Þjóðviljinn - 16.01.1982, Blaðsíða 21

Helgin 16,— 17. janúar 1982. ÞJÓÐVILJINN — SÍÐA 21
Það skortir skilning á
grundvallarbreytinguin
Rætt viö Kára 1
Arnórsson
skólastjóra WT 1 #
Fossvogsskóla
Kennarasamband tslands er nú
að hefja kynningarherferð sina að
nýju. en fyrri hluti hennar fór
fram i haust. Af þvi tilefni var
rætt við KáraArnórsson skóla-
stjóra, en hann er i forsvari fyrir
Kcnnarasamb. vegna þessarar
kynningar. Ilann var spurður
hver tilgangurinn væri með þessu
kynningarstarf i.
„Það er von að spurtsé þvi slikt
framtak er næsta óvenjulegt.
Meginástæðan fyrir þvi að i þetta
er ráðist er almennt sinnuleysi al-
mennings og ráðamanna um
skólamál. Ætlunin er að vekja
fólk til umhugsunar og umræðna
um skólann. Fyrst og fremst
höfum við i huga aðbímað nem-
enda. Þeirbúa viðmjög misjafna
aðstöðu. Þrengsli eru mikil og
vinnudagurinn sundurslitinn eða
þá hitt að nemendur eru látnir
dúsa i skólabilum upp i þrjár
klukkustundir á dag. Lögboðnar
námsgreinar eru felldar niður
vegna húsnæðisleysis eða
kennaraleysis og enginn hreyfir
litla fingur hvað þá meir til að
mótmæla þessu misrétti.
— Er hlutverk skólans annað en
var? Hafa kröfurnar breyst?
„Ég hygg að það megi vera
flestum fullljóst að hlutverk
skólans hefur breysL Annað
væri lika undarlegt miðað við þær
miklu breytingar sem orðið hafa i
islensku þjóðfélagiundanfarin ár.
Það uppeldi sem börn og ungl-
ingar fengu áður i skapandi starfi
með fullorðnum er ekki lengur
fyrir hendi i þeim mæli sem var.
Það kemur þvi i hlut skólanna að
bæta úr. Þessu verður að svara
með mun meiri einstaklingsum-
önnun sem felst i fjölbreyttara
starfi innan skólans. Það er mjög
eðlilegt að kröfur breytist og
aukist en til þess að hægt sé að
verða við réttmætum kröfum
þarf að skapa skólanum betri
skilyrði. Við jöfnum kost nem-
enda best með þvi' að geta sinnt
hverjum og einum eftir þroska og
getu, Um þetta hygg ég að menn
séu sammála. Það er jafn
augljóst mál að með þeim fjölda
sem hverjum kennara er ætlað að
sinna ihverri bekkjardeild a.m.k.
á þéttbýlissvæðunum er sli'kt úti-
lokað.”
Hvcrnig er vinnutima nemenda
háttaft?
„Flestirskólar, ef frá eru taldir
heimavistaskólar, eru tvisetnir,
sumir að hluta til þrisetnir. Af
þeim ástæðum hefur stór hluti
nemenda megin vinnutima sinn
siðdegis. Nám krefst áreynslu og
árdegistími nýtist nemendum
betur en siðdegið þvi þá eru þeir
. orðnir þreyttir eftir eril dagsins.
Tvisetningin veldur þvi einnig að
vinnutimi nemenda verður sund-
urslitinn og mislangur. Um þetta
eru foreldrar alltof sinnulausir.
Ég minntistáðan á heimanakst-
urinn sem farið hefur vaxandi
undanfarin ár. Það er mikið álag
fyrir unga nemendur að þurfa að
sitja i' skólabilnum á annan
klukkutima dag hvern eftir að
starfinu i skólanum er lokið. Ég
hygg að mörgum fullorðnum
þættisúrtibrotiað vera svolengi
til vinnu sinnar eða Ur.
Heimilislíf er nú með öðrum
hætti en áður var og aðstæður
ólikar. Margt nýtt glepur hug
barnsins og foreldranra. Þetta
hefur áhrif á aðstöðu til heima-
námsins en hluti af vinnutima
nemenda er að sjálfsögðu bund-
inn heimanáminu. Væri skólinn
einsetinn gætu börnin lokið vinnu-
degi sinum i skólanum.”
Þú talar um vinnuaftstöftu
nemenda. Hvaft mcft vinnuaft-
stöðu kennara?
„Þvi er fljótsvarað. Aðstaða
kennara til að sinna sinni vinnu
utan kennslustundanna er afar
bágborin og mjög viða alls engin.
Kennarinn verður að hröklast úr
kennslustofunni þvi annar bekkur
verðurað komastþar inn og hann
verður að flýja með sin verkefni.
Það eru vaxandi kröfur um sam-
vinnu kennara og hún reyndar
nauðsyn í skólastarfi en hvergi
ætlaður staður. Undirbúningur
fyrir það starf sem kennurum er
ætlað að vinna er mikill. Þvi er
nauðsynlegt að aðstaða sé fyrir
þá vinnu. Léleg vinnuaðstaða
kennaranna hlýtur að komaniður
á starfijpeirra ogþarmeð bitna á
börnunum.
Sá háttur margra sveitarfélaga
að byggja skóla i áföngum veldur
oftgifurlegum erfiðleikum istarfi
vegna þess að þegar fyrsta
áfanga er lokið er ætlast til þess
að öll kennsla geti farið fram.
Þetta ástand bitnar oftast verst á
kennslu i verkmenntagreinum,
listgreinum og likamsrækt.”
Eru þá foreldrar áhugaiausir
um skólaim? Er afstafta þeirra
neikvæft?
„Foreldrar hafa áhuga fyrir
börnum sinum og hvernig þeim
vegnar. Skólinn hefur hins vegar
verið þeim mörgum lokaður
heimur siðan þeir voru þar nem-
endur. Það hefur lengi loðað við á
Islandi að skólinn væri sér heim-
ur riki kennaranna og skólastjór-
ans sem aðrir ættu að hafa sem
minnst skipti af. Vafalaust eiga
skölarnir sjálfir nokkra sök á
þessu. En skóliim er ekkert
einkamál kennara eða starfs-
fólksins sem þar vinnur. Hann er
fyrstog fremst vinnustaður nem-
endanna. Margir foreldrar hafa
mikinn áhuga fyrir skólanum
meðan börn þeirra eru þar. Þeir
gætu gert miklu meira en þeir
gera i dag til þess að betur væri
búið að skólanum. Foreldrar
valda mestu um það hver viðhorf
eru til skólans. Það er mikilvægt
að þeir reyni á heimili sinu að
skapa jákvætt viðhorf. Neikvæö
afstaða heimilis til skóla gerir
nemendum erfitt fyrir og getur
valdið vanliðan þeirra i skólanum
og erfiðleikum i námi.”
Hafa þá engar framfarir orftift i
skólunum?
„Jú, vissulega hafa orðið fram-
farir á ýmsum sviðum. Má þar
t.d. nefna ný námsgögn, breytta
kennsluhætti, betri tækjakost
skólasöfn og fleira. En misræmið
er þarna gifurlegt og sum
fræösluhéruð búa skólum sinum
svo lélega aðstöðu að slikt fyrir-
fyndisthvergi i nálægum löndum.
Það skortir skilning á grundvall-
arbreytingum sem fylgja verður i
kjölfar breyttra þjóðfélagshátta.
Má þar nefna nauðsyn þess að
koma á einsetnum skóla.
Fáar þjóðir búa betur að heim-
ilum sinum hvað varðar húsnæði
og búnað en tslendingar. Það
vekur þvi' furðu að þeir skuli ekki
búa betur að skólum barna sinna
en raun ber vitni. Um þetta vill
Kennarasamband tslands hefja
umræður.
Kennarar kunna vel að meta
það sem gert hefur verið fyrir
nemendursvo sem aukinn stuðn-
ing og sálfræðiiega aðstoð, enþvi
miður er slikt viða af skornum
skammti. Þeir leggja áherslu á
að gera þarf stór átak i þvi að
bæta starfsaðstöðuna i skólunum
og skapa þannig möguleika fyrir
betri skóla. Það er von kennara-
sambandsins að það kynningar-
starf sem nú er að hefjast stuðli
að þvi að svo megi verða,” sagði
Kári að lokum.
"MANNSHVARF’

„MANNSHVARF"
ER GRÖFT MANNRÉTTINDABROT
Það er algeng aðferð ríkisstjórna í ýmsum löndum að láfa fólk
„hverfa”. Þetta eru ekki aðeins yfirlýstir pólitískir and-
stæðingar, heldur einnig almennir borgarar, sem eru yfirvöldum
þyrnir í augum. í mörgum tilfellum er um að ræða leynilega
aftöku án dóms og laga. Þannig hafa þúsundir manna „horfið”
að undirlagi yfirvalda síðastliðin 10 ár.
Styðjið baráttuna fyrir skoðanafrelsi, og gegn pyntingum og dauðarefsingu með því að gerast meðlimu
i Amnesty International. Námskeið verður haldið á vegum íslandsdeildar Amnesty International
2. og 3. febrúar 1982. Fyrir þá sem vilja kynnast starfsemi A.l. og hvernig þeir geti gerst virkir félagar.
ISLANDSDEILD
amnesty
^ international
Pósthólf 7124. 127 Reykiavik
Nafn
Nafnnúmer
Sími
”MANNSHVARF”1982
Heimilisfang
□ Námskeiðsþátttaka
□ Virkur
□ Styrktarfélagi |
iðH