Þjóðviljinn - 14.04.1982, Blaðsíða 5

MiOvikudagur 14. aprll 1982 ÞJÓÐVILJINN — SIÐA 5
Blaðamannafundur
haldinn í hesthúsi
„Fáist þessi hross
ekki ekki tapast
markaðurinn
»»
Blaðamannafundir eru haldnir
við hinar margvlslegustu kring-
umstæður. Gkki minnist þó undir-
ritaður þess, aö hafa fyrr verið
boðaður á blaðamannafund I
hesthúsi. En mikið ósköp var það
skemmtileg tilbreyting.
Það var ungur og hress hrossa-
bóndi, örn Kærnested i Lauga-
bakka i Mosfellssveit, sem til
fundarins boðaði, en hann rekur
þarna tamningastöð. Að fund-
inum stóðu auk Arnar, Aðalsteinn
Aðalsteinsson og Sigurður
Sæmundsson en mættir voru og,
auk blaöamanna, Þorkell Bjarna-
son, Gunnar Bjarnason, Agnar
Tryggvason og ýmsir menn aðrir,
sem standa að ræktun og sölu
hrossa, að ógleymdum forseta
þýska ræktunarfélagsins á is-
lenskum hestum, Klaus Bekkert
og frú hans.
örn Kærnested kvað tilganginn
með fundinum einkum vera að
ræða um útflutning á hrossum. í
febrúarlok hefðu þeir Aðalsteinn
Aðalsteinsson farið til Þýska-
lands til þess að skoða þar tamn-
ingastöðvar og hitta ab máli sölu-
menn islenskra hrossa. För þessi
hefði sannfært þá félaga um, að
Þjóðverja vantaði hesta og þeir
væru fúsir til að kaupa þá. Erindi
það, sem Þorkell Bjarnason,
hrossaræktarráðunautur, lagði
fyrir Búnaðarþing, um bann við
sölu kynbótahrossa úr landi, taldi
örn ákaflega neikvætt fyrir
hrossasölu til Þýskalands. En
árangur ferðarinnar væri annars
sá að hér væri nú staddur i hest-
húsinu Klaus Bekker og kona
hans, til þess að ræða þessi mál.
„Fundarstaðurinn er valinn meö
tilliti til nálægöar hrossanna og
s,
•
þess, sem er að gerast i þessum
málum. Það er mat okkar, að hér
ættu menn að geta sett sig bet-
ur inn i hlutina en yfir dýrum
veigum á hótelum höfuðborgar-
innar”, sagði örn Kærnested. En
þess skal samt getiö, að fundar-
menn voru engan veginn látnir
standa þarna málþola.
Klaus Bekker flutti alllangt
mál, sem Pétur Behrens snaraði
jafnharðan á islensku. Upphafiö
að áhuga sinum á islenskum
hestum kvað hann að rekja til
þess að 16 ára gamall hefði hann
dvalið að Kirkjubæ á Rangárvöll-
um og hefði þá m.a. kynnst
Stefáni Jónssyni, Halldóri Jóns-
syni og Gunnari Bjarnasyni.
Hefðu þeir vakið þann áhuga sinn
á islenskum hestum, sem siðan
hefði ekki yfirgefið sig. Væri
verslunarmenntaður en nú bóndi
og ræktaöi islenska hesta. Til við-
halds á þeim stofni islenskra
hrossa, sem nú væri i Þýskalandi,
þyrfti um 1500 hross á ári. Nú
væru um 2 þús. islenskar hryssur
i Þýskalandi. Ot af þeim kæmu þó
ekki nema 400—500 folöld á ári og
af þeim yrðu um 300 reiðhross.
Okkur vantar þvi um 1200 hross
árlega, aðeins til viðhalds stofn-
inum. Fáist þessi hross ekki
tapast markaðurinn. Islendingar
þurfa ekki aðóttast ræktun is-
lenskra hrossa í Þýskalandi. Til
þess vantar landrými og hún er of
dýr. Margir, sem hófu ræktun,
eru þvi hættir henni.
Þá ræddi Bekker um exemið,
sem væri mjög alvarlegt mál, er
brýn þörf væri að vinna bug á sem
fyrst. Frá 40—50% islenskra
hrossa úti fengju exemið en ekki
nema um 5% innfæddra. Segði
þaö sig sjálft, hver áhrif slikt
hefði á markaðinn. Unnið væri nú
að rannsóknum og leitað að lyfj-
um viö þessum sjúkdómi og þar
þyrftu menn að taka höndum
saman yfir landamærin. Ef tekið
yrði fyrir útflutning á kynbóta-
hrossum til Þýskalands litu Þjóð-
verjar á þaö sem persónulega
móðgún við sig og mætti þá gera
ráö fyrir aö þeir hættu að kaupa
héðan hross. Og ef i það fer þurf-
um við ekki á ykkar hrossum að
halda þvi við höfum þegar islensk
kynbótahross. Þjóðverjar hafa
fengiö nóg af boöum og bönnum
og ef reiðialda ris ytra þá bitnar
það á viðskiptunum. Og athugið,
að islenski hesturinn er einhver
sú besta landkynning, sem þið
getið fengið, sagði Klaus Bekker.
Þorkell Bjarnason, hrossa-
ræktarráðunautur, þakkaði fyrir
að fá þetta tækifæri til að ræða \
málin og skýra afstöðu sina. Ekki !
væri hægt að vera ánægður með
stöðu hrossaverslunarinnar nú.
Skakkt hefði verið að henni staðið
og þvi væru Þjóðverjar nú orðnir i
færum með að leysa okkur af
hólmi, eins og fram hefði komið i
máli Bekkers. Eigum aðeins að
flytja út góða reiöhesta en höfum
spillt fyrir okkur með handahófs-
kenndum útflutningi. Fjöldinn
skiptir ekki máli heldur gæðin.
Þvi nægir Þjóðverjum ekki að fá
héðan slik hross? Til hvers
sækjast þeir eftir kynbóta-
hrossum ef þeir ætla ekki að nota
þau til ræktunar og þá i sam-
keppni viö okkur, spurði Þorkell
Bjarnason.
Gunnar Bjarnason var á öðru
máli en Þorkell. Við eigum að
selja það, sem kaupandinn vill
kaupa, sagbi hann, en ekki að
segja honum hvað hann eigi að
kaupa. Miklir hagsmunir væru
hér i veði og Þjóðverjar kysu
fremur að kaupa hross héðan en
rækta þau sjálfir. Sjálfsagt er að
fylgja áfram þeirri stefnu, sem
rikt hefur um þennan útflutning
og gefiö góða raun en snúa sér
hinsvegar af alefli að þvi aö vinna
bug á exeminu.
Ýmsar spurningar voru lagðar
fyrir þá Bekker, Þorkel og
Gunnar og ljóst, að fyrirspyrj-
endur voru engan veginn einnar
skoðunar um þessi mál.
—mhg
Þórsmörk
I f jölsóttasti
ferða-
; manna-
! staðurinn
IEf athugaöur er heildar-
gistináttafjöldi á nokkrum
vörslustöðum sl. 5 ár kemur I
Ijós, að þar skera þrir staðir
sig nokkuð úr: Skaftafell,
Landmannalaugar og Þórs-
mörk. A þessum stöðum hafa
verið skráðar 13.600 gisti-
nætur að jafnaði á ári.
Athuga ber, hvaö Þórs-
mörk áhrærir, að þar tekur
tainingin aöeins til þeirra,
sem gista i Langadal, þar
sem skáli Ferðafélagsins er.
Otaldir eru þeir, sem gista i
skálum Otivistar og Austur-
leiðar og I tjöldum utan
Langadals. Sé allt taliö má
gera ráö fyrir að gistinátta-
fjöldi i Þórsmörk 1980 hafi
veriö 18.300. Er ljóst, aö
Þórsmörk er lang fjöl-
mennasti ferðamanna-
staöurinn.
1 þjóðgaröinum i Jökulsár-
gljúfrum og i Herðubreiðar-
lindum, Tungnafelli, (Nýja-
dal) og á Hveravöllum er
meðalf jöldi gistinátta á ári á
umræddu timabili rúmlega
4000.
Meiri hluti gesta i Þjóð-
garðinum I Skaftafelli og
Jökulsárgljúfrum og i
Langadal i Þórsmörk eru
Islendingar eða um 89% að
iafnaði á umræddu tímabili.
A skai bent, að ekki eru
taldar með þær gistinætur,
sem falla utan vörslutima á
hverjum staö né heldur
meðtalinn allur sá fjöldi sem
aðeins á dagsdvöl á staðn-
um, en hann er mikill t.d. i
Skaftafelli og i Landmanna-
laugum, þar sem þúsundir
manna eiga leið um á sumri
hverju. — mhg
Sjónleikur í Genf
Nú hafa hinar svokölluðu af-
vopnunarviöræöur Bandarikja-
manna og Sovétmanna staðið
yfir i Genf mánuöum saman og
enginn árangur sjáanlegur.
Fulltrúar stórveldanna eru
farnir i fri og enginn veit
hvenær þeir hittast aftur. En
eitt er alkunna. Afvopnun sem
slik er ekki á dagskrá i Genf
frekar en fyrri daginn. Það sem
talað er um er takmörkun á út-
breiðslu meðaldrægra kjam-
orkueldflauga hernaöarbanda-
laganna i Evrdpu. SU spurning
vaknar hvort „Overkill’ ’ stefnu
risaveldanna séu nokkur tak-
mörksett.
Vonlausir fundir
Aðdragandinn aö viðræöunum
i Genf er jafn flókinn og fund-
irnir sjálfir. Þegar Reagan
bandarikjaforseti tilkynnti
staðsetningu nýrra meðal-
drægra eldflauga af geröinni
„Pershing 2” og „Cruise Miss-
iles” I Mið-Evrópu mætti hann
bæði tortryggni og andstöðu
meðal evrópskra stjdrnmála-
manna. Almenningur i Evrópu
efaðist um nauösyn þessara
nýju hryllingsvopna og beitti
með sterkum friðarhreyfingum
i fararbroddi, þrýstingi á við-
komandi rikisstjórnir til að
koma i veg fyrir staðsetningu
eldflauganna. Það kom leiðtog-
um NATO-rikjaá óvart, hve vel
almenningur er upplýstur um
Pershing 2og Cruise Missiles og
hina umdeildu Nifteinda-
sprengju. Evrópskir stjórn-
málamenn stdðu lengi á' milli
steins og sleggju varðandi stað-
setningu eldflauganna, en sam-
þykktu þær þó með þeim fyrir-
vara að bandarikjastjórn tæki
Ragnar A.
Þórsson
skrifar
upp afvopnunarviðræður við
Sovétrikin. Reagan hafði lýst
þvi yfir að hann ætlaði ekki að
semja við Sovétmenn fyrr en
eldfíaugarnar væru komnar á
sinn stað i Evrdpu, svo að hann
heföi sterkari stöðu við samn-
ingaborðið.
Ef sú áætlun Reagans heföi
náð fram að ganga er vafasamt
að nokkrar samningaviðræður
hefðu farið fram. En það er hinn
mesti misskilningur að staðan
hafi breyst verulega, þó svo að
stórveldin séu sest við samn-
ingaborðið i Genf. Smiði
Pershing 2 og Cruise Missiles er
löngu hafin og þeim veröur ekki
skotið á ruslahaugana. Sú stað-
reynd að bygging skotpallanna
fyrir umræddar eldflaugar er
hafin á Italiu (Sikiley), Bret-
landi og V-Þýskalandi bendir til
þess að bandarikjastjórn hafi
einungis sent fulltrúa til Genf til
þess að róa niður friðarsinna i
Evrópu.
Svörum svarað
Þvi er haldið fram aö
Pershing 2 og Cruise Missiles
séu svör viö hinum sovésku „SS
20”. Þetta er svo sem ekki i
fyrsta sinn sem einu vopni er
svarað með öðru, en hér er einu
svarað með tveim. Annars má
geta þess að Bandarikjamenn
voru byrjaðir að hanna sinar
tvær eldflaugar árið 1968 en SS
20 heyrðust fyrst nefndar á vest-
urlöndum árið 1976. Það þykir
núorðiö eðlileg hringrás að
hernaðarbandalögin svari
vopnakerfi hvers annars meö
samskonar eða enn fullkomnari
tortiminarvopnum. í smiði
nýrra og afkastameiri morðtðla
er NATÓ þó alltaf aðeins á und-
an.Efviðfléttum upp þekktustu
vopnakerfum og sprengjum i
fjölfræðibdkum er útkoman
þessi:
gegn þeirri kenningu að vopnin
tryggi friðinn.
Núll-lausnin
Eins og komiö hefur fram
hafa viðræðurnar i Genf ekki
borið neinn raunhæfan árangur.
Þeir sem trúa þvi að þessir
þrotlausu fundir áhrifalausra
fulltrúa leiði til afvopnunar
fylgjast illa með.
1 fyrsta lagi hafa afvopnunar-
viðræður aldrei verið afvopnun-
arviðræður, heldur einungis
viðræöur. í öðru lagi er fram-
leiösla nýrra eldflauga ekki
Vopnakerfi Framleiðsluár
USA USSR
Kjarnorkusprengjan 1950
Vetnissprengjan 1953 1954
Langdrægarsprengjuflugvélar 1953 1957
Meðaldrægar eldflaugar 1957
Langdrægar eldflaugar (ICBM) 1955 1957
Kjarnorkukafbátar Meðaldr. eldfl. með mörgum 1956 1962
kjarnaoddum (P-2og SS 20) 1970 1975
Cruise Missiles 1978
N ifteindasprengjan
Þegar þessi samanburður er
tekinn til greina,er andstaða
evrópumanna gegn staðsetn-
ingu nýrra eldflauga skiljanleg.
Þeir vita að Sovétmenn finna
svör við þessum sprengjum og
þeim verður miðað á Evrópu.
Þessi endalausa hringrás nýrra
og fullkomnari vopnakerfa
veröur einungis stöðvuð ef al-
menningur i Bandarikjunum,
Evrópu og ekki sist A-Evrópu
tekurhöndum saman og ris upp
einusinni stöövuð á meðan við-
ræöurnar fara fram og i þriðja
lagi er málið ekki leyst með þvi
að telja sprengjur, sérstaklega
meö tilliti til þess að landfræði-
leg staða stórveldanna er ekki
sú sama en það er einn stærsti
þröskuldurinn i deilunni. Sovét-
menn halda þvi fram að meðal-
drægar eldflaugar NATO geti
útrýmt skotpöllum fyrir lang-
drægar eldflaugar i Sovétrikj-
unum. Einnig Evrópumönnum
er núorðið ljóst aö Bandarikin
vilja nota umræddar eldflaugar
til aö útrýma þeim eldflaugum
sem er miðað á Bandarikin.
Sovétmenn hafa einnig krafist
þess að kjarnorkukafbátar
Breta og Frakka veröi teknir til
greina þegar samið er i' Genf.
Þessi krafa er skiljanleg þar
sem „Trident” kafbátar Breta
hafa jafn marga kjarnaodda um
borö og Allar SS 20 sprengjur
Sovétmanna. Ronald Reagan
lagði fram tillögu sem kölluö
hefur verið „Núll-lausnin”. Hún
eflur I sér aö Bandarikjamenn
staðsetji ekki fleiri meðaldræg-
ar eldflaugar i Evrópu ef Sovét-
menn taka niöur allar meðal-
drægar eldflaugar sin megin.
Þessi tillaga er óraunhæf og þaö
vita flytjendurhennar.
Nú hafa Sovétmenn stöðvab
staðsetningu SS 20eldflauganna
fyrst um sinn. En hvorki sú ráð-
stöfun né Núll-lausn Reagans
geta stöðvað eldflaugakapp-
hlaup hernaðarbandalaganna. 1
Genf er einungis rifist um
kjarnorkueldflaugar á landi. Nú
þegar eru tugþúsundir kjarn-
orkuvopna af mismunandi gerö-
um á lager i Evrópu að
ógleymdum þeim sem eru um
borð i kafbátum. A næstu árum
ætla Bandarikin aö staðsetja
3000 kjarnorkueldflaugar á sjó
til viöbótar þeim sem fyrir eru.
Ef Núlldausn Reagans yrði
framkvæmd yröu þær 6000. Ef
viðræðurnar i Genf bera engan
árangur verða Pershing 2 og
Cruise Missiles staðsettar, og
þá veröur SS 20 væntanlega
fjölgað um helming og svo er
röðin aftur komin að NATO og
þess verður ekki langt aö biða
að Nifteindasprengjan haldi
innreið sina i vopnabúr banda-
riskra herstöðva i Evrópu.
Áætlanir um langdrægar eld-
flaugar, kjarnorkukafbáta og
eiturefnavopn standa hvort eð
er fyrir utan leikritið I Genf. Is-
land úr NATO, herinn burt!!!!
Ragnar A.Þórsson