Þjóðviljinn - 11.12.1980, Blaðsíða 15

Fimmtudagur 11. desember 1980. ÞJÓÐVILJINN — SIÐA 15
Hringið i sima 81333 kl. 9-5 alla virka
daga, eða skrifið Þjóðviljanum
tfra
lesendum
Áskorun til forseta
t tilefni af þvf aö Gervasoni-
málið er oröið aö miklu hita-
máli, og einnig f tilefni af kom-
andi jólahátfö, vil ég beina
þeirri áskoriun til friöarsinnans
forseta vors, Vigdlsar Finn-
bogadóttur, aö hún leiti eftir þvi
viö rfkisstjórn tslands aö
Patrick Gervasoni hinum
franska veröi veitt landvist hér
á landi, fyrst I staö til reynslu og
svo eins lengi og hann óskar
eftir, ef i ljós kemur aö hann
reynist nýtur þegn vorrar
þjóöar.
Þaö er svo von min og trú,
sem gamallar striöshetju úr siö-
ustu heimsstyrjöld er slapp
naumlega viö aö gista hina votu
gröf af völdum kafbátahernaöar
Hitlers-Þjóöverja hér á sigl-
ingaleiöinni Eeykjavik-New
York, einsog félagar mínir
sumir uröu aö þola hér rétt viö
bæjardyr Reykvíkinga er e/s
Goöafossi var sökkt og alþjóö er
kunnugt — aö æöstu ráöamenn
þjóöarinnar láti friöarsinnann,
sem ekki vill mann deyöa eöa
standa i vigaferlum,hljóta land-
vist hér og fái aö dvelja hér á
landi i Guös friöi.
Aö svo mæltu óska ég öllum
landsmönnum, frá ystu nesjum
til innstu dala, gleöilegra jóla,
nýárs og friöar.
Arni Jón Jóhannsson
Til andstæðinga Gervasoni
Þekktirðu þau?
Hún var margræö á svip strax
sem krakki. Lengi fékkst enginn
til aö gefa út fyrstu söguna
hennar, en þegar hún dó 1976
náöi upplag bóka hennar 350
miljónum — á flestum tungu-
málum heims. — Agatha
Christie.
Þegar Islendingar eru sam-
mála um aö taka ekki þátt i
styrjöldum, manndrápum og
frelsissviptingu karlmanna um
lengri eöa skemmri tima til
þessara verka, hvernig getið þiö
þá talað um mann sem hefur
nákvæmlega sömu skoðanir og
er reiöubúinn að leggja þaö á sig
sem Gervasoni hefur kosiö aö
þola til aö eiga einhverja von
um aö geta lifað samkvæmt
sannfæringu sinni — hvernig
getið þiö kallaö hann „vand-
ræöabarn” og fleira I þeim dúr?
Þiö ættuö aö skammast ykk-
ar, og ég skammast min fyrir
svona hræsnisfulla „friöarvini”
sem þiö greinilega eruö þegar
þiö kalliö Gervasoni „liöhlaupa,
lögbrjót, vandræöabarn” osfrv.
fyrir þaö eitt aö segja skoöun
sina hreint út viö hernaöaryfir-
völdin I Frakklandi, I staö þess
aö skipa sér á bekk meö lygur-
um og hræsnurum og ljúga upp
einhverri trúarlegri eöa
heimspekilegri ástæöu til aö
komast hjá hugsanlegum
manndrápum. Aö kalla mann
lögbrjót fyrir þessa sök tel ég i
hæsta máta vafasamt og má þá
hafa i huga aö frönsk herlög eru
algerlega aöskilin frá öllu
almennu dómsmálakerfi i
Frakklandi, en gagnvart þvi
hefur Gervasoni hreinan skjöld.
Vegna þessa máls er lika vert
aö benda á aö styrjaldir sem
hafa kostaö um 200 miljónir
einstaklinga lifiö á s.l. 160 árum
eru ekki slys eöa náttúrulögmál,
heldur afleiöing af pukri og
skipulagningu afla sem hinn
almenni borgari skilur ekki og
hefur ekki nokkra möguleika á
aö fá heildarmynd af. Þaö eru
þessi öfl, sem Gervasoni gerir
sig sekan um aö neita aö ganga
til liös viö.
Eru allir vandræöabörn sem
láta ekki berast meö straumn-
um?
Nanna Heiöarsdóttir.
Litabók
Gri óta-
þorpið
I dag ætlum við að
segja ykkur frá bók sem
var að koma út. Það er
litabók um Grjótaþorpið
eftir Gylfa Gíslason.
Myndirnar í bókinni eru
mjög skemmtilegar,
einsog þið sjáið, og svo er
textinn líka góðun þar er
rakin saga Grjótaþorps-
ins frá landnámsöld til
okkar daga. Húsið sem
þið sjáið hér heitir Vina-
minni. Þar var áður iðn-
skóli og verslunarskóli.
Sigríður Einarsdóttir Sæ-
mundsson lét reisa það
sem kvennaskóla á
Brekkubæjarskikanum_
Um hana var ort þessi
vísa:
Sigríður dóttir hjóna
í Brekkubæ
sú kann að gera skóna
ha ha ha hæ!
Eintómar rosabullur
tra la la læ!
Alltaf er Gvendur fullur
í Brekkubæ.
Hvísla að klettinum
Einar Bragi rithöfundur sér
um útvarpsþátt I kvöld, sem
hann nefnir „Hvislaö aö klett-
inum” — brot úr ljóða- og
sagnasjóöi Sama. Flytjandi
auk hans er Anna Einars-
dóttir, en Einar Bragi hefur
sjálfur þýtt efniö.
— Efni þáttarins er þrenns-
konar, — sagöi Einar Bragi, —
i fyrsta lagi ljóö eftir nafn-
greind nútimaskáld, i ööru
lagi jojk, sem er kunnasta list-
grein Sama, einskonar ljóö-
söngur, og halda fróöir menn
þvi fram, aö jojk sé uppruna-
legasta alþýöutónlist Evrópu.
fig les nokkur þýdd jojk-ljóö.
Jojk hefur veriö iökaö um
aldir, og þaö er ákaflega
breytilegt eftir landssvæöum
hve oröiö er mikill þáttur i þvi,
sumsstaöar er tónlistin aöal-
atriöi, annarsstaöar eru þetta
löng og mikil ljóö.
1 þriöja lagi er ævintýri úr
sagnasjóöi Skolta. Skoltar eru
*Útvarp
kl. 21.45
taldir til Sama, en þeir eru af
öörum uppruna. Þeir komu
þrammandi noröur aö lshafi
alla leiö frá Tibet endur fyrir
löngu og settust aö kringum
Petsamo, en búa nú flestir viö
Enare-vatniö noröaustast i
Finnlandi, örfáir þó I Sovét-
rikjunum. Skoltar eiga merki-
lega menningu, sem varö fyrst
kunn þegar ungur svissneskur
rithöfundur, Robert Crottet,
settist aö hjá þeim og safnaöi
arfsögnum þeirra i bók. Bókin
heitir Mánaskógar og kom
fyrst út 1942, og hefur veriö
þýdd á mörg tungumál. Úr
henni er ævintýriö sem ég les 1
þættinum, — sagöi Einar
Bragi aö lokum.
— ih
Staðið 1 stafni
Einsog landsmenn vita von-
andi allii* veröur Rlkisút-
varpiö fimmtugt 20. þ.m. t til-
efni af þvl hafa veriö teknir
saman margir þættir, sem
fluttir eru á slökvöldum I þess-
um afmælismánuði.
Þátturinn I kvöld heitir
„Staöiö i stafni” og hefur
Baldur Pálmason tekiö hann
saman og er jafnframt kynnir.
I þættinum veröa fluttir kaflar
úr ræöum, sem útvarpsstjór-
Útvarp
ífp kl. 22.35
arnir Jónas Þorbergsson og
Vilhjálmur Þ. Gislason fluttu
á árum áöur. Þá veröur leikiö
lag eftir Sigurö Þóröarson,
sem var settur útvarpsstjóri
um skeiö.
— ih
Tékkneskt
andófsleikrit
#Útvarp
!kl. 20.30
I kvöld veröur flutt i útvarp
leikritið „Opnunin” (Vernis-
sage) eftir tékkneska rit-
höfundinn Václav Havel. Þýö-
inguna geröi Stefán Baldurs-
son, og er hann jafnframt leik-
stjóri og flytur formála aö
verkinu. Með hlutverkin þrjú
fara Saga Jónsdóttir, Siguröur
Skúlason og Hjalti Rögnvalds-
son. Flutningur leiksins tekur
rúmar 40 minútur. Tækni-
maöur: Hreinn Valdimarsson.
Leikritiö gerist á einu kvöldi
á heimili þeirra hjóna Veru og
Mikaels. Þau hafa lagt mikla
vinnu i aö gera upp stofuna
sina, og af þvi tilefni bjóöa
þau kunningjafólki sinu hjón-
unum Ferdinand og Evu.
Þegar til kemur birtist þó
Ferdinand einn. Hann verður
aö hlusta á hástemmdar lýs-
ingar Veru og Mikaels á þvi,
hve vel þau hafi komiö sér
fyrir i lifinu. Auövitaö er þaö
allt á kostnaö Ferdinands,
sem þannig er litillækkaöur á
alla lund. Sá maöur kann
greinilega ekki „tökin á tilver-
unni”.
Václav Havel er fæddur i
Prag áriö 1936. Hann hugöist
Václav Havel, höfundur
fimmtudagsleikritsins.
leggja stund á listasögu, en
var bannað það vegna þess aö
foreldrarnir voru I andstööu
viö stjórnvöld. Havel fékk
starf sem sviðsmaöur i þekktu
leikhúsi, vann sig þar upp og
varð aö lokum leiklistarráöu-
nautur. Eftir innrás Rússa
1968 var hann settur á svartan
lista, og leikrit hans bönnuö i
Tékkóslóvakiu.
Fyrsta leikrit Havels var
„Garðveislan” 1963. Þaö hlaut
miklar vinsældir og var sýnt i
mörgum löndum. Ein-
þáttungurinn „Opnunin” var
saminn áriö 1975, en alls hefur
Havel skrifaö um tug leikrita,
þ.á m. fyrir sjónvarp.
Havel er ekki meö öllu
ókunnur Islenskum útvarps-
hlustendum, þvi aö 1969 var
fluft leikrit hans „Verndar-
engillinn”.
i