Þjóðviljinn - 14.04.1982, Blaðsíða 7

Mibvikudagur 14. aprll 1982 ÞJÓÐVILJINN — SIÐA 7
,--------------------------------------------------
Skútukarl mælti:
| Fyrir hákarl skal
\engt með rommi
\en Sunnlendinga
I með sykri
■ Um fátt er nú ritaö meir, rætt
■ og rifist á tslandi en orku- og
J iðjuver. Lausnarorö hvers
■ hreppsfélags virðist vera vatns-
■ aflsvirkjun og/eöa verksmiöja.
En ekki er hægt að virkja öll
| vatnsföll landsins i einu sakir
■ fjármagnsleysis og ofþenslu i
I efnahagslifinu, sem skapast
■ myndi. Þaöan af sföur er
■ markaður innanlands fyrir
■ framleiðslu tveggja steinullar-
m verksmiöja og hæpiö aö stóla á
I mátt eöa vilja erlendra, kreppu-
™ kvalinna þjóöa til kaupa á
| isienskri verksmiöjufram-
■ leiöslu. En fleira má framleiöa i
I verksmiöjum en steinull, s.s.
m stál eöa sykur, svo eitthvaö sé
■ nefnt.
i Náungakærleik-
i ur og skarp-
I skyggni
I Og til aö styggja ekki
■ kiósendur, eða — það sem mér
I þykir öllu liklegra — af ein-
■ skærum náungakærleik og
■ skarpskyggni reyna lands-
i feðurnir aö útdeila virkjunum
™ og verksmiðjum bróðurlega
I milli kjördæmat Norðurland
■ vestra fær Blönduvirkjun —
I amk. ef þeir vilja —; Sunnlend-
m ingar S u 11artanga1ón,
■ Austfirðingar Fljótsdalsvirkj-
" un, allt eftir visindalega út-
J reiknuðum forgangsröðum.
I Sauðkræklingar fá steinullar-
■ verksmiðju en Þorlákshafnar-
| búar stálbræöslu, ef vel semst
■ milli félaga Ingólfs og hins
■ frjálsa framtaks.
Og svo allir þingmenn geti
■ með góðri samvisku fellt eina
I þingsályktunartillögu við hana,
■ skal stungiö disætum mola upp i
| Sunnlendinga og þeim etv. bor-
■ inn blómvöndur með.
A: Fyrirhugaö iönaöarsvæöi samkvæmt tillögu aö aöalskipulagi.
B: Ákjósanlcgurstaöur fyrir sykurverksmiöju aö mati greinarhöfundar.
C: Vatnsból.
Ingis
Ingason
skrifar:
Og þó! Hefur einhver séð sæta
molann? Stundum hefur þvi
verið haldið fram að ekki væri
sopiö kálið þótt i ausuna væri
komið.
Sykuryerksmidja
í Hveragerði
I ráði er aö h samþykkt lög
um sykurverksi \iðju i Hvera-
gerði, nánar tiltekiö i ölfusdal
(sem ekki er sagður til og þvi
væntanlega átt við Vorsabæjar-
völl). Lengi hefur verið unnið að
undirbúningi þessarar verk-
smiðju og jafnan sýnst sitt
hverjum.
Umhverfisverndarfólk hefur
varað viö mengun frá henni,
ekki sist mengun Varmár, sem
nú þegar er ljótur blettur á um-
gengni við náttúru landsins.
Tillaga hefur veriö lögð fram
af skipulagsnefnd um fólkvang
á fyrirhuguðu byggingarsvæöi.
Þetta svæöi er jafnframt
aðrennslissvæði aðalvatnsbóls
Hveragerðis.
Hinsvegar sýnist mér ekkert
ómögulegt að hægt sé að hola
sykurverksmiðju niöur fyrir
sunnan Suðurlandsveg og yrði
þá gufan leidd frá núverandi
borholum, sem kenndar hafa
viö verið ölfusdal, i rörum um
3—4 km. leið. Sú leiðsla skilst
mér að þurfi ekki að kosta nema
sem nemi verði þriggja eín-
býlishúsa og, hitatap ætti að
vera um 2 gr. C (byggt á spám
starfsmanna OS). Hinsvegar
eru örðugleikar á þvi að sjá
verksmiðjunni fyrir kælivatni
þarna ekki siður en innfrá. Þó er
vitað um nokkurt vatn i
Bæjarþorpsheiði, sem etv. gæti
hentað til kælingar þótt það sé
talið varasamt til manneldis
vegna mengunarhættu.
Miklar rannsóknir hafa verið I
geröar i sambandi við öflun I
neysluvatns fyrir Hvergerðinga ■
og leit stöðugt haldiö áfram. A |
meðan þau mál eru ekki komin i m
lag býst ég ekki viö að vatnsból |
verði visvitandi og viljandi ■
eyöilögð. Hætt er við aö fast- I
eignaverð i Hveragerði hryndi I
ört, ef þorpið yröi neysluvatns- “
laust eða eingöngu boðið upp á |
spillt neysluvatn. ■
Feröamanna-
iönaöur
En fleira er iðnaður en sykur- ■
iðnaður. Sigurður Karlsson hef- |
ur lengi gengiö með ■
feröamannamóttöku og heilsu- ■
ræktarstöð i Hveragerði i mag- m
anum. Hann litur Vorsabæjar- ■
völl lika hýru auga undir þenn- ■
an iðnaö, sem kenndur er við Z
ferðamenn. Sá iönaður, eins og |
Sig. Karlsson hugsaði sér hann, ■
veitir margfalt fleira fólki vinnu I
en sykurverksmiðja og á ekki að ■
þurfa að spilla náttúrunni, held- ■
ur þvert á móti aö hjálpa henni, •
ef rétt er á haldið.
Með þvi að ætla sykurverk- I
smiöjunni stað sunnan Suður- ■
landsvegar væri áfram hægt að |
auglýsa Hveragerði upp sem ■
garöyrkju- og feröamannabæ, I
og fjölga atvinnutækifærum á J
staðnum.
Að visu er mér ljóst að sú I
kreppa, sem nú herjar á vest- ?
ræn, iönþróuð riki, kemur til |
meö að draga úr öllum iönaðar- ■
möguleikum okkar, — lika I
feröamannaiönaði. Hinsvegar m
gerir tæknivæöing nágranna- ■
rikja okkar Ibúum þeirra *
nauðsynlegt og eftirsóknarvert 2
að komast i islenska náttúru. í I
stað þess að spilla henni meira ■
en orðið er og þörf er á, ættum I
viö að veita nágrönnum okkar I
hlutdeild i henni. Það mætti
auglýsa likt og i „Einka-
málum”: „Beggja hagur”.
Sykur
eda steinull
En vikjum aftur að verk-
smiðjum. Ef ákveöiö verður að
reisa enga steinullarverksmiðju
i Þorlákshöfn veröur einhver
vonsvikinn og annar sakfelldur.
Það eru amk. 2 ár siðan sú saga
gekk fjöllunum hærra i Þorláks-
höfn (enda fjöllin þar ekki ýkja
há) að forráðamenn fram-
sóknarfyrirtækja vildu stein-
ullarverksmiöju á staðnum
andvana fædda. Voru þeir
sagðist óttast samkeppni um
vinnuafliö og jafnframt mundi
SIS frændi ætla að leggja stórfé i
sykurverksmiðju i Hverageröi,
sem ekki fengist reist meö rikis-
framlagi og sykurlögum, ef þeir
Arnalds og Hjörleifur færu að
ausa fé i Hellubóndann og stein-
ullarverksmiðju i „Höfninni”.
Að þvi er ég best veit var þetta
einungis rógur illra tungna og
alltént leyfi ég mér að segja likt
og Steingrimur formaöur: Ég
trúi þvi ekkifyrr en ég tek á að
menn hyggi flátt.
Aftur á móti hefur mér
gjarnan virst að alltaf veröi að
kenna einhverjum um, ef ekki
eru allir ánægðir. Ég ætla þvi
ekki að kippa mér upp við það
þó að einhverjir veröi hengdir
vegna steinullarverksmiðju-
staðsetningar.
Sjálfum mun mér sem Hver-
gerðingi einnig bregða I brún, ef
ég sé sykurinn disæta renna út i
sandinn vegna vatnsleysis
Hveragerðis i stað þess að sjá
hann umbreytast i spik á sunn-
Ienskum búkum.
En hvort ég mun hugsa ljótt
um ráðherrann, sem róg-
berarnir segja sykra beituna,
mun ég óskrifaö láta.
Hveragerði, við
upphaf dymbilviku,
Ingis
Ingason.
J
Dregið í
happdrætti
SÁÁ
Þann 7. april s.l. var dregið i
byggingarhappdrætti SAA I
viðurvist fulltrúa borgarfógeta.
Dregiö var úr 29308 miðum er
seldir voru i lausasölu og 140692
miðum (nr. 30001 — 170692), er
sendir voru i B-giró til kvenna á
aldrinum 18—70 ára, eða samtals
170.000 miðum.
Vinningar komu á eftirtalin
númer:
1. vinningur, Saab 900 Turbo bif-
reið nr. 85220.
2. vinningur, Opel Ascona bifreiö
nr. 44499.
3. til 9. vinningur Colt Mitsubishi
bifreiöar á nr. 42244, 154957,
170581, 137718, 80581 og
136231.
Vinninga skal vitjað á skrif-
stofu SAA, Siðumúla 3—5, Rvik,
alla virka daga frá kl. 9—17. Simi
82399.
Mjólkursamlögin:
MBF
stærst
Af mjólkurbúum landsmanna
er Mjólkurbú Flóamanna lang
stærst. A siðasta ári tók það á
móti 37,6 milj. ltr. eða 36,5% af
heildarmagni mjólkurinnar.
Næst kemur Mjólkursamlag
KEA á Akureyri með 21,2 milj.
ltr., eöa 20% af mjólkinni. Siöan
kemur breitt bil. Hið þriðja i röö-
inni er Mjólkursamlag Kaup-
félags Borgfiröinga með 9 milj.
ltr., Mjólkursamlag K.S. á Sauð-
árkróki með 7,4 milj. ltr., Mjólk-
ursamlag K.Þ. á Húsavik með 6,5
milj. ltr., Mjólkurstöðin i Reykja-
vik meö 4,2 milj. ltr. og Mjólkur-
samlagið á Blönduósi með 3,9
milj. ltr. Onnur eru smærri i snið-
um.
—mhg
Eflíng tll-
raunastöðva
Nú er unniö aö uppbyggingu
tveggja tilraunastöðva i land-
búnaði: á Möðruvöllum og Stóra-
Armóti. Mjög er brýnt að þeirri
uppbyggingu verði hraðaö sem
mest. En jafnframt er full þörf á
viðhaldi og endurbótum á öðrum
tilraunastöðvum landbúnaðarins
og kennslubúum bændaskólanna.
Aðkallandi er oröiö að taka upp
fóöurtilraunir með innlent fóður
sem uppistöðu i fóðri handa
mjólkurkúm og öðrum naut-
gripum, en engin viðunandi að-
staða er nú fyrir hendi til þess.
Búnaöarþing vakti athygli á að
efling tilraunastöövanna yrði að
gerast með tvennum hætti: út-
vega yröi fé til nauösynlegrar
uppbyggingar og starfskrafta og
rekstrarform, sem tryggði raun-
hæfa framkvæmd þeirra verk-
efna, sem unnið væri að. Nauð-
synlegt væri, að á tilraunastöðv-
unum starfi sérfræöingar á sviði
viðkomandi tilrauna, að bú-
stjórar annist daglega verkstjórn
og fjármál tilraunabúanna, i
samráði við hlutaðeigandi
rekstraraðila, sem gætu verið
búnaðarsamtökin i viðkomandi
landsf jórðungum.
Til þess að bæta úr þeim fjár-
magnsskorti, sem hrjáir þessa
starfsemi, skoraði Búnaðarþing á
stjórn Stofnlánadeildar að beita
sér fyrir að tekinn yrði upp nýr
lánaflokkur viö Stofnlánadeild-
ina, sem veitti lán til tilrauna-
stöövanna og kennslubúa bænda-
skólanna. Haft verði samráð við
stjórn Rannsóknarstofnunar
landbúnaðarins og skólastjóra
bændaskólanna um lánareglur.
—mhg