Þjóðviljinn - 16.03.1980, Blaðsíða 10

10 SIÐA — ÞJÓÐVILJINN Sunnudagur 16. mars 1980
— I þessu stykki eru rosalegar
viddir, segir Oddur skyndilega.
Þaö er óskaplega tært, hefur
þokka. Kannski flokkast þaö
undir existensialismann. Enda
er hann — samanber Kirke-
gaard — sprottinn upp úr trú.
Annars skýrir textinn sig best
sjálfur. Leyföu mér aö lesa fyrir
þig nokkrar linur.
Oddur teygir sig i handritin,.
slær upp á ákveönum staö og
les:.
„Vladimir: Komdu svo ég
1 megi faöma þig.
Estragon: Snertu mig ekki.
(V. hrekkur frá, særöur.)
Vladimir: Viltu aö ég fari i
burtu? (Þegir viö.) Gogo.
(Hann þegir viö og horfir
rannsakandi á E.) Böröu þeir
þig? (Hann þegir viö.) Gogo.
(E. er þögull,höfuö hans álútt.)
Hvar varstu I nótt?
Estragon: Snertu mig ekki.
Spuröu mig ekki. Yrtu ékkí á
mig. Vertu hjá mér.”
— o —
Ferjan hægir feröina og siglir
inn i höfnina á Litla-Arskógs-
sandi. Viö göngum upp á þiljur.
Þaö er kaldur andvari i lofti, en
engu aö siöur er vor i vindinum.
Viö höldum upp bryggjuna.
Hvergi er mann aö sjá en marg-
ir bilar standa i kös uppi á
kambinum. Ég spyr Odd hvers
vegna hann skrifi sjálfur i hefö
absúrdleikhússins, hvers vegna
hann dái þaö öörum leikhús-
stefnum fremur.
Hann hægir gönguna, brosir
fjarrænt niöur i svöröinn og seg-
ir:
— Kannski vegna þess aö þaö
er sprottiö úr mannlegu gjaid-
þroti.
—im
helgarvriðtalið
i farþegasal Sævars# ferjunnar milli Hríseyjar og
Litla Árskógssands í Eyjafiröi, liggja staflaraf Þjóö-
viljanum. Við nánari athugun reynist þetta eini blaða-
kosturinn um borð. Að sögn skipverja er það dugnaði
fréttaritara blaðsins i Hrisey fyrir að þakka, að Þjóð-
viljinn nýtur þessara forréttinda.
Teikning og texti: Ingólfur Margeirsson.
Osttccr
y&i.
Oddur Björnsson leikritahöf-
undur og leikhússtjóri Leikfé-
lags Akureyrar flettir lauslega í
málgagni sósialisma, verka-
lýöshreyfingar og þjóöfrelsis-
ins, en hugurinn bersýnilega
enn við æiingar ogframvindú
„Beðiö eftir Godot” eftir Samu-
el Beckett, sem Oddur leikstýrir
fyrir L.A..Þennan dag höfðu æf-
ingar fariö fram á Hrfsey og við
erum nýbúnir aö kveöja Arna
leikara Tryggvason og kollega
hans Bjarna Steingrimsson, að
ógleymdri eiginkonu Arna,
henni Kristinu, sem annast
matseld og aörar lifsnauðsynjar
meðan á æfingum stendur.
Sævar öslar úr Hriseyjarhöfn,
og talið berst aö þessari frum-
raun Odds sem leikstjóra.
— Aö visu hef ég komiö litil-
.1 lega nálægt leikstjórn áöur, seg-
ir Oddur og hneppir frá sér
svörtum ullarjakkanum. Þaö er
lika góö forsenda aö leikstýra
verki sem þessu. Þaö flokkast
undir absúrd-leikhúsiö. Ég hef
unniö meö þaö og skrifaö i anda
hægir feröina. Viö spjöllum um
innihald verksins, um persónur
þess og samband umrenning-
anna Vladimirs og Estragons.
— Ég held, segir Oddur hægt,
ég held aö „Godot” fjalli númer
eitt um biöina, en númer tvö um
Godot. Ég held aö þaö sé til
einskis aö staöhæfa hver Godot
sé. Margir hafa lagt út af oröinu
Godot, tenngt þaö Guösnafni og
fleiru, en ég efast um aö nokkur
viti meö vissu hver Godot er. Og
þaö er nauösynlegt aö vita þaö
alls ekki meö vissu, þvi þaö ger-
iö dramað, leikritiö sjálft, aö
biöinni.
Nú hefur ferjan stöðvast.
— 0 —
Loks tekur báturinn aö hreyf-
ast, og nú i hringi.
— Hvað nú? segir rithöfund-
urinn, og viö risum til hálfs i
sætum okkar.
Sævar siglir nú i stóran sveig
og skyndilega birtist heljarmik-
il og svört skipshliö sem fyllir
alla ljóra farþegasalarins á
aöra hönd.
Ákallið
þeirrar tækni. Annarser „Beöiö
eftir Godot” þó ekki absúrd
verk aö minni hyggju, heldur
hrikalegt raunsæisleikrit.
— Hvers vegna valdir þú þetta
verk?
— Þaö var eiginlega ekki ég
sem valdi verkiö, heldur leikar-
arnir; og þeir völdu þaö meö þaö
'fyrir augum aö ég setti þaö upp.
Þeir vita aö ég hef fengist viö
absúrd-leikhús.
— Ertu sem höfundur undir á-
hrifum frá Beckett?
Oddur veltir vöngum.
— Þaö rann upp fyrir mér aö
kaflar úr „Beöiö eftir Godot”
eru áhrifavaldar I verkum min-
um eins og til dæmis I „Jóölifi”.
Ég varö mjög hrifinn þegar ég
komst fyrst I tæri viö Beckett.
Og reyndar eins hrifinn af Ion-
esco. Ég man þegar ég fyrst las
„Beöiö eftir Godot”, þá steinféll
ég fyrir stykkinu og hugsaöi
meö sjálfum mér: „Drottinn
minn, þannig á aö skrifa leik-
verk, fylla þau af póeslu, plastlk
og öllu.”
_ð —
Einn skipverja snarast niöur
ogselur okkur farmiöa. Viö ger-
um smáhlé á umræðunum, svo
spyr ég Odd, hvort hann heföi
kviöiö þessari leikstjórnar-
frumraun.
— Nei, ég. var klár á þvi frá
byrjun, aö þettá var mjög
heppilegt verkefni fyrir mig,
svo ég kveiö engu. Eins og ég
sagði áöan, þá haföi ég fengist
litillega viö leikstjórn áöur, sett
upp þrjá einþáttunga viö Trav-
ers Theater á Edinborgarhátið.
Þaö var eins konar kráarleik-
hús. Þar aö auki hef ég fylgst
mjög náiö meö uppsetningum I
Þjóöleikhúsinu i gegnum árin.
Þannig aö ég kem ekki beinllnis
af fjöllum hvaö leikstjórn varö-
ar.
Og Oddur brosir hinu hýra
brosi sinu sem útilokar ávallt
hroka i orðum hans. Ferjan

/vrM& (CfTv
um
miskunnina
Sævar snýst enn og rennir nú
upp aö hinni hliö skipsins sem
reynist vera Goöafoss, er liggur
fyrir akkerum i miöjum firöi.
— Nú eru þeir aö taka smygl,
segir Oddur hlæjandi, viö skul-
um koma upp á dekk og kfkja.
Uppi á dekki eru menn viö
Oddur
Björnsson
leikhússtjóri
tekinn tali
um borö í
Hríseyjar-
ferjunni
Sœvari
heiöarleg störf aö ferma frosinn
fisk innpakkaöan úr Sævari og
um borö i Goðafoss. Vonbrigði
okkar eru þvi mikil aö fá ekki aö
upplifa sannar strákasögur, en
þaö er ekkert viö þvi að gera.
— Þaö er stelpa aö horfa á
okkur i kiki, 'segir Oddur skæl-
brosandi og er nú kominn I gott
skap. I stiganum sem liggur upp
i brú Goöafoss stendur ung stúlkí
og einblinir á þessa fugla sem
eru illa staösettir i ólgandi at-
vinnulifi Eyfiröinga.
— Komum niöur, segi ég.
— 0 —
Undir þiljum halda menning-
arverurnar áfram umræöunum.
Skyldu leynast trúarbrögö i
„Beöiö eftir Godot”?
— Já, þaö eru trúarlegir tónar
i verkinu, svarar Oddur. Þaö er
vitnaö i Ritninguna. Þaö eru
notuð bibliuleg orðfæri.
Oddur þagnar.
— En þaö mætti lika segja aö
stykkiö sé ákall um miskunn.
Oddur skilgreinir nánar:
— Til dæmis þegar Possó birt-
ist aftur, oröinn blindur, segir
hann orð sem „miskunn” eöa
„hjálp”. I hvert skipti bregst
flækingurinn Estragon eins viö
og spyr: „Er £etta Godot?”
— Má þá tulka orö verksins
sem tákn fyrir trú, menningu,
þjóöfélög og þar fram eftir göt-
unum? Fáránleikinn er ef til vill
ekki fyrir hendi i oröunum?
— Oröin i verkinu eru siöur en
svp sögö út i loftið. Viö getum
einnig tekiö nöfn persónanna.
Lucky er óneitanlega kaldrana-
legt nafn, Possó getur veriö
dregiö af „Possession” —
„eign” — þaö samsvarar einnig
persónunni. Nei, þaö er varla
setning i leikritinu sem er sögö
út I loftiö. Becketthefur reyndar
sagt þaö sjálfur aö verkiö veröi
alltaf raunsæislegra meö árun-
um og þaö sér orðiö aö hreinum
realisma i dag. „Godot” er
nefnilega ekki dæmigert
absúrd-leikrit. Þaö er alltaf of
mikiö af hlutstæöum, áþreifan-
legum þáttum i verkinu, sem
tengjast heimspekilegum, trú-
arlegum atriðum. Þaöereins og
þetta gangi allt saman upp i
leikritinu. Þarna eiga ákveöin
hugmyndatengsl sér staö.
Oddur hugsar sig um, kveikir
i nýrri sigarettu og segir meö
fyrirvara:
— Verkið byggist kannski á
likingamáli.
— 0 —
Fiskfarmurinn er kominn i
lestir Goöafoss. Við siglum
áfram, nú er ekki langt i land.
Viö erum einu farþegarnir um
borö. Eyjafjörðurinn skartar
sinum fegursta vetrarskrúöa.
Arskógsströndin og Ufsaströnd
eru eilitiö gráleitar, en djúpblá-
ir skuggar hvila yfir Látra-
ströndinni.