildartima stendur.
Um miðjan mai er svo hafist
handa. Plantan er tekin úr pott-
inum, öll gömul mold hrist af
rótunum eða skoluð af i volgu
vatni. Næst er plantan gróöur-
sett i nýja mold og ivið stærri
pott. Gætið þess að hafa
moldina ekki of kalda og vökvið
vel á eftir meö volgu vatni.
(Jólastjarnan er viðkvæm fyrir
snöggri kælingu, 15 gr. C er lág-
mark. Vökvið þvi aldrei með
kaldara vatni.)
Vilji menn halda vexti jóla-
stjörnunnar lágum og þéttum
veröur að stýfa ofan af henni við
þriöja eða fjórða blaðpar um
leið og umpottað er. Verjið gegn
sterku sólskini fyrstu dagana.
Frá og með annarri viku eftir
þetta, eöa þegar plantan byrjar
að sýna nýjan tilvöxt og fram i
miðjan september, þarf að
vökva oft og iðulega með daufu
áburðarvatni. Upp úr miöjum
október þarf svo að sjá til þess,
að jólastjarnan fái ekki meira
ljós en sem nemur daglegri
tveggja tima lýsingu frá sextiu
vatta ljósaperu i hálfs metra
hæð frá háblööunum. Þá mun
hún skarta sinu fegursta á
myrkri jólaföstunni.
Þess ber að geta að mjólkur.
safi jólastjörnunnar veldur út-
brotum og sviða á húð og full
ástæða er aö leita læknis berist
hann i augu eða munn.
Um hvítlaukinn
þessa þúsund dyggð-
um gæddu töfrajurt, hefur svo
margt verið skrifað ogskráö að
fylla mætti heilar bókhlöður.
Allt frá elstu heimildum Kin-
verja til grafa Faraóanna. Frá
Grikkjum og Rómverjum.
Gegnum Miðaldirnar og fram á
okkar daga er hvitlauksins getið
sem þess þeriaks — allra lyfja
lyfs.er úrlausn veitir i plágu og
pi'n. Hér höfum við þann hnapp-
lauk sem getið er i f jórðu Móse-
bók. Hér er er og kominn geir-
laukur Vikinganna.
Hvað er nú hæft i öllum
þessum lofsöng um hvitlauk-
inn? — Hvi er hann jafngóður
talinn gegn gallsteinum sem
gikt, kvefi og kveisum, njálg og
nit?
Visindamenn hafa lengi feng-
ist við að skilja hvi'tlaukinn og
skilgreina. Engar endanlegar
niðurstöður eruenn fengnar um
hans mýstiska mátt. Rýnendur
hafa þó fyrir satt, að hvitlauk-
urinn sé þrunginn flestum þeim
stein- og fjörefnum sem þarf til
að styrkja og stæla slappan búk.
Til varnar kvefi og kverkaskít
Einnig eru þeir sammála um,
að hvitlaukurinn sé auðugur af
lifrænum brainisteinssambönd-
um, s.k. alliin, sem, ásamt með
i lauknum verandi efnakljúf,
myndar rokgjarna oliu sem þeir
nefna allisin. Eitt gramm af
allisíni er sagt hafa sömu trufl-
andi áhrif á ýmsa sóttgerla og
15—þúsund alþjóðaeiningar
penisilli'ns. AllisÍniö þykir þar
að auki laust við þær óþægilegu
aukaverkanir, sem penisilininu
eru oft samfara.
Við hitun eða þurrkun hvit-
lauksins eyöileggst allisiniö og
þess gerlaskæðu áhrif hverfa.
öllu gamni fylgir alvara, eins
og þar segir. Þó svo að kvef sé á
burt og loftið leiti ofan i öndun-
arfærin eins og þýður hnjúka-
þeyr, verður ekki hjá þvi komist
að úr vitum blási með allmikl-
um keim af lofttegundum þeim,
sem rjúka upp úr Vatnajökli við
Grimsvatnahlaup og kunnugir
kaDa jöklafýlu. Hinnrammi safi
hvitlauksins verðurnefnilega
uppnuminn af vessum likamans
og rennur þar frjáls i gegn.
Engu máli skiptir hvort heldur
menn borða hann ellegar núa
honum i iljar sér, lyktin leitar
ætið Ut um lungu og húð. Þetta
þótti kostur á þeim timum
þegar fjandafælur voru eftir-
sóttar. En nU er ekki fyrir það
að synja, að mörgum þykir
stybba sú sem leggur af hvit-
lauksfrelsuðum félögum og
mökum óbærUeg. Þeim er gefið
það ráð, að sýna umburðarlyndi
og félagsjroska með þvi að
ganga i lið með hvitlauksætun-
um. Varla getur það skaðað. Og
það er aldrei að vita nema að
þeir haf i rétt fyrir sér á Balkan-
skaganum, þegarþeir halda þvi
fram, að ástir hjóna batni ef
bæði borða hvitlauk.
4f
görðum
og
gróðri
Hvitlaukur.
Þorratungliðvex enn og miös-
vetrarkvefin hrjá nú hnipna
þjóö með engu minna offorsi en
veröbólgan.
Veröbólgan er ekki viðfangs-
efni mitt i þessum dálkum. Ég
sé bara 1 gegnum grindverkið
hvernig h ún hefur lagt undir sig
grannans lóð og breiðir þar út
sin lifrauöu krónublöð í öllum
veðrum áriö um kring, seiglif
eins og sigurskúfur. Og ég er
jafnráðþrotaogaðrirþegar hún
sendir út rótarsprota sina I
minn gróðurreit.
En við kvefinu kann ég ráð.
Um leiö og menn verða varir
við kverkaskit i sér skulu þeir
taka tvö til þrjú rif hvitlauks,
kremja saman við smjögklipu
og smyrja þessu á væna
brauðsneið og borða strax.
Drekkið með flóaða mjólk með
drjúgum klúnk af hunangi og
kanil i. Ullarsokka á fætur,
trefil um háls, — upp i rúm og
undir sæng. Að morgni mun
vaknað kveflaust meö krafta
eins og Hellensbatteri.