Þjóðviljinn - 08.04.1982, Blaðsíða 15

Fimmtudagur 8. april 1982 ÞJÓÐVILJINN — SIÐA 15
um upphaf skiöaiþrótta á Is-
landi, og slöan hefur verið aö
smáhlaöast utan á þann snjó-
bolta.
Ég hef alla mina tiö, veriö
meira og minna á kafi i þessu,
þótt ég hafi aldrei stigiö á skiöi
svo heitiö geti. Timavarslan var
mitt fag. Annars voru skiöin
ekki versta bakterian, heldur
frjálsu Iþróttirnar, en þar er ég
búin aö vera á kafi öll sumur i 40
ár. Þaö byrjaöi allt saman sum-
arið 1941 þegar ég var 16 ára
stráklingur I MA. Hermann
Stefánsson var þá allur i öllu og
kom á fót frjálsiþróttakeppni
milli Suöurlands og Noröur-
lands. Hermann fékk mig ásamt
fleiri piltum til að annast tima-
tökur. I þvi hef ég staðiö jafnt
sumur sem vetur, þar til ég
sagði stopp, sl. sumar, tók mér
eitt ár i fri, og haföi þaö af aö
skrifa þessa skiöabók.
Sannsögulegheimild
var takmarkið ______________
— Bók sem þessa er ekki
hægt aö skrifa nema leitaö sé i
smiöju til geysilega margra
manna. Aöaláherslan hjá mér
var aö gefa út eins sannsögu-
lega heimild um sögu skiöa-
iþróttarinnar og frekast er unnt.
Ofan á það sem ég átti fyrir i
kjallaranum, þá bættist i safnið
heilmikiö af alls kyns bækling-
um, leikskrám og öðrum ljósrit-
um alls staðar af landinu sem á
einn eöa annan hátt tengdust
sögu skiðaiþróttarinnar. Ég
vona bara að mér hafi tekist aö
skrifa aðgengilegt efni úr öllum
þessum fróöleik.
— Ég held aö helsti vendi-
punkturinn i sögu skiðaiþróttar-
innar á Islandi hafi verið i
kringum 1930, þegar Guö-
mundur Skarphéöinsson fékk
hingaö til lands, norskan skiöa-
kennara Helge Torvö aö nafni.
Helge var hér fram til 1935 og
fór viða um land, m.a. á Akur-
eyri, Sigiufjörö og Isafjörö þar
sem hann kenndi. Þaö varð al-
veg gjörbylting i öllu sem varö-
aöi skiöaútbúnað og kennslu
eftir aö Helge kom hingaö. Nýr
útbúnaöur, ný tækni auk þess
sem hann flutti meö sér norskar
skiðareglur, sem höföu meö sér
alþjóölegt gildi. Meö komu
Helge varð skiöaiþróttin fyrst
að keppnisiþrótt hérlendis.
Framfarirnar hjá islenskum
skiðamönnum uröu geysilegar á
örfáum árum, auk þess sem
hann vakti upp þaö mikinn
áhuga á iþróttinni hvar sem
hann kom.
Upphafið? Ég haföi eiginlega
mest gaman af aö vinna þann
kafla bókarinnar. Þaö þurfti aö
skoöa mikiö og velta oft lengi
vöngum þegar upphafiö var
annars vegar. Þaö er nóg til af
bókum um þessi efni, en þvi
miður þá er þvi alveg tviskipt.
Þjóðverjar hafa skrifaö mikiö
um upphaf sklðaiþrótta, en þeir
skrifa aöeins um sina menn og
alpagreinarnar. Sleppa alveg
norrænu greinunum, eins og
þær séu alls ekki til.
Sama er aö segja um Noröur-
löndin. Nóg til af bókum, en,
aðeins ganga og stökk, ganga og
stökk og ennþá meira um göngu
og stökk. Þaö eru alveg sömu
öfgarnar.
— Nei, ég hef aldrei fariö
neitt aö ráöi á skiöi. Auövitaö
var maöur i feröum meö Her-
manni hérna I gamla daga, en
núna tritla ég bara á göngu-
skiðum þegar enginn sér til.
Þetta er svo gamall útbúnaöur
sem ég er meö maöur, ég myndi
skammast min fyrir aö láta
nokkurn mann sjá þetta.
Skemmtilegar
skiðasögur...______________
Skemmtilegar skiöasögur
segiröu. Sko, ég ætlaöi mér
aðallega aö fiska þær frá þeim
sem ég fékk til aö skrifa um sinn
feril I bókina. Allt fremsta af-
reksfólkiö i greininni sem liföi
og hræröist i þessu. En guö
minn almáttugur. Nei, bless-
aöur vertu ekki aö skrifa þetta
niður.
Eitthvaö sem snertir mig
sjálfan. Jú, ekki nema þaö aö öll
enduöu skiöamótin eins og hér
áöur fyrr. Ég, Svavar Ottesen
og Gógó, vorum alltaf siðastir
heim úr fjallinu, helbláir af
kulda.
Viö keyptum okkur oftast bil
uppeftir, en timdum ekki aö
kaupa bii til baka. Þaö voru
engir áhorfendur á þessum
mótum, aðrir en viö þrir tlma-
verðirnir við markiö; búiö...
Næstu árin þarna á eftir, þá
var Halldór Ólafsson lika kom-
inn i timavaröahópinn. Við
fjórir vorum held ég alltaf fleiri
en áhorfendur. Já, já, þaö fóru
allar helgar I þetta og ekki var
ástandið betra á sumrin. Ég hélt
satt að segja aö þaö væri ekki
hægt að stökkva langstökk
nema ég mældi þaö. — Hann er
núna fyrst aö uppgötva aö þaö
er vist hægt — , bætti Eiin,
eiginkona Haraldar viö.
Annars skal ég segja þér aö
það sem aö dreif mig kannski
einna mest af stað viö að skrifa
þessa bók, var þaö aö það eru aö
verða siöustu forvöö aö fá upp-
lýsingar frá þeim mönnum sem
muna þessa elstu tiö. Ég hrein-
lega varö aö byrja á þessu. Hins
vegar eru þvi miöur of margar
eyður i bókinni, jafnvel frá
yngra fólki, sem lét mig ekki
hafa umbeðnar upplýsingar.
Hann blómstraði
af mælsku__________________
— Aðstaðan, hún hefur auð-
vitaö gjörbreyst á siðustu árum.
Þó hefur ýmislegt fallið niöur
sem eftirsjá er aö. 1 kringum
1940, þá var Heigi Hjörvar, sá
merki útvarpsmaöur, ætiö með
lýsingu frá öllum helstu skiöa-
mótum. Þá var geypilegur
áhugi fyrir iþróttinni og menn
sátu limdir við tækin og hlýddu
á lýsingu Helga. Hann hreinlega
blómstraöi af mælsku. Hann var
kannski aö lýsa göngukeppni
eöa svigi, og enginn sást i braut-
inni, þá fór hann bara aö segja
sögur eða lýsa umhverfinu.
Hann átti ekki I neinum vand-
ræöum meö þaö, hann Helgi.
Hjá okkur i fjallinu. Eina
vörnin sem viö höföum var
fööurlandiö. Skiöahóteliö kom
ekki fyrr en 1957.
Það kom stundum fyrir aö
timatakan væri ekki sem
nákvæmust. Ef skyggniö var
slæmt eöa brautin iöng, þá
þurfti oft aö stilla upp milli-
ræsum i miöja brautina. Þaö
gat þvi tekið einhverjar sek-
úndur að koma þeim skila-
boöum niöur til timavaröanna
aö keppandinn væri lagöur af
stað, og timataka skyldi hefjast.
Ég held nú samt aö sú
ónákvæmni hafi komiö jafnt
niöur á öllum keppendum
hverju sinni.
Jú, jú viö höföum skeiöklukk-
ur, en þegar menn voru Iklæddir
þykkustu vettlingum, þá gat
veriö erfitt aö vera akkúrat i
timatökunni. Viö höföum þvi
oftast þrjár klukkur i gangi og
ef einhverju munaöi þá reikn-
uöum viö út meöaltimann. Þaö
var ekki fyrr en uppúr ’60 aö við
fengum betri tæki. Þaö var hann
Björn sem kom meö rafmagniö i
fjalliö.
r
„Eg hitti ruslahaug
•ir norðan”
fyrir
Ætla ég aö halda áfram að
skrifa? Ja, ég er aö visu búin að
sýna þér i kjallarann. Þaö er
best að þú hafir sem fyrirsögn.
„Ég hitti ruslahaug fyrir
noröan.” En annars, þú veist aö
þaö eru til fjallháir staflar af
ýmsu þvi sem viökemur, t.d.
skák, óperum og leiklist, og
ennþá meira á ég til um skiöi.
Þetta er mestalit til; þaö er
aöeins spurningin um aö finna
tima til aö vinna úr þvi.” — lg.
Framboðslisti á Blönduósi
Aö undanförnu hafa staðiö yfir
á Blönduósi viöræður milli Al-
þýöubandalagsins, Framsóknar-
manna, Aiþýöuflokksins og
óháðra um sam ciginlegan
framboöslista við hreppsnefndar-
kosningarnar i vor. Siöastliöinn
sunnudag náöist samkomulag og
hefur nú veriö gengið frá fram-
boðslistanum. Er hann þannig
skipaöur:
1. Hilmar Kristjánsson, fram-
kvæmdastjóri.
2. Sturla Þóröarson, tannlæknir.
3. Sigmar Jónsson, skrifstofu-
maður.
4. Sigurlaug Ragnardóttir,
gjaldkeri.
5. Kristin Mogensen, kennari.
6. Kristján Pétursson, verka-
maður.
7. Vilhjálmur Pálmason,
múrarameistari.
8. Hjálmar Eyþórsson, fyrrv.
lögreglumaður.
9. Kári Snorrason, fram-
kvæmdastjóri.
10. Arni S. Jóhannsson, kaup-
félagsstjóri.
Viö kosningar til sýslunefndar
hefur aö undanförnu aöeins eitt
framboö borist og frambjóöendur
þvi verið sjálfkjörnir. Nú hafa
þeir aðilar, sem standa að lista
þeim viö hreppsnefndarkosn-
ingarnar, sem hér hefur verið
kynntur, ákveöiö aö bjóöa einnig
fram til sýslunefndar. Þann lista
skipa.:
Gunnar Richardsson, fram-
kvæmdastjóri, aðalmaöur.
Guömundur Theódórsson, verka-
maður, varamaöur. sþ/mhg
Flytja þarf út um 4000 lestir af dilkakjöti
1 ár er gert ráö fyrir aö flytja
þurfi úr landi 3.600-4.000 lestir af
dilkakjöti eftir þvi hvernig sala á
heimamarkaöi gengur. Verðlag á
heföbundnum útflutningsmörk-
uðum, þ.e. á Noröurlöndum og
meginlandi Evrópu, var yfirleitt
hagstæðara á siðasta ári en áriö á
undan. t Færeyjum, sem taka viö
töluverðu af kjöti árlega, fékkst
mest hlutfallsleg hækkun eöa 33%
i Færeyjum kr., I Sviþjóö 12.5%
en i Danmörku aöeins 5%.
Nú hafa verið fluttar út um
1.10 lestir dilkakjöts af haust-
framleiöslunni 1981. A sama tima
i fyrra var hinsvegar búiö aö
flytja út 2.500 lestir, þar af til
Noregs um 1.430 lestir. A undan-
förnum mánuöum og missirum
hafa veriö geröar margvislegar
tilraunir til aö afla markaða fyrir
islenskt dilkakjöt bæöi i Banda-
rikjunum og Kanada á megin-
landi Evrópu og i Austurlöndum
nær, Saudi-Arabiu og öörum
Arabalöndum. Enn er þó of
snemmt að meta árangurinn af
þessari mavkaösleit.
—mhg
FJ ALAKOTTU RINN
SÝNINGAR í TJ ARNARBÍÓI
SUÐUR — AMERÍKA
10.—18. april
LEIKNAR MYNDIR
CHUQUIAGO
Leikstjóri: Antonio Eguino
Handrit: OscarSoria
Kvikmyndataka: Antonio Eguino
og JulioLencina.
Klipping: Deborah Shaffer og
I Suzanne Fenn.
Aðalhlutverk: Néstor Yujara (Isico),
Edmundo Villarroel (Johnny), David
Santalla (Carlos) og Tatiana
Aponte (Patricia).
Bolivia, 1977, 86 min., litir, enskur texti.
DE CIERTA MANERA —
ONE WAY OR ANOTHER
Leikstjóri: Sara Gomes.
Framleiðandi: Cuban Film Institute
Spánskt tal, enskir skýringartextar,
svört/hvit — Kúba 1977.
STATE OF SIEGE (UMSÁTUR)
Gerð af Costa Gavras.
Frakkl./ltalia/V.-Þýskal. 1973,
120 min., litir.
HEIMILDARMYNDIR
EL SALVADOR — FÓLKIÐ MUN SIGRA
(E1 Salvador E1 Pueblo Vencera).
Gerð af Instituto Cinematografico
del Salvador Revolucinario
E1 Salvador 1980, 80. min.,
litur, enskur texti.
EL SALVADOR, BYLTING EÐA DAUÐI
Gerð af Frank Diamond.
Holland 1980,40 min.,
litir, enskt tal og texti.
elsAlvador,
ÁKVÖRÐUN UM AÐ SIGRA
Glæný mynd frá E1 Salvador sem óvænt barst
Fjalakettinum i hendur. Að öllum likindum er
hér um að ræða frumsýningu myndarinnar i
EVRÖPU.
E1 Salvador 1981, 65 mín., litir.
NICARAGUA,
FRJÁLST LAND EÐA DAUÐI
(Nicaragua Patria Libre O Mori).
Gerð af Antonio Yglesias & Victor Vega.
Costa Rica 1979,75 min., enskur texti.
BARÁTTAN UM CHILE—Þriðji hluti
Heiti: The Power of the people
Gerð af: Patricio Guzman
Chile/Cuba 1973—1979,
82 min., enskur texti.
ATH. Sala á skirteinum og dagskrám hefst klukkustund fyrir allar sýningar i
TJARNARBiól. Geymið auglýsinguna.
LAUGARDAGUR 10. APRIL
kl. 17.00 E1 Salvador, bylting
eða dauði og
E1 Salvador, fólkið
mun sigra.
kl. 19.30 Afl fólksins. Bar-
áttanum Chile, 3. hluti.
kl. 22.00 State of Siege
SUNNUDAGUR 11. APRIL
PASKADAGUR
Engin sýning.
MANUDAGUR 12. APRIL
kl. 17.00 Chuquiago
kl. 19.30 De Cierta Manera
kl. 11.00 Nicaragua, l'rjálst
land eða dauði
og myndin
EL SALVADOR,
ákvörðun um aö sigra.
ÞRIDJUDAGUR 13. APRÍL
kl. 19.30 Afl fólksins
kl. 22.00 State of Siege
MIÐVIKUDAGUR
14. APRIL
kl. 19.30 E1 Salvador, bylting
eða dauöi og
EL SALVADOR,
fólkiö mun sigra.
kl. 22.00 Chuquiago
FIMMTUDAGUR 15. APRÍL
kl. 19.30 Nicaragua, lrjálst
land eða dauöi.
og myndin
ELSALVADOR,
ákvörðun um að sigra.
kl. 22.00 De Cierta Manera
LAUGARDAGUR 17. APRÍL
kl. 17.00 State of Siege
kl. 19.30 E1 Salvador, bylting
eöa dauði og
EL SALVADOR
fólkið mun sigra.
kl. 22.00 Afl fólksins
SUNNUDAGUR 18. APRIL
kl. 17.00 De Cierta Manera
kl.19.30 Nicaragua, frjálst
land eða dauði
og myndin
EL SALVADOR,
ákvörðun um að sigra.
kl. 22.00 Chuquiago
FÉLAGSSKIRTEINI:
50.00 KR.
DAGSKRA: 50.00 KR.