Þjóðviljinn - 31.03.1981, Blaðsíða 6

6 SIÐA — ÞJÓÐVILJINN Þriöjudagur 31. mars, 1981.
Orku- og stóriðjumál á Alþingi:
Tómas Ámason viðskiptaráðherra:
Leggur til stóriðju á
Austur-og Norðuriandi
Tómas Arnason viðskiptaráö:
herra lvsti þeirri skoðun sinni á
Alþingi i gær að á næstu 10 árum
ætti að ráðast i að reisa hérlendis
3 virkjanir auk þess sem sam-
hliða vrði unnið að þvi að koma
upp stdriðju á Austurlandi og
Norðurlandi og jafnframt unnið
að stækkun Grundartangaverk-
smiðjunnar.
Viðskiptaráðherra lét þessa
skoðun i ljós við framhaldsum-
ræðu um frumvarp Sjálfstæðis-
manna um að reisa 3 ný orkuver.
Viðskiptaráðherra lagði áherslu á
að sjávarútvegur og landbúnaöur
gætu ekki tekið við þeim viöbót-
armannafla er kæmi á vinnu-
markaðinn á næstu árum eða i
Tómas Arnason
ófyrirsjáanlegri framtið. Það
væri augljóst að það væri
iðnaðurinn sem yrði að taka við
viðbótarmannaflanum. Vitaskuld
yrði að sniða stóriðjunni stakk
eftir vexti, en hún myndi styrkja
atvinnulifið með þvi að taka við
viðbótarvinnuaflinu.
Þá sagði viðskiptaráðherra að
hann teldi að það ætti sem allra
fyrst að taka upp samninga um
hækkað raforkuverð til íslenska
Alfélagsins og i þvi sambandi
kæmi til greina stækkun þess með
samningum um islenska eignar-
aðildog jafnframt islenska meiri-
hlu taaðild t.d. fyrir næstu
aldamót. — þ
/
Olafur Ragnar Grímsson um erlenda stóríðju:
Hafa ekki skilað
neinum hagnaði
...Míðað við áætlanir um orku-
þörf okkar fram til aldamóta þá
er Ijóst að allveruleg orka verður
afgangs ef ráðist verður i allar
þessar virkjanir”, sagði Ólafur
Ragnar Grimssor. um frumvarp
Sjálfstæðismanna i stjórnarand-
stöðu sem felur i sér byggingu
þriggja nvrra orkuvera og þar af
er eitt hundið stóriðju. Ólafur
Ragnar sagði að það lægi við að i
frumvarpinu væri sagt að það eitt
að virkja sé af hinu góða án þess
að metin væri hagkvæmni slíkra
virkjana.
ólafur Ragnar sagði að i
frumvarpi Sjálfstæðismanna
væri á engan hátt veitt svör við
þeirri grundvallar spurningu
hvernig nyta ætti orkuna á hag-
kvæman hátt ef farið væri út i all-
ar þessar þrjár virkjanir. Þessir
aðilar og fleiri tali að visu um að
nýta orkuna til erlendrar stóriðju.
Slík nyting geti þó ekki talist hag-
kvæm þegar höfð er i huga
reynslan af þeim tveimur stór-
Ólafur Ragnar Grimsson
iðjufyrirtækjum sem fyrir eru i
landinu.
Ólafur Ragnar minnti á að for-
stöðumenn Járnblendiverksmiðj-
unnar hefðu lýst þvi árlega yfir að
verksmiðjan ætti nú að fara að
skila hagnaði, en engu að siður
væri það staöreynd að verksmiðj-
an væri enn baggi á orkubúskap
landsmanna. Þá væri jafnframt
ljóst að Alverksmiðjan hefði á s.l.
10 árum ekki skilað neinum hagn-
aði i heildina heldur væri um að
ræða 2000 miljóna g.króna tap á
verksmiðjunni. ólafur varpaði
fram þeirri spurningu hvort
það þætti góður rekstur i sjávar-
útvegi ef fyrirtæki i þeim at-
vinnuvegi hefðu komið út með
sambærilegu tapi og Álverið og
Járnblendiverksmiðjan. ólafur
Ragnar skoraði á talsmenn
erlendrar stóriðju að nefna þær
tegundir af verksmiðjum sem
þeir teldu arðbærar fyrir islensk-
an þjóðarbúskap. Athyglisvert
væri að með frumvarpi Sjálf-
stæðismanna væri engin greinar-
gerð um arðbær stóriðjufyrir-
tæki. Meðan slfk greinargerð lægi
ekki fyrir væri ekki hægt að taka
mark á frumvarpi þeirra.
—þ
Stefán Jónsson um næstu stórvirkjun:
Verðl ekki tengd
erlendri stóriðju
,,Ég mun greiða atkvæði gegn
framkvæmdum í virkjunarmál-
um sem kalla yfir okkur aðra ör-
vita samninga um erlenda stór-
iðju á Islandi”, sagði Stefán Jóns-
son við umræðu um orkufrum-
varp Sjálfstæðismanna. Stefán
rakti f ræðu sinni hvernig þær
tvær erlendu stóriðjur er nú væru
i landinu væru reknar með tapi.
Þannig hefði tapið á járnblendi-
verksmiðjunni viö Grundartanga
verið um 800 miljónir g.króna á
siðasta ári og áætlaö tap á þessu
ári áður en til raforkuskorts kom
var 2700 miljónir g. króna.
Stefán sagði að fyrir þá upphæð
er tapinu næmi hefði það borgað
sig áður en til raforkuskortsins
kom að loka verksmiðjunni og
senda launin heim til manna og
þó hækka um 50%. Jafnframt
hefðum við þá getað haft rafork-
Stefán Jónsson.
una ókeypis eftir fyrir okkur
sjálfa. Hann gat þess jafnframt
aö nú kaupir Járnblendifélagið
raforkuna á 4 aura kilówatts-
stundina, en vegna lokunar verk-
smiöjunnar selur fyrirtækið ork-
una til baka fyrir 35 aura til þess
eins að Islendingar geti svo selt
þessa sömu orku aftur til Alverk-
smiðjunnar fyrir 3,6 aura!
Stefán gagnrýndi allt tal um
nauðsyn erlendrar stóriöju til að
skapa atvinnufyrirtæki. Benti
hann á að kostnaðurinn við að
skapa atvinnutækifæri fyrir einn
rnann á Grundartanga væri nú 1
miljaröur g. króna og mætti nota
það mikla fjármagn til að skapa
fjölmörg annars konar atvinnu-
tækifæri. Stefán minnti á aö i
kringum 1965—66 hefður verið
uppi raddir um aö sjávarútvegur
og fiskvinnsla gætu ekki tekiö við
fleira fólki. Reynslan hefði hins
vegar kennt mönnum allt annað.
—þ-
I------------
j Spurningar
og svör
Aðalskipulagið
A föstudaginn lýstum við eftir spurningum sem snerta nýja
aöalskipulagið á framtiðarbyggingasvæðum Reykjavikur.
Nokkrar hafa þegar borist en lesendum og áhugamönnum öllum
er bent á að hringja i 81333 eða senda linu og þá munu blaðamenn
Þjóðviljans leita svara við spurningum þeirra.
BÆJARHÁLSINN
Kæjarhálsinn og auða svæðiö að Hraunbæjarbiokkunum.
Ljósm.: AI
Árbæingur spyr: Er talið nauðsynlegt að taka land af opna
svæðinu inilliHraunbæjar og Suðurlandsvegar, þar sem raflínan
liggur nú, undir lóðir fyririðnaðarhúsnæði, eru engar aðrar lóðir
til? Margir Árbæingar vilja nefnilega halda þessu svæði óspilltu.
Sigurður Ilarðarson, formaður skipulagsnefndar, svarar:
1 fyrsta lagi er svæöið engan veginn óspillt heldur er það i
fremur leiðinlegu ásigkomulagi einkum vegna linunnar. Ástæða
þess að svæðiö er óbyggt er raflinan og útivistargildi þess að
norðanverðu, þar sem gert er ráð fyrir atvinnulóðum á tveimur
stöðum er ákaflega takmarkað. Við teljum að'svæðið geti þjónað
tviþættum tilgangi eftir að linunni hefur verið komið i jörð, þ.e.
sem útivistarsvæði og atvinnusvæði að hluta, þannig að nýta
mætti Bæjarhálsinn, þ.e. götuna, sjálfa á báða vegu.
Hins vegar hafa komið verulega háværar óskir um að á þessu
svæði verði byggðir bilskúrar fyrir blokkirnar við Hraunbæ,
þannig að hjá ibúum er fleira uppi á teningnum en að halda
svæðinu óskertu. Þessar óskir er hugsanlegt að samræma að
minu mati.
— En eru engar aðrar lóðir til undir atvinnuhúsnæði.
Jú, ástæðan fyrir þessari tillögu er alls ekki sú, þvi reiknað er
með verulegu magni af atvinnulóðum, á framtiðarbygginga-
svæðunum bæði á svokölluðum hreinum atvinnusvæðum og
siðan á blönduðum ibúða- og atvinnusvæðum. Ég vil taka það
fram að á þessu umrædda svæði yrði gætt aðhalds varðandi útlit
og hirðu þeirra fyrirtækja sem þar myndu risa. Þarna yrði ein-
ungis um innanhússframleiðslu að ræða, engin vöruport eða þess
háttar. Að sjálfsögðu verður haft samráð við hagsmunasamtök
ibúa þegar að þvi kemur að ákveða þetta endanlega og stjórn
ibúasamtakanna hefur þegar verið kynnt þessi tillaga.I sam-
þykkt umhverfismálaráðs um skipulagið segir m.a. um þetta
svæði að ráðið telji að meginatriðið sé að koma linunni i jörð og
vel sé athugandi að setja þarna niður fyrirtæki á tveimur stöð-
um, en þvi aðeins að ibúar i næsta nágrenni séu þvi samþykkir.
HAGKVÆMNIN
* Við Rauðavatn. Ljósm.: —AI
Agúst J. spyr: Hvernig skýrir meirihlutinn þá fullyröingu sina
I að þessi skipulagstillaga sé ódýrari en sú gamla? Fyrir hverja er
hún hagkvæmari? Þýðir hún ódýrari byggingalóðir, hagkvæm-
ara samgöngukerfi eða minni skatta fyrir borgarbúa? Hvernig
svarar formaður skipulagsnefndar gagnrýni Sjálfstæðisflokks-
ins á hagkvæmni tiliögunnar:
Sigurður Harðarson svarar:
Þessi tillaga er i fyrsta lagi hagkvæmari fyrir væntanlega ibúa
miðað við aðra valkosti um framtiðarbyggð. Meðalakstursvega-
lengdir miðað við borgina i heild eru stytrri frá þessu svæði, og
styttra i alla þjónustu en ella væri. Fyrir borgina er þessi tillaga
ódýrari hvað varðar almenningssamgöngur og strætisvagna-
leiðir, en rekstur SVR er nú orðinn verulegur kostnaðarliður hjá
borginni. Þá hefur ekki verið sýnt fram á annað en að þetta
svæði sé ódýrara i götum og veitum samanlagt en aðrir valkostir
þannig að tillagan er hagkvæm bæði fyrir verðandi ibúa á
svæðinu og skattborgara i Reykjavik.
Hvað varðar afstöðu Sjálfstæðisflokksins þá byggir þeirra
* gagnrýniá fullyrðingum og slagorðum. Þeir neita að viöurkenna
Iýmsa kostnaðarliöi sem óhjákvæmilegt er að taka tillit til við
mat á öðrum valkostum, svo sem eignarnámsbætur fyrir
Keldnaland, flutning Gufunesradiósins og stofnkostnað i götum
■ og veitum. Ef svara á gagnrýni þá verður hún að vera reist á
rökum en ekki óskhyggju.