Þjóðviljinn - 15.05.1980, Blaðsíða 8

8 StÐA — ÞJÓÐVILJINN Fimmtndagur 1S. mai 198*
Stúdentaóeirdir í París:
Franska stjórnin
vill fækka
L«r
ik !■» wmm^mi
fct ÆM&ÆWM^. JWW
rnrmmmwmjmemsá
FRÉTTA-
SKÝRING
stúdentum
og byrjar á þeim sem koma frá
þriðja heiminum
Lögregla,stúdentar, Latinuhverfiö: Eftir nokkurt hlé hittast þessir
kunningjar aftur i fréttum.
i fyrrakvöld börðust lögregla og stúdentar í Latínu-
hverfinu í París: einn stúdent beið bana þegar hann
hrapaði ofan af þaki á flótta undan lögreglunni og
varð það atvik sem olía á þann eld sem þegar hafði
verið kynntur.
Eldurinn er kveiktur af
áformum yfirvalda um aö tak-
marka mjög aögang erlendra
stúdenta aö frönskum háskól-
um, sem er og liöur I viöleitni
yfirvalda til aö losna viö fólk,
einkum úr þriöja heiminum,
sem hefur leitaö búfestu i
Frakklandi.
Um 108 þúsund erlendir
stúdentar eru nú viö nám
viö franska háskóla eöa um
12,5% af stúdentaher sem telur
um miljón manns. Yfirvöldin
segja aö þetta sé of hátt hlutfall.
Sföan 1978 hefur veriö reynt aö
takmarka aögang útlendinga aö
frönskum háskólum og er þeirri
stefnu lýst i umburöarbréfi
kenndu viö Bonnet innanrfkis-
ráöherra og tilskipun Imberts
frá þvi I fyrra.
Þaö sem af er þessu ári hefur
þessi stefna yfirvalda leitt til
endurtekinna átaka meö verk-
föllum, húsatökum og mót-
mælagöngum. Höröust hefur
baráttan veriö i Grenoble þar
sem erlendir stúdentar eru til-
tölulega flestir.
Tálmanir
Þaö var Alice Saunier-Seite,
ráöherra sem fer meö mál há-
skóla, sem lýsti viöhorfum
stjórnarinnar svo ekki varö um
villst þegar áriö 1978. Hún sagöi
þá: „Franskir háskólar taka á
móti offramleiöslunni frá Þriöja
heiminum. Flestir útlendra
stúdenta sem koma til Frakk-
lands fara 1 nám sem hvorki
þeir sjálfir hafa áhuga á né
heldur koma til góöa löndum
sem þeir koma frá”. 86.000 af
rúmlega hundraö þúsundum
erlendra stúdenta í Frakklandi
koma einmitt frá Þriöja heimin-
um, einkum Afrlku (af þeim
sögulegu ástæöum aö verulegur
hluti álfunnar var undir
franskri nýlendustjórn). Og þaö
eru einkum þeir sem veröa fyrir
baröinu á þeirri stefnu sem
frönsk yfirvöld hafa tekiö upp.
Þau skilyröi sem nú eru i gildi
eru á þessa leiö: útlendingur
getur þá aöeins fengiö dvalar-
leyfi sem stúdent I Frakklandi,
aö hann geti lagt fram skirteini
um innritun i háskóla hjá
frönskum konsúl I heimalandi
sinu, sem og sönnun um aö hann
hafi ekki minni tekjur en 10.000
franka og veröur flestum stú-
dentum úr Þriöja heiminum
svonefnda harla erfitt aö upp-
fylla þá kröfu.
Imberttilskipunin krefst þess
einnig aö allir stúdentar sem
vilja komast I franska háskóla
standist próf i frönsku, sem i
Frakklandi sjálfu eru skipulögö
af háskólunum, en af frönskum
konsúlötum og sendiráöum er-
lendis. Vinstramálagagniö Le
Nouvel Observateur heldur þvi
fram, aö i ýmsum löndum reyn-
ist þaö mjög erfitt öllum þeim
sem hafa haft virk afskipti af
pólitisku andófi aö standast
þessi próf..
Aöur fyrr voru þaö háskólarn-
ir sjálfir sem skáru úr um
þaö — og einatt meö talsveröu
umburöarlyndi — hvort stúdent
kynni nóg I frönsku til aö geta
bjargaö sér viö nám. En
Imbertskjaliö gerir ráö fyrir
þvi, aö þau mál séu endanlega
(ofan á fyrrgreind próf) af-
greidd af sérstakri stjórn-
skipaöri nefnd.
Þaö er bersýnilega ætlun
frönsku stjórnarinnar aö taka i
sinar hendur eftirlit meö þvi
hvaöa útlendingar fái aögang aö
frönskum háskólum og I hvaöa
mæli, og gerist þetta m.a. á
kostnaö sjálfsforræöis há-
skólanna.
Samstaða stúdenta
Franskir stúdentar hafa i
þessum málum sýnt virka sam-
stööu meö félögum sinum og
mótmælt ákvöröunum sem þeir
rekja til kynþáttafordóma Yfir-
leitt hefur barátta þeirra ekki
sprottiö af ákveöinni kenningu
um þessi mál heldur af ákveön-
um tilvikum, þegar reynt hefur
veriö aö flæma úr landi erlenda
stúdenta, eöa þá I sambandi viö
fyrstu Imbertprófin, sem efnt
var til i mars, en voru hunsuö
viöa. Mótmæli stúdentanna eru
samstööuyfirlýsing, sem til
þessa a.m.k. hefur ekki ákveö-
inn pólitískan lit, aö þvi er
fréttaritari danska blaðsins In-
formation I Paris segir.
Dagblaöiö Le Monde segir um
atburöi siöustu daga og vikna,
aö þaö væri misskilningur aö
ætla, aö hér væri um „vor-
æsingar” aö ræöa, sem myndu
hjaöna fljótt. Frönsk blöö hafa
rætt um þaö, aö stúdentarnir
hafi i vaxandi mæli áhyggjur af
þvi, aö útlendu stúdentarnir séu
einskonar tilraunadýr, en siöar
muni rööin koma aö þeim „inn-
fæddu”. Stjórnin telur ekki aö-
eins aö þaö séu of margir er-
lendir stúdentar i háskólunum,
heldur aö þar séu fleiri Frakk-
ar en — vinnumarkaröurinn
þolir — eins og það er venjulega
oröaö. Þaö er ekki i fyrsta
sinn aö slikt heyrist, en ýmislegt
bendir til þess aö nú vilji stjórn-
in ganga beint aö þvi verki aö
skera niður stúdentafjöldann.
Kennslumálaráöuneytiö hefur,
t.d. hótaö aö stúdentar missi þá
tekjumöguleika sem þeir hafa
haft af umsjónarstörfum I al-
mennum skólum. Þar meö er
afkoma um 40.000 stúdenta i
hættu. Stjórnin hefur reyndar
nú þegar gert ýmislegt þaö sem
þrengir leiöir til náms: slðan
1968 hefur verkamönnabörnum
viö franska háskóla fækkaö úr
ll,9%i 7,6%aö þvl er hermt er I
Le Monde.
áb tók saman
Haukur Már Haraldsson, ritstjóri:
Svo
áb og
gott sem fasismi
® f ® ® frá heimili
Þjooviljans
sinu af vopnuöum
Hann hefur ekki
1 annars sæmilegri samantekt
Arna Bergmann um kókmáliö i
Guatemala og aögeröir skandin-
aviskra verkalýösfélaga I þvi
sambandi, sem birtist i Þjóövilj-
anum, miövikudaginn 7. þessa
mánaöar, er ein setning sem
stakk mig illilega.
I greininni segir: „Guatemala
er eitt þeirra rikja sem stjórnaö
hefur veriö meö fasiskum hætti
eöa svo sem og fátt algengara en
pólitisk morö og hefndarverk á
vinstri sinnum og verkalýösleiö-
togum” (leturbr. mln, HMH).
Þaö er fátt algengara en pólitisk
morö og hefndarverk á vinstri
mönnum og verkalýösforingjum i
Guatemala, og þaö heitir á máli
Þjóöviljans svo gott sem fasimi.
Jafnvel þótt Þjóöviljanum sé fullt
eins vel um þaö kunnugt og
öörum, aö hryöjuverkin þar i
landi eru ýmist framin af lögregl-
unni i starfi eöa morösveitum lög-
reglumanna á frivakt, — meö
þegjandi samþykki stjórnvalda.
Svo gott sem
fasískur marsmánuður
Til þess aö gefa lesendum
Þjóöviljans (og Arna Bergmann)
nokkra hugmynd um þetta svo
gott sem fasiska þjóöfélag sem
viö lýöi er i Guatemala, er rétt aö
birta eftirfarandi skrá yfir at-
hafnasemi þeirra, sem meö fullu
samþykki stjórnvalda og i sam-
vinnu viö stjórnendur stórfyrir-
tækja og auöhringja berjast gegn
verkalýð og vinstri mönnum. Ég
læt mér nægja einn mánuö, en
hann er I sjálfu sér ekkert frá-
brugöinn öörum mánuöum ársins
þar i landi:
1. mars: Jesus Noriega, fulltrúi
fyrir Frente Unido de la
Revolucion (Sameinaöa
byltingarhreyfingin, FUR) og
stjórnarmaöur hennar i
Escuintlahéraöi, myrtur.
3. mars: Marco Antonio Urizar,
framkvæmdastjóri hjá
INCASA, myrtur af flokki
vopnaöra manna, þegar hann
var aö ganga frá bll sínum úti
fyrir heimili sinu. Bill árásar-
mannanna var skráöur i Kali-
forniu. (Þes má geta innan
sviga aö INCASA (Industria
de Café SA) er aö meirihluta i
eigu Coca Cola.
5. mars: Jorge Everard Jiménez
Cajas, lögfræöingur og vara-
formaöur Sameinuöu bylt-
ingarhreyfingarinnar, myrtur
i Quezaltenango-héraði.
5. mars: Alejandro Coti,
stúdentaleiötoga, rænt. Hann
fannst myrtur daginn eftir.
5. mars: Cesar Romero, leiötoga
æskuiýösdeildar Sameinuöu
byítingarhreyfingarinnar,
rænt. Lfk hans fannst daginn
eftir.
6. mars: Fimm stjórnarmönnum
1 verkalýösfélaginu viö vatns-
aflstööina Agua Capa i Santa
Rosa rænt af félögum i dauöa-
sveitum lögreglunnar. Þeir
voru á fundi þar sem rætt var
um gerö kjarasamninga.
Tveim stjórnarmönnum sem
einnig voru á fundinum tókst
aö flýja út um glugga.
Mennirnir fimm, Mario
Rolando Camcinos, Francisco
Castillo, Noel Escobar, Ageo
Morales og Henry Cristobel,
höföu enn ekki komiö I leit-
irnar siöast þegar vitað var.
9. mars: Oscar Mujia Cordova,
blaöa- og útvarpsmanni, rænt
monnum.
fundist.
17. mars: Rolando Melgor, lög-
fræöingur og lögfræöilegur
ráöunautur viö San Carlos
háskólann, myrtur.
17. og 18. mars: Háskólastúdent-
Framhald á bls. 13
Haukur Már Haraldsson
Svar við fyrirspurn:
Skammaryrði eða
pólitískt hugtok
Ég þakka Hauki Má Haralds-
syni kærlega fyrir aö upplýsa
okkur um hermdarverk þeirra
sem eiga og stjórna Guetemala.
En ég vildi þá i allri hógværö
minna á þaö aö Kókmálið sem er
tilefni skrifanna, kom fyrst á dag-
skrá hér I þessu blaði og viö
höfum birt ailitarlegar upplýs-
ingar jafnt og þétt bæöi um þaö
mál sérstaklega og svo „pólitisk
morö og hermdarverk á vinstri-
sinnum og verkalýösleiötogum”
eins og minnt var á I samantekt
minni frá 7. mai.
Mér skilst helst, aö Haukur Már
hafi áhyggjur af þvl, aö ástandiö i
Guatemala sé kallaö „svo gott
sem fasismi” og gruni aö þar meö
sé veriö aö hlifa þeim föntum sem
landinu stjórna.
Mér finnst aö þessar áhyggjur
séu óþarfar, vona ég aö Haukur
Már þurfi aldrei stærri raunir aö
þola út af blaöamennsku. Fyrir-
spurn hans er eins og aö berja
harkalega aö galopnum dyrum.
Enginn hefur I þessu blaöi dregiö
hálfa fjörður yfir illvirki
Guatemalastjórnar eöa þá Kók-
forstjórans. Spurningin er bara
sú, hvort að glæpir gegn verka-
lýösforingjum séu fasismi I sjálfu
sér, eöa hvort menn geti stundaö
slika iöju án þess endilega aö
vera fasistar um leiö?
Hér er spurt um notkun á oröi.
Haukur Már er liklega i þeim hópi
vinstrisinna, sem vill nota fas-
isma sem samheiti yfir allt þaö
sem djöfullegast er I atferli
stéttaróvinarins. Gott og vel, þaö
er möguleiki. Ég segi hinsvegar
fyrir sjálfan mig, aö mér er ekki
um aö orö, hugtök, sem tengd eru
tilteknum pólitlskum veruleika
séu þanin út yfir allar trissur þaö
er hætt viö aö þau fari aö týna
inntaki sinu. Og satt aö segja hafa
marxistar i Rómönsku Amerlku
alls ekki oröiö á eitt sáttir I þeim
efnum: mörgum finnst ástæöu-
laust aö kalla þær fámennu her-
forningjaklikur, sem viöa þar I
álfu nota forráö sin yfir atvinnu-
her til abslá múr um forréttinda-
stéttir, endilega fasisma. Saman-
buröur viö klassiskan evrópskan
fasisma styöur eiginlega slikt
hik: klikur þessar mynda einatt
ekki eiginlega pólitiska
hreyfingu, koma sér
ekki upp þeirri altæku skipulagn-
ingu á þjóöfélaginu i anda
fasískrar hugmyndafræöi, sem
reynt var I Evrópu og vlöar.
En þaö er náttúrulega hægt aö
oröa hlutina meö öörum hætti en
gert var hér I Þjv. 7. mai. Til
dæmis segja sem svo: „Hiö djöf-
ullega fasiska grimmdaræöi hef-
ur velt sér upp úr blóöi alþýöu
Guatemala áratugum saman.
En lýsandi fordæmi þjóöfrelsis
byltinganna og órofa samstaða
verkafólks um heim allan mun
sópa böölum fasisks auðvalds i
sjóinn innan tiöar. Samstaöa sem
kemur m.a. fram i þvi, aö islensk
alþýöusamtök hafa lýst yfir alls-
herjar kókbanni I allt sumar”.
Með afsökunarbeiöni fyrir þann
,,stalinisma” aö hafa svarað fyr-
irspurn i sama blað og fyr-
irspurnin birtist.
Arni Bergmann.