Þjóðviljinn - 18.08.1981, Blaðsíða 4

4 StÐA — ÞJÓDVILJINN Þriðjudagur 18. ágúst 1981
WOBVIUINN
Málgagn sósíalisma, verkalýds-
hreyfingar og þjódfrelsis
(Jtgefandi: (Jtgáfufélag Þjóðviljans.
Framkvæmdastjóri: Eiður Bergmann.
Ritstjórar: Arni Bergmann, Einar Karl Haraldsson, Kjartan
Ólafsson.
Auglýsingastjóri: Svanhildur Bjarnadottir
Umsjónarmaður sunnudagsblaðs: Þórunn Siguröardóttir
Afgreiöslustjóri: Valþór Hlöðversson
Blaðamenn: Alfheiöur Ingadóttir, Ingibjörg Haraldsdóttir,
Kristin Astgeirsdóttir, Magnús H. Gislason, Sigurdór Sigurdórs-
son.Jón Guöni Kristjánsson.
íþróttafréttamaður: lngólfur Hannesson.
(Jtlit og hönnun: Guöjón Sveinbjörnsson, Björn Br. Björnsson .
Ljósmyndir: Einar Karlsson, Gunnar Eliasson.
Handrita- og prófarkalestur: Andrea Jónsdóttir, Elias Mar.
Auglýsingar: Unnur Kristjánsdóttir
Skrifstofa: Guörún Guövaröardóttir, Jóhannes Harðarson.
Afgreiösla: Kristin Pétursdóttir, Bára Sigurðardóttir.
Simavarsla: Ólöf Halldórsdóttir, Sigriður Kristjánsdóttir.
Bilstjóri: Sigrún Báröardóttir.
Pökkun: Anney B. Sveinsdóttir, Halla Pálsdóttir, Karen Jóns-
dóttir.
Útkeyrsla, afgreiðsla og auglýsingar: Siöumúla 6,
Reykjavik, simi 8 13 33.
Prentun: Blaðaprent hf..
Hröðum
kjarasamningum
# Þann 1. nóvember í haust rennur út gildistími kjara-
samninga hjá flestum almennu verkalýðsfélögunum á
landi hér.
# Á undanförnum árum hef ur það oft viljað brenna við
aðgerð nýrra kjarasamninga haf i dregist úr hömlu. Þar
hafa menn vítin til að varast.
# Full ástæða er til að hvetja alla samningsaðila til
þess að taka nú hið fyrsta upp alvarlegar viðræður um
gerðnýrra kjarasamninga, og miða viðræðurnar við það
að hafa lokið samningsgerð, þegar núgildandi samn-
ingar renna út.
# Dragist samningar hins vegar á langinn hlýtur það
að teljast eðlileg krafa af hálfu verkalýðshreyfingar-
innar, að laun verði engu að síður greidd samkvæmt
nýjum kjarasamningum frá 1. nóvember, er gildistími
eldri samninga rennur út.
# Nú um helgina var haldinn á vegum Verkamanna-
sambands (slands f undur sambandsstjórnar þess og for-
manna aðildarfélaganna.
# l samþykkt fundarins er skorað á öll aðildarfélög
Verkamannasambandsins að segja upp gildandi kjara-
samningum fyrir 1. október n.k., þannig að þeir verði
lausir frá og með 1. nóvember.
# i þessari samþykkt Verkamannasambandsins er til
þess hvatt að i komandi kjarasamningum verði áhersla
lögð á að tryggja i fyrsfa lagi atvinnuöryggi, og í öðru
lagi ,,varanlega aukningu kaupmáttar, sem náð verði
með samtvinnun grunnlaunahækkana, skattalækkana og
hjöðnunar verðbólgu.
Hér er sleginn réttur tónn.
# Aðsjálfsögðu verður aðsemja um einhverjar beinar
grunnkaupshækkanir í komandi kjarasamningum lág-
launafólks. Ekkert annað kemur til greina. Spurningin
er aðeins, hvað eiga þær að verða miklar og á hve
löngum tíma eiga þær að koma til framkvæmda.
# Úr röðum atvinnurekenda hafa enn sem komið er
eingöngu heyrst raddir, sem enga kauphækkun telja
koma til greina.
# Fyrir Vinnuveitendasambandið væri hyggilegt að
falla sem allra fyrst frá svo fráleitri afstöðu.
# í samþykkt Verkamannasambandsins kemur skýrt
fram að það er þó ekki krónutalan sem slík, heldur
„varanleg aukning kaupmáttar", sem barist er fyrir.
Þaðer hækkun kaupmáttar launanna, hjá öllu láglauna-
fólki, sem komandi kjarasamningar þurfa að tryggja.
Og þetta þarf að tryggja án þess að atvinnuörygginu og
mikilvægum markmiðum um hjöðnun verðbólgu sé
stefnt í hættu.
# Láglaunafólkinu í verkalýðsfélögunum er Ijóst að í
kjarabaráttunni verða engir sigrar unnir með óðaverð-
bólguog atvinnuleysi, en þessu sama fólki er líka Ijóst að
þvi fer f jarri að okkar mikla þjóðarauði og okkar miklu
þjóðartekjum sé réttlátlega skipt. Þess vegna bera
verkalýðsfélögin fram nú kröfur sínar um kjarabætur.
# Af hálfu samtaka hins ajmenna launafólks er það
eðlileg krafa að komandi kjarasamningar tryggi lág-
launafólki a.m.k. ekki lakari kaupmátt en hann hefur
áður orðið bestur.
# Samkvæmt þeim gögnum, sem fram voru lögð frá
hagdeild Alþýðusambands íslandsá fundi Verkamanna-
sambandsins um helgina, þá má ætla að kaupmáttur
kauptaxta verkamanna verði í ár lítið eitt hærri en hann
var á siðasta ári, en hins vegar um 6% lægri en hann var
fyrir þremur árum, á árinu 1978, er kaupmáttur kaup-
taxta verkamanna fór hæst.
# Samkvæmt sömu gögnum hefur kaupmáttur ýmsra
annarra starfsstétta en verkamanna lækkað nokkru
meira en þessum 6% svarar, og telur hagdeild Alþýðu-
sambandsins að kaupmáttur kauptaxta „allra laun-
þega" verði í ár um 10% lakari en hann varð áður bestur.
Hér er einnig vert að hafa í huga, að sé hins vegar spurt
um kaupmátt ráðstöfunartekna, það er þeirra tekna,
sem menn halda eftir þegar allir skattar hafa verið
greiddir, þá hefur skerðing þeirra orðið mun minni en
þetta eða um 3% að dómi Þjóðhagsstofnunar.
# Þessum tölum geta menn velt fyrir sér fram og
aftur, spurt um orsakir og afleiðingar. Niðurstaðan
verður samt ekki nema ein. Kaupmátturinn þarf að
hækka, en við skulum gæta vel að verðbólgunni og at-
vinnuörygginu um leið. Alla þessa þrjá þætti þarf að
klrippt
Geir Hallgrimsson að skoða fiskiðjuver I Murmansk sem borgarstjðri. Upphafið af hringekjn heimboð
milli Moskvu- og Reykjavíkurborgar.
„Gallgrimsson”
íþriöja sinn?
Staksteinar er við sama hey-
garöshornið i Morgunblaðinu á
laugardaginn. Þar er þessi setn-
ing sem vel gæti verið frá fjórða
eða fimmta áratug aldarinnar:
„Auövitað var tekið á móti
Geir Hallgrimssyni, forsætis-
ráðherra fullvalda þjóðar, með
myndarskap i Moskvu,en hins-
vegar hafa Kremlverjar að
sjálfsögðu tekið á móti Svavari
Gestssyni eins og hæföi fulltrúa
flokks, sem i áratugi hefur sýnt
Moskvumönnum samskonar
hlýðni og þægur rakki húsbónda
sinum.”
Allt er þetta gott og blessað,
en klippari hefur aðra skýringu
á höfðinglegum móttökum er
Geir kom til Sovét 1976 ásamt
Birni Bjarnasyni leiðarahöfundi
Morgunblaðsins. Þannig háttaði
nefnilega að þetta var ekki i
fyrsta skipti sem Geir Hall-
grimsson heimsótti Sovétrikin.
Hann átti frumkvæöi að sam-
skiptum Reykjavikurborgar og
Moskvuborgar sem borgarstjóri
og fór með friöan flokk borgar-
stjórnarmanna til Sovét. Geir
Hallgrimsson ber þvi höfuö-
ábyrgðina a þeirri hringekju
heimboða sem verið hafa i
gangi milli Moskvu og Reykja-
vikur æ siöan.
Sovétmenn stóöu hinsvegar i
þeirri meiningu að herra „Gall-
grimsson” eins og það heitir
uppá rússnesku væri að koma I
þriöja sinn til Moskvu er hann
heimsótti Kremlverja sem for-
sætisráðherra. Sovétmenn
lögðu i það stórpólitiska mein-
ingu aö svo fjölhæfur stjðrn-
málamaður sem herra Gall-
grimsson gerði sér svona titt við
þá. Fyrst kom Gallgrimsson
borgarstjðri, þá Gallgrimsson
gjaldkeri ASI og loks Gall-
grimsson forsætisráöherra.
Slfkum tiðieikagesti meö rætur I
verkalýðshreyfingunni bar auð-
vitað allur sómi i Sovét. Það
hafði semsé misfarist i skrif-
finnskunni að Gallgrimsson
gjaldkeri ASÍ var ekki Geir
Hallgrimsson heldur Óskar
Hallgrimsson. Grundvöllur al-
þjóðasamskipta er oft reistur á
gagnkvæmum misskilningi, og
stundum þarf það ekkí að vera
til bölvunar eins og I þessu
dæmi.
Aö drepa
verkalýösfélag
Vilmundur Gylfason hefur
prédikað nauösyn hasars i
verkalýðsfélögunum, og hefur
ásamt öörum kratabroddum
farið á undan með góðu fordæmi
og efnt til sýnikennslu i lýðræð-
islegu starfi innan Alþýðu-
flokksíns. Ekki eru allir sam-
mála þeirri kenningu Vímma að
kjörin batni ef ákveönir verká-
sóttir i verkalýðsfélögum sem
öðrum félögum nema einhver
stórátök séu i boði.
Og i Fréttabréfi Verkalýðsfé-
laganna i Vestmannaeyjum 2.
tbl. 4. árg. 1. júni 1981 eru nokk-
ur góð ráð tekin að láni og stað-
færð um það hvernig ganga
megi af verkalýðsfélagi dauðu.
Snúa þau ráð að félagsmönnum
fremur en forystunni og eru
dálitið nöpur: Hér koma þau
með inngangi:
„Talsvert hefur veriö
skammast út i stjórnir stéttar-
félaganna fyrir einræði og ólýð-
ræðisleg vinnubrögð einkum
þegar um er að ræða kosningu
til stjórnar og ákvarðanatöku i
þýðingarmiklum málum, s.s.
vinnustöðvanir og fleira. I flest-
um tilfellum er það svo, að
stéttarfélögin eru mjög lýðræð-
islega uppbyggð, en áhugaleysi
félagsmanna gerir það að verk-
um, að fámennur hópur, sem
leggur það á sig að mæta á fé-
lagsfundum, fær það hlutverk,
að taka ákvarðanir i þýðingar-
miklum málum. Siðan gerist
það, aö vinnufélagarnir, sem
ekki mættu á fundinn, skamma
hina fyrir að hafa samþykkt
þetta en ekki hitt og tala um að
félaginu sé stjórnað af fámennri
klfku. Það er oft engu likara en
ætlast sé til að atkvæöi þeirra,
sem engan áhuga sýna félagi
sinu, skuli vega þyngra en I
þeirra, sem áhuga hafa fyrir fé- j
lagsstarfinu.* \
Niu góö ráð |
En til að koma til móts við 1
hina áhugalausu þykir rétt að |
láta fylgja með nokkur góð ráð, |
sem við rákumst á i félagsriti I
einu nýlega og hafa þau verið *
staðfærð i sumum tilfellum:
„1. Ekki mæta á fundum. Ef þú |
mætir, komdu of seint. ,
2. Ef þér finnst veðrið vont, i
vertu heima.
3. Ef eitthvað er i sjónvarpinu, |
hvað sem er, horfðu þá heldur ,
á þaðen að mæta á fund, jafn- ■
vel þó að þú bölvir á eftir — I
hvað imbinn sé alltaf lélegur. |
4. Ef þú mætir á féiagsfund ,
skaltu kvarta undan störfum ■
stjórnar.
6. Ekki gefa kost á þér í em- I
bætti af þvi að það er auðveld- ,
ara að gagnrýna en starfa. ■
6. Ef þú engu að síður ert kos- |
inn þá skaltu kvarta.
7. Ef formaður spyr þig álits, ,
svaraðu að þú hafir ekkert að ■
segja. Eftir fundinn segir þú I
öllum hvað þeir ættu að gera. |
8. Ekki starfa meira en brýn- ,
asta nauðsyn krefur og þegar ■
aðrir starfa mikið og leggja |
sig fram i félagsstarfinu, |
skaltu benda rækilega á að ,
félaginu sé stjórnað af kliku. ■
9. Legðu þig fram um að finna I
eitthvað athugavert, og þegar |
þú finnur það, segðu þá af þér ,
störfum”.
Og eitt í viöbót I
■
Fleiri voru ráðin ekki i frétta- ■
bréfinu frá Eyjum en klippari
getur bætt við 10. ráðinu.
10. Þegar þú ert búinn að ganga ■
af verkalýðsfélaginu þvi sem I
næst dauðu með áhugaleysi |
þinu og hefur lagt þig fram |
um að koma óorði á forystuna .
með afskiptaleysi þinu |
gakktu þá i krataflokkinn I
hans Vimma og Jóns Bald- ■
vins, og heimtaðu meira lýð- J
ræði I verkalýðshreyfingunni. |
— ekh 1
I
■
I