Þjóðviljinn - 17.06.1981, Blaðsíða 5

Þjóðviljinn - 17.06.1981, Blaðsíða 5
MiOvikudagur 17. júni 1981 ÞJÓÐVILJINN — SÍÐA' 5 á daaskrá Tilvist herstöðva og hernaðarbandalaga, stóraukið vígbúnaðarkapphlaup og stjórnlítil framleiðsla drápstækja sem geta eytt öllu mannkyni nánast á andartaki eru mál, sem við öll verðum að spyrja okkur um og leita svara Þjóðaratkvæðagreiðsla um herinn Þótt á þessu ári séu 30 ár liðin siðan ameriski herinn settist hér að um kyrrt, hefur umræða um herstöðvarmálið og aðildina að NATO verið i daufara lagi. E.t.v. valda þar mestu um ný bræðra- bönd i pólitikinni. en þar kemur einnig til sú dauða hönd sem lang- varandi dvöl ameriska hersins hefur lagt á þjóðlifið, ásamt yfir- gangi Sovétmanna i Afganistan og vopna- og orðaskaki þeirra framan i Pólverja. Það hefur þvi farið minna fyrir starfi herstöðvaandstæðinga en oft áður, þótt áhugasamur kjarni hafi margt gott gert. Þátttöku fjöldans og tengsl við ólika hópa andstæðinga erlendrar hersetu hefur skort. Erfitt er þó að sakast við þá sem i forustu eru, þvi það er erfitttil lengdar, að halda uppi öflugu starfi með áhuga og hug- sjónir einar að vopni, ef á skortir áhuga fjöldans og bakstuðning sterkra þjóðfélagsafla. En ekki skal heldur vanmetin sU barátta, sem stöðugt er háð gegn auknum umsvifum hersins hér á landi. Er þá baráttan vonlaus? Af þessum orðum mætti draga þá ályktun, að núorðið sé til næsta litils að vera andstæðingur her- stöðva og hernaðarbandalaga, hvað þá berjast gegn þeim. Og það hefur vissulega dregiö kjark- inn Ur mörgum. 1 skoðanakönnun sem Dagblaðið gerði á s.l. ári voru andstæðingar herstöðvar- innar i Keflavik komnir niöur i rúm 30% þjóðarinnar og höfðu ekki verið færri i skoðanakönnun DB. En herstöðvaandstæðingar eru þráttfyrir alltstór minnihluti — minnihluti sem gæti breyst i meirihluta við breyttar aðstæöur og viðtæka umræðu og upplýs- ingamiðlun i þjóðfélaginu. Og þótt kaldir vindar blási i dag milli stórveldanna, gæti vindáttin breyst. Og htín verður að breyt- ast, þviannars kann að vera mjög stutt i næsta stórstrið, þar sem kjarnorkuvopnum yrði beitt. Lif eða dauði mannkyns Tilvist herstöðva og hernaðar- bandalaga, stóraukið vig- búnaðarkapphlaup og stjórnlitil framleiðsla drápstækja sem geta eytt öllu mannkyni nánast á andartaki eru mál, sem við öll verðum að spyrja okkur um og leita svara við. Viö getum spurt hvort barátta fyrir auknum her- vörnum og herstyrk eöa barátta fyrir friði sé liklegri til að sætta mannkynið við það, að byggja i sameiningu þessa jörð? Satt að segja horfir nú svo i heiminum, að eina lifsvonin er — alheims- friðarhreyfing sem barist getur gegn vigbúnaðarófreskjunni, og það verður aldrei friður á þessari jörð, nema markvisst sé stefnt að auknum jöfnuði. Forsenda aukins jafnaðar er svo aukið samstarf milli þjóða i stað tortryggni, af- vopnun i stað vigbúnaðar, brauð i stað vopna. Risagjáin sem nú skilur á milli norðurs og suðurs i heiminum varðandi h'fskjör og tækifæri til að njóta kosta þessarar jarðar er orðin svo djúp, að með óbreyttri stefnu mun enginn komast yfir, ef áfram heldur sem horfir. Hvorirhafa þá farsælli málstað — þeir sem vilja herstöövar- og hernaðarbandalög eða hinir, sem vilja hvorugt? Þvi díki þjóðaratkvæða- greiðsla um herinn? Islendingar eiga að baki sér einstæða sögu sem herlaus þjóð og i sambyli við aðrar Norður- landaþjóðir eru íslendingar i hópi þeirra þjóða, sem sögu sinnar vegna og þjóðfélagshátta hafa einna mesta möguleika þjóöa heimsins, til að leiða baráttuna fyrir friði. Samtök herstöðvaandstæðinga hafa nú reist kröfuna um þjóðar- atkvæðagreiðslu um herstöðina i Keflavik og aðildina að NATO. i ljósi Uðinnar reynsiu hafa flestir misst trUna á það, að alþingi og stjórnvöld muni stiga þau skref, að samþykkja og fylgja eftir brottför hersins eða Ursögn Ur NATO. Ég hef verið þeirrar skoð- unarum nokkurár, að það beri að leggja vaxandi áherslu á kröfu um þjóðaratkvæðagreiðslu. A þann hátt gefast bestir möguleik- ar á að fylkja saman öllum her- stöðvaandstæðingum, sem i reynd finnast i öllum stjórnmála- flokkum, en hafa haft næsta litil áhrif á þeim á undanförnum árum nema Alþyðubandalaginu, og þar er krafan um brottför hersins einnig á undanhaldi. Fyrir nokkrum árum höfðu samtök ungs fólks i Framsóknar- og Alþyðuflokki uppi nokkra baráttu ihermálinu, ai hún hefur hljóðnað. Samt sem áöur er ég sannfærður um þaö, að meiri- • Blikkiöjan Asgaröi 7, Garðabæ Önnumst þakrennusmíði og uppsetningu — ennfremur hverskonar blikksmíöi. Gerum föst verötilboð hlutafylgi er hægtaö vinna a.m.k. fyrir brottför hersins, ef til þjóðaratkvæðagreiöslu kæmi. Tvö inál — herstöðin og aðildin að NATO Þótt auðvelt sé að lita á hinn svokallaða herverndarsamning við Bandarikin og aðildina að NATO sem sama hlutinn, er þetta þó sitthvað, eins og yfirlýsingin við inngönguna i NATO ber með sér, þegar hér átti ekki að. vera her á friðartimum. Það á þvi að leggja áherslu á, að hér sé uin tvær kröfur að ræöa, enda liklegt að uppsögn „herverndarsamn- ingsins” standi fleirum nær. Andstaða viö lierstöðina i Keflavik er vissulega af mörgum mismunandi rótum. Mörgum er þaö þjóðernis- og metnaðarmál, að hér sé ekki erlendur her. Aðrir leggja áherslu á hættuna sem herstöðin skapi, ef til striðs komi. Enn aðrir telja brottför hersins þátt i baráttu fyrir friði i heim- inum og svo eru þeir, sem telja herstöðina ógnun við hin „sósial- isku” riki og árásarstöð kapital- ista i Bandarikjunum. Menn benda einnig á þá mengun hugar- farsins og hættu fyrir menningu þjóðarinnar, sem frá herstöðinni stafi eins og sjónvarps- og út- varpsmál herstöðvarinnar eru dæmi um. Þannig má halda áfram að tina til mismunandi rök. Að kjósa herstöð Flestir sem vilja hafa hér ameriskan her láta einnig svo, að hann megi og eigi ekki aö vera hér um alla tið. Eru þá friöartim- ar nefndir til. Það gæti þvi orðið ýmsum erfiður biti aö kyngja, ef þeir eiga með kjörseðli að gera hersetu á tslandi að enn varan- legri hlut, en hún er nú. Frammi fyrir þeirri spurningu þyrftu ts- lendingar aö standa og ef svarið yrði NEI, þá gætu næstu skrefin verið úrsögn úr NATO, friðlýsing Norður-Atlantshafsins og kjarn- orkuvopnalaust belti i Evrópu. Þeir sem i einlægni óskuðu Austur-Evrópuþjóðum frelsis frá Sovétskipulagi, gætu þá sam- fagnað þessum þjóðum og Evrópa snúið sér að þvi sam- einuð, að rétta fátækum og smáð- um þjóðum þriðja heimsins hjálparhönd. Þá ættum við lika von árið 2000. A annan I hvitasunnu ’81 SIMI53468 H rra Grunnskolanum á Akranesi Skólastjóri — Yfirkennari — Kennarar Lausar eru stöður skólastjóra og yfir- kennara við grunnskóla Akraness (Grunnskólann við Vesturgötu), umsókn- arfrestur er til 30. júni. Enníremur eru lausar nokkrar almennar kennarastöður við grunnskóla Akraness. Æskilegar kennslugreinar: stærðfræði 7. 8. og 9. bekkur, enska og danska, sér- kennsla og kennsla yngri barna. Umsókn- arfrestur er til 30. júni. Upplýsingar gefa Hörður Ó. Helgason, formaður skólanefndar, simi 93-2326 (i há- degi og á kvöldin), Guðbjartur Hannesson skólastjóri.simi 2723 á kvöldin, og Ingi Steinar Gunnlaugsson skólastjóri, i sima 1193 á kvöldin. VOLVO LESTIN' Næsta stopp Misstu ekki af lestinni Föstudagur 19.6. Keflavík, kl. 10.00-12.00 við Aðalstöðina Sandgerði, kl. 15.00-16.00 Grindavík, kl. 18.00-19.00 Suðurlandsbraut 16 • Simi 35200 1 S o ff 4r to h k © S fi •* ggg g'g 'SS og °g Örfá eintök enn fáanleg. t Bókin er gefin út í rúmlega 200 eintökum. Mjög góð handbók i viðskiptalífinu. Verð kr. 1.490,- «’ Nafnnúmeraskrá mun stærri en áður og heimildargildi betra. þar sem hér er um endanlegar tölur að ræða. LETUR H.F. Sími 23857. Grettisgötu 2, Pósthólf 415, Reykjavík.

x

Þjóðviljinn

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Þjóðviljinn
https://timarit.is/publication/257

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.