Þjóðviljinn - 15.11.1980, Blaðsíða 2

2 SIÐA — ÞJÓÐVILJINN Helgin 15. — 16. nóvember 1980
AF HÁMENNINGU
,/Hámenning er ekki til á islandi", sagði
Guðbergur Bergsson í blaðaviðtali á dögun-
um. Já, það er nú það.
Hámenning er heldur ekki til í orðabók
Blöndals, nei ekki frekar en heiðurshjón.
Til skamms tíma hélt ég að ekkert væri til í
lífinu og tilverunni, nema það væri í Blöndal.
Nú veit ég afturámóti að heiðurshjón eru til,
þótt þau séu ekki i Blöndal, og með því að lesa
dagblöðin samviskusamlega, þá fer ekki hjá
því að maður farið að hallast að því, að
hámenning sé líka til. Að minnsta kosti er því
ekki að neita, að öll umræða í blöðunum ber
hámenningarlegt svipmót þessa dagana.
Kannski er það svanasöngurinn fyrir verkfall.
Hatrammar deilur hafa að unaanförnu risið
um margt það sem til hámenningar heyrir,
svosem Ijóðagerð Bubba Morthens, Tomma og
Jenna, Andrésönd, Hraf nkels sögu Freysgoða
og verklega tilraun Alþýðuleikhússins til
áþreifanlegrar kynferðisfræðslu í skólum.
Vondir og andhámenningarlegir menn hafa
verið að reyna að gera því skóna að Hrafn-
katla sé gömul lygasaga um austf irska sveita-
menn, sem styttu sér stundir við það að hengja
hver annan upp á af turf ótunum útaf hesti með
greindarvísitöluna hundraðogáttatíu. Aðrir
menn og betri hafa hinsvegar fært rök fyrir
sannleiksgildi sögunnar með því að grafa upp
gömul náð- og útihús austur í Múlaþingi.
Og nú síðast eru þeir Oskar Halldórsson og
Hermann Pálsson komnir í hár saman útaf því
hvað sé „epík". Hermann segir að kviður
Hómers sé epískur, og vonandi á Óskar eftir
að fallast á það.
Epík er hins vegar ekki til í Blöndal, svo ég
er helst þeirrar skoðunar að fyrirbrigðið sé
ekki til.
Persónulega hef ur mér alltaf þótt gaman að
lesa Hrafnkels sögu Freysgoða, án tillits til
þess hvort hún er epísk, listræn, sönn eða log-
in.
Nú er mér það hinsvegar Ijóst, að eg hef
alltaf lesið þennan gamla reyfara með röngu
hugarfari, einkum eftir að ég las niðurlag
Hermanns Pálssonar um þetta efni í Morgun-
blaðinu á miðvikudaginn var, en þar segir
hann orðrétt: „......í öllum frásagnarbók-
menntum aftan úr grárri forneskju og allt
fram til okkar daga, eru ýmis einkenni sam-
eiginleg, þótt sundurleit séu um leið, en af því
leiðir það að ritskýrandi er sífellt að fást við
svipaða eða náskylda frumþætti hvort sem
hann er að rannsaka forna goðsögu, epík á
borð við Odyseifskviðu, skáldsögu frá síðustu
árum, (slendingasögu eða riddarasögu frá
miðöldum.... hitt er vitaskuld einsætt að niður-
stöðurnar af rannsóknum hans verða jafn
sundurleitar og verkin sem hann leysir upp í
frumþáttu sína og ber saman við aðrar bók-
menntir." (tilv. lýkur).
Eftir að hafa meðtekið þessi frumsannindi
ætti maður að geta farið að lesa Hrafnkötlu í
dálítið hámenningarlegum stellingum.
Á meðan Sjálfstæðisflokkurinn og Alþýðu-
flokkurinn eru að riðlast útaf dægurþrasi,
virðist Alþýðubandalagið vera að klofna
vegna djúpstæðs hámenningarlegs ágrein-
ings. Ágreiningsefnið er Ijóðlist.
Það er einkum alþýðufarandrokkljóðið
„Fangar hafsins", sem hefur valdið ágrein-
ingi. Gamlir afturhaldsseggir um Ijóðlist
segja að þetta Ijóð fullnægi ekki ströngustu
kröfum um íslenska Ijóðagerð, en aðrir máls-
varar menningarinnar segja að þetta sé eina
Ijóðlistin sem höfði til alþýðunnar í landinu:
FANGAR HAFSINS
Þorskarnir í sjónum þeir koma í
trollið inn
þeir eru eins og fangar, þeir komast
ekkiút
je, je, je, je, je.
Þeir geta ekki mótmælt með gítarinn
í hönd
og mígrafón í hinni, þeim halda
trollsins bönd
je, je, je, je, je.
Þó þörf til mótmæla þeir hafi
þvi þeir eru á bólakafi
je, je, je, je, je.
En við getum mótmælt með gítarinn í hönd
okkur halda engin bönd
nú dugar ekkert fokk
rokk, rokk, rokk, rokk, rokk.
pönkarar með einn hárlokk.
Og um leið og við á dekkinu tökum
trollið inn
þá grípum gítarinn
og mígrafóninn
og kveðum þá i kút
fríkum út.
Eða svo ég endurtaki orð þjóðhátta-
fræðingsins:
Hámenningar helgu vé
held ég séu að falla,
þvi alþýðan er uppá sé (C)
einhvern djöfulinn að bralla.
Flosi.
Veldi IBM
á Islandi er nú ógnaö i fyrsta sinn
þar sem Rafmagnsveita Reykja-
víkur hefur ákveðiö að hafna til-
boöi IBM og Skýrsluvéla rikisins
og Reykjavikurborgar i tölvu-
búnað fyrir fyrirtækiö. IBM hefur
barist hart og m.a. undirboðið
'búnaðinn um nær þvi helming
þannig að kostnaður er sá sami
viö kaupin en allt kom fyrir ekki.
Borgarráö fjallaði um málið á
dögunum og þar greiddi Daviö'
Oddsson atkvæði gegn ákvörðun
Rafmagnsveitunnar, og þegar i
borgarstjórn kom, óskaði hann
eftir hálfs mánaðar fresti til um-
hugsunar. Spurningin er ekki
aðeins um vörumerkiö heldur
einnig um það hvort tölvu-
búnaðurinn verður staðsettur hjá
SKÝRR eða inni i fyrirtækinu
sjálfu,og sýnist mönnum að á
þröskuldi tölvualdar sé ekki
seinna vænna aö flytja tölvuþekk-
inguna inn í fyrirtækin, þótt sam-
bandinu við móöurtölvu IBM
veröi að sjálfsögðu haldiö áfram.
Læknamafían
eins og Auður Haralds kallar þá,
hefur nú séð að heilbrigðisyfir-
völdum í borginni er alvara með
áform sin um uppbyggingu
heilsugæslustöðva, og eftir að
ákveðið var að opna heilsugæslu-
stöð i hluta Borgarspitalans nú i
vetur, tóku læknar sig saman og
mótmæltu þeirri ákvörðun. Vilja
þeir righalda i gamla heimilis-
læknakerfið, sem er úr sér gengið,
enda eru þúsundir Reykvikinga
heimilislæknislaysir. Heilbrigðis-
ráö borgarinnar hefur unnið að
undirbúningi nýja kerfisins lengi
vel. Arbæingar hafa i nokkur ár
búið við ágæta heilsugæslustöö
sem mikil ánægja er með, hluti
Borgarspitalans á aö koma i
gagnið i vetur, búið er að taka á
leigu húsnæöi hjá Landsbank-
anum i Mjóddinni i Breiöholti,
verið er að leita að húsnæði til
bráðabirgða i Seljahverfi þar til
heilsugæslustöð og hjúkrunar-
heimili ris þar,og svo mætti iengi
telja. Inn i mótmæli læknanna
blandast hræðsla viö nýútskrif-
aða heilsugæslulækna sem nú eru
unnvörpum að flykkjast til lands-
ins og vilja alls ekki setja upp
heimilislæknastofu i stil eldri
manna heldur nýta sina menntun
á vel búnum stofnunum. Má búast
viö miklum átökum um þetta á
næstu vikum.
Eitthvaö
er rotið i riki Dana. A.m.k. hefur
margt misjafnt orð farið af Fri-
höfninni á Keflavikurflugvelli.
Nýlega var tslendingur þar á ferð
og fór á barinn og vantaði eld-
spýtur. Frihafnarmaðurinn sem
afgreiddi afhenti honum þá stokk
sem kyrfilega var merktur Sjóher
Bandarikjamanna. Á honum
stóð: „United States Navy. World
Symbol of Strength & Freedom”,
sem útleggst: Bandariski sjó’-
herinn. Tákn styrks og frelsis i
heiminum. Ja. Sveiattan. Þessu
eru starfsmenn islenska rikisins
að dreifa til viðskiptavina Fri-
hafnarinnar. Islendingur sem
fékk stokkinn varð var við Hol-
lending sem fékk svipaðar trakt-
eringar. Sá varð mjög hissa og
hneykslaður.
Eftir
lestur bókarinnar Valdatafl i Val-
höll, sem tveir Heimdellingar
skráöu:
Eftirtekjan reyndist rýr
reis ei lítil bára,
frekar eins og káifar kýr
kitla undir nára.
Ungir
ihaldsmenn hafa orðið að athlægi
vegna heimsóknar sinnar til hins
aflóga skúrks Richard Nixons.
beim var boðið af. Upplýsinga-
þjónustu Bandarikjanna til að
fylgjast með forsetakosningunum
um daginn.og á kosninganóttina
var þeim boöið i drykkjuveislu til
republikana, sem haldin var á
þremur hæðum i einhverju hóteli
þar vestra. Langþekktasti
maðurinn i þessari veislu var
Nixon,og þar komust þeir i tæri
við hann — gapandi af hrifningu
eins og myndir i Morgunblaðinu
og Visi sýna.
Áhugi
á varðveislu og skipulagi Grjóta-
þorps virðist ekki vera bundinn
við tslendinga eina. Auk skípu-
lagstitlögu Hjörleifs Stefánssonar
sem unnin var á vegum Borgar-
skipulags Reykjavikur og nýlega
var kynnt,hafa nemendur i arki-
tektúr i Danmörku, Englandi og
Finnlandi nýlega gert tillögur um
skipulag þessa umdeilda þorps.og
verður á næstunni haldin sýning á
þessum tillögum auk skipulags-
tillögu Hjörleifs.
Myndlistaráhugi
Islendinga hefur löngum þótt með
eindæmum. Þeir sem áhuga hafa
t.d. á þvi að sýna á Kjarvals-
stöðum þurfa ekkert að gera þvi
skóna að komast þangað inn á
næstunni. Þar er nefnilega upp-
pantað allt næsta ár.
Jón
Múli Arnason hafði samband við
Skráargatið og mótmælti þvi aö
hann hefði tilkynnt uppsögn sina
hjá útvarpinu 1. april n.k. eins og
haldið var fram i skráargatinu.
Við .fjögnum þessu nýju og hald-
góðu upplýsingum og vonum að
Jón MUli verði sem lengst i þular-
herberginu.
Þá
haföi Þorgeir Astvaldsson sam-
band við skráargatið og hvislaði i
gegnum það aö greiðslur sem
hann fær fyrir að sjá um eftirmið-
dagsþátt i útvarpinu væru hans
aðaltekjur en ekki auk,atekjur,
eins og haldið var fram siðasta
sunnudag.